لایحه قانونی اداره امور بانکها مصوب 1358/07/03
لایحه قانونی اداره امور بانکها مشتمل بر 22 ماده مصوب 1358/07/03 شورای انقلاب اسلامی
شناسنامه لایحه قانونی اداره امور بانکها:
شماره روزنامه رسمی: 10088
تاریخ روزنامه رسمی: 1358/07/19
شماره ابلاغ: 56134
تاریخ ابلاغ: 1358/07/07
مرجع تصویب: شورای انقلاب اسلامی
تاریخ تصویب: 1358/07/03
بیشتر بخوانید:
مجموعه مقررات مرتبط با لایحه قانونی اداره امور بانکها (مقررات مرجع بانکداری)
موضوعات بانکی در آراء وحدت رویه قضایی
موضوعات پولی و بانکی در آراء دیوان عدالت اداری
متن لایحه قانونی اداره امور بانکها:
ماده 1 ـ در اجرای قانون ملی شدن بانک ها و موسسات اعتباری از تاریخ تصویب این قانون کلیه بانک های کشور اعم از بانک های تخصصی و تجاری و بانک های دولتی سابق و ملی شده بعدی طبق این مقررات اداره خواهد شد.
ماده 2 ـ ارکان بانک ها عبارتند از:
2 ـ 1 ـ مجمع عمومی بانک ها
2 ـ 2 ـ شورای عالی بانک ها
2 ـ 3 ـ هیات مدیره هر بانک
2 ـ 4 ـ مدیرعامل هر بانک
2 ـ 5 ـ بازرسان قانونی هر بانک
قسمت اول ـ مجمع عمومی بانک ها
ماده 3 ـ اصلاح 1390/03/31 ـ مجمع عمومی بانک ها از وزیر امور اقتصادی و دارایی، وزیر صنایع و معادن، وزیر بازرگانی، وزیر کشاورزی و عمران روستایی، وزیر راه و شهرسازی، وزیر مشاور و رئیس سازمان برنامه و بودجه تشکیل می شود. ریاست مجمع عمومی بانک ها با وزیر امور اقتصادی و دارایی است و در غیاب وی با وزیر بازرگانی است.
ماده 4 ـ مجمع عمومی بانک ها به دو صورت تشکیل می شود:
4 ـ 1 مجمع عمومی عادی
4 ـ 2 مجمع عمومی فوق العاده
ماده 5 ـ اصلاح 1390/04/08 ـ مجمع عمومی عادی و فوق العاده بانک ها به دعوت وزیر امور اقتصادی و دارایی و در غیاب وی به دعوت وزیر صنعت، معدن و تجارت تشکیل می شود.
ماده 6 ـ اصلاح 1390/04/08 ـ وظایف مجمع عمومی عادی
6 ـ 1 ـ استماع گزارش سالانه هر بانک و رسیدگی به ترازنامه و حساب سود و زیان سال مالی قبل و صورت دارایی و دیون و صورت حساب دوره عمل سالانه و تصویب ترازنامه و بودجه آن
6 ـ 2 ـ رسیدگی و اتخاذ تصمیم درباره اندوخته هر یک از بانک ها و تصویب سود ویژه.
6 ـ 3 ـ انتخاب اعضای هیات مدیره بانک ها بنا به پیشنهاد شورای عالی بانک ها.
6 ـ 4 ـ انتخاب مدیران عامل بانک های تخصصی به پیشنهاد وزیر مربوط و انتخاب مدیران عامل بانک های تجاری به پیشنهاد وزیر صنعت، معدن و تجارت با نظر مشورتی شورای عالی بانک ها.
6 ـ 5 ـ احکام مدیران عامل و اعضای هیات مدیره بانک ها به امضای وزیر امور اقتصادی و دارایی صادر خواهد شد.
6 ـ 6 ـ انتخاب بازرسان قانونی هر یک از بانک ها
6 ـ 7 ـ تصویب اساسنامه هریک از بانک ها
6 ـ 8 ـ تصویب آیین نامه های استخدامی، مالی، اداری و معاملاتی
6 ـ 9 ـ اتخاذ تصمیم نسبت به هرگونه مسائل دیگر مربوط به عملیات بانکی کـه از طرف شورای عالی بانک ها به مجمع عمومی پیشنهاد می شود.
ماده 7 ـ جلسات مجمع عمومی عادی بانک ها حداقل سالی یک مرتبه در پایان تیرماه هر سال تشکیل خواهد شد.
ماده 8 ـ برای مذاکره و اخذ تصمیم در جلسات مجامع عمومی عادی و فوق العاده بانک ها حضور 5 نفر از اعضاء ضروری خواهد بود و مصوبات مجمع حداقل با رای موافق چهار نفر معتبر میباشد.
ماده 9 ـ وظایف مجمع عمومی فوق العاده هر گونه تغییر در مواد اساسنامه هریک از بانک ها، کاهش یا افزایش سرمایه هریک از آنها، تاسیس، انحلال یا ادغام آنها منحصراً در صلاحیت مجمع عمومی فوق العاده بانک ها خواهد بود.
قسمت دوم ـ شورای عالی بانک ها
بیشتر بخوانید:
مجموعه مقررات مرتبط با لایحه قانونی اداره امور بانکها (مقررات مرجع بانکداری)
موضوعات بانکی در آراء وحدت رویه قضایی
موضوعات پولی و بانکی در آراء دیوان عدالت اداری
ماده 10 ـ شورای عالی بانک ها از 8 نفر عضو به شرح زیر تشکیل می شود.
1 ـ رئیس کل بانک مرکزی ایران
2 ـ مدیر کل بانک ملی ایران
3 ـ نماینده وزارت امور اقتصادی و دارایی
4 ـ نماینده وزیر مشاور و رئیس سازمان برنامه و بودجه
5 ـ نماینده وزارت راه و شهرسازی
6 ـ نماینده وزارت کشاورزی و عمران روستایی
7 ـ نماینده وزارت بازرگانی
در انتخاب نمایندگان فوق جنبه های صلاحیت و تخصص در امور اقتصادی و بانکی و مدیریت باید رعایت شود.
تبصره 1 ـ ریاست شورای عالی بانک ها با رئیس کل بانک مرکزی ایران خواهد بود.
تبصره 2 ـ مدت عضویت افراد مذکور در ردیف های 3 تا 8 در شورای عالی بانک ها 2 سال می باشد و انتخاب مجدد آنان بلامانع است.
ماده 11 ـ جلسات شورای عالی بانک ها حداقل هر هفته یک مرتبه به دعوت رئیس شورا و یا سه نفر از اعضاء شورا تشکیل خواهد شد.
ماده 12 ـ جلسات شورای عالی بانک ها وقتی رسمیت خواهد داشت کـه حداقل 6 نفر از اعضاء در جلسات حضور داشته باشند و مصوبات شورا با 5 رای موافق معتبر خواهد بود.
ماده 13 ـ وظایف و اختیارات شورای عالی بانک ها به شرح زیر می باشد.
13 ـ 1 ـ پیشنهاد اعضای هیات مدیره بانک ها به مجمع عمومی.
تبصره ـ در صورتی کـه تعداد اعضاء هیات مدیره بانک بیش از سه نفر باشد یکی از اعضاء هیات مدیره از طرف شورای کارکنان پیشنهاد خواهد شد.
13 ـ 2 ـ اظهار نظر مشورتی در مورد انتخاب مدیران عامل بانک ها
13 ـ 3 ـ ایجاد هم آهنگی در امور بانک ها
13 ـ 4ـ تهیه آیین نامه استخدامی و سایر آیین نامه های مالی، اداری و معاملاتی مربوط به امور بانک ها برای تصویب مجمع عمومی
13 ـ 5 ـ رسیدگی به بودجه هر یک از بانک ها برای تصویب مجمع عمومی
13 ـ 6 ـ اظهار نظر نسبت به ترازنامه و سود و زیان و گزارش سالانه هریک از بانک ها برای تقدیم به مجمع عمومی.
13 ـ 7 ـ اظهارنظر نسبت به افزایش یا کاهش سرمایه هریک از بانک ها.
13 ـ 8 ـ کسب اطلاعات لازم در امور بانک ها از بانک ها و بررسی گزارش هایی کـه هیات مدیره هریک از بانک ها به شورای عالی ارسال میدارد.
13 ـ 9 ـ اتخاذ سیاست کلی در مورد تاسیس و تعطیل شعبه یا هر واحد بانکی دیگر در هر نقطه از ایران یا خارج از کشور.
13 ـ 10 ـ اظهار نظر نسبت به تغییر مواد اساسنامه هر یک از بانک ها و پیشنهاد آن به مجمع عمومی بانک ها.
13 ـ 11 ـ اتخاذ تصمیم درباره سیاست های کلی اقتصادی و اعتباری و اداری بانک ها و سایر مسائل مربوط به اداره امور بانک ها.
13 ـ 12 ـ کوشش و ابتکار در حسن اداره و بهره بانک ها و بهبود مستمر وضع آنها در جهت خدمت به مردم و به اقتصاد کشور و افزایش درآمدها بر طبق موازین اسلام.
قسمت سوم ـ هیات مدیره هر بانک
ماده 14 ـ تعداد اعضاء و وظایف هیات مدیره هر بانک طبق اساسنامه هر بانک خواهد بود.
قسمت چهارم ـ مدیرعامل
ماده 15 ـ مدیرعامل بالاترین مقام اجرائی و اداری بانک است کـه حسب پیشنهاد شورای عالی بانک ها از طرف مجمع عمومی بانک ها انتخاب می شود.
قسمت پنجم ـ بازرسان قانونی
ماده 16 ـ تعداد اعضاء، وظایف و نحوه انتخاب بازرسان قانونی طبق اساسنامه هر بانک خواهد بود.
قسمت ششم ـ گروه بندی بانک ها
بیشتر بخوانید:
مجموعه مقررات مرتبط با لایحه قانونی اداره امور بانکها (مقررات مرجع بانکداری)
موضوعات بانکی در آراء وحدت رویه قضایی
موضوعات پولی و بانکی در آراء دیوان عدالت اداری
ماده 17 ـ مجمع عمومی بانک ها می تواند نسبت به گروه بندی و ادغام بانک ها اعم از بانک های تخصصی و تجاری و همچنین تاسیس بانک های جدید برحسب ضرورت اقدام نماید.
ماده 18 ـ مجموع سهام بانک های ادغام شده سرمایه بانک جدید را تشکیل میدهد. سهام بانک های ادغام شده پس از محاسبات فنی و حقوقی به سهام بانک جدید تبدیل خواهد شد.
ماده 19 ـ هریک از بانک ها دارای اساسنامه ای خواهد بود کـه پس از تایید شورای عالی بانک ها به تصویب مجمع عمومی میرسد و شامل هدف و موضوع بانک، نحوه اداره آن و سایر وظایف و اختیارات قانونی خواهد بود.
ماده 20 ـ کلیه دارایی ها و بدهی های بانک های ادغام شده در یک گروه جزء دارایی و بدهی مشترک بانک مزبور محسوب می شود و بانک مذکور در مقابل اشخاص ثالث از هر جهت قائم مقام بانک های ادغام شده می باشد.
ماده 21 ـ کارکنان بانک های ادغام شده تابع آیین نامه استخدامی مشترک میباشند کـه به پیشنهاد شورای عالی بانک ها و سازمان امور اداری و استخدامی کشور و تصویب مجمع عمومی بانک ها خواهد رسید.
ماده 22 ـ شورای عالی بانک ها موظف است مطالعات لازم را بمنظور انطباق معاملات بانک ها با موازین اسلامی انجام داده و به تصویب مجمع عمومی برساند.
ماده 1 ـ در اجرای قانون ملی شدن بانک ها و موسسات اعتباری از تاریخ تصویب این قانون کلیه بانک های کشور اعم از بانک های تخصصی و تجاری و بانک های دولتی سابق و ملی شده بعدی طبق این مقررات اداره خواهد شد. ماده 2 ـ ارکان بانک ها عبارتند از: 2 ـ 1 مجمع عمومی بانک ها 2 ـ 2 شورای عالی بانک ها 2 ـ 3 هیات مدیره هر بانک 2 ـ 4 مدیرعامل هر بانک 2 ـ 5 بازرسان قانونی هر بانک
قسمت اول ـ مجمع عمومی بانک ها
ماده 3 ـ اصلاح 1390/03/31 ـ مجمع عمومی بانک ها از وزیر امور اقتصادی و دارایی، وزیر صنایع و معادن، وزیر بازرگانی، وزیر کشاورزی و عمران روستایی، وزیر راه و شهرسازی، وزیر مشاور و رئیس سازمان برنامه و بودجه تشکیل می شود. ریاست مجمع عمومی بانک ها با وزیر امور اقتصادی و دارایی است و در غیاب وی با وزیر بازرگانی است.
ماده 4 ـ مجمع عمومی بانک ها بدو صورت تشکیل می شود: 4 ـ 1 مجمع عمومی عادی 4 ـ 2 مجمع عمومی فوق العادهماده 5 ـ اصلاح 1390/04/08 ـ مجمع عمومی عادی و فوق العاده بانک ها به دعوت وزیر امور اقتصادی و دارایی و در غیاب وی به دعوت وزیر صنعت، معدن و تجارت تشکیل می شود.
ماده 6 ـ اصلاح 1390/04/08 ـ وظایف مجمع عمومی عادی
6 ـ 1 ـ استماع گزارش سالانه هر بانک و رسیدگی به ترازنامه و حساب سود و زیان سال مالی قبل و صورت دارایی و دیون و صورت حساب دوره عمل سالانه و تصویب ترازنامه و بودجه آن
6 ـ 2 ـ رسیدگی و اتخاذ تصمیم درباره اندوخته هر یک از بانک ها و تصویب سود ویژه.
6 ـ 3 ـ انتخاب اعضای هیات مدیره بانک ها بنا به پیشنهاد شورای عالی بانک ها.
6 ـ 4 ـ انتخاب مدیران عامل بانک های تخصصی به پیشنهاد وزیر مربوط و انتخاب مدیران عامل بانک های تجاری به پیشنهاد وزیر صنعت، معدن و تجارت با نظر مشورتی شورای عالی بانک ها.
6 ـ 5 ـ احکام مدیران عامل و اعضای هیات مدیره بانک ها به امضای وزیر امور اقتصادی و دارایی صادر خواهد شد.
6 ـ 6 ـ انتخاب بازرسان قانونی هر یک از بانک ها
6 ـ 7 ـ تصویب اساسنامه هریک از بانک ها
6 ـ 8 ـ تصویب آیین نامه های استخدامی، مالی، اداری و معاملاتی
6 ـ 9 ـ اتخاذ تصمیم نسبت به هرگونه مسائل دیگر مربوط به عملیات بانکی کـه از طرف شورای عالی بانک ها به مجمع عمومی پیشنهاد می شود.
ماده 7 ـ جلسات مجمع عمومی عادی بانک ها حداقل سالی یک مرتبه در پایان تیرماه هر سال تشکیل خواهد شد
ماده 8 ـ برای مذاکره و اخذ تصمیم در جلسات مجامع عمومی عادی و فوق العاده بانک ها حضور 5 نفر از اعضاء ضروری خواهد بود و مصوبات مجمع حداقل با رای موافق چهار نفر معتبر میباشد.
ماده 9 ـ وظایف مجمع عمومی فوق العاده هر گونه تغییر در مواد اساسنامه هریک از بانک ها، کاهش یا افزایش سرمایه هریک از آنها، تاسیس، انحلال یا ادغام آنها منحصراً در صلاحیت مجمع عمومی فوق العاده بانک ها خواهد بود.
قسمت دوم ـ شورای عالی بانک ها
بیشتر بخوانید:
مجموعه مقررات مرتبط با لایحه قانونی اداره امور بانکها (مقررات مرجع بانکداری)
موضوعات بانکی در آراء وحدت رویه قضایی
موضوعات پولی و بانکی در آراء دیوان عدالت اداری
ماده 10 ـ شورای عالی بانک ها از 8 نفر عضو به شرح زیر تشکیل می شود.
1 ـ رئیس کل بانک مرکزی ایران
2 ـ مدیر کل بانک ملی ایران
3 ـ نماینده وزارت امور اقتصادی و دارایی
4 ـ نماینده وزیر مشاور و رئیس سازمان برنامه و بودجه
5 ـ نماینده وزارت راه و شهرسازی
6 ـ نماینده وزارت کشاورزی و عمران روستایی
7 ـ نماینده وزارت بازرگانی در انتخاب نمایندگان فوق جنبه های صلاحیت و تخصص در امور اقتصادی و بانکی و مدیریت باید رعایت شود
تبصره 1 ـ ریاست شورای عالی بانک ها با رئیس کل بانک مرکزی ایران خواهد بود.
تبصره 2 ـ مدت عضویت افراد مذکور در ردیفهای 3 تا 8 در شورای عالی بانک ها 2 سال میباشد و انتخاب مجدد آنان بلامانع است.
ماده 11 ـ جلسات شورای عالی بانک ها حداقل هر هفته یک مرتبه به دعوت رئیس شورا و یا سه نفر از اعضاء شورا تشکیل خواهد شد.
ماده 12 ـ جلسات شورای عالی بانک ها وقتی رسمیت خواهد داشت کـه حداقل 6 نفر از اعضاء در جلسات حضور داشته باشند و مصوبات شورا با 5 رای موافق معتبر خواهد بود.
ماده 13 ـ وظایف و اختیارات شورای عالی بانک ها بشرح زیر می باشد.
13 ـ 1 پیشنهاد اعضای هیات مدیره بانک ها به مجمع عمومی.
تبصره ـ در صورتیکه تعداد اعضاء هیات مدیره بانک بیش از سه نفر باشد یکی از اعضاء هیات مدیره از طرف شورای کارکنان پیشنهاد خواهد شد.
13 ـ 2 اظهار نظر مشورتی در مورد انتخاب مدیران عامل بانک ها
13 ـ 3 ایجاد هماهنگی در امور بانک ها
13 ـ 4 تهیه آیین نامه استخدامی و سایر آیین نامه های مالی، اداری و معاملاتی مربوط به امور بانک ها برای تصویب مجمع عمومی
13 ـ 5 رسیدگی به بودجه هر یک از بانک ها برای تصویب مجمع عمومی
13 ـ 6 اظهار نظر نسبت به ترازنامه و سود و زیان و گزارش سالانه هریک از بانک ها برای تقدیم به مجمع عمومی.
13 ـ 7 اظهارنظر نسبت به افزایش یا کاهش سرمایه هریک از بانک ها.
13 ـ 8 کسب اطلاعات لازم در امور بانک ها از بانک ها و بررسی گزارش هایی کـه هیات مدیره هریک از بانک ها به شورای عالی ارسال می دارد.
13 ـ 9 اتخاذ سیاست کلی در مورد تاسیس و تعطیل شعبه یا هر واحد بانکی دیگر در هر نقطه از ایران یا خارج از کشور.
13 ـ 10 اظهار نظر نسبت به تغییر مواد اساسنامه هر یک از بانک ها و پیشنهاد آن به مجمع عمومی بانک ها.
13 ـ 11 اتخاذ تصمیم درباره سیاستهای کلی اقتصادی و اعتباری و اداری بانک ها و سایر مسائل مربوط به اداره امور بانک ها.
13 ـ 12 کوشش و ابتکار در حسن اداره و بهره بانک ها و بهبود مستمر وضع آنها در جهت خدمت به مردم و به اقتصاد کشور و افزایش درآمدها بر طبق موازین اسلام.
قسمت سوم ـ هیات مدیره هر بانک
ماده 14 ـ تعداد اعضاء و وظایف هیات مدیره هر بانک طبق اساسنامه هر بانک خواهد بود.
قسمت چهارم ـ مدیرعامل
ماده 15 ـ مدیر عامل بالاترین مقام اجرائی و اداری بانک است کـه حسب پیشنهاد شورای عالی بانک ها از طرف مجمع عمومی بانک ها انتخاب می شود.
قسمت پنجم ـ بازرسان قانونی
ماده 16 ـ تعداد اعضاء، وظایف و نحوه انتخاب بازرسان قانونی طبق اساسنامه هر بانک خواهد بود.
قسمت ششم ـ گروه بندی بانک ها
بیشتر بخوانید:
مجموعه مقررات مرتبط با لایحه قانونی اداره امور بانکها (مقررات مرجع بانکداری)
موضوعات بانکی در آراء وحدت رویه قضایی
موضوعات پولی و بانکی در آراء دیوان عدالت اداری
ماده 17 ـ مجمع عمومی بانک ها میتواند نسبت به گروه بندی و ادغام بانک ها اعم از بانک های تخصصی و تجاری و همچنین تاسیس بانک های جدید برحسب ضرورت اقدام نماید.
ماده 18 ـ مجموع سهام بانک های ادغام شده سرمایه بانک جدید را تشکیل میدهد. سهام بانک های ادغام شده پس از محاسبات فنی و حقوقی به سهام بانک جدید تبدیل خواهد شد.
ماده 19 ـ هریک از بانک ها دارای اساسنامه ای خواهد بود کـه پس از تایید شورای عالی بانک ها به تصویب مجمع عمومی میرسد و شامل هدف و موضوع بانک، نحوه اداره آن و سایر وظایف و اختیارات قانونی خواهد بود.
ماده 20 ـ کلیه دارایی ها و بدهی های بانک های ادغام شده در یک گروه جزء دارایی و بدهی مشترک بانک مزبور محسوب می شود و بانک مذکور در مقابل اشخاص ثالث از هر جهت قائم مقام بانک های ادغام شده میباشد.
ماده 21 ـ کارکنان بانک های ادغام شده تابع آیین نامه استخدامی مشترک میباشند کـه به پیشنهاد شورای عالی بانک ها و سازمان امور اداری و استخدامی کشور و تصویب مجمع عمومی بانک ها خواهد رسید.
ماده 22 ـ شورای عالی بانک ها موظف است مطالعات لازم را بمنظور انطباق معاملات بانک ها با موازین اسلامی انجام داده و به تصویب مجمع عمومی برساند.