قانون تشکیل شوراهای اسلامی کار مصوب 1363/10/30
قانون تشکیل شوراهای اسلامی کار مشتمل بر بیست و نه ماده و سی و یک تبصره مصوب 1363/10/30 مجلس شورای اسلامی
شناسنامه قانون تشکیل شوراهای اسلامی کار:
شماره روزنامه رسمی: 11646
تاریخ روزنامه رسمی: 1363/11/27
شماره ابلاغ: 90938
تاریخ ابلاغ: 1363/11/15
مرجع تصویب: مجلس شورای اسلامی
تاریخ تصویب: 1363/10/30
بیشتر بخوانید:
مقررات مرتبط با قانون تشکیل شوراهای اسلامی کار (مقررات کار)
استخدام و کار در آرای وحدت رویه قضایی
مسائل قانون کار در آراء دیوان عدالت اداری
متن قانون تشکیل شوراهای اسلامی کار:
فصل اول : کلیات
ماده 1 ـ بمنظور تامین قسط اسلامی و همکاری در تهیه برنامه ها و ایجاد هماهنگی در پیشرفت امور در واحدهای تولیدی، صنعتی، کشاورزی و خدمات، شورایی مرکب از نمایندگان کارگران و کارکنان به انتخاب مجمع عمومی و نماینده مدیریت بنام «شورای اسلامی کار» تشکیل می گردد.
تبصره 1 ـ مجمع عمومی هر واحد از کلیه کارگران و سایر کارکنان به استثناء مدیریت تشکیل می گردد.
تبصره 2 ـ جلسات مجمع در مرحله اول با حداقل دو سوم اعضاء تشکیل و انتخابات آن با اکثریت مطلق آراء حاضرین معتبر خواهد بود. در صورتی کـه اجتماع دو سوم اعضاء مجمع ممکن نشود مجمع با یک دوم اعضاء تشکیل و رای گیری به عمل می آید و نیز از اعضایی کـه در مجمع شرکت نکرده اند تا رسیدن به حداقل دو سوم اعضاء رای گیری میشود بهر حال آراء منتخبین نباید از یک سوم کل آراء کمتر باشد.
تبصره 3 ـ تصمیمات و مصوبات این شورا باید در چهار چوب این قانون باشد و در امور مربوط به وظایف مدیریت نظرات خود را به صورت پیشنهاد مطرح می نماید.
ماده 2 ـ شرایط انتخاب شونده:
الف ـ حداقل سن 22 سال.
ب ـ حداقل سابقه کار یک سال در همان واحد.
تبصره ـ کارگاه هایی کـه کمتر از دو سال سابقه دارند مشمول این شرط نخواهند بود.
ج ـ اعتقاد و التزام عملی به اسلام و ولایت فقیه و و فاداری به قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران.
تبصره ـ در اقلیت های کلیمی ـ مسیحی ـ زرتشتی وفاداری به قانون اساسی کافی است. د ـ عدم گرایش به احزاب و سازمان ها و گروه های غیر قانونی و گروه های مخالف جمهوری اسلامی.
هـ ـ دارا بودن سواد خواندن و نوشتن و داشتن آگاهی به امور محوله.
و ـ تابعیت ایران.
ز ـ برخورداری از صداقت و امانت و عدم اشتهار به فساد اخلاق.
ح ـ عدم وابستگی به رژیم سابق و نداشتن سابقه محکومیت کیفری کـه به حکم دادگاه موجب محرومیت از حقوق اجتماعی شده باشد.
تبصره ـ اصلاح 1390/04/08 ـ تشخیص صلاحیت کاندیداهای عضویت در شوراهای اسلامی در چارچوب شرایط مذکور در ماده فوق بعهده هیاتی مرکب از:
1 ـ نماینده تعـاون، کار و رفاه اجتماعی
2 ـ نماینده وزارتخانه مربوطه.
3 ـ نماینده منتخب مجمع کارکنان میباشد.
ماده 3 ـ اصلاح 1390/04/08 ـ انتخابات شوراها زیر نظر وزارت تعـاون، کار و رفاه اجتماعی برگزار میگردد و مدت اعتبار آن دو سال خواهد بود.
تبصره 1 ـ اصلاح 1390/04/08 ـ وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی موظف است آیین نامه انتخابات را حداکثر دو ماه پس از تصویب این قانون تهیه و به تصویب هیات وزیران برساند.
تبصره 2 ـ شروع انتخابات شوراها یکماه پس از تصویب آیین نامه انتخاباتی خواهد بود.
تبصره 3 ـ انتخابات هر شورا باید حداقل پانزده روز پیش از پایان دوره شورای قبل انجام شود.
تبصره 4 ـ اصلاح 1390/04/08 ـ نخستین جلسه شورای هر واحد حداکثر یک هفته پس از انتخابات به دعوت نماینده وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی و به ریاست مسن ترین اعضاء تشکیل و از میان خود یک رئیس و یک نایب رئیس و یک منشی به اکثریت آراء انتخاب می نماید.
ماده 4 ـ شورا در صورت انحراف از وظایف قانونی خود به تشخیص هیات موضوع ماده 22 منحل می گردد.
ماده 5 ـ شورای منحل شده در صورت اعتراض میتواند بر مبنای اصل 106 قانون اساسی به دادگاه صالح شکایت نماید حداکثر فرصت برای اعتراض ده روز از تاریخ ابلاغ می باشد دادگاه موظف است خارج از نوبت رسیدگی نماید.
ماده 6 ـ اصلاح 1390/04/08 ـ وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی موظف است پس از انحلال قطعی شورا حداکثر تا دو ماه انتخابات شورای جدید را برگزار نماید.
ماده 7 ـ سلب عضویت هر یک از اعضاء شورا مبنی بر تخلف از وظایف قانونی و یا فقدان شرایط مذکور در ماده 2 به پیشنهاد حداقل دو سوم مجموع اعضاء با تایید هیات موضوع ماده 22 امکان پذیر خواهد بود.
تبصره 1 ـ فردی کـه از وی سلب عضویت شده طبق ماده 5 حق اعتراض به دادگاه صالح را خواهد داشت و دادگاه موظف است خارج از نوبت رسیدگی نماید.
تبصره 2 ـ فردی کـه سلب عضویت وی قطعی شده باشد نمیتواند در انتخابات دوره بعد شرکت نماید.
ماده 8 ـ اصلاح 1390/04/08 ـ شورایی کـه بیش از یک سوم اعضایش استعفاء دهند یا فوت نمایند یا مسلوب العضویه گردند وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی موظف است برای تکمیل شورا حداکثر ظرف دو ماه انتخابات را تجدید نماید.
ماده 9 ـ ساعاتی کـه اعضاء شورای اسلامی کار به وظایف شورایی مشغول هستند جزء ساعات کار آنان محسوب می گردد.
تبصره 1 ـ عضویت و ساعات کار اضافی در شورا افتخاری است.
تبصره 2 ـ مرجع تعیین ساعات کار شوراهای اسلامی کار، هیات موضوع ماده 22 می باشد.
تبصره 3 ـ هزینه های ضروری شوراها از طریق حق عضویت مجمع کارکنان تامین می گردد.
تبصره 4 ـ تعیین میزان حق عضویت به عهده مجمع کارکنان می باشد.
ماده 10 ـ شورا در حدود وظایف و اختیارات خود در برابر هیات موضوع ماده 22 و مجمع کارکنان مسئول است.
ماده 11 ـ هر گاه مدیر یا هیات مدیره نسبت به تصمیمات ابلاغ شده از جانب شورا در حدود وظایف شورا اعتراض داشته باشند میتوانند نظر خود را از تاریخ ابلاغ شورا به مدت پنج روز اظهار و تقاضای تجدید نظر نمایند در صورتی کـه شورای مزبور از رای خود عدول ننماید معترض میتواند مراتب را جهت رسیدگی به هیات موضوع ماده 22 ارجاع نماید و رای آن هیات قطعی است.
ماده 12 ـ تشکیل مجمع عادی کارکنان سالی یک بار الزامی است.
تبصره 1 ـ شورا میتواند راساً یا به تقاضای مدیریت و یا با درخواست یک چهارم کارکنان واحد، مجمع فوق العاده کارکنان را تشکیل و موضوع مورد درخواست را در دستور جلسه قرار دهد و در صورت تقاضای بیش از پنجاه در صد کارکنان تشکیل مجمع الزامی است و در صورت هر صورت تایید هیات موضوع ماده 22 برای تشکیل مجامع فوق العاده ضروری است.
تبصره 2 ـ مجمع کارکنان به طور فوق العاده نمیتواند هر سه ماه بیش از یکبار تشکیل گردد.
فصل دوم : وظایف و اختیارات «شورای اسلامی کار»
ماده 13:
الف ـ ایجاد روحیه همکاری بین کارکنان هر واحد بمنظور پیشرفت سریع امور.
ب ـ همکاری با انجمن اسلامی در بالا بردن آگاهی کارکنان در زمینه های فرهنگی، اجتماعی و سیاسی.
ج ـ بالا بردن آگاهی کارکنان در زمینه های اقتصادی، فنی، حرفه ای و نظایر آن.
د ـ نظارت بر امور واحد بمنظور اطلاع از انجام صحیح کار و ارائه پیشنهاد سازنده به مسئولین مربوطه.
تبصره ـ اعمال نظارت شورا نباید موجب توقف امور واحد گردد.
هـ ـ همکاری با مدیریت در تهیه برنامه ها به منظور پیشبرد امور واحد.
و ـ بررسی شکایات کارکنان در مورد نارسائی های واحد و پیگیری موارد حقه.
ز ـ تلاش در جهت گسترش امکانات رفاهی و حفظ حقوق قانونی کارکنان واحد.
ح ـ بررسی و شناخت کمبودها و نارسائی های واحد و ارائه اطلاعات به مدیر یا هیات مدیره.
ط ـ همکاری و کوشش در بهبود شرایط کار و دستیابی به میزان تولید پیش بینی شده در برنامه های تولیدی واحد.
ی ـ پیشنهاد تشویق عناصر فعال و معرفی افراد لایق برای احراز مسئولیت های مناسب به مدیریت.
بیشتر بخوانید:
مقررات مرتبط با قانون تشکیل شوراهای اسلامی کار (مقررات کار)
استخدام و کار در آرای وحدت رویه قضایی
مسائل قانون کار در آراء دیوان عدالت اداری
ماده 14 ـ شورا موظف است گزارش اقدامات خود را در آخر هر شش ماه به اطلاع اعضای مجمع برساند.
ماده 15 ـ اصلاح 1390/04/08 ـ وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی موظف است در واحد هایی کـه بیش از 35 نفر شاغل دائم دارند به تشکیل شورای اسلامی کار اقدام نماید.
تبصره ـ زمان تشکیل شوراها در شرکت های بزرگ دولتی از قبیل شرکت های تابعه وزارت نفت، شرکت ملی فولاد ایران، شرکت ملی صنایع مس ایران .... بر اساس این قانون تشخیص شورای عالی کار ( موضوع ماده 55 قانون کار) خواهد بود.
ماده 16 ـ تاسیسات و واحدهای فرعی/ جزء واحدهای اصلی محسوب می شوند مگر آنکه نحوه فعالیت این گونه واحدها یا فاصله آنها تا واحدهای اصلی ایجاد نماید کـه بطور جداگانه عمل کنند.
تبصره ـ حدود واحدهای فرعی و اصلی و نحوه فعالیت آنها و تشخیص فاصله در آیین نامه اجرائی این قانون مشخص خواهد شد.
ماده 17 ـ تعداد اعضای شورا با توجه به تعداد کارکنان به ترتیب زیر خواهد بود: از 36 نفر تا 150 نفر سه نفر از 151 تا 500 نفر پنج نفر از 501 تا 1000 نفر هفت نفر از 1001 تا 5000 نفر نه نفر از 5000 به بالا یازده نفر
تبصره 1 ـ تعداد 2، 3، 4، 5 و6 نفر به ترتیب به عنوان اعضای علی البدل شوراهای اسلامی فوق انتخاب می شوند.
تبصره 2 ـ اعضای علی البدل به هنگام بیماری، غیبت، استعفاء، بر کناری یا فوت اعضای اصلی به ترتیب اکثریت آراء به جای عضو یا اعضای اصلی در جلسات شورا شرکت می نمایند.
ماده 18 ـ در صورت تقاضای شورا مدیریت باید آمار و مدارک مربوطه به وظائف شورا را در اختیار آن قرار دهد.
تبصره ـ اعضای شورا مطلقاً حق افشای آمار و اطلاعات سری و محرمانه واحد را ندارند.
ماده 19 ـ شورا با رعایت مقررات نسبت به موضوعات مشروح زیر، نظر مشورتی خود را به مدیریت ارائه دهد:
الف ـ ساعات شروع و پایان کار و استراحت و توزیع اوقات کار در هفته.
ب ـ موعد و محل و نحوه پرداخت مزد یا مزایا.
ج ـ تخصص مشاغل افراد.
د ـ تعیین نرخهای کارمزدی و پاداش های کارکنان بر اساس قوانین آیین نامه کار.
هـ ـ ترتیب استفاده فردی یا جمعی کارکنان از انواع مرخصی.
و ـ اتخاذ تدابیر برای پیشگیری از حوادث و بیماری های ناشی از کار.
ز ـ تنظیم برنامه و سازماندهی خدمات اجتماعی مربوط به واحد.
ح ـ تدوین ضوابط استفاده از خانه های سازمانی واحد.
ماده 20 ـ شورا باید در زمینه های اجتماعی بروز حوادث، مراجع ذیصلاح را مطلع و همکاری های لازم را معمول دارد.
ماده 21 ـ شورا موظف است یکنفر را به عنوان عضو مشاور و روابط به مدیریت واحد معرفی کند. و این عضو مشاور در جلسات هیات مدیره بدون حق و رای شرکت خواهد کرد.
فصل سوم : مرجع تشخیص انحراف و انحلال شوراها
ماده 22 ـ اصلاح 1390/04/08 ـ به منظور بررسی و تشخیص انحراف شوراها از وظایف قانونی خود و انحلال آنها ( موضوع اصل 106 قانون اساسی) در هر منطقه هیاتی تشخیص انحراف و انحلال شوراها مرکب از 7 نفر بشرح زیر تشکیل می گردد:
الف ـ سه نفر از نمایندگان شوراهای اسلامی کار به انتخاب شوراهای واحدهای منطقه.
ب ـ سه نفر از مدیران واحدهای منطقه انتخاب خود آنان.
ج ـ یک نفر نماینده از تعاون، کار و رفاه اجتماعی.
تبصره 1 ـ اصلاح 1390/04/08 ـ حدود منطقه موضوع این قانون را وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی تعیین خواهد کرد.
تبصره 2 ـ محل تشکیل هیات مذکور را اداره کار منطقه تعیین می نماید.
ماده 23 ـ اصلاح 1390/04/08 ـ وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی موظف است ظرف یک ماه هیات موضوع ماده 22 را تشکیل بدهد.
ماده 24 ـ وظایف هیات موضوع ماده 22 عبارت است از:
1 ـ ایجاد تفاهم و هماهنگی میان شورا و مدیریت.
2 ـ نظارت و بررسی کارکرد شورا و مدیریت.
3 ـ رسیدگی به شکایت کارکنان نسبت به شورا.
4 ـ منحل کردن شورای اسلامی کار در صورت تخلف از وظایف قانونی.
5 ـ ارجاع تخلفات مدیر به دادگاه صالح.
تبصره ـ شورا در صورت اعتراض به رای هیات موضوع ماده 22 میتواند به دادگاه صالح شکایت نماید و دادگاه موظف است خارج از نوبت به آن رسیدگی کند
فصل چهارم : مسائل کارگزینی
ماده 25 ـ مدیریت برای اجرای برنامه های آموزشی حرفه ای ضمن کار نظر شورا را جلب مینماید.
تبصره 1 ـ شورا نظر خود را ظرف ده روز از تاریخ تسلیم پیشنهاد به مدیریت اعلام و در غیر اینصورت مدیریت میتواند نظر خود را به مورد اجراء بگذارد.
تبصره 2 ـ در صورتی کـه مدیریت به نظر شورا معترض باشد اعتراض خود را به هیات موضوع ماده 22 این قانون ارجاع مینماید و نظر آن هیات قطعی است.
ماده 26 ـ هر گاه مدیریت به تکلیف مقرر در این قانون عمل نکند، شورا می تواند به محکمه قضایی شکایت کند.
ماده 27 ـ در صورتی کـه شورا با اخراج هر یک از کارکنان مخالف باشد رای نهایی را دادگاه صالح خواهد داد.
ماده 28 ـ در صورتی کـه هیات موضوع ماده 22 با اخراج عضو یا اعضای شورا توسط مدیریت مخالف باشد رای نهائی با دادگاه صالحه است و دادگاه خارج از نوبت رسیدگی خواهد کرد.
تبصره 1 ـ اعضای شورا تا صدور رای نهائی دادگاه صالح کماکان عضو شورا بوده و به وظایف نمایندگی عمل خواهند کرد.
تبصره 2 ـ اعضای شورا تا صدور رای نهائی دادگاه صالح در واحدهای تحت مدیریت دولتی و نهادهای قانونی کماکان شاغل بوده و به وظیفه نمایندگی خود در شورا عمل خواهند کرد.
بیشتر بخوانید:
مقررات مرتبط با قانون تشکیل شوراهای اسلامی کار (مقررات کار)
استخدام و کار در آرای وحدت رویه قضایی
مسائل قانون کار در آراء دیوان عدالت اداری
ماده 29 ـ اصلاح 1390/04/08 ـ آیین نامه اجرائی این قانون توسط وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی ظرف سه ماه تدوین و به تصویب هیات وزیران می رسد.
بیشتر بخوانید: آیین نامه اجرایی قانون شوراهای اسلامی کار مصوب 1364/07/17
قانون فوق مشتمل بر بیست و نه ماده و سی و یک تبصره در جلسه روز یکشنبه سی ام دیماه یک هزار و سیصد و شصت و سه مجلس شورای اسلامی تصویب و در تاریخ 1363/11/04 به تایید شورای محترم نگهبان رسیده است.
رئیس مجلس شورای اسلامی ـ اکبر هاشمی