&#x642;&#x627;&#x646;&#x648;&#x646; &#x628;&#x6CC;&#x645;&#x647; &#x645;&#x635;&#x648;&#x628; 1316/02/07

مجموعه مقررات مرتبط با قانون بیمه (مقررات بیمه مرکزی)

متن قانون بیمه:

معاملات بیمه

ماده 1 ـ بیمه عقدی است کـه بـه موجب آن یک طرف تعهد میکند در ازاء پرداخت وجه یا وجوهی از طرف دیگر در صورت وقوع یا بروز حادثه خسارت وارده بر او را جبران نموده یا وجه معینی بپردازد. متعهد را بیمه گر طرف تعهد را بیمه گذار وجهی را کـه بیمه گذار بـه بیمه گر می پردازد حق بیمه و آنچه را کـه بیمه می شود موضوع بیمه نامند.

ماده 2 ـ عقد بیمه و شرائط آن باید بـه موجب سند کتبی باشد و سند مزبور موسوم بـه بیمه نامه خواهد بود.

ماده 3 ـ در بیمه نامه باید امور ذیل بطور صریح قید شود

1 ـ تاریخ انعقاد قرارداد

2 ـ اسم بیمه گر و بیمه گذار

3 ـ موضوع بیمه

4 ـ حادثه یا خطری کـه عقد بیمه بـه مناسبت آن بـه عمل آمده است

5 ـ ابتدا و انتهای بیمه

6 ـ حق بیمه

7 ـ میزان تعهد بیمه گر در صورت وقوع حادثه

ماده 4 ـ موضوع بیمه ممکن است مال باشد اعم از عین یا منفعت یا هر حق مالی یا هر نوع مسئولیت حقوقی مشروط بر اینکه بیمه گذار نسبت بـه بقاء آنچه بیمه میدهد ذینفع باشد و هم چنین ممکن است بیمه برای حادثه یا خطری باشد کـه از وقوع آن بیمه گذار متضرر میگردد.

ماده 5 ـ بیمه گذار ممکن است اصیل باشد یا بیکی از عناوین قانونی نمایندگی صاحب مال یا شخص ذینفع را داشته یا مسئولیت حفظ آنرا از طرف صاحب مال داشته باشد.

ماده 6 ـ هر کس بیمه میدهد بیمه متعلق بـه خود اوست مگر آنکه در بیمه نامه تصریح شده باشد کـه مربوط بـه دیگری است لیکن در بیمه حمل و نقل ممکن است بیمه نامه بدون ذکر اسم ( بنام حامل ) تنظیم شود.

ماده 7 ـ طلبکار میتواند مالی را کـه در نزد او وثیقه یا رهن است بیمه دهد در این صورت هر گاه حادثه نسبت بمال مزبور رخ دهد از خساراتی کـه بیمه گر باید بپردازد تا میزان آنچه را کـه بیمه گذار در تاریخ وقوع حادثه طلب کار است بـه شخص او و بقیه بـه صاحب مال تعلق خواهد گرفت.

ماده 8 ـ در صورتی کـه مالی بیمه شده باشد در مدتی کـه بیمه باقی است نمیتوان همان مال را بـه نفع همان شخص و از همان خطر مجددا بیمه نمود.

ماده 9 ـ در صورتیکه مالی بـه کمتر از قیمت بیمه شده باشد نسبت بـه بقیه قیمت نمیتوان آنرا بیمه نمود در این صورت هر یک از بیمه گران بـه نسبت مبلغی از مال کـه بیمه کرده است مسئول خواهد بود.

ماده 10 ـ در صورتیکه مالی بـه کمتر از قیمت واقعی بیمه شده باشد بیمه گر فقط بـه تناسب مبلغی کـه بیمه کرده است یا قیمت واقعی مال مسئول خسارت خواهد بود.

فسخ و بطلان

ماده 11 ـ چنانچه بیمه گذار یا نماینده او با قصد تقلب مالی را اضافه بر قیمت عادله در موقع عقد قرارداد بیمه داده باشد عقد بیمه باطل و حق بیمه دریافتی قابل استرداد نیست.

بیشتر بخوانید:

مجموعه مقررات مرتبط با قانون بیمه (مقررات بیمه مرکزی)

ماده 12 ـ هر گاه بیمه گذار عمداً از اظهار مطالبی خودداری کند یا عمدا اظهارات کاذبه بـه نماید و مطالب اظهار نشده یا اظهارات کاذبه طوری باشد کـه موضوع خطر را تغییر داده یا از اهمیت آن در نظر بیمه گر بکاهد عقد بیمه باطل خواهد بود حتی اگر مراتب مذکوره تاثیری در وقوع حادثه نداشته باشد در این صورت نه فقط وجوهی کـه بیمه گذار پرداخته است قابل استرداد نیست بلکه بیمه گر حق دارد اقساط بیمه را کـه تا آن تاریخ عقب افتاده است نیز از بیمه گذار مطالبه کند.

ماده 13 ـ اگر خودداری از اظهار مطالبی یا اظهارات خلاف واقع از روی عمد نباشد عقد بیمه باطل نمی شود در این صورت هر گاه مطلب اظهار نشده یا اظهار خلاف واقع قبل از وقوع حادثه معلوم شود بیمه گر حق دارد یا اضافه حق بیمه را از بیمه گذار در صورت رضایت او دریافت داشته قرارداد را ابقاء کند و یا قرارداد بیمه را فسخ کند در صورت فسخ بیمه گر باید مراتب را بـه موجب اظهار نامه یا نامه سفارشی دو قبضه بـه بیمه گذار اطلاع دهد اثر فسخ ده روز پس از ابلاغ مراتب بـه بیمه گذار شروع میشود و بیمه گر باید اضافه حق بیمه دریافتی تا تاریخ فسخ را بـه بیمه گذار مسترد دارد. در صورتی که مطلب اظهار نشده یا اظهار خلاف واقع بعد از وقوع حادثه معلوم شود خسارت بـه نسبت وجه بیمه پرداختی و وجهی کـه بایستی در صورت اظهار خطر بطور کامل و واقع پرداخته شده باشد تقلیل خواهد یافت.

ماده 14 ـ بیمه گر مسئول خسارات ناشیه از تقصیر بیمه گذار یا نمایندگان او نخواهد بود.

ماده 15 ـ بیمه گذار باید جلوگیری از خسارت مراقبتی را کـه عادتاً هر کس از مال خود مینماید نسبت بـه موضوع بیمه نیز بنماید و در صورت نزدیک شدن حادثه یا وقوع آن اقداماتی را کـه برای جلوگیری از سرایت و توسعه خسارت لازم است بـه عمل آورد. اولین زمان امکان و منتهی در ظرف پنج روز از تاریخ اطلاع خود از وقوع حادثه بیمه گر را مطلع سازد والا بیمه گر مسئول نخواهد بود مگر آنکه بیمه گذار ثابت کند کـه بواسطه حوادثی کـه خارج از اختیار او بوده است اطلاع بیمه گر در مدت مقرر برای او مقدور نبوده است مخارجی کـه بیمه گذار برای جلوگیری از توسعه خسارت مینماید بر فرض کـه منتج بـه نتیجه نشود بـه عهده بیمه گر خواهد بود ولی هر گاه بین طرفین در موضوع لزوم مخارج مزبوره یا تناسب آن با موضوع بیمه اختلافی ایجاد شود حل اختلاف بـه حکم یا محکمه رجوع می شود.

ماده 16 ـ هر گاه بیمه گذار در نتیجه عمل خود خطری را کـه بـه مناسبت آن بیمه منعقد شده است تشدید کند یا یکی از کیفیات یا وضعیت موضوع بیمه را بطوری تغییر دهد کـه اگر وضعیت مزبور قبل از قرارداد موجود بود بیمه گر حاضر برای انعقاد قرارداد یا شرایط مذکوره در قرارداد نمی گشت باید بیمه گر را بلافاصله از آن مستحضر کند. اگر تشدید خطر یا تغییر وضعیت موضوع بیمه در نتیجه عمل بیمه گذار نباشد مشارالیه باید مراتب را در ظرف ده روز از تاریخ اطلاع خود رسما بـه بیمه گر اعلام کند. در هر دو مورد مذکور در فوق بیمه گر حق دارد اضافه حق بیمه را معین نموده بـه بیمه گذار پیشنهاد کند و در صورتی که بیمه گذار حاضر برای قبولی و پرداخت آن نشود قرارداد را فسخ کند و اگر تشدید خطر در نتیجه عمل خود بیمه گذار باشد خسارات وارده را نیز از مجرای محاکم عمومی از او مطالبه کند و در صورتی کـه بیمه گر پس از اطلاع تشدید خطر بـه نحوی از انحاء رضایت بـه بقاء عقد قرارداد داده باشد مثل آنکه اقساطی از وجه بیمه را پس از اطلاع از مراتب از بیمه گذار قبول کرده یا خسارت بعد از وقوع حادثه بـه او پرداخته باشد دیگر نمیتواند بمراتب مذکوره استناد کند وصول اقساط حق بیمه بعد از اطلاع از تشدید خطر یا پرداخت خسارت پس از وقوع حادثه و نحو آن دلیل بـه رضایت بیمه گر بـه بقاء قرارداد میباشد.

ماده 17 ـ در صورت فوت بیمه گذار یا انتقال موضوع بیمه به دیگری اگر ورثه یا منتقل الیه کلیه تعهداتی را کـه بـه موجب قرارداد به عهده بیمه گذار بوده است در مقابل بیمه گر اجراء کند عقد بیمه به نفع ورثه یا منتقل الیه به اعتبار خود باقی میماند معهذا هر یک از بیمه گر یا ورثه یا منتقل الیه حق فسخ آن را نیز خواهند داشت بیمه گر حق دارد در ظرف 3 ماه از تاریخی کـه منتقل الیه قطعی موضوع بیمه تقاضای تبدیل بیمه نامه را بنام خود مینماید عقد بیمه را فسخ کند و در صورت انتقال موضوع بیمه بدیگری ناقل مسئول کلیه اقساط عقب افتاده وجه بیمه در مقابل بیمه گر خواهد بود لیکن از تاریخی کـه انتقال را ببیمه گر بـه موجب نامه سفارشی یا اظهارنامه اطلاع میدهد نسبت باقساطی کـه از تاریخ اطلاع ببعد باید پرداخته شود مسئول نخواهد بود. اگر ورثه یا منتقل الیه متعدد باشند هر یک از آنها نسبت بـه تمام وجه بیمه در مقابل بیمه گر مسئول بیمه خواهد بود.

ماده 18 ـ هر گاه معلوم شود خطری کـه برای آن بیمه بـه عمل آمده قبل از عقد قرارداد واقع شده بوده است قرارداد بیمه باطل و بی اثر خواهد بود در این صورت اگر بیمه گر وجهی از بیمه گذار گرفته باشد عشر از مبلغ مزبور را بـه عنوان مخارج کسر و بقیه را باید بـه بیمه گذار مسترد دارد.

مسئولیت بیمه گر

ماده 19 ـ مسئولیت بیمه گر عبارت است از تفاوت قیمت مال بیمه شده بلافاصله قبل از وقوع حادثه با قیمت باقی مانده آن بلافاصله بعد از حادثه خسارت حاصله بـه پول نقد پرداخته خواهد شد مگر اینکه حق تعمیر و یا عوض برای بیمه گر در سند بیمه پیش بینی شده باشد در این صورت بیمه گر ملزم است موضوع بیمه را در مدتی کـه عرفا کمتر از آن نمیشود تعمیر کرده یا عوض را تهیه و تحویل نماید. در هر صورت حداکثر مسئولیت بیمه گر از مبلغ بیمه شده تجاوز نخواهد کرد.

بیشتر بخوانید:

مجموعه مقررات مرتبط با قانون بیمه (مقررات بیمه مرکزی)

ماده 20 ـ بیمه گر مسئول خساراتی کـه از عیب ذاتی مال ایجاد میشود نیست مگر آنکه در بیمه نامه شرط خلافی شده باشد.

ماده 21 ـ خسارات وارده از حریق کـه بیمه گر مسئول آن است عبارت است از :

1 ـ خسارت وارده بـه موضوع بیمه از حریق اگر چه حریق در نزدیکی آن واقع شده باشد.

2 ـ هر خسارت یا تنزل قیمت وارده بـه اموال از آب یا هر وسیله دیگری کـه برای خاموش کردن آتش بـه کار برده شده است.

3 ـ تلف شدن یا معیوب شدن مال در موقع نجات دادن آن از حریق.

4 ـ خسارت وارده بـه اموال بیمه شده در نتیجه خراب کردن کلی یا جزئی بنا برای جلوگیری از سرایت یا توسعه حریق.

ماده 22 ـ در بیمه های ذیل خسارت بـه این طریق حساب میشود :

1 ـ در بیمه حمل و نقل قیمت مال در مقصد.

2 ـ در بیمه منافعی کـه متوقف بر امری است منافعی کـه در صورت پیشرفت امر عاید بیمه گذار میشد.

3 ـ در بیمه محصول زراعتی قیمت آن در سر خرمن و موقع برداشت محصول. برای تعیین میزان واقعی خسارت مخارج و حق الزحمه کـه در صورت عدم وقوع حادثه بمال تعلق میگرفت از اصل قیمت کسر خواهد شد و در هر صورت میزان خسارت از قیمت معینه در بیمه نامه تجاوز نخواهد کرد.

ماده 23 ـ در بیمه عمر یا نقص یا شکستن عضوی از اعضاء بدن مبلغ پرداختی بعد از مرگ یا نقصان عضو باید بـه طور قطع در موقع عقد بیمه بین طرفین معین شود. بیمه عمر یا بیمه نقصان یا شکستن عضو شخص دیگری در صورتیکه آن شخص قبلا رضایت خود را کتبا نداده باشد باطل است. هر گاه بیمه گذار اهلیت قانونی نداشته باشد رضایت ولی یا قیم او شرط است. اگر بیمه راجع بـه عمر یا نقص یا شکستن عضو بدن جماعتی بطور کلی باشد میزان خسارت عبارت از مبلغی خواهد بود کـه مطابق تعرفه قبلا بین طرفین معین می شود.

ماده 24 ـ وجه بیمه عمر کـه باید بعد از فوت پرداخته شود بـه ورثه قانونی متوفی پرداخته میشود مگر اینکه در موقع عقد بیمه یا بعد از آن در سند بیمه قید دیگری شده باشد کـه در این صورت وجه بیمه متعلق بـه کسی خواهد بود کـه در سند بیمه اسم برده شده است.

ماده 25 ـ بیمه گذار حق دارد ذی نفع در سند بیمه عمر خود را تغییر دهد مگر آنکه آنرا بـه دیگری انتقال داده و بیمه نامه را هم بـه منتقل الیه تسلیم کرده باشد.

ماده 26 ـ در تمام مدت اعتبار قرارداد بیمه عمر بیمه گذار حق دارد وجه معینه در بیمه نامه را بـه دیگری منتقل نماید انتقال مزبور باید بـه امضاء انتقال دهنده و بیمه گر برسد.

ماده 27 ـ اثرات قانونی انتقال وجه بیمه عمر از تاریخ فوت بیمه شده شروع میشود ولی اگر بیمه گذار از بابت آن وجهی دریافت کرده یا نسبت بان با بیمه گر معامله نموده باشد در کمال اعتبار خواهد بود.

ماده 28 ـ بیمه گر مسئول خسارات ناشیه از جنگ و شورش نخواهد بود مگر آنکه خلاف آن در بیمه نامه شرط شده باشد.

ماده 29 ـ در مورد بیمه مال منقول در صورت وقوع حادثه و پرداخت خسارت بـه بیمه گذار بیمه گر از هرگونه مسئولیت در مقابل ثالث بری می شود.

بیشتر بخوانید: