قانون گذرنامه مصوب 1351/12/10
قانون گذرنامه مشتمل بر چهل و دو ماده و هجده تبصره مصوب 1351/03/08 مجلس شورای ملی
شناسنامه قانون گذرنامه:
شماره روزنامه رسمی: 8224
تاریخ روزنامه رسمی: 1352/01/30
شماره ابلاغ: 57284 تاریخ ابلاغ: 1351/12/29
مرجع تصویب: مجلس شورای ملی
تاریخ تصویب:1351/12/10
بیشتر بخوانید:
مجموعه مقررات مرتبط با قانون گذرنامه (مقررات ثبت احوال و اسناد سجلی)
ثبت اسناد، املاک و اموال در آراء وحدت رویه قضایی
موضوعات ثبت در آرای دیوان عدالت اداری
متن قانون گذرنامه:
فصل اول – کلیات
ماده 1 ـ گذرنامه سندی است کـه از طرف ماموران صلاحیتدار دولت شاهنشاهی مذکور در این قانون برای مسافرت اتباع ایران به خارج و یا اقامت در خارج و یا مسافرت از خارج به ایران داده می شود.
ماده 2 ـ اتباع ایران برای خروج از کشور و یا اقامت در خارج و یا مسافرت از خارج به ایران باید تحصیل گذرنامه نمایند. صدور گذرنامه منوط به ارائه اسنادی است کـه هویت و تابعیت ایرانی تقاضا کننده را ثابت نماید. اسناد مزبور به موجب آئین نامه اجرائی این قانون تعیین خواهد شد.
ماده 3 ـ خروج از کشور بدون ارائه گذرنامه یا مدارک مسافرت مذکور در این قانون ممنوع است.
ماده 4 ـ منسوخ توسط قانون امور گمرکی 1390/08/22 ـ ورود به کشور و یا خروج از آن فقط از نقاطی کـه بنا به پیشنهاد وزارت کشور و تصویب هیات وزیران تعیین و آگهی خواهد شد مجاز است.
ماده 5 ـ بازرسی گذرنامه و مدارک مسافرت و رسیدگی به آنها در مرز با شهربانی کل کشور و در نقاطی کـه شهربانی نباشد به عهده ژاندارمری کل کشور است. ماموران مربوط مکلفند از ورود افرادی کـه فاقد گذرنامه یا مدارک لازم برای ورود به ایران باشند جلوگیری نمایند.
تبصره ـ اصلاح 1358 ـ در مواردیکه افرادی فاقد گذرنامه و یا مدارک مسافرت برای مراجعه به ایران باشند در صورتیکه تابعیت ایرانی و یا ایرانی آنان محرز شود با رعایت ماده 20 این قانون مکلفند برگ بازگشت به ایران را از ماموریت های سیاسی یا کنسولی جمهوری اسلامی ایران در خارجه دریافت نمایند. ضوابط تشخیص و ایرانی بودن این قبیل اشخاص به موجب آئین نامه اجرائی این قانون تعیین خواهد شد.
متن سابق: تبصره ـ در مواردی کـه افرادی فاقد گذرنامه و یا مدارک مسافرت برای مراجعت به ایران باشند در صورتی کـه تابعیت ایرانی و یا ایرانی بودن آنان محرز شود مامورین مربوط می توانند اجازه ورود به ایران را بدهند. ضوابط تشخیص و ایرانی بودن این قبیل اشخاص به موجب آئین نامه اجرایی این قانون تعیین خواهد شد.
ماده 6 ـ برگ مسافرت موضوع ماده 9 و همچنین برگ بازگشت موضوع ماده 20 و پروانه های گذر موضوع مواد 29 و 30 از نظر این قانون در حکم گذرنامه است.
فصل دوم ـ انواع گذرنامه
ماده 7 ـ گذرنامه بر سه قسم است:
الف ـ گذرنامه سیاسی.
ب ـ گذرنامه خدمت (اعم از فردی یا جمعی).
ج ـ گذرنامه عادی (اعم از فردی یا جمعی).
تبصره ـ مشخصات انواع گذرنامه از لحاظ رنگ و شکل و قطع و تعداد اوراق و نظایر آن و همچنین سازمان تهیه کننده آنها به موجب آئین نامه اجرائی این قانون تعیین میگردد.
ماده 8 ـ از تاریخ تصویب این قانون گذرنامه های تحصیلی بتدریج به گذرنامه های عادی تبدیل خواهد شد
ماده 9 ـ وزارت امور خارجه میتواند در موارد لزوم با موافقت وزیر امور خارجه برای کسانی کـه به ماموریت های خاص اعزام میشوند بجای گذرنامه برگ مسافرت انفرادی و یا دسته جمعی صادر نماید. مشخصات برگهای مذکور در آئین نامه اجرائی قانون تعیین خواهد شد.
فصل سوم ـ گذرنامه های سیاسی و خدمت
ماده 10 ـ اصلاح 1377 ـ برای شخصیت های زیر گذرنامه سیاسی صادر می شود:
1 ـ رهبر
2 ـ رئیس جمهور.
3 ـ رییس مجمع تشخیص مصلحت نظام، رییس مجلس شورای اسلامی، رییس قوه قضائیه، معاون اول رییس جمهور، اعضای شورای نگهبان، تولیت آستان قدس رضوی، وزراء دولت جمهوری اسلامی ایران و معاونان رییس جمهور.
4 ـ نمایندگان مجلس شورای اسلامی، اعضای مجمع تشخیص مصلحت نظام، اعضای شورای عالی امنیت ملی، نمایندگان مجلس خبرگان رهبری و اعضای شورای عالی انقلاب فرهنگی.
5 ـ رییس دیوان عالی کشور، دادستان کل کشور، رییس دیوان عدالت اداری، رییس و دادستان دیوان محاسبات، معاونان رییس قوه قضائیه، رییس سازمان بازرسی کل کشور، رییس دفتر مقام معظم رهبری، رییس کل بانک مرکزی و رییس سازمان صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران.
6 ـ معاونان نخست وزیر با موافقت نخست وزیر، معاونان وزراء با موافقت وزیر مربوطه، استانداران و شهردار مرکز با موافقت وزیر کشور و سرپرست بنیاد شهید و رئیس جمعیت هلال احمر.
7 ـ نمایندگان مستقیم مقام معظم رهبری با معرفی رییس دفتر ایشان، نمایندگان ویژه رییس جمهور یا معاون اول رییس جمهور به معرفی دفتر ایشان، نمایندگان ویژه هیات وزیران جهت ماموریت های خاص به معرفی دفتر هیات دولت و روسای دفاتر روسای قوای سه گانه و مجمع تشخیص مصلحت نظام.
8 ـ روسای بنیاد مستضعفان و جانبازان، سازمان تبلیغات اسلامی، بنیاد شهید انقلاب اسلامی، جمعیت هلال احمر جمهوری اسلامی ایران، کمیته ملی المپیک جمهوری اسلامی ایران و استانداران کشور و شهردار تهران.
9 ـ روسای جمهور سابق، نخست وزیران سابق، معاونان اول سابق رییس جمهور، روسای سابق مجلس شورای اسلامی، روسای سابق قوه قضائیه، اعضای سابق شورای عالی قضایی با معرفی بالاترین مقام دستگاه مربوطه. 10 ـ مشاوران مقام معظم رهبری و معاونان دفتر معظم له با معرفی رییس دفتر ایشان، معاونان و مشاوران رییس جمهوری، معاونان معاون اول رییس جمهور، دبیر شورای عالی امنیت ملی و روسا و دبیران کمیته های شورای مزبور، معاونان وزراء، روسای دفاتر تخصصی تحت سرپرستی بلافصل رییس جمهور.
11 ـ شخصیت های عالی مقام علمی، دینی، فرهنگی و روسای فرهنگستان ها با موافقت رییس جمهور.
12 ـ روسای دیوان عالی کشور، دادستان کل کشور و سایر مقامات مندرج در جزء 5 و اعضای شورای عالی قضایی، وزراء و نمایندگان مجلس شورای اسلامی و مجلس خبرگان و معاونان ریاست جمهوری و رییس قوه قضائیه کـه بعد از پیروزی انقلاب اسلامی عهده دار مناصب فوق بوده اند و روسای سابق نمایندگی های سیاسی و کنسولی و بین المللی جمهوری اسلامی ایران در خارج از کشور با معرفی بالاترین مقام دستگاه مربوطه.
13 ـ سفرا، مدیران کل و معاونان آنان و روسای ادارات وزارت امور خارجه، ماموران ثابت سیاسی و کنسولی.
14 ـ ماموران رمز و مخابرات و کسانی کـه به نمایندگی از دولت جمهوری اسلامی ایران مقامی را در موسسات و نهادهای بین المللی عهده دار می شوند، پیکهای سیاسی و کسانی کـه به ماموریت موقت سیاسی و کنسولی اعزام می شوند با موافقت وزیر امور خارجه.
15 ـ رییس، معاونان و مدیران کل منطقه ای سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی، رایزنان و وابستگان فرهنگی کـه در پوشش کادر وزارت امور خارجه به خارج از کشور اعزام می شوند.
16 ـ مدیران کل مدارس خارج از کشور و دفتر همکاریهای علمی و بین المللی و سرپرستی های مدارس خارج از کشور به پیشنهاد وزیر آموزش و پرورش.
17 ـ در غیر از موارد یاد شده در بالا برای انجام ماموریتهای خاص سیاسی حسب ضرورت، با تشخیص وزیر امور خارجه.
تبصره 1 ـ اصلاح 1362 ـ همسران مشمولین بندهای 1 و 2 و 3 این ماده میتوانند از گذرنامه سیاسی جداگانه استفاده نمایند.
تبصره 2 ـ الحاق 1362 ـ نام همسران افراد موصوف در بندهای 4 تا 14 این ماده در صورتیکه همراه دارنده گذرنامه باشند به تقاضای دارنده گذرنامه در گذرنامه سیاسی ثبت و از همان گذرنامه استفاده خواهند نمود و تفکیک گذرنامه و صدور گذرنامه سیاسی جهت آنان با موافقت وزیر امور خارجه امکان پذیر خواهد بود.
تبصره 3 ـ اصلاح 1377 ـ نام فرزندان ذکور کمتر از 18 سال مشمولین این ماده و فرزندان اناث آنان تا هنگام ازدواج درصورتی کـه همراه دارنده گذرنامه باشند، به تقاضای دارنده در گذرنامه سیاسی ثبت و از همان گذرنامه استفاده خواهند نمود و درصورت نیاز به تفکیک پس از استعلام از وزارت امور خارجه و در صورت موافقت طبق مقررات این قانون برای آنها گذرنامه خدمت یا عادی صادر خواهد شد.
تبصره 4 ـ الحاق 1377 ـ همطرازان مقامات مندرج در این ماده (بر طبق قانون نظام هماهنگ پرداخت) اعم از شاغل و سابق با معرفی بالاترین مقام دستگاه مربوطه از گذرنامه سیاسی استفاده خواهند نمود.
ماده 11 ـ اصلاح 1362 ـ برای اشخاص زیر گذرنامه خدمت صادر می گردد.
1 ـ اشخاصی کـه به عنوان همراه با رهبر یا یکی از اعضای شورای رهبری به خارج از کشور مسافرت می نمایند.
2 ـ اشخاصی کـه به عنوان همراه در ارتباط با ماموریت با ریاست جمهور یا معاون اول رییس جمهور به خارج از کشور مسافرت می نمایند با معرفی مقام مربوط.
3 ـ اشخاصی کـه به موجب تصویب نامه هیات وزیران برای انجام ماموریت به خارج از کشور اعزام می شوند با معرفی دفتر هیات دولت.
4 ـ کارمندان وزارتخانه ها و سازمانها و ارگانهای وابسته به دولت و ارگانهای نظامی کـه به خارج از کشور اعزام میگردند با معرفی وزیر مربوطه و ذکر علت ماموریت.
5 ـ ماموران اداری و فنی وزارت امور خارجه و همسران آنها با موافقت وزیر امور خارجه.
تبصره 1 ـ اصلاح 1362 ـ نام همسر و فرزندان کمتر از 18 سال مشمولین این ماده در صورتی کـه همراه دارنده گذرنامه باشند به تقاضای دارنده گذرنامه خدمت در همان گذرنامه ثبت می شود.
تبصره 2 ـ الحاق 1362 ـ نمایندگی های جمهوری اسلامی ایران در خارج نمیتوانند برای همسر و فرزندان همراه، گذرنامه خدمت جداگانه صادر نمایند ولی در صورت نیاز به تفکیک پس از استعلام از وزارت امور خارجه و در صورت موافقت طبق مقررات این قانون برای آنها گذرنامه عادی صادر خواهد شد.
ماده 12 ـ اصلاح 1362 ـ صدور گذرنامه سیاسی و خدمت به عهده وزارت امور خارجه است.
ماده 13 ـ اصلاح 1362 ـ مدت اعتبار گذرنامه سیاسی و خدمت یک سال است مگر در مورد ماموران ثابت دولت در نمایندگی های شاهنشاهی در خارجه کـه اعتبار گذرنامه تا خاتمه مدت ماموریت آنان خواهد بود.
تبصره 1 ـ اصلاح 1362 ـ تمدید مدت گذرنامه های سیاسی و خدمت طبق مقررات این قانون با موافقت وزارت امور خارجه در مرکز توسط اداره گذرنامه و روادید و در خارج از کشور توسط نمایندگی های جمهوری اسلامی ایران انجام خواهد شد.
تبصره 2 ـ اصلاح 1362 ـ کلیه دارندگان گذرنامه های سیاسی و خدمت در موقع ورود به کشور باید گذرنامه خود را به وزارت امور خارجه تحویل دهند.
فصل چهارم ـ گذرنامه عادی
ماده 14 ـ صدور گذرنامه عادی در ایران بعهده شهربانی کل کشور و در خارج از ایران با مامورین کنسولی کشور شاهنشاهی یا ماموران سیاسی عهده دار امور کنسولی خواهد بود. مقررات مربوط بترتیب صدور و تمدید و تجدید و اصلاح گذرنامه بموجب آئین نامه اجرائی این قانون تعیین خواهد شد.
ماده 15 ـ محصلینی کـه برای تحصیل عازم خارج از کشور می باشند با رعایت قانون وظیفه عمومی در مورد تحصیلات غیر دانشگاهی از طرف وزارت آموزش و پرورش و در مورد تحصیلات دانشگاهی از طرف وزارت علوم و آموزش عالی به شهربانی کل کشور معرفی میشوند.
شغل آنها در گذرنامه محصل ذکر می گردد و از پرداخت کلیه وجوه مربوط به صدور گذرنامه معاف میباشند. این معافیت شامل محصلینی کـه گذرنامه تحصیلی آنان تدریجاً به گذرنامه عادی تبدیل خواهد شد نیز میباشد محصلینی کـه گذرنامه تحصیلی آنان به گذرنامه عادی تبدیل می شود از مقررات معافیت تحصیلی احضار به خدمت زیر پرچم استفاده خواهند کرد.
ماده 16 ـ اصلاح 1362 ـ به اشخاص زیر هیچ نوع گذرنامه برای خروج از کشور داده نمی شود:
1 ـ کسانیکه به موجب اعلام کتبی مقامات قضائی حق خروج از کشور را ندارند.
2 ـ کسانیکه در خارج از ایران به سبب تکدی و یا ولگردی و یا ارتکاب سرقت و کلاهبرداری و یا به هر عنوان دیگر دارای سوء شهرت باشند.
3 ـ کسانی کـه مسافرت آنها به خارج کشور به تشخیص مقامات قضائی مخالف مصالح جمهوری اسلامی ایران باشد.
تبصره 1 ـ اصلاح 1362 ـ رسیدگی و تشخیص افراد مذکور در بند 2 این ماده واحده بعهده کمیسیونی مرکب از نمایندگان:
1 ـ وزارت امور خارجه.
2 ـ وزارت دادگستری
3 ـ وزارت کشور
4 ـ شهربانی جمهوری اسلامی.
5 ـ وزارت اطلاعات کـه به دعوت وزارت کشور تشکیل خواهد شد میباشد.
تبصره 2 ـ اصلاح 1362 ـ از تاریخ 1362 ، ماده 16 قانون گذرنامه مصوب 1351 و تبصره و بندهای آن و همچنین لایحه قانونی اصلاح ماده 16 قانون گذرنامه مصوب 1358/12/04 شورای انقلاب نسخ می شود.
ماده 17 ـ دولت میتواند از صدور گذرنامه و خروج بدهکاران قطعی مالیاتی و اجرای دادگستری و ثبت اسناد و متخلفین از انجام تعهدات ارزی طبق ضوابط و مقرراتی کـه در آئین نامه تعیین می شود جلوگیری نماید.
ماده 18 ـ برای اشخاص زیر با رعایت شرایط مندرج در این ماده گذرنامه صادر می شود:
1 ـ اصلاح 1380 ـ اشخاصی کـه کمتر از هجده سال تمام دارند و کسانی کـه تحت ولایت و یا قیمومت می باشند با اجازه کتبی ولی یا قیم آنان.
2 ـ مشمولین وظیفه عمومی با اجازه کتبی اداره وظیفه عمومی.
3 ـ زنان شوهردار ولو کمتر از 18 سال تمام با موافقت کتبی شوهر و در موارد اضطراری اجازه دادستان شهرستان محل درخواست گذرنامه کـه مکلف است نظر خود را اعم از قبول درخواست یا رد آن حداکثر ظرف سه روز اعلام دارد کافی است. زنانی کـه با شوهر خود مقیم خارج هستند و زنانی کـه شوهر خارجی اختیار کرده و به تابعیت ایرانی باقی مانده اند از شرط این بند مستثنی می باشند
ماده 19 ـ در صورتیکه موانع صدور گذرنامه بعد از صدور آن حادث شود یا کسانیکه به موجب ماده 18 صدور گذرنامه موکول به اجازه آنان است از اجازه خود عدول کنند از خروج دارنده گذرنامه جلوگیری و گذرنامه تا رفع مانع ضبط خواهد شد.
ماده 20 ـ به ایرانیانی کـه به کشور مراجعت میکنند و فاقد گذرنامه یا اسناد در حکم گذرنامه باشند و یا اینکه مدت اعتبار آن اسناد منقضی شده باشد به شرط آنکه تابعیت ایرانی آنها مسلم باشد برگ بازگشت کـه فقط برای بازگشت به ایران معتبر است داده می شود.
تبصره ـ برگ بازگشت از طرف مقامات سیاسی و کنسولی شاهنشاهی در خارج از کشور بطور رایگان صادر می شود و در مرز از دارنده آن اخذ می گردد.
فصل پنجم – همراهان
ماده 21 ـ نام اطفال کمتر از 18 سال تمام کـه همراه هر یک از والدین یا جد یا جده پدری یا مادری یا زن پدر یا شوهر مادر و یا خواهر و برادر خود مسافرت مینمایند در صورت درخواست ولی یا قیم آنها بر حسب مورد در گذرنامه اشخاص مذکور ثبت خواهد گردید.
ماده 22 ـ نام نوزادانی کـه از زنان ایرانی مقیم خارج هنگام توقف مادر در ایران متولد میشوند در گذرنامه مادر ثبت می شود و در این مورد نیازی به جلب موافقت پدر نیست و همچنین در مواردیکه در خارج از ایران شوهر ایرانی در کشور محل تولد نوزاد حاضر نباشد.
تبصره ـ اطفال موضوع بند 4 ماده 976 و موضوع ماده 978 قانون مدنی مادام کـه تحت ولایت یا حضانت پدر یا مادر خود هستند میتوانند به معیت والدین خود با گذرنامه خارجی آنان به خارج از کشور مسافرت نمایند.
ماده 23 ـ برای یک خانواده کـه با هم مسافرت میکنند در صورت تقاضا یک گذرنامه صادر می شود و نام زن و اولاد کمتر از 18 سال در آن ثبت خواهد شد. هیچ یک از همراهان مستقلاً حق استفاده از گذرنامه را ندارد و در صورتیکه بخواهد از دارنده گذرنامه جدا شود باید گذرنامه جداگانه تحصیل نماید.
فصل ششم ـ اعتبار گذرنامه عادی
ماده 24 ـ گذرنامه برای مسافرت به کلیه کشورها اعتبار دارد مگر به کشورهائی کـه دولت در موارد مقتضی مسافرت اتباع ایران را به آن کشورها ممنوع و یا محدود نموده باشد. در صورتی کـه بعد از صدور گذرنامه محدودیتی مقرر شود وجوه پرداختی کسانی کـه از مسافرت محروم شوند بآنها مسترد میگردد. نحوه اجرای مفاد این ماده ضمن آئین نامه اجرائی این قانون معین خواهد شد.
ماده 25 ـ اصلاح 1373 ـ مدت اعتبار گذرنامه جدید از تاریخ صدور پنج سال است و فقط برای مدت پنج سال دیگر قابل تمدید می باشد.
تبصره ـ الحاق 1373 ـ گذرنامه هایی کـه تا تاریخ تصویب این قانون سه سال آنها خاتمه نیافته تا پایان مدت مذکور، معتبر خواهند بود.
ماده 26 ـ منسوخ 1373 ـ گذرنامه هایی کـه تا تاریخ تصویب این قانون وسیله مقامات صلاحیتدار صادر گردیده و مدت پنج ساله آنها خاتمه نیافته است تا خاتمه مدت معتبر است.
ماده 27 ـ در صورتی که گذرنامه غیرقابل استفاده و یا مفقود شود پس از رسیدگی لازم کـه نحوه آن در آئین نامه تعیین خواهد شد گذرنامه دیگری با اخذ هزینه های صدور صادر می شود. هرگاه قابل استفاده نبودن یا مفقود شدن گذرنامه ناشی از عمل متصدیان مسئول باشد برای بقیه مدت اعتبار گذرنامه جدید بدون دریافت هزینه های صدور صادر خواهد شد.
فصل هفتم ـ گذرنامه جمعی
ماده 28 ـ گذرنامه جمعی اعم از خدمت یا عادی فقط در ایران و برای گروههای زیر صادر می شود: این نوع گذرنامه ها به نام رئیس گروه صادر و نام و مشخصات همراهان در برگ ضمیمه آن درج خواهد گردید.
1) افسران ـ درجه داران ـ افراد و بطور کلی کارکنان مشمول قانون استخدام نیروهای مسلح شاهنشاهی کـه بطور جمعی و بمنظور انجام ماموریت عازم خارج از کشور باشند.
2) گروه های ورزشی کـه بمنظور انجام مسابقات عازم خارج هستند به معرفی سازمان تربیت بدنی ایران.
3) گروه های پیشاهنگی به معرفی سازمان پیشاهنگی ایران.
4) دانشجویان و دانش آموزان و معلمان و استادان کـه برای مطالعات آموزشی و فرهنگی به معرفی وزارتخانه های مربوط به خارج می روند.
5) گروه های هنری کـه توسط وزارت فرهنگ و هنر یا وزارت اطلاعات معرفی می شوند.
6) گروه های معرفی شده از طرف سازمانهای دولتی و یا وابسته به دولت و یا جمعیت شیر و خورشید سرخ ایران.
7) گروه های کارگری برای کارآموزی یا کسب مهارت فنی با تایید و معرفی وزارت کار و امور اجتماعی.
تبصره 1 ـ هر یک از اعضای گروه های فوق کـه هنگام مسافرت از گروه خود جدا شود باید گذرنامه جداگانه تحصیل نماید.
تبصره 2 ـ حداقل تعداد افرادی کـه می توانند از گذرنامه جمعی استفاده نمایند پنج نفر و حداکثر چهل نفر خواهد بود.
تبصره 3 ـ صدور گذرنامه جمعی در صورتیکه به منظور انجام ماموریتی بخرج سازمان های دولتی یا جمعیت شیر و خورشید سرخ ایران باشد مجانی است و در غیر این صورت علاوه بر هزینه صدور یک گذرنامه از هر نفر ده درصد هزینه صدور اخذ خواهد شد.
تبصره 4 ـ اعتبار گذرنامه جمعی یکسال است و در صورت موافقت سازمان مربوط حداکثر یکسال دیگر تمدید می شود.
فصل هشتم ـ پروانه گذر
ماده 29 ـ در موارد زیر به پیشنهاد وزارت کشور و تصویب هیات وزیران بجای گذرنامه پروانه گذر صادر می شود:
1) برای تشرف به مکه معظمه و عتبات مقدسه.
2) برای کارکنان وسائط نقلیه آبی و هوائی و زمینی.
3) برای رفت و آمد اتباع دولت شاهنشاهی کـه در نقاط مرزی کشور و نقاط واقع در سواحل و جزایر خلیج فارس و دریای عمان (دریای مکران) سکونت دارند به مناطق مرزی مجاور و نواحی جنوبی خلیج فارس.
تبصره 1 ـ مشخصات و ترتیب صدور و مدت اعتبار و مرجع صدور پروانه های گذر مذکور در این ماده و هزینه صدور آنها به موجب آئین نامه اجرائی این قانون تعیین خواهد شد.
تبصره 2 ـ حدود مناطق مرزی و سواحل و همچنین نقاط مرزی مجاور و نواحی جنوبی خلیج فارس به پیشنهاد وزارت کشور و تصویب هیئت وزیران تعیین خواهد شد.
ماده 30 ـ شهربانی کل کشور بر حسب اعلام وزارت امور خارجه به کسانی کـه ترک تابعیت ایران را نموده اند پروانه گذر خواهد داد و این پروانه فقط برای خروج از ایران معتبر است.
فصل نهم ـ برگ گذر بیگانگان
ماده 31 ـ شهربانی کل کشور میتواند با موافقت سازمان اطلاعات و امنیت کشور و تایید وزارت امور خارجه برای بیگانگان بدون تابعیت یا خارجیانی کـه به جهاتی قادر به تحصیل گذرنامه از کشور متبوع خود نیستند برگ گذر بیگانگان صادر نماید این برگ دلیل تابعیت ایرانی دارنده یا همراهان او محسوب نمی شود.
تبصره 1 ـ مشخصات برگ گذر بیگانگان از لحاظ رنگ و شکل و قطع و غیره به موجب آئین نامه اجرائی این قانون تعیین خواهد شد.
تبصره 2 ـ نام فرزندان کمتر از 18 سال این قبیل افراد در برگ گذر والدین همچنین نام زن در برگ گذر شوهر به شرط آنکه واجد شرائط مذکور در این ماده باشند ثبت می شود و استفاده جداگانه از این برگ بوسیله همراهان ممنوع است.
ماده 32 ـ مدت اعتبار برگ گذر بیگانگان برای مراجعت به ایران از تاریخ صدور یکسال است و دارنده آن برای هر بار خروج از کشور باید تحصیل اجازه نماید.
فصل دهم ـ آیین نامه های اجرایی
ماده 33 ـ اصلاح 1380 ـ آیین نامه های مربوط به وجوهی کـه از متقاضیان گذرنامه و یا اسناد در حکم گذرنامه و یا برگ گذر بیگانگان طبق مقررات باید دریافت شود و سایر آیین نامه های اجرایی این قانون از طرف وزارت امور خارجه ـ وزارت کشور با جلب نظر وزارت دادگستری و وزارت علوم و آموزش عالی و وزارت دارایی تهیه و پس از تصویب کمیسیونهای کشور ـ دارایی ـ دادگستری و امور خارجه مجلسین به موقع اجرا گذارده خواهد شد و تا تصویب آیین نامه های مزبور مقررات فعلی قابل اجرا است.
تبصره ـ منسوخ 1380 ـ در صورتی کـه تغییراتی در آیین نامه های مصوب ضرورت پیدا کند به تصویب کمیسیونهای مربوط مجلسین خواهد رسید.
فصل یازدهم – مجازاتها
ماده 34 ـ اصلاح 1367 و 1403/03/20 ـ هر ایرانی کـه بدون گذرنامه یا اسناد در حکم گذرنامه از کشور خارج شود، به حبس از 1 تا 2 سال یا پرداخت جزای نقدی از 80.000.000 تا 330.000.000 ریال محکوم خواهد شد. (مصوب 1367: 100.000 تا 500.000)
ماده 35 ـ هر ایرانی کـه از نقاط غیر مجاز وارد کشور شده یا از کشور خارج شود به 2 ماه تا یک سال حبس و یا جریمه نقدی از 80.000.000 تا 330.000.000 ریال محکوم می گردد.(مصوب 1367: 100.000 تا 500.000)
ماده 35 مکرر ـ اصلاح 1403/03/20 ـ هر ایرانی کـه بدون داشتن گذرنامه یا اسناد در حکم گذرنامه بخواهد از مرز غیر مجاز خارج شود و به هنگام عبور دستگیر گردد، به یک ماه تا یک سال حبس یا 40.000.000 تا 330.000.000 ریال جزای نقدی محکوم خواهد شد و چنانچه مرتکب دارای گذرنامه و یا اسناد در حکم گذرنامه باشد، به حبس از یک ماه تا شش ماه یا جزای نقدی از33.000.000 تا 132.000.000 ریال محکوم خواهد شد.(مصوب 1367: 12.000.000 تا 100.000.000 ـ 10.000.000 تا 40.000.000)
تبصره ـ الحاق 1367 ـ کسانی کـه به تبع اغنام و احشام با سوء نیت مرتکب عبور غیر مجاز از مرز شده باشند، به مجازات فوق محکوم میگردند و صاحب اغنام و احشام کـه عبور از مرز با علم و اطلاع یا دستور او بوده، برای مدت پنج سال از سکونت در نوار مرزی محروم می شود.
ماده 36ـ ـ اصلاح 1390/08/23 ـ هر ایرانی کـه بر خلاف ماده 24 این قانون عمل نماید، به حبس از دو سال تا پنج سال و محرومیت از داشتن گذرنامه از سه سال تا پنج سال محکوم می گردد.
ماده 37 ـ هر کس برای دریافت گذرنامه یا اسناد در حکم گذرنامه بنام خود یا نام دیگری اسناد و مدارک خلاف واقع یا متعلق بغیر را عالماً عامداً به مراجع مربوط تسلیم نماید به حبس تادیبی از دو ماه تا شش ماه محکوم می شود و در صورتیکه عمل او منجر به صدور گذرنامه شود به حبس تادیبی از دو ماه تا دو سال محکوم خواهد شد.
ماده 38 ـ هر کس از گذرنامه یا اسناد در حکم گذرنامه متعلق به دیگری برای ورود به کشور یا خروج از آن استفاده نماید به حبس تادیبی از دو ماه تا یکسال محکوم می شود.
ماده 39 ـ هر مستخدم دولت اعم از لشگری و کشوری بدون رعایت قوانین مربوط در اجرای وظیفه خود عالماً عامداً گذرنامه یا اسناد در حکم گذرنامه بدهد به حبس تادیبی از دو ماه تا یکسال محکوم می شود.
ماده 40 ـ هر مستخدم و مامور دولت اعم از کشوری و لشگری کـه برای عبور غیرمجاز اشخاص به خارج از کشور به نحوی از انحاء مساعدت و یا تسهیل وسیله نماید به حبس تادیبی از 6 ماه تا دو سال محکوم خواهد شد.
ماده 41 ـ هر کس برای تحصیل گذرنامه یا اسناد در حکم گذرنامه عالماً و عامداً و به قصد تقلب هر گونه اطلاع مربوط بخود و همراهان را کـه در صدور گذرنامه موثر است برخلاف واقع در پرسشنامه ذکر نماید به شرط استفاده از گذرنامه به حبس تادیبی از دو ماه تا شش ماه محکوم خواهد شد.
ماده 42 ـ از تاریخ اجرای این قانون ـ قانون گذرنامه مصوب سال 1311 و آئین نامه های مربوط به آن و مواد 107 و 108 قانون جزا و همچنین قوانین مربوط به گذرنامه تحصیلی و سایر قوانینی کـه با مواد این قانون مغایرت دارد در آن قسمت کـه مغایر است لغو میگردد.
قانون فوق مشتمل بر چهل و دو ماده و هجده تبصره پس از تصویب مجلس سنا در جلسه روز دوشنبه 1351/03/08 در جلسه روز پنجشنبه دهم اسفند ماه یکهزار و سیصد و پنجاه و یک شمسی به تصویب مجلس شورای ملی رسید.
رئیس مجلس شورای ملی ـ عبدالله ریاضی
قانون الحاق ماده واحده به قانون گذرنامه مصوب 1367/10/20
ماده واحده ـ اصلاح 1381 ـ برای صدور گذرنامه جهت رانندگان و کمک رانندگان و میهمانداران ترانزیت علاوه بر مقررات قانون گذرنامه رعایت موارد زیر الزامی است:
1 ـ ارائه معرفی نامه کتبی از بنگاه ها، موسسات و شرکتهای مسافربری یا باربری کـه از طرف وزارت راه و ترابری فعالیت آنها مجاز شناخته شده است دائر بر اشتغال متقاضی در بنگاه یا موسسه و یا شرکتهای مزبور به شغل رانندگی یا کمک رانندگی یا میهمانداری کـه توسط دفتر اسناد رسمی گواهی امضاء شده باشد.
2 ـ ارائه تعهدنامه مبنی بر عدم اشتغال به شغل دیگری غیر از رانندگی یا کمک رانندگی یا میهمانداری کـه توسط دفتر اسناد رسمی گواهی امضاء شده باشد.
3 ـ ارائه برگ عدم محکومیت موثر کیفری.
4 ـ ارائه برگ عدم اعتیاد به مواد مخدر از وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی.
تبصره 1 ـ اصلاح 1381 ـ صدور گذرنامه برای رانندگان یا کمک رانندگان و میهمانداران موضوع این قانون کـه دارای محکومیت موثر کیفری هستند ولی از تاریخ پایان محکومیت ایشان 2 سال گذشته باشد به شرط معیل بودن با رعایت دیگر موارد فوق مجاز میباشد.
تبصره 2 ـ اصلاح 1381 ـ در صورت ثبوت تخلف نسبت به بند 1 و 2 این ماده، در دادگاه صالح راننده و کمک راننده و میهماندار متخلف با رعایت شرایط و امکانات خاطی و دفعات و مراتب جرم و مراتب تادیب از وعظ و توبیخ و تهدید و درجات تعزیر به مدت پنج الی ده سال از مسافرت به خارج به عنوان راننده و کمک راننده و میهماندار ترانزیت محروم می شود.
در صورتی کـه تخلف، مربوط به صدور معرفی نامه خلاف باشد صادر کننده معرفی نامه خلاف از طرف شرکت یا موسسه یا بنگاه موضوع بند 1 این ماده، با رعایت شرایط و امکانات خاطی و دفعات و مراتب جرم و مراتب تادیب از وعظ و توبیخ و تهدید به مجازات تعزیری محکوم می شود.
قانون فوق مشتمل بر ماده واحده و دو تبصره در جلسه علنی روز یک شنبه یازدهم دی ماه یک هزار و سیصد و شصت و هفت مجلس شورای اسلامی تصویب و در تاریخ 1367/10/20 به تایید شورای نگهبان رسیده است.