ماده 114 قانون مجازات اسلامی مصوب ۱۳۹۲: در جرایم موجب حد بـه استثنای قذف و محاربه هر گاه متهم قبل از اثبات جرم، توبه کند و ندامت و اصلاح او برای قاضی محرز شود، حد از او ساقط می‌ گردد. همچنین اگر جرایم فوق غیر از قذف با اقرار ثابت شده باشد، در صورت توبه‌ مرتکب حتی پس از اثبات جرم، دادگاه می‌ تواند عفو مجرم را توسط رییس قوه‌ قضاییه از مقام رهبری درخواست نماید.

تبصره 1 ـ توبه‌ محارب قبل از دستگیری با تسلط بر او موجب سقوط حد است.

تبصره 2 ـ در زنا و لواط هر گاه جرم بـه عنف، اکراه و یا با اغفال بزه‌ دیده انجام گیرد، مرتکب در صورت توبه و سقوط مجازات بـه شرح مندرج در این ماده بـه حبس یا شلاق تعزیری درجه شش یا هر دو آنها محکوم می‌ شود.

ماده 119 قانون مجازات اسلامی مصوب ۱۳۹۲: چنانچه دادستان مخالف سقوط یا تخفیف مجازات باشد، می‌ تواند بـه مرجع تجدیدنظر اعتراض کند.

بند «ج» ماده 24 آئین نامه اجرایی سازمان زندانها مصوب 1400: یگان حفاظت سازمان، وظیفه حفاظت فیزیکی از موسسه های تابعه، اعزام زندانیان، استقرار نظم و تامین امنیت، پیش گیری و جلوگیری از فرار زندانی، کنترل هرگونه اغتشاش، شورش یا اقدام های محل امنیت و همچنین آموزش و مدیریت پاسیاران و سربازان و دیگر نیروهای تحت امر را برعهده دارد. اعزام خارج از حوزه قضایی تا تامین نیروهای مورد نیاز و استقرار کامل یگان یاد شده، با هماهنگی سازمان، توسط نیروهای انتظامی صورت می گیرد.

متن شیوه نامه احراز توبه:

در اجرای مواد 114 تا 119 قانون مجازات اسلامی مصوب ۱۳۹۲ و بند «ج» ماده 24 آئین نامه اجرایی سازمان زندان ها و نظر به اینکه استفاده از تأسیس شرعی و قانونی توبه در مراجع قضایی که نقش بسزایی در اصلاح و تربیت مرتکبان جرم و پیشگیری از ارتکاب مجدد جرم دارد، "شیوه نامه احراز توبه" به شرح مواد آتی است.

ماده 1 ـ توبه حالتی نفسانی است که متضمن توجه و بازگشت انسان به سوی خدا، پس از ارتکاب رفتار مجرمانه می باشد به گونه ای که مرتکب به زشتی رفتار خویش آگاه و ندامت و اصلاح در رفتار وی مشاهده و بر ترک آن رفتار در آینده مصمم شود و سعی خود را برای اصلاح و جبران خسارت بکار گیرد.

ماده ۲ ـ در کلیه جرایمی که توبه مؤثر در مجازات است، چنانچه متهم در هر مرحله از رسیدگی قضایی یا محکوم، ادعای توبه کند، می تواند درخواست خود را همراه با قرائن و شواهد به مقام قضایی ارائه کند. همچنین، رئیس مؤسسه کیفری در صورتی که قرائنی از توبه در متهم یا محکوم مشاهده کند، می تواند مراتب را مستنداً به گزارش مددکار اجتماعی و تأیید شورای طبقه بندی به مقام قاضی اعلام کند.

ماده 3 ـ مقام قضایی مربوط، در صورت صلاحدید می تواند متهم یا محکوم را جهت بررسی صحت ادعای توبه حسب مورد به واحد ارشاد و معاضدت قضایی یا مؤسسه کیفری معرفی نماید. در صورتی که مدعی توبه مؤسسه کیفری باشد، رئیس مؤسسه مطابق ماده (2) عمل می کند.

ماده ۴ ـ پس از ارجاع مقام قضایی، واحد ارشاد و معاضدت قضایی و مؤسسه کیفری، مطابق با ماده ۵ شیوه نامه، نتیجه را حداکثر ظرف دو هفته به تفصیل به مقام قضایی مربوط اعلام می کند. چنانچه اعلام نظر در مدت مقرر ممکن نباشد، مراتب را به مقام قضایی اعلام و طبق نظر آن مرجع اقدام می کند.

ماده ۵ ـ مقام قضایی به منظور احراز توبه، ندامت و اصلاح مرتکب، مواردی از قبیل بندهای ذیل که غالباً حاکی از صحت ادعای توبه است را مورد توجه قرار می دهد:

الف ـ التزام عملی به انجام فرائض دینی؛

ب ـ جبران ضرر و زیان ناشی از جرم یا برقراری ترتیبات جبران یا تلاش برای تحصیل گذشت شاکی یا مدعی خصوصی؛

پ ـ اظهار ندامت و تعهد کتبی مبنی بر عدم ارتکاب جرم، به ویژه چنانچه ندامت خود را به نحوی اعلام نماید؛

ت ـ همکاری مؤثر مرتکب در کشف جرم یا معرفی شرکاء یا معاونین جرم؛

ث ـ تعهد به خودداری از ارتباط و معاشرت با اشخاص شرور، شرکاء و معاونین جرم؛

ج ـ ارائه خدمات عام المنفعه یا مشارکت در امور خیر؛

چ ـ اقدام به درمان و ترک اعتیاد؛

ح ـ گزارش کتبی مددکار اجتماعی مبنی بر اصلاح رفتار مرتکب؛

بیشتر بخوانید:

مجموعه مقررات مرتبط با جرایم و مجازاتها

نظریات مشورتی مرتبط با توبه مجرمین

آرای وحدت رویه قضایی مرتبط با مجازاتها

آرای دیوان عدالت اداری مرتبط با موضوعات کیفری

مجموعه مقررات مرتبط با سازمان زندانها

نظریات مشورتی مرتبط با زندان و زندانی

آرای وحدت رویه قضایی مرتبط با زندان و زندانی

ماده ۶ ـ مقام قضایی مربوط خارج از نوبت، با ملاحظه مواردی نظیر پرونده شخصیت، پرونده رفتاری و نظر نهادهای مذکور در ماده 3 شیوه نامه به موضوع رسیدگی و در صورت احراز توبه، قرائن و امارات مربوط را در تصمیم خود درج می کند.

ماده ۷ ـ در جرائم حدی چنانچه توبه مؤثر در مجازات باشد و مرتکب بعد از قطعیت حکم، مدعی توبه باشد، مراتب توسط دادستان یا مؤسسه کیفری بررسی و در صورت وجود شواهد و قرائن بر توبه وی مراتب به دادگاه صادرکننده حکم اعلام می شود. چنانچه از نظر دادگاه توبه وی محرز باشد، مراتب به معاون قضایی قوه قضاییه اعلام و رونوشت به مرجع مجری حکم داده می شود. معاون قضایی نتیجه را جهت اخذ تصمیم مقتضی به رئیس قوه قضاییه اعلام می کند.

ماده ۸ ـ مقام قضایی در اجرای ماده ۱۱۷ قانون مجازات اسلامی, مصوب 1392 به مدعی توبه تفهیم می کند که چنانچه پس از اعمال مقررات راجع به توبه ثابت شود که تظاهر به توبه کرده است، سقوط مجازات و تخفیف های در نظر گرفته شده ملغی و وی حسب مورد به مجازات حدی یا به حداکثر مجازات تعزیری محکوم می شود.

ماده ۹ ـ مسئولیت حسن اجرای این شیوه نامه بر عهده044/09 به تصویب رییس قوه قضاییه رسید و از تاریخ ابلاغ لازم الاجراست.

غلامحسین محسنی اژه ای

تگ ها:

مقررات شیوه نامه توبه ماده 114 قانون مجازات ۱۳۹۲ ماده 24 آیین نامه سازمان زندانها