قانون حمایت از هنرمندان، استادکاران و فعالان صنایع دستی مصوب 1396/10/26
قانون حمایت از هنرمندان، استادکاران و فعالان صنایع دستی مشتمل بر پانزده ماده و هفت تبصره مصوب 1396/10/26 مجلس شورای اسلامی
شناسنامه قانون حمایت از هنرمندان، استادکاران و فعالان صنایع دستی:
شماره روزنامه رسمی: 21254
تاریخ روزنامه رسمی: 1396/12/06
شماره ابلاغ: 153175
تاریخ ابلاغ: 1396/12/02
مرجع تصویب: مجلس شورای اسلامی
تاریخ تصویب: 1396/10/26
بیشتر بخوانید:
مجموعه مقررات مرتبط با قانون حمایت از هنرمندان، استادکاران و فعالان صنایع دستی (مقررات فرهنگ و هنر)
مجمـوعه موضوعی آرای وحدت رویه قضایی
مجموعه موضوعی آرای دیوان عدالت اداری
متن قانون حمایت از هنرمندان، استادکاران و فعالان صنایع دستی:
ماده ۱ ـ صنایع دستی ایران مجموعه ای از صنایع هنری و سنتی است کـه ضمن رعایت ضوابط شرعی و قانونی با محوریت خلاقیت، ذوق و زیبایی شناسی با بهره گیری از مواد اولیه قابل دسترس تولید می شود و فرآیند ساخت و تولید محصول بـه صورت فردی یا گروهی، عمدتاً با دست و با کمک ابزار مورد نیاز انجام می گیرد. رشته های فرش دستباف و صنایع دستی از قبیل نساجی سنتی، بافته های داری و غیرداری، پوشاک سنتی، کاشی سنتی، سفال و سرامیک، صنایع دستی چرمی، هنرهای سنتی وابسته بـه معماری، صنایع دستی فلزی، صنایع دستی چوبی و حصیری، صنایع دستی دریایی، صنایع دستی استخوان، رودوزی های سنتی، آبگینه، صنایع دستی کاغذی، طراحی و نقاشی سنتی، سازهای سنتی، میناکاری و پیشه های وابسته بـه گروه های یاد شده می باشند.
تبصره ۱ ـ عناوین صنایع دستی موضوع این ماده با پیشنهاد سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری و تصویب هیات وزیران در چهارچوب تعریف مذکور قابل افزایش می باشد.
تبصره ۲ ـ تشخیص مصادیق صنایع دستی و اشخاص فعال در صنایع مذکور موضوع این ماده کـه فاقد بیمه تامین اجتماعی می باشند جهت برخورداری از بیمه مذکور حسب مورد با سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری و وزارت صنعت، معدن و تجارت می باشد.
ماده ۲ ـ دولت مکلف است در اجرای قانون بیمه اجتماعی قالیبافان، بافندگان فرش و شاغلان صنایع دستی شناسه دار (کُددار) مصوب 1388/05/18 نسبت بـه بیمه نمودن واجدین شرایط این قانون اقدام نماید.
تبصره 1 ـ در اجرای این قانون، عدم حضور در ساعت معین در محل کار نمی تواند در خصوص فرش و قالی مبنای قطع بیمه قرار گیرد و ارزیابی توسط بازرسان سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری صرفاً بر اساس مساحت مذکور در ماده (2) قانون یاد شده انجام می گیرد.
تبصره ۲ ـ دارندگان مجوز فعالیت موضوع قانون مذکور در صورت درخواست خودشان از کلیه تعرفه های بخش صنعت در مورد حامل های انرژی (آب، برق و گاز) و تسهیلات بانکی برخوردار می باشند.
ماده ۳ ـ سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری و وزارت صنعت، معدن و تجارت حسب مورد موظفند در راستای اجرای این قانون اقدامات زیر را انجام دهند:
الف ـ صدور مجوز تاسیس و پروانه تولید کارگاهی (انفرادی ـ گروهی)
ب ـ صدور کارت شناسایی صنعتگر موضوع این قانون
پ ـ صدور مجوز فروشگاه های انحصاری هنرهای سنتی و صنایع دستی ایران
ت ـ صدور گواهی اصالت برای آثار صنایع دستی و هنرهای سنتی
ث ـ صدور مجوز تاسیس و بهره برداری از خانه های صنایع دستی و بازارچه های صنایع دستی
تبصره ـ خانه های صنایع دستی بـه بناهای واجد ارزش معماری یا تاریخی با مالکیت عمومی یا خصوصی گفته می شود کـه قابلیت بهره برداری در امر تولید، فروش و مشاوره تخصصی در جهت توسعه و ارتقای صنایع دستی را داشته و بـه موجب مجوز سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری و وزارت صنعت، معدن و تجارت ایجاد می شود.
ج ـ صدور مجوز برگزاری حراج آثار فاخر قابل فروش صنایع دستی و هنرهای سنتی چ ـ صدور مجوز برگزاری نمایشگاههای داخلی و بین المللی در زمینه صنایع دستی و هنرهای سنتی ح ـ درجه بندی و صدور گواهی کیفیت بـه کارگاهها و فروشگاههای صنایع دستی و هنرهای سنتی
تبصره ۱ ـ فعالیت های احصاء شده این ماده بـه جز موارد مربوط بـه فرش دستباف مشمول تبصره ماده (۲) قانون نظام صنفی مصوب 1392/06/12 بوده و با صدور پروانه فعالیت و بهره برداری از سوی سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری، نیاز بـه اخذ مجدد مجوز یا پروانه کسب از وزارت صنعت، معدن و تجارت نمی باشد.
تبصره ۲ ـ طراحی، برنامه ریزی، توسعه و نظارت بر کلیه آموزش های غیررسمی صنایع دستی و فرش دستباف کشور اعم از آموزش های عمومی، تخصصی و مجازی با سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری و وزارت صنعت، معدن و تجارت می باشد. کلیه اشخاص حقیقی و حقوقی فعال در امر آموزش صنایع دستی و فرش دستباف مکلفند سیاست های تعیین شده سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری و وزارتخانه را در آموزش های خود رعایت کنند.
ماده ۴ ـ سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری و وزارت صنعت، معدن و تجارت مکلفند با هماهنگی مراجع ذی صلاح اقدامات زیر را بـه عمل آورند:
الف ـ اعمال نظارت و حمایت های لازم در جهت بهبود کیفی محصولات صنایع دستی و فرش دستباف بـه ویژه در حوزه صادرات
ب ـ برنامه ریزی، سیاستگذاری و نظارت بر وضعیت کارگاه های تولیدی و آموزش صنایع دستی و فرش دستباف
پ ـ پشتیبانی از هنرمندان و صنعتگران و همکاری با مراجع ذی صلاح برای تعیین و اعطای درجه هنری بـه هنرمندان صنایع دستی و فرش دستباف در چهارچوب قوانین و مقررات مربوط
ت ـ هماهنگی و برنامه ریزی در مورد مالکیت های معنوی و فکری صنایع دستی و فرش دستباف ایران (آثار و هنرمندان) در داخل و خارج از کشور
ث ـ سازماندهی نظام اطلاع رسانی در زمینه صنایع دستی و فرش دستباف
ج ـ همکاری با دستگاه های ذی ربط بـه منظور تدوین سرفصل دروس هنرستان ها، آموزشکده ها و دانشکده های صنایع دستی و فرش دستباف
چ ـ هماهنگی و برنامه ریزی جهت تاسیس نهادهای غیردولتی برای کاهش تصدی دولت و ساماندهی فعالیت صنایع دستی و فرش دستباف در چهارچوب قوانین و مقررات مربوط
ح ـ برنامه ریزی، سیاستگذاری و نظارت بر امر تاسیس شرکت های نمایشگاهی تخصصی صنایع دستی و فرش دستباف توسط تعاونی ها و بخش خصوصی
خ ـ مشارکت در همایش ها، سمینارهای ملی و جشنواره های صنایع دستی و فرش دستباف
د ـ برنامه ریزی، سیاستگذاری و نظارت در امر معرفی صنایع دستی و فرش دستباف برگزیده در مراکز عمومی از طرق مناسب تبلیغی و ترویجی
ذ ـ برنامه ریزی، سیاستگذاری و نظارت بر شناسایی و گردآوری آثار با ارزش و برگزیده صنایع دستی و فرش دستباف دوران معاصر و نمایش آنها توسط دستگاه های ذی ربط
ر ـ تدوین استانداردهای لازم برای مواد اولیه و روشهای تولید صنایع دستی و فرش دستباف برای پیشنهاد بـه سازمان ملی استاندارد ایران
ز ـ تحقیق و بررسی مستمر جامعه آماری و جمع آوری اطلاعات لازم از وضعیت صنایع دستی و فرش دستباف ایران و جهان بـه منظور ارتقای جایگاه صنایع دستی و فرش دستباف ایران
ژ ـ اهتمام بر ارتقای موقعیت ایران در نظام بازار صنایع دستی و فرش دستباف جهان در جهت رونق و افزایش صادرات
س ـ بهره گیری از سامانه های پیشرفته بازرگانی بـه منظور توسعه بازار فروش صنایع دستی و فرش دستباف ایران در کشورهای هدف توسط بخش غیردولتی
ش ـ کمک بـه ایجاد بازارچه های صنایع دستی و فرش دستباف با بهره گیری از ظرفیت های بخش های خصوصی، تعاونی و نهادهای عمومی غیردولتی
ماده 5 ـ سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری مجاز است برای تولید و عرضه محصولات صنایع دستی و فرش دستباف و هنرهای سنتی، املاک در اختیار از جمله فضاهای مناسب در بناهای تاریخی را بـه فعالان مرتبط با صنایع دستی و فرش دستباف با انعقاد قرارداد واگذار نماید. عرضه محصولات غیرمصادیق ماده (1) این قانون و تولیدات خارجی در این غرفه ها ممنوع و موجب انفساخ قرارداد و ضبط اموال غیرمجاز و خارجی عرضه شده می شود. سازمان حق مطالبه زیان وارده از محل وجه التزام موضوع قرارداد را خواهد داشت.
ماده ۶ ـ دستگاههای اجرایی موضوع ماده (۵) قانون مدیریت خدمات کشوری مصوب 1386/07/08 مکلفند در برنامه های تشویقی و اهدای جوایز غیرنقدی، با اولویت از تولیدات صنایع دستی و فرش دستباف اصیل ایرانی استفاده کنند.
ماده ۷ ـ بانک مرکزی مکلف است از طریق بانک های عامل، بخشی از تسهیلات مسکن بانک ها را با هماهنگی سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری و وزارت صنعت، معدن و تجارت بـه امر تامین مسکن هنرمندان و تولیدکنندگان صنایع دستی و فرش دستباف اختصاص دهد.
ماده ۸ ـ بـه منظور حمایت، توسعه و ترویج صنایع دستی و تشویق و تکریم هنرمندان، پیشکسوتان و فعالان بخش صنایع دستی و فرش دستباف، عنوان "صندوق احیاء و بهره برداری از اماکن تاریخی و فرهنگی" (موجود) بـه "صندوق توسعه صنایع دستی و فرش دستباف و احیاء و بهره برداری از اماکن تاریخی و فرهنگی" اصلاح می گردد. منابع صندوق از محل بخشی از تسهیلات صندوق کارآفرینی امید (مهر امام رضا (ع)) و کمکهای بخش دولتی و غیردولتی و درآمدهای حاصل از فعالیت های صندوق پس از درج در بودجه سنواتی و گردش خزانه تامین می شود. همچنین دولت (سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری) می تواند سی درصد (۳۰%) از درآمدهای سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری را بـه جهت تقویت منابع این صندوق اختصاص دهد. اساسنامه صندوق ظرف مدت شش ماه پس از ابلاغ این قانون با پیشنهاد مشترک سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری و وزارت صنعت، معدن و تجارت تهیه می شود و بـه تصویب هیات وزیران می رسد.
ماده ۹ ـ دستگاه های اجرایی موضوع ماده (۵) قانون مدیریت خدمات کشوری و شهرداری ها مکلفند در طراحی فضاهای عمومی شهری از نمادهای صنایع دستی و فرش دستباف و هنرهای سنتی متناسب با معماری ایرانی و اسلامی استفاده کنند.
ماده ۱۰ ـ صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران مکلف است در برنامه های مختلف نسبت بـه صحنه آرایی و مستندسازی و معرفی هنرمندان و آثار هنری صنایع دستی و فرش دستباف با مشارکت سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری و وزارتخانه های "صنعت، معدن و تجارت"، "فرهنگ و ارشاد اسلامی" و "جهاد کشاورزی" اقدام نماید.
ماده ۱۱ ـ دولت و دستگاه های اجرایی ذی ربط مکلفند بـه منظور تشویق و حمایت از رشد و ترویج تولیدات صنایع دستی و فرش دستباف و هنرهای سنتی بومی و اصیل اقدامات ذیل را انجام دهند:
الف ـ بـه منظور تشویق و حمایت از رشد و ترویج تولیدات صنایع دستی و فرش دستباف و هنرهای سنتی بومی و اصیل، نسبت بـه اعمال محدودیت های لازم برای واردات محصولات صنایع دستی و فرش دستباف از جمله وضع تعرفه مناسب اقدام کند.
ب ـ سقف خروج ظروف ساخته شده از نقره بدون نگین بـه میزان پنج کیلوگرم و زیورآلات نقره و سنگهای قیمتی و نیمه قیمتی تا سه کیلوگرم برای هر نفر برای حضور در نمایشگاه های بین المللی خارجی از کشور با ارائه ضمانت نامه های بانکی و وثایق معتبر افزایش می یابد. سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری، بانک مرکزی و گمرک جمهوری اسلامی ایران بر اجرای این ماده نظارت می کنند. اقلام تاریخی و میراث فرهنگی تابع قوانین و مقررات خاص خود می باشد.
پ ـ از صادرکنندگان صنایع دستی و فرش دستباف در مقابل آثار منفی ناشی از نوسانات قیمت ارز حمایت کند.
ت ـ گمرک جمهوری اسلامی ایران با نظر سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری نسبت بـه ایجاد و احصای شناسه (کد) تعرفه های فرعی برای کلیه محصولات صنایع دستی و فرش دستباف کشور اقدام نماید.
ماده ۱۲ ـ دولت می تواند بـه منظور کمک بـه ارتقای تحصیلی هنرمندان و استادکاران صنایع دستی و فرش دستباف، کمک هزینه تحصیلی تعیین و پرداخت کند.
ماده ۱۳ ـ حمایت های موضوع این قانون با هماهنگی وزارت صنعت، معدن و تجارت و سایر دستگاه ها و تشکل های ذی ربط در مورد قالیبافی و بافندگی فرش اجراء می شود.
ماده ۱۴ ـ تعیین نحوه صدور کلیه مجوزهای فعالیت صنایع دستی و فرش دستباف و همچنین هماهنگی، نظارت، بازرسی و رسیدگی بـه تخلفات واحدهای ذی ربط بر اساس آیین نامه ای است کـه در چهارچوب قانون نظام صنفی توسط سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری و وزارت صنعت، معدن و تجارت ظرف مدت سه ماه تهیه می شود و بـه تصویب هیات وزیران می رسد.
بیشتر بخوانید: آیین نامه ماده 14 قانون حمایت هنرمندان، استادکاران و فعالان صنایع دستی مصوب 1399/12/20
ماده ۱۵ ـ آیین نامه اجرایی این قانون ظرف مدت شش ماه پس از ابلاغ آن توسط سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری و وزارت صنعت، معدن و تجارت تهیه می شود و بـه تصویب هیات وزیران می رسد.
بیشتر بخوانید: آیین نامه اجرایی قانون حمایت از هنرمندان، استادکاران و فعالان صنایع دستی مصوب 1400/05/03
قانون فوق مشتمل بر پانزده ماده و هفت تبصره در جلسه علنی روز سه شنبه مورخ بیست و ششم دی ماه یک هزار و سیصد و نود و شش مجلس شورای اسلامی تصویب شد و در تاریخ 1396/11/18 بـه تایید شورای نگهبان رسید.
رییس مجلس شورای اسلامی ـ علی لاریجانی