آیین نامه مالی و معاملاتی سازمان های مناطق آزاد تجاری صنعتی مصوب 1391/11/29

آرای دیوان عدالت اداری مرتبط با موضوعات معاملات دولتی

مجموعه مقررات مرتبط با آیین نامه مالی و معاملاتی سازمانهای مناطق آزاد (مقررات مناطق آزاد)

متن آیین نامه مالی و معاملاتی سازمانهای مناطق آزاد:

وزیران عضو شورای هماهنگی مناطق آزاد تجاری _ صنعتی و ویژه اقتصادی در جلسه مورخ 1391/11/29 بـه استناد بند (الف) ماده (4) قانون چگونگی اداره مناطق آزاد تجاری _ صنعتی جمهوری اسلامی ایران مصوب 1372 و با رعایت تصویب ‌نامه شماره 159176/ت43505ه _ مورخ 1388/08/10، آیین ‌نامه مالی و معاملاتی سازمان های مناطق آزاد تجاری _ صنعتی را بـه شرح زیر تصویب نمودند:

فصل اول _ تعاریف

ماده 1 ـ اصطلاحات مورد استفاده در این آیین ‌نامه در معانی مشروح زیر بـه کار می ‌روند:

الف) شورا: شورای هماهنگی مناطق آزاد تجاری ـ صنعتی و ویژه اقتصادی.

ب) سازمان: سازمان های مناطق آزاد تجاری ـ صنعتی.

پ) شبکه: شبکه اطلاع ‌رسانی معاملات مناطق آزاد.

ت) فعالیت ‌های جاری: عملیات و خدمات مستمر و مشخصی کـه برای رسیدن بـه هدف ‌های برنامه در یک سال اجرا می ‌شود.

ث) طرح عمرانی و مخارج سرمایه‌ ای: مجموعه عملیات و خدمات مشخصی کـه شامل هزینه‌ های دوره مطالعه و یا اجرا است و برای دستیابی بـه اهداف سازمان بر اساس مطالعات توجیهی، فنی، اقتصادی و اجتماعی در مدت معین و با اعتبار مشخص بـه صورت سرمایه‌ گذاری، پس از تصویب بودجه توسط مجمع عمومی انجام می ‌گیرد و می‌ تواند تمام یا قسمتی از هزینه‌ های اجرایی آن از محل منابع درآمد سازمان و یا بودجه عمومی دولت و یا اعتبارات کمک ها تامین شود.

ج) فعالیت ‌های سرمایه ‌گذاری: مجموعه عملیات مشخصی کـه در جهت اهداف سازمان، تجهیز، بهبود و گسترش فعالیت های سازمان یا رفاه کارکنان با مطالعه توجیهی، فنی و اقتصادی صورت می ‌گیرد. این گونه فعالیت ها باید در بودجه سالانه بـه تصویب مجمع عمومی برسد.

چ) بودجه تفصیلی: برنامه مالی سازمان کـه برای یک سال مالی تهیه می ‌شود و حاوی پیش‌ بینی دریافت ‌ها و منابع مالی سازمان از هر محل ممکن و برآورد مصارف مالی سازمان برای اجرای برنامه‌ های عملیاتی سالانه و پرداخت تعهدات معوق سازمان در قالب برنامه‌ های مختلف در موعد مقرر می ‌باشد.

ح) مناقصه: فرآیندی رقابتی برای تامین کیفیت مورد نظر (طبق اسناد مناقصه) کـه در آن تعهدات موضوع معامله بـه مناقصه‌ گری کـه کمترین قیمت متناسب را پیشنهاد کرده باشد، واگذار می ‌شود.

خ ـ مزایده: فرآیندی رقابتی برای فروش کالا، خدمات یا حقوق متعلق بـه سازمان کـه در آن موضوع معامله بـه مزایده‌ گری کـه بیشترین قیمت را پیشنهاد کرده باشد، واگذار می‌ شود.

د) مناقصه‌ گزار: سازمان کـه بر اساس آیین ‌نامه، مناقصه را برگزار می ‌نماید.

ذ ـ مناقصه‌ گر: شخص حقیقی یا حقوقی کـه اسناد مناقصه را دریافت و در مناقصه شرکت می‌ کند.

ر ـ کمیسیون معاملات: هیاتی کـه فرایند برگزاری، تعیین برنده، اتخاذ تصمیم در خصوص تجدید و یا لغو مناقصه/ مزایده و سایر وظایف مربوط در این آیین ‌نامه را بر عهده دارد.

ز ـ کمیته فنی بازرگانی: هیاتی با حداقل سه عضو خبره فنی بازرگانی صلاحیتدار کـه از سوی مدیرعامل و رئیس هیات مدیره انتخاب می ‌شود و ارزیابی فنی بازرگانی پیشنهادها و سایر وظایف مقرر در این آیین ‌نامه را بر عهده می‌ گیرد.

ژ ـ ارزیابی کیفی مناقصه‌ گران: ارزیابی توان انجام تعهدات مناقصه گران کـه از سوی مناقصه‌ گزار یا بـه تشخیص وی توسط کمیته فنی بازرگانی انجام می ‌شود.

س ـ ارزیابی فنی بازرگانی پیشنهادها: فرآیندی کـه در آن مشخصات، استانداردها، کارآیی، دوام و سایر ویژگی‌ های فنی بازرگانی پیشنهادها بررسی، ارزیابی و پیشنهادهای قابل قبول برگزیده می ‌شود.

ش ـ ارزیابی مالی: فرآیندی کـه در آن مناسب ‌ترین قیمت بـه شرح مندرج در مواد بعدی این آیین‌ نامه، از بین پیشنهادهایی کـه از نظر فنی بازرگانی پذیرفته شده‌ اند، برگزیده می ‌شود.

ص ـ ارزیابی شکلی: بررسی کامل بودن اسناد و مدارک و امضای آنها، غیر مشروط و خوانا بودن پیشنهاد قیمت.

ض ـ انحصار: یگانه بودن متقاضی شرکت در معامله کـه بـه طرق زیر تعیین می ‌شود:

1 ـ اعلام هیات وزیران برای کالاها و خدماتی کـه در انحصار دولت است.

2 ـ انتشار آگهی عمومی و یا ارایه مستندات مبنی بر ایجاب تنها یک متقاضی برای انجام معامله.

ط ـ برنامه زمانی مناقصه: سندی کـه در آن زمان و مهلت برگزاری مراحل مختلف مناقصه، مدت اعتبار پیشنهادها و زمان انعقاد قرارداد مشخص می ‌شود.

بیشتر بخوانید:

آرای دیوان عدالت اداری مرتبط با موضوعات معاملات دولتی

مجموعه مقررات مرتبط با آیین نامه مالی و معاملاتی سازمانهای مناطق آزاد (مقررات مناطق آزاد)

فصل دوم _ امور مالی

ماده 2 ـ رویه‌ ها و نمونه اسنادی کـه برای ثبت دریافت ها و پرداخت ‌ها و سایر عملیات مالی مورد استفاده قرار می‌ گیرد و مدارک و دفاتر و روش طبقه‌ بندی و نگهداری حساب ها و تهیه و تنظیم اسناد و دفاتر و صورت ها و گزارش ‌های مالی سازمان بر اساس قانون تجارت و اصول و موازین پذیرفته شده حسابداری در چارچوب سیستم نقدی _ تعهدی می‌ باشد کـه بـه موجب دستورالعملی توسط دبیرخانه شورا ابلاغ می‌ شود.

ماده 3 _ سازمان در حد نیاز تعدادی حساب اصلی پرداخت بـه منظور استفاده از اعتبارات وجوه مصوب در بودجه سالیانه نزد بانک های مجاز افتتاح می ‌نماید و می ‌تواند در خصوص افتتاح سایر حساب های مورد نیاز برای پرداخت و یا ادامه استفاده از حساب های پرداخت موجود با رعایت مقررات این آیین ‌نامه اقدام نماید.

ماده 4 _ سازمان موظف است بـه منظور تمرکز درآمدهای خود و واحدهای اجرایی تابعه بـه تعداد عناوین درآمدها، حساب های بانکی جداگانه غیر قابل برداشت (بدون دسته چک) در بانک های مجاز افتتاح نماید. سازمان و واحدهای اجرایی موظفند درآمدهای خود را بـه تفکیک درآمد بـه حساب مشخص شده واریز نمایند.

تبصره _ انتقال وجوه درآمد سازمان با دستور کتبی مدیرعامل و رئیس هیات مدیره بـه اتفاق یکی از اعضای هیات مدیره بـه بانک و صرفاً بـه منظور واریز وجه درآمد بـه حساب ‌های پرداخت موضوع ماده (3) مجاز است.

ماده 5 _ بـه منظور تمرکز وجوهی کـه بـه عنوان سپرده، وجه الضمان، وثیقه، ودیعه و یا نظایر آن بـه صورت نقدی دریافت می ‌شود، حساب بانکی خاصی توسط سازمان در یکی از بانک های مجاز افتتاح می‌ گردد. سازمان موظف است وجوهی را کـه تحت عناوین یاد شده دریافت می ‌دارد بـه این حساب واریز نماید. برداشت از حساب مذکور بـه منظور استرداد وجوه یاد شده بـه واریز کننده یا ضبط آن بـه نفع سازمان با رعایت مفاد این آیین ‌نامه خواهد بود. در خصوص موارد غیر نقدی سازمان موظف است اسناد مربوط را در صندوق مخصوصی در امور مالی نگهداری و نسبت بـه ثبت آن در دفاتر مربوط اقدام نماید.

تبصره _ مدیرعامل و رئیس هیات مدیره با مسئولیت خود می ‌تواند در صورت نیاز از وجوه این حساب جهت انجام امور سازمان استفاده نماید، بـه شرط اینکه در زمان استرداد و تسویه حساب وجه مربوط قابل تادیه باشد.

ماده 6 _ مدیر امور مالی سازمان بـه پیشنهاد معاونت توسعه مدیریت و با حکم مدیرعامل منصوب می ‌شود و علاوه بر انجام وظایف سازمانی، اجرای وظایف زیر را نیز بر عهده دارد:

الف) تهیه و تدوین صورت های مالی سازمان منطبق بر عملیات امور مالی و محاسباتی و نگهداری و تنظیم حساب ها و تهیه گزارش ‌های ادواری و موردی مورد نیاز مدیریت.

ب) نظارت و هماهنگی در اجرای قوانین و مقررات حاکم بر عملیات مالی سازمان و حفظ و حراست از اسناد و دفاتر مالی.

پ) نگهداری و تحویل و تحول وجوه نقد و سپرده‌ ها و اوراق بهادار و پیگیری و نظارت مستمر بر وصول بـه موقع درآمدهای سازمان و واحدهای مالی تحت نظر.

ت) نظارت بر عملکرد مسئولین امور مالی واحدهای اجرایی.

ث) شناسایی و نگهداری حساب مقداری و ریالی اموال، ماشین ‌آلات و تجهیزات و دارایی سازمان.

ج) اجرای کدینگ (طبقه بندی) حساب ها، بر اساس شکل متحد، بـه منظور ایجاد وحدت رویه و قابلیت مقایسه گزارش ‌های مالی سازمان‌ ها بر اساس دستورالعمل ‌های مربوط.

تبصره _ مدیر امور مالی سازمان می ‌تواند برای انجام امور مالی واحدهای اجرایی سازمان، نماینده ‌ای را تحت عنوان عامل مالی انتخاب نماید. عامل مالی واحد اجرایی فردی است دارای مدرک دانشگاهی مرتبط با امور مالی کـه بنا بـه پیشنهاد مدیر امور مالی سازمان و ابلاغ معاون توسعه مدیریت، بـه این سمت منصوب می‌ شود و انجام وظایف و مسئولیت‌ های مالی و معاملاتی واحدهای اجرایی ذی ‌ربط را بـه عهده می ‌گیرد.

ماده 7 _ مسئولیت تشخیص، انجام تعهد، تسجیل و حواله بـه عهده مدیرعامل و رئیس هیات مدیره و یا مقام مجاز از طرف آنها و مسئولیت تامین اعتبار و تخصیص بر اساس بودجه مصوب بـه عهده مدیر بودجه و مسئولیت تطبیق پرداخت با قانون، اساسنامه و این آیین ‌نامه بـه عهده امور مالی سازمان می‌ باشد.

تبصره _ اختیارات و مسئولیت ‌های موضوع این ماده با رعایت سایر مقررات مربوط حسب مورد مستقیماً و بدون واسطه از طرف مقامات یاد شده بـه سایر مقامات سازمان کلاً یا بعضاً قابل تفویض خواهد بود، ولی در هیچ مورد تفویض اختیار و مسئولیت موجب سلب اختیار و مسئولیت از تفویض ‌کننده نخواهد شد.

ماده 8 _ پرداخت ‌های سازمان و یا واحدهای اجرایی، جز در مواردی کـه در این آیین ‌نامه و یا سایر مقررات مورد عمل، ترتیب دیگری برای آن مقرر شده است، باید از طریق حساب های بانکی مربوط و بـه وسیله چک انجام گیرد و گواهی بانک حاکی از موارد زیر باشد:

الف) انتقال وجه بـه حساب ذینفع

ب) پرداخت وجه بـه ذینفع یا قائم ‌مقام قانونی او

پ) حواله در وجه ذینفع یا قائم ‌مقام قانونی او

تبصره _ در موارد استثنایی کـه با تشخیص و مسئولیت مدیرعامل و رئیس هیات مدیره یا مقام مجاز از طرف آنها اخذ امضا از گیرنده وجه مقدور یا بـه مصلحت نباشد، تأیید آنها مبنی بر پرداخت وجه بـه ذی نفع (به صورت چک یا نقد) رسید دریافت‌ کننده وجه تلقی و سند قابل احتساب بـه هزینه قطعی است.

ماده 9 _ بـه منظور ایجاد سهولت در پرداخت هزینه ‌ها، وجوه لازم بـه عنوان تنخواه‌ گردان پرداخت بـه واحدهای تدارکاتی و کارپردازان و یا ماموران خرید واگذار می ‌گردد. باقیمانده تنخواه‌ گردان پرداخت باید حداکثر تا پایان سال مالی تسویه گردد. نحوه واگذاری، میزان و موارد استفاده از تنخواه‌ گردان پرداخت بـه موجب دستورالعملی است کـه توسط دبیرخانه شورا ابلاغ می‌ شود.

تبصره _ برای پرداخت تنخواه‌ گردان، اخذ وثیقه بـه میزان تنخواه ضروری است. چنانچه دریافت ‌کننده تنخواه دارای مطالبات سنوات پایان خدمت باشد، بـه میزان مطالبات یاد شده اخذ وثیقه لازم نبوده و برای مازاد بر آن، وثیقه دریافت می ‌شود. تسویه سنوات پایان خدمت تنخواه‌ داران منوط بـه تسویه تنخواه آنها می ‌باشد.

ماده 10 _ در مواردی کـه لازم است قبل از انجام تعهد بر اساس شرایط مندرج در قرارداد طبق مقررات وجهی پرداخت شود، می ‌توان بـه تشخیص مقامات مجاز مبلغی بـه عنوان پیش‌ پرداخت با اخذ تضمین معتبر و کافی تادیه نمود. پیش ‌پرداخت‌ ها بـه ترتیبی کـه در قرارداد مشخص شده و یا پس از تحویل کالا یا کار باید تسویه شود.

بیشتر بخوانید:

آرای دیوان عدالت اداری مرتبط با موضوعات معاملات دولتی

مجموعه مقررات مرتبط با آیین نامه مالی و معاملاتی سازمانهای مناطق آزاد (مقررات مناطق آزاد)

ماده 11 _ در مواردی کـه بنا بـه عللی تسجیل و یا تهیه اسناد و مدارک لازم برای پرداخت تمام دین مقدور نبوده و یا پرداخت تمام وجه مورد تعهد میسر نباشد، می ‌توان قسمتی از وجه تعهد انجام شده را تحت عنوان علی‌ الحساب بـه تشخیص مسئولان مجاز پرداخت نمود.

ماده 12 _ برای آن مقدار از هزینه‌ هایی کـه تا پایان سال مالی تعهد شده، ولی پرداخت نشده است، ذخیره مناسب در حساب‌ ها منظور می‌ شود و این هزینه ‌ها در سال مالی بعد، از محل ذخیره ‌های ایجاد شده قابل پرداخت است.

ماده 13 _ اسناد هزینه و خریدهای انجام شده حسب مورد باید مدارک مثبته زیر را بـه همراه داشته باشند:

الف) خریدهای داخلی

1 _ درخواست خرید

2 _ فاکتور خرید

3 _ رسید انبار (در موارد ضروری صورتجلسه تحویل کالا بـه منزله صدور رسید انبار خواهد بود.)

4 _ مدارک مربوط بـه مناقصه یا ترک تشریفات مناقصه حسب مورد

5 _ دستور پرداخت

6 _ تأییدیه درخواست ‌کننده مبنی بر مطابقت شرایط فنی با درخواست اولیه خرید

7 _ تصویر قرارداد در مورد خریدهای در قالب قرارداد.

ب) خریدهای خارجی

1 _ درخواست خرید

2 _ اعلامیه بانک و در موارد جزیی صورت حساب فروشنده

3 _ مدارک ترخیص کالا

4 _ رسید انبار (در مورد ضروری صورت مجلس تحویل کالا بـه منزله صدور رسید انبار می ‌باشد.)

5 _ مدارک مربوط بـه مناقصه یا ترک تشریفات مناقصه حسب مورد

6 _ دستور پرداخت

7 _ تأییدیه درخواست ‌کننده مبنی بر مطابقت شرایط فنی با درخواست اولیه خرید

8 _ تصویر قرارداد در مورد خریدهای در قالب قرارداد

ج) خدمات قراردادی

1 _ قرارداد

2 _ مدارک انجام مناقصه و ترک تشریفات مناقصه حسب مورد

3 _ صورت حساب و یا صورت وضعیت حسب مورد

4 _ ابلاغ افزایش یا کاهش کار

5 _ تأییدیه مدیرعامل و رییس هیات مدیره یا مقام مجاز از طرف آنها مبنی بر انجام موضوع قرارداد حسب شرایط قرارداد.

6 _ ارایه تسویه حساب طرف قرارداد از سوی مراجع قانونی ذی ‌ربط حسب مورد (سازمان تامین اجتماعی، وزارت امور اقتصادی و دارایی و غیره)

7 _ ارایه مستندات مبنی بر پرداخت بـه ذینفع

د) پرداخت ‌های پرسنلی از قبیل حقوق و مزایا، اضافه کار، حق ‌الزحمه کار، حق ‌التدریس، حق حضور در جلسه، ماموریت ها و کارانه:

1 _ دستور پرداخت

2 _ اخذ گواهی انجام کار جهت تغییرات مقداری و ریالی ماهیانه از سوی مدیرعامل و رئیس هیات مدیره و یا مقام مجاز از طرف آنها

3 _ رسید دریافت وجه و یا گواهی بانک حاکی از پرداخت وجه بـه ذینفع.

ه_ _ هزینه‌ های خارج از کشور مامورین اعزامی با اخذ مجوز از مراجع ذی ‌صلاح و صدور حکم توسط مدیرعامل و رئیس هیات مدیره و یا مقام مجاز از طرف آنها با ارایه مدارک مستند قابل پرداخت خواهد بود.

و _ سایر هزینه ‌ها شامل دعوت، پذیرایی، هدایا، تشریفات سازمان، ورزش کارکنان، مسابقات کارکنان، خرید کتب و مجلات (چاپی و الکترونیکی)، بلیط الکترونیکی، بلیط هواپیما و کارگاه‌ های آموزشی کـه بر اساس درخواست مراجع ذی ‌ربط انجام می ‌پذیرد، بدون رعایت موارد مندرج در این آیین ‌نامه و بر اساس صورت حساب ‌ها و یا دستورالعمل ‌های اجرایی حسب مورد بـه گواهی مدیرعامل و رئیس هیات مدیره و یا مقام مجاز از طرف آنها در چارچوب بودجه مصوب قابل پرداخت خواهد بود.

تبصره _ مدیرعامل و رئیس هیات مدیره می ‌تواند در مواردی کـه در این آیین ‌نامه پیش ‌بینی نشده است، مدارک مورد نیاز را تعیین نماید.

ماده 14 _ پرداخت کمک یا اعانه بـه صورت نقدی یا غیر نقدی بـه افراد و مؤسسات دولتی یا غیر دولتی در چارچوب بودجه مصوب و با دریافت رسید از دریافت ‌کننده بـه حساب هزینه قطعی منظور خواهد شد. دستورالعمل‌ های مورد نیاز در اجرای این ماده توسط دبیرخانه شورا ابلاغ می ‌شود.

ماده 15 _ دیون سازمان عبارت است از بدهی‌ های قابل پرداخت سال های گذشته کـه بـه یکی از طرق زیر بدون اختیار سازمان ایجاد شده باشد:

الف) احکام قطعی صادره از طرف مراجع صالح.

ب) انواع بدهی بـه وزارتخانه ‌ها و مؤسسات و شرکت ‌های دولتی ناشی از خدمات انجام شده مانند حق اشتراک برق و آب، هزینه‌ های مخابراتی، پست و هزینه‌ های مشابه کـه خارج از اختیار سازمان ایجاد شده باشد.

ج) سایر بدهی ‌هایی کـه خارج از اختیار سازمان ایجاد شده باشد.

د) سایر پرداخت های پرسنلی و غیر پرسنلی در صورت وجود اعتبار.

بیشتر بخوانید:

آرای دیوان عدالت اداری مرتبط با موضوعات معاملات دولتی

مجموعه مقررات مرتبط با آیین نامه مالی و معاملاتی سازمانهای مناطق آزاد (مقررات مناطق آزاد)

فصل سوم _ بودجه و منابع مالی درآمد

ماده 16 _ سازمان موظف است برنامه اجرایی سالانه‌ ای را در قالب دستورالعمل ابلاغی دبیرخانه شورا تهیه و در آن برنامه عملیاتی سازمان را برای مدت یک سال در قالب برنامه استراتژیک (راهبردی) (شامل فعالیت های هزینه ‌ای و طرح ‌های عمرانی و سرمایه‌ گذاری در راستای دستیابی بـه اهداف تعیین شده) پیش ‌بینی و بـه نحو مناسب در بودجه تفصیلی سازمان منعکس نماید.

ماده 17 _ منابع مالی سازمان شامل بودجه هزینه ‌ای، طرح ‌های عمرانی و اعتبارات عمومی دولت و کمک منظور شده در قوانین بودجه سنواتی و یا وجوه درآمد‌ها و دیگر وجوه حاصل از تسویه مطالبات سنواتی، مانده بودجه مصرف نشده سالهای قبل و سایر منابع و هدایا و کمک ‌های مردمی و تسهیلات بانکی می ‌باشد.

تبصره 1 _ اعتبارات مورد نیاز سازمان از محل منابع عمومی دولت برای هر سال باید در سال قبل بر اساس موضوع و بهای تمام شده خدمات توسط سازمان برآورد و توسط دبیر‌خانه شورا برای تصویب بـه مجمع عمومی ارایه تا در بودجه کل کشور پیش‌ بینی شود.

تبصره 2 _ چنانچه وجوه درآمدی براساس برآورد‌های غیر قطعی اولیه اخذ و بـه حساب درآمد سازمان منظور شده باشد، پس از قطعی شدن محاسبات، ظرف دو ماه تعدیلات لازم در حساب های سازمان معمول و وجوه مازاد مسترد و در صورت نیاز بـه انعکاس در بودجه سالیانه، مراتب طی بودجه اصلاحی بـه مجمع عمومی ارایه می‌ شود.

ماده 18 _ تخصیص منابع بـه واحد‌های اجرایی بر‌ اساس سیاست ‌گذاری مجمع عمومی سازمان و بر مبنای درآمد‌های وصولی و تخصیص منابع اعلام شده از محل منابع مندرج در بودجه تفصیلی و در راستای عملیات هزینه ‌ای و عمرانی سازمان توسط کار‌گروهی مرکب از مدیر‌ عامل و رییس هیات مدیره، معاون توسعه مدیریت، مدیر امور مجامع و حسابرسی داخلی، مدیر امور مالی و مدیر امور بودجه با توجه بـه عملکرد واحد‌ها تعیین و توسط معاون توسعه مدیریت ابلاغ می‌ گردد. واحد‌های اجرایی موظفند بر اساس برنامه و بودجه تخصیص یافته اقدام نمایند و رییس واحد اجرایی در این مورد در مقابل مدیر‌ عامل و رییس هیات مدیره مسئول خواهد بود.

ماده 19 _ در صورت تغییر در برنامه ‌های اجرایی سازمان و یا تغییر در منابع پیش ‌بینی شده، تهیه و تنظیم اصلاحیه بودجه تفصیلی با در نظر گرفتن ضوابط و مقررات و تصویب مجمع عمومی امکان ‌پذیر خواهد بود. در پرداخت ها اولویت با پرداخت های پرسنلی و ماموریت های اصلی سازمان است.

ماده 20 _ چنانچه بودجه سازمان در شروع سال مالی بـه تصویب مجمع عمومی نرسیده باشد تا زمان تصویب و ابلاغ بودجه و بـه منظور جلوگیری از هر‌ گونه وقفه‌ ای در انجام امور سازمان با هماهنگی دبیر‌خانه شورا بر‌ مبنای بودجه مصوب سال قبل اقدام خواهد شد.

ماده 21 _ هدایا، وقف و کمک ها با در نظر گرفتن نیات اهدا کننده و واقف برابر دستورالعمل ابلاغی توسط دبیر‌خانه شورا بـه مصرف خواهد رسید.

بیشتر بخوانید:

آرای دیوان عدالت اداری مرتبط با موضوعات معاملات دولتی

مجموعه مقررات مرتبط با آیین نامه مالی و معاملاتی سازمانهای مناطق آزاد (مقررات مناطق آزاد)

فصل چهارم _‌ معاملات

ماده 22 ـ

الف ـ اصلاح 1402/06/05 و 1403/07/01 ـ معاملات کوچک: معاملاتی کـه تا سقف مبلغ دو ميليارد و یک صد ميليون ریال ( 2.100.000.000) ریال باشد. (مصوب 1402/06/05: 1.450.000.000 ریال)

ب ـ معاملات متوسط: معاملاتی کـه مبلغ معامله بیش از سقف مبلغ معاملات کوچک بوده و از ده برابر سقف یاد شده تجاوز نکند.

ج ـ معاملات عمده: معاملاتی کـه مبلغ برآورد اولیه آنها بیش از ده برابر سقف معاملات کوچک باشد.

تبصره 1 ـ دبیر‌خانه شورا در ابتدای هر سال نصاب معاملات را برای تصویب بـه شورا پیشنهاد می‌ نماید.

تبصره 2 ـ مبنای نصاب در خرید برای معاملات کوچک و متوسط مبلغ مورد معامله و در معاملات عمده مبلغ برآورد، طبق نظر بالاترین مسئول واحد خرید است.

تبصره 3 ـ مبنای نصاب در فروش، مبلغ ارزیابی کارشناس منتخب کمیسیون معاملات است.

تبصره 4 ـ مبلغ یا برآورد معاملات مشمول هر یک از نصاب‌ های یاد شده نباید با تفکیک اقلامی کـه بـه طور متعارف یک مجموعه واحد تلقی می‌ شوند، بـه نصاب پایین ‌تر برده شود.

ماده 23 ـ مناقصه‌ ها از نظر مراحل بررسی بـه انواع زیر دسته‌ بندی می ‌شوند:

الف) یک مرحله‌ ای: فرآیندی کـه در آن بـه تشخیص بالاترین مقام سازمان یا مقام مجاز از طرف وی نیاز بـه ارزیابی فنی بازرگانی پیشنهاد‌ها نباشد. در این فرآیند پاکت ‌های پیشنهاد مناقصه‌ گران در یک جلسه گشوده و در همان جلسه برنده تعیین می ‌شود.

ب) دو مرحله ‌ای: فرآیندی کـه در آن بـه تشخیص بالاترین مقام سازمان یا مقام مجاز از طرف وی بررسی فنی بازرگانی پیشنهاد‌ها لازم باشد. در این حالت کمیته فنی بازرگانی تشکیل و پیشنهاد‌ها را ارزیابی و نتایج ارزیابی فنی بازرگانی پیشنهاد‌ها را بـه کمیسیون معاملات گزارش می‌ کند تا بر ‌اساس مفاد این آیین ‌نامه برنده مناقصه تعیین گردد.

ماده 24 ـ مناقصه از نظر روش دعوت مناقصه ‌گران بـه انواع زیر طبقه‌‌ بندی می‌ شوند:

الف) مناقصه عمومی: فرآیندی کـه از طریق آگهی عمومی از مناقصه‌ گران دعوت می‌ شود.

ب) مناقصه محدود: فرآیندی کـه بر ‌اساس درخواست واحد متقاضی و ذکر ادله و بـه تشخیص و موافقت بالاترین مقام سازمان، محدودیت برگزاری مناقصه تأیید می ‌شود. در این صورت فراخوان مناقصه از طریق ارسال دعوتنامه برای مناقصه ‌گران صلاحیتدار بـه اطلاع آنان می ‌رسد.

ماده 25 _ تصمیم ‌گیری در مورد معاملات عمده بر ‌عهده کمیسیون معاملات است کـه از اعضای زیر تشکیل می ‌شود:

1 _ مدیر ‌عامل یا نماینده وی.

2 _ معاون توسعه مدیریت سازمان یا شخصی کـه وظیفه اداری و مالی را بر ‌عهده دارد.

3 _ مسئول فنی سازمان یا واحدی کـه مناقصه بـه درخواست وی برگزار می ‌شود.

4 _ مدیر امور حقوقی سازمان.

5 _ مدیر نظارت و ارزیابی عملکرد.

تبصره 1 _ کمیسیون با حضور چهار نفر از اعضای یاد شده رسمیت یافته و تمام اعضای حاضر موظف بـه ابراز نظر بوده و تصمیمات کمیسیون با رای اکثریت اعضا معتبر خواهد بود.

تبصره 2 _ دبیر‌خانه کمیسیون معاملات می ‌تواند حسب مورد از سایر کارشناسان و متخصصین فنی، مالی و حقوقی کـه هیچ‌ گونه منافعی در موضوع معامله یا انعقاد قرارداد نداشته باشند، برای حضور در جلسات کمیسیون و برای اظهار نظر (بدون حق رای) دعوت نماید.

ماده 26 _ وظایف کمیسیون معاملات بـه شرح زیر است:

الف) تشکیل جلسات کمیسیون معاملات در موعد مقرر در فراخوان.

ب) بررسی پیشنهاد‌ها از نظر کامل بودن مدارک و امضای آنها و خوانا و غیر مشروط بودن پیشنهاد‌های قیمت (ارزیابی شکلی).

پ) ارجاع بررسی فنی پیشنهاد‌ها بـه کمیته فنی بازرگانی در فرآیند‌های دو مرحله ‌ای.

ت) ارزیابی پیشنهاد‌ها و تعیین پیشنهاد‌های قابل قبول طبق شرایط تعیین شده در اسناد.

ث) تعیین برندگان اول و دوم طبق شرایط این آیین ‌نامه.

ج) تنظیم صورت جلسات مناقصه.

چ) تصمیم‌ گیری درباره تجدید یا لغو مناقصه.

ماده 27 _ فرآیند برگزاری مناقصه حسب مورد بـه ترتیب شامل مراحل زیر است:

الف) تامین منابع مالی برای انجام موضوع مناقصه

ب) تعیین نوع مناقصه در معاملات بزرگ (یک مرحله ‌ای یا دو مرحله ‌ای، عمومی یا محدود)

پ) تهیه اسناد مناقصه

ث) فراخوان مناقصه

ت) ارزیابی کیفی مناقصه‌ گران در صورت لزوم

ج) ارزیابی پیشنهاد‌ها

چ) تعیین برنده مناقصه

ح) انعقاد قرارداد

ماده 28 _ منابع مالی در مناقصه بـه شرح زیر تامین می‌ شود:

الف) انجام معامله بـه هر طریق مشروط بر آن اساس است کـه سازمان بـه نحو مقتضی نسبت بـه پیش ‌بینی منابع مالی معامله در مدت قرارداد اطمینان حاصل نموده و مراتب در اسناد مرتبط قید شده باشد.

ب) موضوع پیش ‌بینی مالی و نحوه ضمان تاخیر تعهدات برای انجام معامله باید بـه صراحت در شرایط و اسناد مناقصه از سوی سازمان قید و تعهد ‌شود.

ماده 29 _ مناقصه بـه یکی از روش ‌های زیر انجام می ‌شود:

الف) در معاملات کوچک، کار‌پرداز یا مامور خرید با مسئولیت خود و پس از تحقیق کامل در مورد بهای کالا یا اجرت انجام کار، با رعایت صرفه و صلاح سازمان و اخذ صورت حساب (فاکتور) مشخص، معامله را با تامین کیفیت بـه کمترین بهای ممکن انجام می‌ دهد و موضوع را با ذکر نام و نام‌ خانوادگی خود تأیید و امضاء می‌ نماید.

ب) در معاملات متوسط، مامور خرید باید حداقل از سه نفر از فروشندگان کالا یا انجام دهندگان خدمت، روی برگ جداگانه استعلام بهای کتبی بـه عمل آورد و در آن، نوع کالا یا خدمت مورد معامله، مقدار و مشخصات آن را به‌ طور کامل تعیین و فروشنده کالا یا خدمت، بهای پیشنهادی را با قید اعتبار بهای اعلام شده تصریح و با ذکر کامل نشانی خود و درج تاریخ امضاء نماید. مامور خرید باید زیر برگ های استعلام بها اعلام نماید کـه استعلام بـه ‌وسیله او بـه عمل آمده است و با قید نام، نام ‌خانوادگی، سمت و تاریخ، امضا و بـه بالاترین مسئول واحد خرید ارایه نماید. مسئول مذکور پس از بررسی انجام معامله با کمترین بهای اعلام شده و رعایت صرفه و صلاح سازمان، طرف معامله را تعیین می ‌نماید.

تبصره _ در مواردی کـه فروشنده یا انجام دهنده کار در محل، کمتر از سه نفر باشند، مامور خرید باید ضمن اخذ استعلام بها از اشخاص موجود در محل، مراتب را بـه صورت کتبی جهت اخذ نظر مدیرعامل یا مقام مجاز از طرف وی، بـه مسئول خود گزارش دهد و در صورت تأیید موضوع توسط مقام مجاز نسبت بـه انجام معامله با رعایت صرفه و صلاح سازمان اقدام نماید.

پ) معاملات عمده سازمان بنا بـه پیشنهاد مدیرعامل و تصویب هیات مدیره از طریق مناقصه عمومی یا محدود یا ترک تشریفات مناقصه انجام می ‌پذیرد.

بیشتر بخوانید:

آرای دیوان عدالت اداری مرتبط با موضوعات معاملات دولتی

مجموعه مقررات مرتبط با آیین نامه مالی و معاملاتی سازمانهای مناطق آزاد (مقررات مناطق آزاد)

ماده ۳۰ _ ارزیابی کیفی بـه شرح زیر انجام می‌ گیرد:

الف) در ارزیابی کیفی مناقصه‌ گران موارد زیر باید لحاظ شود:

1 _ تضمین کیفیت خدمات و محصولات.

2 _ داشتن تجربه و دانش در زمینه مورد نظر.

3 _ حسن سابقه.

4 _ داشتن پروانه کار یا گواهینامه صلاحیت، در صورت لزوم.

5 _ توان مالی متقاضی برای انجام موضوع معامله، در صورت لزوم.

ب) مراحل ارزیابی کیفی مناقصه‌ گران بـه شرح زیر است:

1 _ تعیین معیار‌های ارزیابی و اهمیت نسبی معیار‌ها.

معیار‌های ارزیابی متناسب با موضوع معامله تعیین خواهد شد. این معیار‌ها شامل مواردی همچون سابقه اجرایی و تجربه انجام کار‌های مشابه یا در دست اقدام، حسن سابقه و رضایت در کار‌های قبلی، خلاقیت ها و نوآوری در کار‌های مشابه، داشتن تجهیزات و ماشین‌ آلات و لوازم کار آماده بـه کار یا در دسترس، مدیریت کارآمد و سامانه مدیریتی مناسب و نظام کیفی انجام کار، کفایت کادر فنی و عناصر کلیدی از نظر دانش و تجربه، میزان سرمایه و توان مالی و پشتیبانی، با اولویت بومی بودن پیمانکار و داشتن تجربه در محل اجرای پروژه (امکانات ارایه خدمات پس از فروش در مورد تجهیزات، نرم‌ افزار و موارد مشابه) و ظرفیت اجرایی (با توجه بـه سایر کار‌های در دست انجام و برآورد‌های مقداری و ریالی کالا، خدمت یا حقوق) خواهد بود.

2 _ تهیه اسناد ارزیابی.

3 _ دریافت، تکمیل و ارسال اسناد ارزیابی از سوی متقاضیان.

4 _ ارزیابی اسناد دریافت شده و تعیین امتیاز هر یک از مناقصه‌ گران و رتبه ‌بندی آنها.

5 _ تهیه و اعلام اسامی مناقصه‌ گران صلاحیتدار، امتیازات و رتبه آنها (تهیه فهرست کوتاه).

6 _ مستند‌سازی ارزیابی کیفی مناقصه‌ گران.

تبصره _ سازمان باید با رعایت اصل رقابت بین تمامی مناقصه‌ گران نسبت بـه تشخیص صلاحیت و رتبه ‌بندی اشخاص و تهیه فهرست واجدین صلاحیت و ظرفیت اجرایی آنها برای انجام امور مختلف اقدام نماید.

ماده ۳۱ _ فراخوان مناقصه بـه شرح زیر است:

الف) مفاد فراخوان حداقل باید شامل موارد زیر باشد:

1 _ نام و نشانی سازمان برای ارسال و یا ارایه مدارک و نظایر آن.

2 _ نوع، کمیت و کیفیت کالا، خدمات یا حقوق.

3 _ محل، زمان و مهلت دریافت اسناد، تحویل پیشنهاد‌ها و گشایش آنها.

4 _ در فراخوان درج شود کـه بـه پیشنهاد‌های فاقد امضاء، مشروط، مخدوش و پیشنهاد‌هایی کـه بعد از انقضای مدت مقرر در فراخوان واصل می‌ شود، مطلقاً ترتیب اثر داده نخواهد شد.

5 _ مبلغ برآورد شده معامله و مبانی آن (در صورتی کـه تعیین آن میسر و اعلام آن بـه مصلحت باشد). در مواردی کـه فهرست بهای پایه وجود دارد، برآورد مربوط طبق فهرست یاد شده تهیه می‌ شود.

6 _ نوع و مبلغ سپرده (تضمین شرکت در مناقصه بـه صورت مقطوع).

7 _ در فراخوان درج شود کـه پیشنهاد‌ دهنده موظف است معادل مبلغ سپرده، تضمین ‌های معتبر تسلیم یا مبلغ یاد شده را بـه حساب بانکی سازمان واریز و یا چک بانکی تضمینی در وجه سازمان تهیه و حسب مورد ضمانت‌ نامه یا رسید واریز وجه یا چک بانکی را ضم _یمه پیشنهاد بـه سازمان تسلیم نماید و بـه پیشنهاد‌های فاقد سپرده، سپرده‌ های مخدوش یا کمتر از میزان مقرر، چک شخصی و نظایر آن، ترتیب اثر داده نخواهد شد.

8 _ در فراخوان درج شود کـه سایر اطلاعات و جزییات مربوط در اسناد مناقصه مندرج است.

9 _ ذکر ترتیب دریافت اسناد مناقصه.

ب) فراخوان باید از طریق شبکه و بـه تشخیص مقام مجاز حداقل دو تا سه نوبت در یکی از روزنامه ‌های کثیر‌الانتشار کشوری یا استان مربوط (با ذکر چگونگی دسترسی بـه جزییات اطلاعات مربوط در شبکه) منتشر گردد. سازمان می‌ تواند علاوه بر موارد مذکور از طریق سایر رسانه ‌های گروهی و ارتباط جمعی و پایگاههای اطلاع رسانی نیز فراخوان را منتشر نماید.

تبصره _ در صورتی کـه نیاز بـه برگزاری مناقصه بین‌ المللی باشد یا استفاده از تسهیلات اعتباری خارجی مطرح باشد، باید با کسب مجوز‌های مربوط در خصوص تسهیلات اقدام و در مورد برگزاری مناقصه بین ‌المللی، آگهی مناقصه مربوط در یکی از روزنامه‌ های کثیر‌الانتشار و حداقل یک نوبت در یکی از روزنامه‌ های انگلیسی زبان داخلی و یک مجله یا روزنامه بین ‌المللی مرتبط با موضوع، منتشر شود.

ماده ۳۲ _ احکام زیر در خصوص اسناد مناقصه الزامی است:

الف) تمامی اسناد مناقصه باید بـه ‌طور یکسان بـه همه داوطلبان تحویل شود.

ب) اسناد مناقصه باید در موارد زیر تصریح داشته باشد:

۱ _ نام و نشانی مناقصه گزار.

۲ _ نوع و مبلغ سپرده/ تضمین شرکت در مناقصه.

۳‌ _ محل، زمان و مهلت دریافت اسناد، تحویل پیشنهاد‌ها و گشایش آنها.

تبصره _ ذکر عبارت «مجاز بودن حضور پیشنهاد دهندگان در جلسه گشایش پاکت پیشنهاد‌ها‌» و حداکثر زمانی کـه برای بررسی پیشنهاد‌ها و تعیین برنده مناقصه لازم است، ضرورت دارد.

4 _ روش تهیه و مهلت مقرر برای تسلیم پیشنهاد‌ها و تعداد نسخه‌‌ های آنها.

5 _ بهای پیشنهاد‌ی باید بـه مبلغ مشخص و یا بر اساس درصد کسری یا اضافه نسبت بـه واحد بهای اعلام شده یا میزان کالا، خدمت یا حقوق مورد نظر تعیین و در پاکت ‌های لاک و مهر شده بـه طور محرمانه بـه دبیر‌خانه سازمان تسلیم شود. پاکت ‌های یاد شده فقط در جلسه کمیسیون معاملات گشوده خواهد شد.

۶ _ مبلغ پیش پرداخت و تضمین حسن انجام کار.

۷ _ مدت اعتبار پیشنهاد‌ها.

۸ _ شرح کار، مشخصات فنی بازرگانی، استانداردها، نوع، کمیت و کیفیت کالا، خدمت یا حقوق.

تبصره _ مشخصات نباید بیانگر انتخاب یک شخص (حقیقی یا حقوقی) و یا کشور خاص باشد.

9 _ برنامه‌ ریزی برای انجام کار یا تحویل کالا، خدمت یا حقوق (ترتیب حمل، بیمه و میزان خسارت در صورت تاخیر و نظایر آن).

10 _ معیار‌ها و روش ارزیابی کیفی مناقصه ‌گران.

11 _ مبانی و روش تعیین برنده مناقصه با ذکر نحوه تاثیر‌ گذاری ارزیابی فنی بازرگانی بر قیمت پیشنهادی، در مواردی کـه مناسب ‌ترین پیشنهاد از طریق ارزیابی فنی بازرگانی و مالی پیشنهاد‌ها تعیین می‌ گردد.

۱۲ _ متن قرارداد شامل موافقتنامه، شرایط عمومی و خصوصی و ضمایم آن.

۱۳ _ صورت جلسات و توضیحات موضوع ماده (۳۶).

۱۴ _ سایر اسنادی کـه بـه تشخیص سازمان لازم باشد.

۱۵ _ تصریح بـه اینکه سازمان اختیار دارد مقدار کالا، خدمت یا حقوق مورد معامله را تا بیست و پنج درصد افزایش یا کاهش دهد.

۱۶ _ اعلام تکالیف قانونی سازمان در مورد کسور قانونی مربوط بـه قرارداد و تکالیف طرف معامله در ارتباط با بیمه، مالیات و عوارض متعلق بـه قرارداد.

تبصره _ در صورتی کـه سازمان، ثبت قرارداد را در دفاتر اسناد رسمی ضروری تشخیص دهد، در فراخوان درج شود کـه هزینه ثبت قرارداد و پرداخت مالیات و هر ‌گونه عوارض طبق قوانین و مقررات بـه ‌عهده برنده مناقصه خواهد بود.

17 _ ذکر عبارت «در صورتی کـه برنده مناقصه حاضر بـه انعقاد قرارداد و انجام معامله در محل پیش ‌بینی شده در اسناد مناقصه نشود، سپرده او ضبط و با نفر دوم برنده مناقصه، معامله انجام می ‌شود و سپرده او نیز در صورتی کـه از انعقاد قرارداد و یا انجام معامله در مهلت مقرر امتناع ورزد، ضبط خواهد شد. قبل از انعقاد قرارداد یا تسلیم ضمانت انجام تعهدات از طرف برنده مناقصه، سپرده نفر دوم مسترد نخواهد شد».

۱۸ _ میزان ضمانت انجام تعهدات و ترتیب دریافت و استرداد آن.

۱۹ _ درج مفاد بند «چ» ماده (۳۹).

۲۰ _ ذکر عبارت «برنده مناقصه حق واگذاری تمام و یا بخشی از موضوع معامله را بدون موافقت کتبی سازمان بـه دیگری ندارد» ضروری است.

ماده 33 _ در مواردی کـه محدودیت برگزاری مناقصه عمومی با ذکر ادله توسط واحد متقاضی گزارش و رعایت صرفه و صلاح سازمان در انجام معامله بـه صورت مناقصه محدود توسط مدیرعامل تأیید شود، بـه ترتیب زیر عمل خواهد شد:

1 _ سازمان با ارسال دعوتنامه از اشخاص صلاحیت ‌دار بر اساس فهرست موضوع ماده (30) برای اعلام آمادگی شرکت در مناقصه دعوت می‌ کند.

2 _ توان انجام تعهدات اشخاصی کـه برای شرکت در مناقصه اعلام آمادگی کرده و اسناد مربوط را در مهلت مقرر تحویل داده ‌اند، توسط کمیته فنی بازرگانی و بـه ترتیب مقرر در ماده (30) ارزیابی می ‌شود.

3 _ کمیته مذکور اشخاص واجد حد نصاب را بـه ترتیب اولویت تعهدات تعیین و بـه کمیسیون معاملات منعکس می ‌نماید.

تبصره _ در مواردی کـه بـه تشخیص مدیرعامل و تأیید هیات مدیره، بـه واسطه تاخیر ناشی از انجام ارزیابی، صرفه و صلاح سازمان در حذف جزء (1) بند «ب» ماده (30) باشد، کمیته فنی بازرگانی بر اساس آخرین اطلاعات قابل تحصیل (ارزیابی ‌های انجام شده طی دو سال اخیر) در مورد توان انجام تعهدات اشخاص اظهارنظر خواهد کرد.

4 _ دبیرخانه کمیسیون معاملات فهرستی از اشخاص صلاحیت ‌دار تهیه می ‌نماید (فهرست کوتاه) تا دعوتنامه مناقصه برای آنها ارسال شود.

تبصره 1 _ تعداد اشخاص مذکور کـه با توجه بـه اولویت برای مناقصه محدود دعوت می‌ شوند، بـه تأیید مدیرعامل و قبل از انجام مراحل یادشده تعیین خواهند شد. حداقل تعداد اشخاص هفت نفر خواهد بود.

تبصره 2 _ در صورت وجود فهرست کوتاه مناقصه ‌گران صلاحیتدار کـه حداکثر دو سال قبل بـه ترتیب یادشده و بدون استفاده از تبصره (1) تهیه شده باشد، بـه تشخیص مدیرعامل، سازمان ملزم بـه انجام مراحل یادشده نمی ‌باشد.

5 _ چنانچه اشخاص واجد حد نصاب کمتر از هفت نفر باشد، دبیرخانه کمیسیون معاملات می‌ تواند نسبت بـه اطلاع رسانی مجدد اقدام و یا با ارسال دعوتنامه از اشخاص صلاحیتدار دعوت و یا مراتب را برای اتخاذ تصمیم (از جمله کاهش حداقل تعداد بـه تعداد واجدین حد نصاب) بـه مدیرعامل منعکس نماید.

تبصره _ رعایت مقررات مربوط بـه مناقصه عمومی کـه قابل انطباق با مناقصه محدود باشد، در مناقصه محدود نیز الزامی است.

ماده 34 _ ترتیب تهیه و تسلیم پیشنهادها بـه شرح زیر می‌ باشد:

الف) شرکت‌ کنندگان در مناقصه پس از دریافت یا خرید اسناد باید پیشنهادهای خود را بـه ترتیب زیر تهیه و بـه سازمان تسلیم کنند:

1 _ تهیه و تکمیل اسناد و پیشنهادها.

2 _ تسلیم پیشنهادها در مهلت مقرر در فراخوان مناقصه.

3 _ دریافت رسید تحویل پیشنهادها.

ب) مهلت قبول پیشنهادها باید حسب عرف برای تهیه پیشنهاد کافی باشد، ولی این مهلت در مورد مناقصه داخلی و بین‌ المللی از آخرین مهلت تحویل اسناد مناقصه بـه ترتیب نباید کمتر از ده روز و یک ماه باشد.

تبصره _ در مواردی کـه علاوه بر انتشار فراخوان از طریق روزنامه و شبکه، اسناد مناقصه نیز بـه صورت الکترونیکی و بلافاصله در اختیار داوطلبان قرار می‌ گیرد و در دسترس آنها باقی می‌ ماند، تاریخ انتشار اولین فراخوان در روزنامه و انتشار اسناد در شبکه (هر کدام موخر باشد) از نظر مهلت قبول پیشنهاد در حکم آخرین مهلت تحویل اسناد مناقصه می ‌باشد.

بیشتر بخوانید:

آرای دیوان عدالت اداری مرتبط با موضوعات معاملات دولتی

مجموعه مقررات مرتبط با آیین نامه مالی و معاملاتی سازمانهای مناطق آزاد (مقررات مناطق آزاد)

ماده 35 _ شرایط تسلیم و تحویل پیشنهادها بـه شرح زیر می‌ باشد:

الف) هیچ یک از شرکت ‌کنندگان در مناقصه، جز در مواردی کـه در اسناد مناقصه پیش ‌بینی شده باشد، نمی ‌توانند بیش از یک پیشنهاد تسلیم کنند.

ب) شرایط مناقصه برای تمامی مناقصه ‌گران اعم از دولتی، عمومی یا خصوصی باید یکسان باشد، از جمله تامین ضمانت‌ نامه‌ ها، شرایط قرارداد، نحوه تعدیل و تسلیم مدارک، مشخصات و شرایط انجام تعهدات و نظایر آنها.

پ) شرکت‌ کنندگان در مناقصه باید اسناد مناقصه و پیشنهادهای خود را در پاکت‌ های جداگانه در بسته و لاک و مهر شده و در لفاف مناسب قرار داده و بـه شرح زیر بـه سازمان ارایه کنند:

1 _ پاکت تضمین (پاکت (الف)) شامل ضمانت‌ نامه شرکت در مناقصه.

2 _ پاکت فنی بازرگانی (پاکت (ب)) شامل اسناد فنی، قراردادی و حقوقی.

3 _ پاکت قیمت (پاکت (ج)) شامل پیشنهاد قیمت.

تبصره _ در فراخوان اعلام خواهد شد کـه همه پاکت‌ ها در داخل یک پاکت دربسته و لاک و مهر شده و در لفاف مناسب قرار گرفته و در موعد مقرر تحویل داده شوند.

ت) سازمان موظف است در مهلت مقرر همه پیشنهادهای ارایه شده توسط شرکت ‌کنندگان را پس از دریافت، ثبت و تا جلسه بازگشایی از پاکت ها صیانت نماید.

ث) هرگونه تسلیم، تحویل، اصلاح، جایگزینی و یا پس ‌گرفتن پیشنهاد باید بـه صورت قابل گواهی در مهلت و مکان مقرر در اسناد مناقصه انجام شود.

ماده 36 _ توضیح و تشریح اسناد بـه ترتیب زیر انجام می ‌گیرد:

الف) چنانچه شرکت‌ کننده‌ ای در اسناد مناقصه ابهام یا ایرادی مشاهده کند، می ‌تواند از سازمان توضیح بخواهد.

ب) توضیحات و پاسخ بـه پرسش ‌های مناقصه ‌گران و همچنین در صورت تشکیل جلسه توضیح اسناد، رونوشت صورت جلسه آن و هرگونه تجدیدنظر در اسناد مناقصه باید با رعایت ماده (57) بـه طور یکسان در اختیار همه شرکت ‌کنندگان در مناقصه قرار داده شود.

تبصره _ سازمان باید اهتمام نماید تا اسناد مناقصه بدون ابهام و دارای شفافیت لازم باشد تا شرکت‌ کنندگان در مناقصه بتوانند با برداشت صحیح از اسناد مناقصه، قیمت و شرایط مالی پیشنهادی خود را در چارچوب شرایط مناقصه ارایه نمایند.

ماده 37 _ گشایش پاکت پیشنهادها بـه شرح زیر انجام می ‌گیرد:

الف) در صورتی کـه در مدت زمان مقرر، پیشنهاد یا پیشنهادهایی رسیده باشد، کمیسیون معاملات در زمان و مکان مقرر تشکیل و پیشنهاد یا پیشنهادهای دریافتی را گشوده و بـه شرح زیر رسیدگی و اتخاذ تصمیم خواهد نمود:

ب) مراحل گشایش پاکت پیشنهادها بـه شرح زیر است:

1 _ تهیه فهرست اسامی دریافت ‌کنندگان اسناد، پیشنهاد دهندگان (مناقصه ‌گران)، حاضران و شرکت ‌کنندگان در جلسه.

2 _ بازکردن پاکت تضمین (الف) و کنترل آن.

3 _ بازکردن پاکت فنی بازرگانی (ب) و کنترل آن از نظر کامل بودن مدارک و امضای آنها و کنار گذاشتن پیشنهادهای غیرقابل قبول در مناقصه‌ های یک مرحله‌ ای.

4 _ تحویل پاکت ‌های فنی بازرگانی (ب) بـه کمیته فنی بازرگانی در مناقصه ‌های دو مرحله ‌ای.

5 _ بازکردن پاکت قیمت (ج).

6 _ تهیه و تنظیم و امضای صورتجلسه گشایش پیشنهادها توسط دبیرخانه کمیسیون معاملات.

7 _ تحویل پاکت ‌های (قیمت و تضمین) پیشنهادهای رد شده بـه دبیرخانه کمیسیون معاملات برای استرداد بـه ذینفع.

پ) در صورت برگزاری مناقصه دو مرحله‌ ای، زمان و مکان تشکیل جلسه گشایش پاکت ‌های قیمت (ج) در جلسه گشایش پاکت‌ ها اعلام خواهد شد. این مدت فقط برای یک بار تا سقف مدت اعتبار پیشنهادها قابل تمدید است. در این صورت پاکت ‌های قیمت (ج) در یک لفاف لاک و مهر شده توسط دبیرخانه کمیسیون معاملات صیانت می ‌شود. در مناقصه‌ های یک مرحله ‌ای، پاکت‌ های قیمت (ج) بی ‌درنگ گشوده و بر اساس ماده (40) برنده مناقصه تعیین می ‌شود.

ت) دبیرخانه کمیسیون معاملات موظف است از مناقصه ‌گران یا نمایندگان آنها برای حضور در جلسه گشایش پیشنهادهای مالی (پاکت‌ های قیمت (ج)) دعوت نماید.

ماده 38 _ ارزیابی فنی بازرگانی پیشنهادها بـه ترتیب زیر انجام می ‌گیرد:

الف) در مناقصه ‌های دو مرحله ‌ای، سازمان موظف است بر اساس معیارها و روش ‌های اعلام شده در اسناد مناقصه، ارزیابی کیفی مناقصه ‌گران و ارزیابی فنی بازرگانی پیشنهادها را انجام و اعلام نماید.

تبصره _ استانداردها حسب مورد بر اساس استانداردهای بین ‌المللی یا داخلی و روش ارزیابی مشخصات فنی پیشنهادها و عوامل مؤثر در این ارزیابی (شامل معیارهای ارزیابی، شاخص اندازه ‌گیری و دامنه امتیاز و مبانی تعیین آن برای هر یک از معیارها، اهمیت نسبی معیارها و حد نصاب امتیاز فنی قابل قبول) باید تعیین و در اسناد مناقصه درج شود.

ب) در صورتی کـه بررسی فنی بازرگانی پیشنهادها لازم باشد، نتیجه بررسی طی مهلتی کـه کمیسیون معاملات معین می‌ کند، بـه جلسه بعدی آن کمیسیون احاله می ‌شود و بر اساس گزارش کمیته فنی بازرگانی، پاکت‌ های قیمت (ج) پیشنهاد دهندگانی کـه امتیاز فنی بازرگانی لازم را احراز کرده‌ اند، گشوده می ‌شود.

تبصره 1 _ در صورتی کـه بررسی فنی بازرگانی پیشنهادها لازم باشد، مهلت اعلام نظر توسط کمیسیون معاملات تا دو برابر مهلت مقرر برای رسیدگی توسط آن کمیسیون با نظر مدیرعامل قابل تمدید خواهد بود. چنانچه فرصت مورد نیاز از سقف مهلت مقرر برای تعیین برنده تجاوز نماید، سازمان باید موضوع را بـه اطلاع پیشنهاد دهندگان برساند. در این صورت هر یک از پیشنهاد دهندگان، می ‌توانند، ظرف نصف مهلت تمدید شده کـه از ده روز کاری تجاوز نخواهد نمود، انصراف خود را اعلام نمایند و در صورت انصراف سپرده آنها مسترد خواهد شد.

تبصره 2 _ سازمان همزمان با ارزیابی اسناد فنی پیشنهاد دهندگان، اسناد قراردادی و حقوقی را بررسی و در صورت وجود و ابهام نسبت بـه رفع ابهامات احتمالاً رفع اختلاف بین پیشنهادهای دریافتی با اسناد مناقصه اقدام و چنانچه ضرورت ایجاب نماید، مدت معقولی را برای رفع ابهام مشخص و بـه شرکت ‌کنندگان اعلام می ‌کند.

تبصره 3 _ کمیته فنی بازرگانی باید در مهلت تعیین شده پیشنهادهایی را کـه از نظر فنی مردود است، با ذکر دلیل مشخص و پیشنهادهای قابل قبول را بـه ترتیب اولویت و با درج ضریب مطابقت با مشخصات مورد مناقصه (امتیاز فنی) تعیین و مراتب را بـه کمیسیون معاملات گزارش نماید. مبانی انجام بررسی ‌های فنی و تعیین ضریب مطابقت با توجه بـه مفاد تبصره بند (الف) در گزارش کمیته فنی بازرگانی با ذکر دلیل منعکس خواهد شد.

پ) هر گونه ارزیابی فنی بازرگانی، تنها پیش از گشودن پاکت‌ های قیمت (ج) مجاز است.

ت) پاکت قیمت (ج) مناقصه‌ گرانی کـه در ارزیابی‌ های فنی بازرگانی پذیرفته نشده‌ اند، باید ناگشوده بازگردانده شود.

ماده 39 _ ارزیابی مالی و تعیین برنده بـه شرح زیر انجام می‌ گیرد:

الف) در مناقصه ‌هایی کـه مناسب ‌ترین قیمت با ارزیابی فنی بازرگانی و مالی پیشنهادها تعیین می ‌گردد، مناسب ‌ترین قیمت بـه عنوان پیشنهاد برتر شناخته می‌ شود و چنانچه پیشنهاد برتر حایز حداقل قیمت در مناقصه باشد، برنده شناخته می ‌شود و در غیر این صورت کمیسیون معاملات نظر خود را در خصوص پیشنهاد برتر بـه همراه گزارش توجیهی و تصمیم خود در خصوص پذیرش پیشنهاد برتر بـه عنوان برنده و یا تجدید مناقصه برای کسب نظر بـه هیات مدیره گزارش می ‌نماید. دبیر هیات مدیره موظف است ظرف دو هفته نسبت بـه تشکیل جلسه هیات مذکور اقدام و تصمیم اتخاذ شده را با رعایت مهلت دو هفته‌ ای بـه دبیرخانه کمیسیون یادشده اعلام نماید. کمیسیون مذکور حسب نظر هیات مدیره نسبت بـه اعلام پیشنهاد برتر بـه عنوان برنده یا تجدید مناقصه اقدام خواهد نمود و در صورتی کـه آن هیات ظرف مدت یادشده اعلام نظر ننماید، کمیسیون معاملات نسبت بـه اعلام پیشنهاد برتر بـه عنوان برنده مناقصه اقدام و دبیرخانه کمیسیون یادشده نتیجه را جهت اطلاع بـه هیات مدیره گزارش می ‌نماید.

تبصره _ مبانی و روش ارزیابی مالی باید بـه صورت مشروح با ذکر نحوه تاثیر گذاری ارزیابی فنی بازرگانی بر قیمت، در اسناد مناقصه درج شود.

ب) در سایر مناقصه ‌ها، چنانچه حداقل قیمت پیشنهاد شده (یا قیمت پیشنهادی در مواردی کـه مناقصه یکبار تجدید شده و فقط یک پیشنهاد رسیده باشد) از نظر کمیسیون معاملات عادلانه باشد، در صورتی کـه این پیشنهاد از نظر فنی قابل قبول باشد، برنده شناخته می‌ شود. چنانچه حداقل قیمت پیشنهاد شده (یا قیمت پیشنهادی در مواردی کـه مناقصه یکبار تجدید شده و فقط یک پیشنهاد رسیده باشد) از نظر کمیسیون یاد شده عادلانه نباشد، آن پیشنهاد دهنده از ردیف پیشنهادها خارج و حذف می ‌گردد و یا کمیسیون مذکور می‌ تواند اتخاذ تصمیم نماید کـه مناقصه تجدید یا حداقل از سه شخص صلاحیتدار استعلام بها شود و نتیجه آن در کمیسیون معاملات مطرح گردد. در صورتی کـه حداقل قیمت بـه دست آمده در استعلام بها، کمتر از حداقل قیمت پیشنهاد شده در مناقصه باشد، بـه شرح زیر عمل می‌ شود:

1 _ در صورتی کـه تفاوت این دو قیمت کمتر از پنج درصد باشد، در این صورت اگر پیشنهاد دهنده حداقل در مناقصه حاضر باشد معامله را بـه حداقل قیمت بـه دست آمده در استعلام انجام دهد، بـه عنوان برنده اعلام خواهد شد و در غیر این صورت کمیسیون یادشده، پیشنهاد دهنده حداقل قیمت در استعلام بها را حایز حداقل قیمت شناخته و موضوع را برای تأیید وی بـه عنوان برنده و یا تجدید مناقصه بـه مدیرعامل احاله خواهد نمود.

2 _ در صورتی کـه حداقل قیمت بـه دست آمده در استعلام بها برابر یا بیشتر از حداقل قیمت پیشنهاد شده در مناقصه باشد یا در استعلام بها کسی داوطلب معامله نباشد و یا تعداد داوطلبان کمتر از سه باشند، کمیسیون می‌ تواند پیشنهاد دهنده حداقل در مناقصه را بـه عنوان برنده اعلام و یا رای بـه تجدید مناقصه دهد.

ث) برای ارزیابی و همسنگ کردن پیشنهادهای دارای بخش ارزی، نرخ برابری ارز، نرخ ارز قابل معامله اعلام شده توسط بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران است. در این گونه موارد برای ارزیابی و همسنگ کردن پیشنهادهای دریافتی باید متوسط نرخ ارز در هفت روز کاری متوالی تا سه روز قبل از روز گشایش پاکت ‌های قیمت (ج) پیشنهاد دهندگان ملاک عمل قرار گیرد.

چ) در صورتی کـه مناقصه برای اقلام (کالا، خدمت یا حقوق) مختلف برگزار شده باشد و قیمت یک یا چند قلم پیشنهادی نسبت بـه پیشنهاد دیگر ارزان ‌تر و چند قلم آن گران ‌تر باشد، معامله با کسی کـه در مجموع قیمت پیشنهادی وی از همه مناسب ‌تر باشد، انجام خواهد شد، مگر آنکه خرید اقلام مورد معامله از فروشندگان متعدد بـه صرفه بوده و بویژه با توجه بـه شرایط تحویل و خصوصیات مساعد دیگر بـه صلاح سازمان باشد کـه در این صورت موضوع معامله تفکیک و هر قلم از کالا، خدمت یا حقوق یاد شده از حایزین مناسب ‌ترین قیمت خریداری خواهد شد و مراتب باید در فراخوان و اسناد مناقصه درج شود.

بیشتر بخوانید:

آرای دیوان عدالت اداری مرتبط با موضوعات معاملات دولتی

مجموعه مقررات مرتبط با آیین نامه مالی و معاملاتی سازمانهای مناطق آزاد (مقررات مناطق آزاد)

ماده 40 _ تعیین برنده بـه ترتیبی خواهد بود کـه در اسناد درج می شود. هر گونه مذاکره با پیشنهاد دهندگان و یا برنده برای اخذ تخفیف و یا تغییر قیمت و شرایط قراردادی بـه جز آنچه در این آیین‌ نامه ذکر شده است، ممنوع می ‌باشد. هیچ ‌گونه تخفیف و یا تغییر قیمتی نیز از سوی پیشنهاد دهندگان پذیرفته نخواهد شد و تنها ملاک تعیین برنده، قیمتی است کـه هر شرکت ‌کننده در پاکت در بسته و لاک و مهر شده بـه سازمان تسلیم کرده‌ است. کمیسیون معاملات، کمیته فنی بازرگانی و مسئولین سازمان باید با توجه بـه مدتی کـه فروشندگان کالا، خدمت یا حقوق در برگ پیشنهادهای خود ذکر نموده‌ اند، بـه نحوی اقدام کنند کـه بـه علت انقضای مدت خسارتی متوجه سازمان نشود.

تبصره _ چنانچه برای کاهش یا افزایش قیمت در اسناد مناقصه ترتیبی مشخص شده باشد، باید براساس آن اقدام شود.

ماده 41 _ در مواردی کـه کمیسیون معاملات برنده را اعلام کرده باشد، سپرده او و پیشنهاد دهنده ‌ای کـه پیشنهاد او در مرتبه دوم قرار دارد، با رعایت ماده (48) نگاهداری و سپرده سایر پیشنهاد دهندگان بلافاصله آزاد خواهد شد.

تبصره _ پیشنهادی کـه در مرتبه دوم قرار دارد، در صورتی می ‌تواند مورد ابلاغ قرار گیرد کـه تفاوت بهای پیشنهادی او با برنده کمتر از مبلغ تضمین باشد، در غیر این صورت رجوع بـه وی ممنوع است و سپرده او آزاد خواهد شد.

ماده 42 _ اگر در نتیجه فراخوان یا انتشار در شبکه و یا دعوت بـه مناقصه پیشنهادی دریافت نشده باشد، مدیرعامل می ‌تواند مناقصه را تجدید نماید. چنانچه در مناقصه جدید نیز پیشنهادی واصل نشود، مدیرعامل موضوع را برای اتخاذ تصمیم و تعیین نحوه انجام معامله بـه هیات مدیره احاله می‌ نماید.

تبصره _ اطلاعات معاملات اعم از مناقصه و ترک مناقصه، جز آن دسته از معاملاتی کـه بـه تشخیص شورا باید مستور بماند، از طریق شبکه در اختیار عموم قرار می ‌گیرد.

ماده 43 _ شرایط تجدید و لغو مناقصه بـه شرح زیر می ‌باشد:

الف) مناقصه در شرایط زیر تجدید می ‌شود:

1 _ کم بودن تعداد مناقصه ‌گران از حد نصاب تعیین شده (حداقل سه پیشنهاد در مناقصه اول).

2 _ پایان مدت اعتبار پیشنهادها و عدم موافقت شرکت‌ کنندگان و یا برنده مناقصه با تمدید مدت اعتبار پیشنهاد.

3 _ امتناع برندگان اول و دوم مناقصه از انعقاد قرارداد.

4 _ بالا بودن قیمت ‌ها بـه نحوی کـه توجیه اقتصادی در مناقصه منتفی گردد و یا مبلغ پیشنهادی برنده در مناقصه بـه تشخیص کمیسیون معاملات با برآورد قیمت معامله اختلاف فاحش و غیرقابل قبول داشته باشد.

5 _ رای هیات رسیدگی بـه شکایات در خصوص مناقصه.

ب) مناقصه در شرایط زیر لغو می ‌گردد:

1 _ نیاز بـه خرید کالا، خدمت یا حقوق موضوع مناقصه مرتفع شده باشد.

2 _ تغییرات زیادی در اسناد مناقصه لازم باشد و موجب تغییر در ماهیت مناقصه گردد.

3 _ حوادث غیر مترقبه از قبیل جنگ، زلزله، سیل و نظایر آنها.

4 _ تشخیص کمیسیون معاملات مبنی بر تبانی بین مناقصه ‌گران.

5 _ رای هیات رسیدگی بـه شکایات در خصوص مناقصه.

تبصره _ سازمان باید تجدید یا لغو مناقصه را مطابق با تبصره ماده (42) بـه آگاهی همه مناقصه ‌گران برساند.

ماده 44 _ برگزاری مناقصه در موارد زیر الزامی نیست و سازمان می ‌تواند بدون انجام مناقصه، معامله مورد نظر را انجام دهد:

الف) خرید اموال منقول، خدمات و حقوقی کـه بـه تشخیص و مسئولیت مدیرعامل و یا نمایندگان مجاز وی و با تصویب هیات مدیره منحصر بـه فرد بوده و دارای انواع مشابه نباشد.

ب) خرید، اجاره بـه شرط تملیک یا اجاره گرفتن اموال غیرمنقول. در این موارد بهای موضوع معامله بـه تشخیص و مسئولیت مدیرعامل و یا نماینده مجاز وی با کسب نظر از هیات کارشناسان خبره مربوط (سه نفر) بـه انتخاب هیات مدیره، تعیین خواهد شد.

پ) خرید اموال، کالا و خدمات با قیمت تعیین شده و یا حقوقی کـه نرخ ‌های آنها از طرف مراجع قانونی ذیصلاح تعیین شده باشد.

ت) خرید خدمات پژوهشی و آموزشی در چارچوب برنامه آموزشی و پژوهشی مصوب کـه بـه تشخیص و مسئولیت مدیرعامل و با رعایت صرفه و صلاح سازمان، امکان برگزاری مناقصه مقدور نباشد.

ث) خرید خدمات فرهنگی و هنری و صنایع مستظرفه با رعایت موازین اسلامی کـه بـه تشخیص و مسئولیت مدیرعامل و با رعایت صرفه و صلاح سازمان، امکان برگزاری مناقصه مقدور نباشد.

ج) خرید خدمات مشاوره اعم از مهندسی مشاور و مشاوره فنی بازرگانی مشتمل بر مطالعه، طراحی و یا مدیریت بر طرح و اجرا و نظارت و یا هر نوع خدمات مشاوره ‌ای و خدمات کارشناسان (اشخاص حقیقی).

چ) در مورد معاملاتی کـه طرف معامله وزارتخانه یا مؤسسه دولتی و یا شرکت دولتی و مؤسسات و نهادهای عمومی غیردولتی و مؤسسات و شرکت ‌های تابعه‌ ای است کـه بیش از پنجاه درصد سهام و یا سرمایه و یا مالکیت آنها متعلق بـه مؤسسات و نهادهای مذکور و شرکت ‌های تعاونی مصرف و توزیع کارکنان وزارتخانه‌ ها و سازمان باشد.

ح) خرید قطعات یدکی برای تعویض و یا تکمیل لوازم و تجهیزات ماشین ‌آلات ثابت و متحرک موجود و ادوات و ابزار و وسایل اندازه‌ گیری دقیق، لوازم آزمایشگاهی علمی و فنی و نظایر آن کـه تامین آن با تشخیص و مسئولیت مدیرعامل از طریق مناقصه امکان پذیر نباشد، با تعیین بهای مورد معامله از سوی حداقل یک نفر کارشناس منتخب او یا مقام مجاز از طرف وی.

خ _ تعمیر تجهیزات و ماشین ‌آلات ثابت و متحرک در واحدهای تولیدی بـه تشخیص و مسئولیت مدیرعامل و یا نماینده مجاز وی با رعایت صرفه و صلاح سازمان.

د) در مورد معاملاتی کـه بـه تشخیص و مسئولیت شورا، با ملاحظه صرفه و صلاح سازمان باید مستور بماند.

ذ _ خرید سهام (چنانچه بر اساس اساسنامه و مقررات مربوط در سازمان مجاز شناخته شده باشد) و تعهدات ناشی از اجرای احکام قضایی.

ماده 45 _ رعایت استانداردهای ملی و داخلی در انجام معاملات (اعم از خرید کالا، خدمت یا حقوق، امور پیمانکاری و نظایر آن) ضروری است. در مواردی کـه استانداردهای ملی و داخلی تدوین نشده باشد، رعایت استانداردهای بین‌ المللی الزامی است و موارد استثناء بـه تشخیص و مسئولیت مدیرعامل تعیین می‌ شود و در این موارد، مدیرعامل موظف است همزمان هیات‌ مدیره و حسابرس (بازرس) سازمان را مطلع نماید.

ماده 46 _ در مواردی کـه با توجه بـه شرایط، میسر نبودن انجام مناقصه بر اساس گزارش توجیهی و با ذکر ادله توسط واحد متقاضی گزارش و توسط هیات ترک تشریفات مناقصه تأیید می ‌شود، می‌ توان معامله را بـه طریق دیگری انجام داد. در این صورت، هیات یاد شده با رعایت صرفه و صلاح سازمان ترتیب انجام این ‌گونه معاملات را با رعایت سایر مقررات مربوط در هر مورد برای یک نوع کالا، خدمت یا حقوق تعیین و اعلام خواهد نمود. هیات یادشده بنا بـه دعوت مدیرعامل تشکیل و تصمیمات آن با رای اکثریت اعضاء معتبر خواهد بود. نظر هر یک از اعضاء نسبت بـه گزارش توجیهی ترک مناقصه و ترتیب انجام معامله باید برای مراجعات آینده در سوابق جلسه نگهداری شود.

تبصره 1 _ در صورت لزوم، عضو منتخب مجمع عمومی برای اظهارنظر می‌ تواند از نظرات کارشناس (کارشناسان) حسب موضوع معامله استفاده نماید و در این صورت هزینه استفاده از کارشناس (کارشناسان) بـه عهده سازمان می ‌باشد.

تبصره 2 _ در هر حال، سازمان در مواردی کـه موضوعیت داشته باشد، باید بـه طریق مقتضی (رویه مندرج در ماده (30) از صلاحیت و توان انجام تعهدات طرف معامله و یا مشخصات فنی کالا، خدمت یا حقوق مورد معامله اطمینان حاصل نماید.

تبصره 3 _ سازمان موظف است شرط الزام بـه رعایت مفاد این آیین ‌نامه و سایر قوانین و مقررات مربوط در انجام موضوع قرارداد توسط طرف قرارداد را در مفاد قراردادهایی کـه از طریق عدم الزام و ترک مناقصه با شرکت ‌های زیر مجموعه سازمان منعقد می‌ گردد، درج نماید.

ماده 47 _ هیات ترک تشریفات مناقصه مرکب از مدیرعامل، معاون توسعه مدیریت و یک نفر بـه انتخاب مجمع عمومی می‌ باشد. در صورتی کـه مبلغ معامله بیش از پنجاه برابر نصاب معاملات کوچک باشد، انجام معامله پس از تصویب هیات مذکور و با تأیید هیات مدیره مجاز خواهد بود. در صورتی کـه مبلغ معامله بیش از دویست برابر نصاب معاملات کوچک باشد، انجام معامله پس از تصویب هیات یاد شده منوط بـه تأیید شورا خواهد بود.

بیشتر بخوانید:

آرای دیوان عدالت اداری مرتبط با موضوعات معاملات دولتی

مجموعه مقررات مرتبط با آیین نامه مالی و معاملاتی سازمانهای مناطق آزاد (مقررات مناطق آزاد)

دستورالعمل آئین نامه نحوه استفاده از زمین و منابع ملی در مناطق آزاد مصوب 1401/12/17

فصل پنجم _ انعقاد قرارداد و شرایط آن

ماده 48 _ انعقاد قرارداد بـه شرح زیر انجام می‌ گیرد:

الف) قرارداد با برنده مناقصه باید پیش از پایان مدت اعتبار پیشنهادها منعقد شود. این مدت حداکثر برای یک بار و برابر مدت پیش ‌بینی شده در شرایط و اسناد مناقصه قابل تمدید است. بعد از عقد قرارداد سپرده برنده دوم مسترد می‌ شود.

ب) چنانچه برنده اول از انعقاد قرارداد امتناع نماید و یا ضمانت انجام تعهدات را ارایه ننماید، باید پس از ابلاغ کتبی، چنانچه در مهلتی کـه حداکثر هفت روز کاری برای طرف معامله داخلی و پانزده روز کاری برای طرف دوم معامله مقیم خارج از کشور می‌ باشد، حاضر بـه انجام معامله یا انعقاد قرارداد نشود و یا ضمانت انجام تعهدات را ارایه ننماید، سپرده وی بـه نفع سازمان ضبط و قرارداد با برنده دوم منعقد خواهد شد، بـه شرط اینکه تفاوت قیمت نفر اول و دوم بیشتر از سپرده نفر اول نباشد. مهلت ‌های یاد شده با توجیه مستند و مدلل و تصویب مدیرعامل می ‌تواند تا دو برابر افزایش یابند. این نکته باید در شرایط و اسناد مناقصه درج شود.

تبصره 1 _ در صورتی کـه برنده دوم مناقصه نیز در مدت مقرر پس از اعلام سازمان حاضر بـه انعقاد قرارداد نشود، سپرده او نیز بـه نفع سازمان ضبط و مناقصه تجدید خواهد شد. این نکته باید در شرایط و اسناد مناقصه درج شود.

تبصره 2 _ در مواردی کـه پس از انعقاد قرارداد، طرف معامله از انجام تعهد خودداری نماید، چنانچه انجام معامله با آن قیمت و شرایط با برنده دوم مناقصه ممکن باشد با تشخیص مدیرعامل و تأیید هیاتمدیره، سازمان می ‌تواند با همان شرایط و قیمت، معامله را بـه ترتیب بـه نفرات واجد شرایط بعدی واگذار نماید. در صورتی کـه انجام مورد معامله با آن قیمت و شرایط میسر نگردد، مناقصه تجدید خواهد شد.

ماده 49 _ معاملات سازمان نیازمند عقد قرارداد قبل از پایان مدت اعتبار پیشنهادها است کـه مطابق ضوابط، مقررات و دستورالعمل‌ های مصوب هیات‌ مدیره تنظیم می‌ شود.

تبصره _ در مورد معاملات کوچک و متوسط کـه مورد معامله ظرف ده روز پس از انجام تشریفات مربوط تحویل و بهای آن بـه طور نقدی پرداخت یا دریافت می ‌شود، انجام معامله منوط بـه انعقاد قرارداد نمی ‌باشد، ولی صورت حساب ها، اوراق خرید کالا، خدمت یا حقوق، ضمانت ‌نامه و دیگر موارد (متناسب با نوع معامله) باید اخذ شود.

ماده ۵۰ _ در قرارداد درج نکات زیر ضروری است:

۱ _ نام متعاملین.

۲ _ نوع و مقدار مورد معامله با مشخصات کامل آنها.

۳ _ مدت انجام تعهد و محل و شرایط تحویل مورد معامله.

تبصره _ دادن هرگونه امتیاز بـه برنده مناقصه یا واگذاری امکانات سازمان و یا پرداخت پیش ‌پرداخت بـه برنده مناقصه در موقع قرارداد یا اجرای کار، بـه جز آنچه کـه در فراخوان و یا اسناد مناقصه درج شده است، ممنوع است.

4 _ ترتیب عمل و میزان خسارت در مواردی کـه طرف قرارداد در انجام تعهدات جزئاً یا کلاً تاخیر نماید.

5 _ الزام تحویل کالا بر طبق اسناد و نمونه مهر شده، در صورتی کـه تهیه نمونه لازم باشد. در این صورت باید نمونه کالا با مهر طرفین معامله منقوش و نزد سازمان نگهداری شود.

6 _ اقرار برنده مناقصه بـه این موضوع کـه از مشخصات کالا، خدمت یا حقوق مورد معامله و مقتضیات محل تحویل کالا، خدمت یا حقوق اطلاع کامل دارد و هیچ امر مجهولی باقی نمانده است کـه بعداً مستند بـه جهل عنوان شود.

۷ _ اختیار سازمان نسبت بـه افزایش یا کاهش مورد معامله در مدت قرارداد تا میزان بیست ‌و پنج درصد مقدار مندرج در قرارداد.

8 _ در مواردی کـه انجام کار براساس واحد بها باشد، بهای مورد معامله و ترتیب پرداخت آن بر اساس برآورد بهای مورد معامله تعیین و در قرارداد ذکر می ‌شود، بهای کارهای انجام یافته بر اساس واحد بها احتساب و پرداخت خواهد شد.

9 _ چنانچه بنا بـه مقتضیات در نظر باشد کـه بـه برنده مناقصه پیش پرداخت داده شود و یا تسهیلاتی ارایه گردد، میزان و ترتیب پرداخت آن باید در شرایط و اسناد مناقصه درج شده باشد.

تبصره 1 _ تادیه پیش پرداخت و فراهم نمودن تسهیلات در مناقصه منوط بـه اخذ تضمین‌ های معتبر و مورد قبول خواهد بود.

تبصره 2 _ مبلغ پیش ‌پرداخت از بیست ‌و پنج درصد مبلغ معامله بیشتر نخواهد بود (در موارد خاص بـه تشخیص و مسئولیت مدیرعامل و با تصویب هیات‌ مدیره درصد یاد شده قابل افزایش خواهد بود) و میزان و شرایط آن نیز باید در اسناد درج شود.

10 _ میزان سپرده حسن انجام کار (نباید کمتر از ده درصد مبلغ پیمان باشد) و نحوه وصول اقساط آن و ترتیب استرداد آن براساس شرایط و اسناد مناقصه.

11 _ مدت فاصله زمانی بین تحویل موقت و تحویل قطعی در قراردادهای مربوط به‌ کارهای اجرایی از جمله ساختمان، تاسیسات و تجهیزات بر اساس شرایط و اسناد مناقصه.

12 _ اقرار بـه عدم شمول ممنوعیت موضوع قانون راجع بـه منع مداخله وزرا و نمایندگان مجلسین و کارمندان در معاملات دولتی و کشوری مصوب 1337

13 _ سایر تعهداتی کـه در شرایط و اسناد مناقصه ذکر شده است و شرایطی کـه مورد توافق طرفین معامله قرار گیرد بـه شرط اینکه امتیازاتی را علاوه بر آنچه در شرایط و اسناد مناقصه ذکر شده است، برای طرف قرارداد در بر نداشته باشد.

۱۴ _ درج این شرط کـه در صورت عدم انجام تعهد، سازمان مختار است علاوه بر ضبط ضمانت و وصول خسارات برای انجام معامله بـه نفر دوم یا دیگری مراجعه نماید.

۱۵ _ درج سایر مواردی کـه حسب نوع معامله یا کالا، خدمت یا حقوق ضروری باشد.

۱۶ _ مشخص نمودن مرجع حل اختلاف در صورتی کـه اشکال یا قصوری در انجام و یا تحویل موضوع معامله و یا پرداخت موضوع معامله پیش آید.

تبصره _ رعایت اصل یکصد و سی‌ و نهم قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران در تعیین مرجع حل اختلاف لازم خواهد بود.

ماده 51 _ تحویل مورد معامله بـه شرح زیر انجام می‌ گیرد:

الف) در مورد معاملات کوچک، تحویل مورد معامله با رسید انبار و مسئولیت انباردار یا تحویل گیرنده حسب مورد صورت می‌ پذیرد.

ب) در مورد معاملات متوسط و عمده، تحویل مورد معامله با گواهی و مسئولیت انباردار و یا نماینده واحد تحویل‌ گیرنده کالا، خدمت یا حقوق و رییس واحد متقاضی و یا نماینده وی می‌ باشد.

تبصره 1 _ تحویل مورد معامله حسب مورد با قبض انبار دارای شماره مسلسل کـه بـه ‌امضای انباردار برسد و یا تنظیم صورت مجلس انجام می ‌شود کـه در آن بـه صراحت درج می‌ گردد «کالا، خدمت یا حقوق مورد معامله یا کار انجام شده طبق نمونه یا مشخصات مندرج در شرایط و اسناد مناقصه (قرارداد) می ‌باشد».

تبصره 2 _ در مواردی کـه کالا در خارج از انبار تحویل شده و بـه انبار وارد نمی ‌شود با در نظر گرفتن مفاد این ماده و تبصره ‌ های آن حسب مورد اقدام و تحویل‌ گیرنده کالا به‌ جای انباردار تکالیف مربوط را انجام خواهد داد و رسید یا صورت مجلس مربوط حسب مورد مبنای صدور قبض رسید انبار و حواله انبار قرار می ‌گیرد.

تبصره 3 _ چنانچه در کالا، خدمت یا حقوق تحویلی عیب یا نقص مشاهده شود کـه رفع آن مستلزم صرف وقت و منابع مالی باشد، در صورت نیاز فوری واحد درخواست ‌کننده و قبول کالا، خدمت یا حقوق ناقص یا معیوب، تحویل‌ گیرندگان می ‌توانند راساً (یا در صورت لزوم با جلب نظر کارشناس) میزان خسارت و تفاوت قیمت را تعیین و نسبت بـه تحویل کالا، خدمت یا حقوق اقدام نمایند. مراتب مندرج در این تبصره باید در شرایط و اسناد مناقصه و قرارداد درج گردد.

تبصره 4 _ در مورد تحویل کار در قراردادهای پیمانکاری، رعایت دستورالعمل شرایط عمومی پیمان در مناطق آزاد الزامی می ‌باشد.

ماده 52 _ مزایده بـه یکی از روش‌ های زیر انجام می ‌شود:

قبل از انجام مزایده، مورد معامله باید توسط کارشناس یا کارشناسان خبره منتخب کمیسیون معاملات ارزیابی گردد. مبلغ ارزیابی پس از تأیید کمیسیون معاملات مبنای نصاب در فروش خواهد بود.

الف) در مورد معاملات کوچک، مامور فروش موظف است بـه داوطلبان معامله مراجعه و پس از تحقیق کامل از بها، با رعایت صرفه سازمان معامله را انجام دهد و سند مربوط را با قید اینکه معامله با بیشترین بهای ممکن انجام شده است، با ذکر نام، نام‌ خانوادگی، سمت و تاریخ امضاء کند.

ب) در معاملات متوسط، مورد معامله باید توسط کارشناس منتخب کمیسیون معاملات، ارزیابی قیمت شود و پس از اخذ سه فقره استعلام کتبی، بـه خریداری کـه بالاترین بها را پیشنهاد کند، با تشخیص مسئول تدارکات و تأیید معاون توسعه مدیریت واگذار می ‌شود و چنانچه داوطلب خرید بـه حداقل قیمت (قیمت ارزیابی شده) پیدا نشود، موضوع توسط کارشناس کمیسیون معاملات مورد ارزیابی مجدد قرار می ‌گیرد.

پ) در معاملات عمده بـه یکی از دو روش زیر عمل می ‌شود:

1 _ برگزاری مزایده عمومی از طریق انتشار آگهی.

2 _ برگزاری مزایده محدود.

تبصره 1 _ در آگهی مزایده شرایطی کـه طبق این آیین ‌نامه برای آگهی مناقصه پیش ‌بینی شده است، در صورتی کـه با عمل مزایده منطبق باشد، باید رعایت شود.

تبصره 2 _ مقرراتی کـه در این آیین ‌نامه در مورد ترتیب تشکیل کمیسیون معاملات و اتخاذ تصمیم در کمیسیون مذکور و اجرای تصمیمات آن و انعقاد قرارداد و تحویل مورد معامله معین شده، در صورتی کـه با عمل مزایده منطبق باشد، باید اجرا شود.

تبصره 3 _ فروش اجناسی کـه بـه تشخیص کمیسیون معاملات در معرض فساد سریع باشد، صرفنظر از نصاب معاملات متوسط یا عمده، از طریق دریافت استعلام کتبی بلامانع می ‌باشد.

تبصره 4 _ واگذاری زمین برای اجرای طرح‌ های سرمایه ‌گذاری در مناطق آزاد از شمول این آیین ‌نامه مستثنی بوده و در مورد آن بر اساس آیین ‌نامه نحوه استفاده از زمین و منابع ملی در مناطق آزاد تجاری _ صنعتی جمهوری اسلامی ایران، موضوع تصویب ‌نامه شماره 16448/ت253ک مورخ 1373/02/10 و دستورالعمل اجرایی آن کـه توسط دبیرخانه شورا ابلاغ می‌ شود و اساسنامه سازمان عمل خواهد شد.

بیشتر بخوانید:

دستورالعمل آئین نامه استفاده از زمین و منابع ملی در مناطق آزاد سال 1391/08/19

تبصره 5 _ در معاملاتی کـه منجر بـه مشارکت سازمان در اجرای پروژه خواهد بود، آورده سازمان از قبیل امتیازات، اموال و املاک توسط هیات کارشناسی متشکل از سه نفر بـه انتخاب کمیسیون معاملات منطقه تقویم و در اسناد آگهی مشارکت بـه عنوان سهم پایه سازمان اعلام می ‌گردد.

بیشتر بخوانید:

آرای دیوان عدالت اداری مرتبط با موضوعات معاملات دولتی

مجموعه مقررات مرتبط با آئین نامه مالی و معاملاتی سازمانهای مناطق آزاد (مقررات مناطق آزاد)

فصل ششم _ اموال، ماشین ‌آلات و تجهیزات

ماده 53 _ اموال سازمان اعم از منقول و غیر منقول بـه دو نوع تقسیم می ‌شود:

۱ _ اموال اختصاصی سازمان: اموالی کـه سازمان حق تصرف مالکانه نسبت بـه آنها دارد، از قبیل اراضی، ابنیه، اثاثه و نظایر آن.

2 _ اموال عمومی سازمان: اموالی کـه متعلق بـه شهر بوده و برای استفاده عموم اختصاص یافته است، از قبیل معابر عمومی، خیابان‌ ها، میادین‌، پل ‌ها، گورستان ها، سیل ‌برگردان، مجاری آب و فاضلاب و متعلقات آنها، انهار عمومی، اشجار اعم از اشجاری کـه سازمان یا اشخاص در معابر و میادین غرس نموده باشند، چمن ‌کاری، گل ‌کاری و نظایر آن.

ماده 54 _ سازمان مجاز است پس از تصویب هیاتمدیره نسبت بـه فروش یا اجاره اموال منقول و غیر منقول و لوازم مازاد بر نیاز خود و اثاث فرسوده اختصاصی، بـه اشخاص حقیقی و حقوقی برابر مقررات مربوط و با رعایت این آیین ‌نامه اقدام و یا بـه مؤسسات دولتی، فرهنگی یا خیریه بـه نحو مقتضی اهدا و یا تهاتر نماید (به استثنای اموالی کـه جزء نفایس علمی یا آثار و بناهای تاریخی است) و در صورت فساد، معدوم و آثار آن را در حساب ها شناسایی نماید. وجوه حاصل از فروش یا تهاتر اموال یادشده در حساب مربوط منظور می‌ شود و دریافت هرگونه اموال، ماشین ‌آلات و تجهیزات (اعم از منقول و غیر منقول) از سایر مؤسسات و نهادها (دولتی و غیردولتی) و افراد حقیقی یا حقوقی برابر مقررات مربوط بلامانع است و پس از ارزیابی کارشناس منتخب مقام مجاز بـه حساب دارایی ‌ها منظور و ثبت خواهد شد.

ماده 55 _ دارایی ‌ها و اموال، ماشین ‌آلات و تجهیزات سازمان دارای شناسنامه ‌ای می ‌باشند کـه نشان دهنده قیمت تمام شده، عمر مفید، نرخ استهلاک، روش محاسبه استهلاک، استهلاک انباشته، ارزش دفتری، ارزش اسقاط، محل استقرار، شماره سند حسابداری خرید، محل تامین اعتبار، محل خرید و دوره گارانتی (ضمانت) است و ثبت دفاتر رسمی سازمان مبنای تکمیل اطلاعات این شناسنامه خواهد بود.

ماده 56 _ مسئولیت حفظ اموال منقول و غیر منقول عمومی سازمان و آماده و مهیا ساختن آن برای استفاده عموم و جلوگیری از تجاوز و تصرف اشخاص نسبت بـه آنها به‌ عهده سازمان و مسئولیت حفظ اموال منقول و غیر منقول اختصاصی سازمان کـه در اختیار کارکنان سازمان است متضامناً با تحویل گیرنده اموال و مقداری آن نیز با امین اموال واحد ذی‌ ربط و مسئولیت نگهداری حساب ریالی بر عهده مدیر مالی سازمان و یا مسئول مالی واحد است.

بیشتر بخوانید:

آرای دیوان عدالت اداری مرتبط با موضوعات معاملات دولتی

مجموعه مقررات مرتبط با آئین نامه مالی و معاملاتی سازمانهای مناطق آزاد (مقررات مناطق آزاد)

فصل هفتم _ سایر مقررات

ماده ۵۷ _ ارسال مکاتبات و اسناد مرتبط با معاملات در صورتی معتبر است کـه فرستادن آن جز در موارد تغییر نشانی یا محل، قابل تصدیق باشد، مانند پست سفارشی و نظایر آن.

ماده 58 _ نحوه رسیدگی بـه شکایات بـه شرح زیر می ‌باشد:

الف) چنانچه هر یک از مناقصه ‌گران نسبت بـه اجرا نشدن مواردی از این آیین ‌نامه اعتراض داشته باشند، می ‌توانند بـه سازمان شکایت کنند.

ب) سازمان موظف است ظرف پانزده روز از تاریخ دریافت شکایت، رسیدگی ‌های لازم را بـه عمل آورده و در صورت وارد دانستن اعتراض، مطابق مقررات مربوط اقدام و در غیر این صورت، ظرف مدت تعیین شده جوابیه لازم را بـه شاکی اعلام در صورت عدم پذیرش نتیجه توسط شاکی، هیات رسیدگی بـه شکایات متشکل از نماینده سازمان، نماینده شاکی و داور مرضی‌ الطرفین موضوع را بررسی و نتیجه رسیدگی را ظرف پانزده روز اعلام می ‌نماید و در صورت اعتراض هر یک از طرفین، موضوع جهت رسیدگی قانونی بـه مراجع ذی ‌صلاح ارجاع می ‌شود و فرایند برگزاری مناقصه یا مزایده روال معمول خود را طی خواهد کرد.

ماده 59 _ اشخاص حقوقی و حقیقی کـه بـه تشخیص هیاتمدیره و یا اعلام مراجع رسمی در ایفای تعهدات خود تعلل ورزیده و یا کالا، خدمت یا حقوق موضوع معامله را بـه ‌نحو مطلوب تهیه، تدارک، انجام و یا تحویل ننمایند، ضمن اقدام قانونی برای استیفای حقوق سازمان تا اطلاع ثانوی در فهرست سیاه قرار می‌ گیرند و از شرکت در مناقصه ‌ها، مزایده‌ ها و معاملات سازمان محروم می‌ شوند.

ماده 60 _ بـه منظور تسهیل در انجام معاملات و گسترش رقابت و تحصیل صرفه و صلاح سازمان و ایجاد شفافیت در معاملات، سازمان موظف است اطلاعات معاملات عمده سازمان و شرکت ‌های زیر مجموعه را در مراحل مختلف آن، شامل نحوه انجام معامله، چگونگی و نتایج بررسی پیشنهاد دهندگان و پیشنهادها، انتخاب طرف معامله و ترتیب انجام معامله را غیر از آن دسته از معاملاتی کـه بـه تشخیص شورا باید مستور بماند، در شبکه منتشر نماید.

تبصره _ دبیرخانه کمیسیون معاملات موظف است اطلاعات مربوط بـه اسناد مناقصه/مزایده را بـه نحوی مطمئن بایگانی و نگهداری نماید تا امکان دسترسی، مشاهده و نظارت در هر زمان بـه سهولت برای دبیرخانه شورا و بازرس قانونی سازمان فراهم باشد.

ماده 61 _ از تاریخ لازم ‌الاجرا شدن این آیین‌ نامه، آیین‌ نامه‌ ها و دستورالعمل‌ های مغایر لغو می شود.

تبصره 1 _ در صورت لزوم، دستورالعمل ‌های موضوع این آیین ‌نامه توسط دبیرخانه شورا ابلاغ می ‌شود.

تبصره 2 _ در مورد طرح‌ های تملک دارایی ‌های سرمایه ‌ای کـه اعتبار آنها در بودجه کل کشور درج و از آن محل تامین می ‌شود، سازمان موظف است ضوابط مربوط را رعایت نماید.

ماده 62 _ مسئولیت حسن اجرای این آیین ‌نامه با رییس هیات مدیره، مدیرعامل و معاون توسعه مدیریت سازمان کـه معامله در زمان تصدی آنها صورت می‌ گیرد، است.

این تصویب ‌نامه در تاریخ 1392/01/14 بـه تأیید مقام محترم ریاست جمهوری رسیده است.

معاون اول رییس جمهور، محمدرضا رحیمی

بیشتر بخوانید:

آرای دیوان عدالت اداری مرتبط با موضوعات معاملات دولتی

مجموعه مقررات مرتبط با آئین نامه مالی و معاملاتی سازمانهای مناطق آزاد (مقررات مناطق آزاد)