آیین نامه پیشگیری از انباشت مطالبات غیر جاری بانکی مصوب 1397/12/28

مجموعه مقررات مرتبط با آئین نامه پیشگیری از انباشت مطالبات غیر جاری بانکی (مقررات ارتقای سلامت نظام اداری)

مقررات مرجع:

مواد 27 و 32 قانون ارتقای سلامت نظام اداری مصوب 1390:

ماده 27 ـ وظایف و تکالیف مقرر در این قانون نافی فعالیتهای ستاد مبارزه با مفاسد مالی کـه در اجراء فرمان مقام رهبری تشکیل شده است، نمی باشد.

ماده 28 ـ اصلاح 1399/11/06 ـ بـه منظور ایجاد هماهنگی برای کارآمد نمودن نظام نظارت و ارتقای بهره وری و برای تقویت مدیریت کشور، شورای هماهنگی دستگاههای نظارتی متشکل از: رؤسای دیوان محاسبات کل کشور، کمیسیون اصل نودم مجلس شورای اسلامی، دیوان عدالت اداری، سازمان بازرسی کل کشور، وزارت اطلاعات، سازمان برنامه و بودجه کشور و سازمان اطلاعات سپاه پاسداران انقلاب اسلامی تشکیل می گردد تا در حدود وظایف مقرر هر دستگاه در قانون اساسی بـه شرح ذیل انجام وظیفه نماید:

الف ـ ایجاد هماهنگی در اعمال نظارت قانونی دستگاههای نظارتی برای جلوگیری از تداخل در وظایف یکدیگر و انجام کارهای موازی؛

ب ـ هماهنگی در تهیه شاخصهای اندازه گیری میزان سلامت اداری در دستگاههای موضوع بندهای «الف»، «ج» و «د» ماده 2 این قانون و اعلام عمومی آنها؛

ج ـ اندازه گیری میزان سلامت اداری و هماهنگی در تهیه گزارش کل کشور و اعلام نتایج آن؛

د ـ هماهنگی اقدامات دستگاههای مشمول قانون درباره عملکرد و اجرای برنامه های پیشگیرانه و مقابله با فساد، اعلام قوت ها و ضعفها و ارائه پیشنهاد بـه دستگاههای مسؤول.

بند 19 سیاست های کلی اقتصاد مقاومتی مصوب 1392/11/29:

با هدف تامین رشد پویا و بهبود شاخص‌ های مقاومت اقتصادی و دستیابی بـه اهداف سند چشم ‌انداز بیست ‌ساله، سیاست‌ های کلی اقتصاد مقاومتی با رویکردی جهادی، انعطاف پذیر، فرصت ساز، مولد، درون ‌زا، پیشرو و برون‌ گرا ابلاغ می ‌گردد:... ۱۹ ـ شفاف‌ سازی اقتصاد و سالم ‌سازی آن و جلوگیری از اقدامات، فعالیت‌ ها و زمینه ‌های فسادزا در حوزه‌ های پولی، تجاری، ارزی و.... بندهای 6 و 9 سیاست های کلی برنامه ششم توسعه مصوب 1394/04/09:

6 ـ تامین مالی فعالیت های خرد و متوسط بـه وسیله نظام بانکی.

9 ـ اعمال نظارت کامل و فراگیر بانک مرکزی بر بازار و مؤسسات پولی، بانکی و اعتباری و ساماندهی مؤسسات و بازارهای غیر متشکل پولی و مالی در جهت ارتقاء شفافیت و سلامت و کاهش نسبت مطالبات غیرجاری بـه تسهیلات.

متن آیین نامه پیشگیری از انباشت مطالبات غیر جاری بانکی:

ستاد هماهنگی مبارزه با مفاسد اقتصادی بـه استناد مواد 27 و 32 قانون ارتقای سلامت نظام اداری و مقابله با فساد مصوب 1390 و در اجرای بند 19 سیاست های کلی اقتصاد مقاومتی و بندهای 6 و 9 سیاست های کلی برنامه ششم توسعه، آیین نامه پیشگیری از انباشت مطالبات غیرجاری بانکی را بـه شرح زیر تصویب کرد:

فصل اول ـ کلیات

بیشتر بخوانید:

مجموعه مقررات مرتبط با آئین نامه پیشگیری از انباشت مطالبات غیر جاری بانکی (مقررات ارتقای سلامت نظام اداری)

ماده 1 ـ در این آیین نامه، اصطلاحات زیر در معانی مشروح مربوط بـه کار می روند:

الف ـ دستگاه متولی: دستگاهی کـه مطابق این مصوبه، حسب مورد موظف بـه تهیه، اجرا، بهره برداری، تکمیل یا بـه روزرسانی سامانه های موضوع ماده 2 این مصوبه می باشد.

ب ـ موسسات اعتباری: بانک ها و مؤسسات اعتباری غیربانکی کـه بـه موجب قانون یا با مجوز بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران تاسیس شده و تحت نظارت بانک یاد شده قرار دارند.

پ ـ دستگاه اجرایی: دستگاه های موضوع ماده 5 قانون مدیریت خدمات کشوری مصوب 1386 و دستگاه ها و واحدهایی کـه شمول قانون بر آن ها مستلزم ذکر یا تصریح نام است، اعم از این کـه قانون خاص خود را داشته و یا از قوانین و مقررات عام تبعیت نمایند؛ نظیر شرکت ملی گاز ایران، بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران و بیمه مرکزی جمهوری اسلامی ایران.

ت ـ اشخاص متقاضی: اشخاص حقیقی یا حقوقی از جمله دستگاه های نظارتی و اجرایی کـه حسب وظیفه قانونی خود یا بر اساس این مصوبه، امکان استعلام یا استفاده از سامانه های موضوع ماده 2 این مصوبه را دارند.

ث ـ ستاد: ستاد هماهنگی مبارزه با مفاسد اقتصادی.

ج ـ بانک مرکزی: بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران.

چ ـ دستگاه های نظارتی: دیوان محاسبات کشور، سازمان بازرسی کل کشور، وزارت اطلاعات و سازمان حسابرسی.

ح ـ گزارش اعتباری: گزارش موضوع بند (ج) ماده 1 آیین نامه نظام سنجش اعتبار موضوع تصویب نامه شماره 211829/ت39396هـ مورخ 1386/12/26 و اصلاحات بعدی آن.

خ ـ سامانه ملی اعتبارسنجی: سامانه ای کـه ضمن دریافت اطلاعات مورد نیاز از دستگاه های اجرایی مطابق مواد 5 و 8 قانون تسهیل اعطای تسهیلات بانکی و کاهش هزینه های طرح و تسریع در اجرای طرح های تولیدی و افزایش منابع مالی و کارایی بانک ها مصوب 1386 و آیین نامه نظام سنجش اعتبار، امکان اعتبارسنجی و تهیه گزارش اعتباری اشخاص را مطابق آیین نامه مذکور فراهم می نماید.

د ـ رتبه اعتباری: شاخصی کـه توسط شرکت های رتبه بندی اعتباری تعیین می شود و بیانگر احتمال ایفای بـه موقع تعهدات اشخاص یا احتمال ایفای بـه موقع تعهدات ناشی از انتشار اوراق بهادار و یا تعهد مالی خاص دیگر در موعد مقرر است کـه از طریق بررسی نظام مند توانایی ها و تمایل متعهد یا متعهدین بـه ایفای تعهدات صورت می گیرد.

ذ ـ شرکت رتبه بندی اعتباری: اشخاص موضوع بند (21) ماده (1) قانون بازار اوراق بهادار جمهوری اسلامی ایران مصوب 1384 کـه با مجوز سازمان بورس و اوراق بهادار تشکیل می شوند و بـه رتبه بندی اعتباری اشخاص، اوراق بهادار یا سایر تعهدات خاص اشخاص می پردازند.

ر ـ ضمانت: قراردادی کـه حسب مورد نزد سازمان ثبت اسناد و املاک کشور یا مؤسسات اعتباری بـه ثبت رسیده است و بـه موجب آن شخصی بـه عنوان ضامن، متعهد بـه پرداخت دیون شخص دیگر از طریق ترهین اموال خود نزد مضمون له، امضای سفته مضمون عنه، ارایه گواهی کسر از حقوق یا بدون انجام هیچ یک از موارد فوق، می شود.

ز ـ تعهدات رسمی: هر گونه تعهد مالی بـه غیر از ضمانت ها کـه بـه واسطه تنظیم اسناد تعهدآور در نزد دفاتر اسناد رسمی کـه ایفای آن بر عهده اشخاص بوده یا ثبت هرگونه شرکت نظیر شرکت تضامنی در نزد اداره کل ثبت شرکت ها کـه ایفای تعهدات آن بر عهده شرکا نیز می باشد.

ژ ـ اموال مقید شده: آن دسته از اموال اشخاص کـه در اثر ترهین توسط اشخاص یا در اثر توقیف یا توثیق، مقید شده باشد.

س ـ شرکت سپرده گذاری مرکزی اوراق بهادار و تسویه وجوه: شرکت موضوع بند 7 ماده 1 قانون بازار اوراق بهادار جمهوری اسلامی ایران مصوب 1384 .

ش ـ اسناد رسمی: اسناد موضوع ماده 1287 قانون مدنی کـه در سازمان ثبت اسناد و املاک کشور و دفاتر اسناد رسمی مطابق مقررات قانونی تنظیم شده باشد.

ص ـ ثبت اولیه معامله: وارد کردن اطلاعات اولیه معامله در سامانه ثبت معاملات موضوع ماده 29 این مصوبه.

ض ـ فروشنده: اشخاص حقیقی و حقوقی و صاحبان مشاغل موضوع قانون مالیات های مستقیم مصوب 1366 و اصلاحات بعدی آن کـه ملزم بـه ثبت نام نزد سازمان امور مالیاتی کشور مطابق قوانین و مقررات می باشند.

ط ـ شماره اقتصادی: شناسه یکتای بنگاه های اقتصادی کـه حسب مورد توسط سازمان امور مالیاتی کشور تخصیص داده شده و یا خواهد شد. تا زمانی کـه این شماره تخصیص داده نشده است از شماره ملی برای اشخاص حقیقی، شناسه ملی برای اشخاص حقوقی و شناسه فراگیر برای اتباع خارجی استفاده خواهد شد.

ظ ـ اطلاعات پرداخت الکترونیکی: اطلاعات مندرج در رسید پرداخت های الکترونیکی در شبکه بانکی یا شبکه پرداخت کشور (شاپرک) نظیر مبلغ، مقصد، زمان و شماره مرجع تراکنش.

ع ـ برگشتی کالا: هر فعالیتی کـه سبب بازگشت کالای معامله شده بـه فروشنده و مبلغ معامله بـه خریدار شود و بـه عنوان برگشتی در سامانه ثبت معاملات انجام می شود.

غ ـ فروش متقابل (ثانویه): ثبت فروش جدید همان نوع کالا بـه فروشنده اولیه توسط گیرندگان تسهیلات و تعهدات کـه در سامانه ثبت معاملات انجام می شود.

ماده 2 ـ دستگاه های متولی موظفند سامانه های زیر را بـه شرح مواد آتی راه اندازی یا بروز رسانی نمایند:

الف ـ سامانه نظام هویت سنجی الکترونیک بانکی (نهاب)، موضوع مصوبه شماره 123218 مورخ 1393/10/17 ستاد.

ب ـ سامانه شناسایی روابط اشخاص (ذی نفع واحد و اشخاص مرتبط).

پ ـ سامانه جامع صورت های مالی.

ت ـ سامانه ملی اعتبارسنجی.

ث ـ سامانه ثبت الکترونیک اسناد رسمی.

ج ـ سامانه تعهدات رسمی، ضمانت ها و اموال مقید شده اشخاص.

چ ـ سامانه جامع ثبت معاملات.

ح ـ سامانه متمرکز اطلاعات تسهیلات و تعهدات (سمات).

تبصره 1 ـ دستگاه های متولی و دستگاه های اجرایی کـه در این مصوبه تکلیفی برای آنها تعیین شده است موظفند ظرف یک ماه از تاریخ ابلاغ این مصوبه نسبت بـه تهیه برنامه زمان بندی اجرای تکالیف این مصوبه اقدام نمایند. برنامه های زمان بندی مذکور در دبیرخانه ستاد بررسی می شود و پس از تعدیلات لازم، ملاک ارزیابی عملکرد دستگاه های متولی و تمامی دستگاه های اجرایی در ارتباط با تکالیف این مصوبه قرار می گیرد.

تبصره 2 ـ مراحل اجرای این مصوبه با اولویت تسهیلات کلان و سپس تسهیلات خرد اعمال می شود. حدود تسهیلات کلان بر اساس پیشنهاد بانک مرکزی و پس از تایید دبیرخانه ستاد ابلاغ می شود.

ماده 3 ـ نظارت بر حسن اجرای این مصوبه، بر عهده کارگروهی متشکل از نمایندگان اعضای ستاد و سایر نهادهای ذی ربط حسب مورد با مسئولیت دبیرخانه ستاد می باشد کـه با برگزاری مستمر جلسات و انجام هماهنگی های لازم، گزارش پیشرفت مفاد مصوبه را هر سه ماه یکبار بـه ستاد ارایه می نماید.

ماده 4 ـ سازمان حسابرسی و اعضای جامعه حسابداران رسمی ایران موظفند:

الف ـ حسب مورد در گزارش های حسابرسی و بازرس قانونی مؤسسات اعتباری، نسبت بـه بررسی و اعلام نظر در خصوص چگونگی اجرا یا عدم اجرای مفاد این مصوبه اقدام نمایند.

ب ـ پس از بررسی چگونگی اجرا یا عدم اجرای تکالیف مصوبه توسط مؤسسات اعتباری، مواردی کـه موسسه اعتباری مطابق احکام این مصوبه، بـه تکالیف خود عمل ننموده است را بـه دبیرخانه ستاد گزارش نمایند.

تبصره ـ سازمان حسابرسی با همکاری جامعه حسابداران رسمی ایران موظف است چک لیست بررسی و اعلام نظر در مورد چگونگی اجرا یا عدم اجرای این مصوبه را تهیه و برای تصویب بـه ستاد ارایه نماید.

ماده 5 ـ دستگاه متولی موظف است امکان استعلام یا استفاده از سامانه های مذکور در ماده (2) این مصوبه را با درخواست اشخاص متقاضی مطابق شرایط زیر فراهم نماید:

الف ـ درخواست باید بـه منظور انجام وظایف قانونی اشخاص متقاضی باشد.

ب ـ اطلاعات باید سیستمی درخواست شود و پاسخ آن نیز بـه صورت سیستمی و برخط در سامانه اشخاص متقاضی ثبت گردد.

پ ـ اطلاعات دارای کیفیت و کفایت لازم باشد.

ت ـ اشخاص متقاضی سند راهبردی امنیت فضای تولید و تبادل اطلاعات کشور موضوع تصویب نامه شماره 232690/ت38518ک مورخ 1387/12/11 را رعایت نموده باشند.

تبصره ـ در مواردی کـه بین اشخاص متقاضی و دستگاه متولی اختلاف وجود داشته باشد، مراتب بـه دبیرخانه ستاد جهت طرح در کارگروه موضوع ماده 3 این مصوبه، ارجاع و تصمیم مقتضی اتخاذ می شود. تصمیمات کارگروه یاد شده برای اشخاص متقاضی و دستگاه متولی لازم الاجرا است.

ماده 6 ـ دستگاه های اجرایی موظفند امکان استعلام اطلاعات را برای دستگاه متولی، مطابق ضوابط این مصوبه بـه نحوی کـه دارای کیفیت و کفایت لازم بـه تشخیص دستگاه متولی باشد، فراهم نمایند. در مواردی کـه بین دستگاه اجرایی و دستگاه متولی اختلاف وجود داشته باشد، موضوع بـه دبیرخانه ستاد جهت طرح در کارگروه موضوع ماده 3 این مصوبه ارجاع و تصمیم مقتضی اتخاذ خواهد شد. تصمیمات کارگروه یاد شده برای دستگاه اجرایی و متولی لازم الاجرا است.

تبصره ـ تبادل اطلاعات موضوع این ماده منوط بـه پرداخت هزینه نمی باشد مگر در مواردی کـه قانون مشخص کرده باشد.

فصل دوم ـ سامانه ها

بیشتر بخوانید:

مجموعه مقررات مرتبط با آئین نامه پیشگیری از انباشت مطالبات غیر جاری بانکی (مقررات ارتقای سلامت نظام اداری)

الف ـ سامانه نظام هویت سنجی الکترونیک بانکی (نهاب)

ماده 7 ـ بانک مرکزی با همکاری سایر دستگاه های اجرایی مکلف بـه تهیه، اجرا و بهره برداری از سامانه نظام هویت ستجی الکترونیک بانکی (نهاب) موضوع مواد 5 تا 8 مصوبه شماره 123218 مورخ 1393/10/17 ستاد می باشد.

ب ـ سامانه شناسایی روابط اشخاص (ذی نفع واحد و اشخاص مرتبط)

ماده 8 ـ بانک مرکزی موظف است ظرف شش ماه پس از ارایه سامانه های (سیستمی) اطلاعات مورد نیاز برای شناسایی روابط سببی و نسبی، مالی، مالکیتی، مدیریتی و کنترلی اشخاص حقیقی و حقوقی با یکدیگر توسط دستگاه های اجرایی بـه آن بانک، سامانه شناسایی روابط اشخاص را بـه نحوی تهیه، اجرا و بهره برداری نماید کـه امکان شناسایی دقیق تر ذی نفعان واحد و اشخاص مرتبط با مؤسسات اعتباری و همچنین تکمیل بانک های اطلاعاتی موجود کـه با هدف اجرای آیین نامه های تسهیلات و تعهدات کلان و تسهیلات و تعهدات اشخاص مرتبط (موضوع مصوبه های شماره 92/242553 مورخ 1392/08/16 و شماره 94/241742 مورخ 1394/08/25 شورای پول و اعتبار و اصلاحیه های بعدی آنها) ایجاد گردیده اند، فراهم شود.

تبصره ـ مؤسسات اعتباری موظفند ظرف سه ماه از تاریخ ابلاغ این مصوبه نسبت بـه تهیه، تکمیل و یکپارچه سازی اطلاعات موجود خود در خصوص اشخاص مرتبط و ذی نفعان واحد و تشکیل بانک اطلاعاتی در این خصوص اقدام نموده و پس از راه اندازی سامانه شناسایی روابط اشخاص، پیش از اعطای تسهیلات یا ایجاد تعهدات، نسبت بـه استعلام روابط اشخاص از سامانه مذکور اقدام نمایند. استعلام از سامانه موضوع این ماده نافی مسئولیت مؤسسات اعتباری در جهت شناسایی اشخاص مرتبط و ذی نفعان واحد از سایر روش های مقتضی نخواهد بود.

ماده 9 ـ سازمان های ثبت احوال کشور، ثبت اسناد و ملاک کشور، بورس و اوراق بهادار و امور مالیاتی کشور و وزارت اطلاعات و سایر دستگاه های مرتبط موظفند ظرف شش ماه از تاریخ ابلاغ این مصوبه، امکان استعلام سامانه ای (سیستمی) و برخط اطلاعات مورد نیاز بانک مرکزی را فراهم نمایند.

تبصره ـ بانک مرکزی موظف است ظرف سه ماه از تاریخ ابلاغ این مصوبه، دستورالعمل اقلام اطلاعاتی مورد نیاز این ماده را تهیه و برای تصویب بـه ستاد ارایه نماید.

ماده 10 ـ دبیرخانه ستاد موظف است ظرف سه ماه از تاریخ ابلاغ این مصوبه با تشکیل کارگروهی متشکل از نمایندگان سازمان های ثبت اسناد و املاک کشور، ثبت احوال کشور و امور مالیاتی کشور و بانک مرکزی، وزارتخانه های اطلاعات، صنعت، معدن و تجارت و دفتر هیئت دولت، نسبت بـه شناسایی دقیق موانع پیش رو در اجرای آیین نامه های تسهیلات و تعهدات کلان و تسهیلات و تعهدات اشخاص مرتبط اقدام نماید و پیشنهادهای لازم را در صورت نیاز بـه مراجع ذی صلاح اعلام کند.

تبصره 1 ـ در صورتی کـه موانع احراز شده، بدون نیاز بـه مصوبه هیئت وزیران قابل رفع باشد، کارگروه مذکور مشروح اقدامات لازم را صرفاً بـه تصویب ستاد می رساند.

تبصره 2 ـ تصمیمات اخذ شده در کارگروه موضوع این ماده، برای اعضای آن و اشخاص مشمول این ماده لازم الاجرا است.

تبصره 3 ـ کارگروه مذکور بـه صورت ماهانه تشکیل جلسه خواهد داد. دبیرخانه ستاد نیز گزارش فعالیت های کارگروه مذکور و میزان پیشرفت کار را بـه صورت فصلی بـه ستاد ارایه می نماید.

پ ـ سامانه جامع صورت های مالی

ماده 11 ـ وزارت امور اقتصادی و دارایی موظف است سامانه جامع صورت های مالی را ظرف یک سال از تاریخ ابلاغ این مصوبه بـه گونه ای تهیه، اجرا و بهره برداری نماید کـه امکان تجمیع، یکپارچه سازی و استعلام سیستمی و برخط صورت های مالی اشخاص حقیقی و حقوقی و گزارش های حسابرسی و بازرس قانونی آنان را فراهم نماید. پس از راه اندازی سامانه مذکور:

الف ـ کلیه اشخاصی کـه مطابق قوانین و مقررات ملزم بـه ارایه صورت های مالی می باشند (به استثنای اشخاص موضوع بند (ب) این ماده)، موظفند صورت های مالی خود را بـه صورت سیستمی و برخط برای سامانه فوق ارسال نمایند.

ب ـ سازمان بورس و اوراق بهادار موظف است اطلاعات صورت های مالی منتشر شده توسط شرکت های سهامی عام پذیرفته شده نزد خود را بـه صورت سیستمی، در پایان هر روز بـه سامانه فوق ارسال نماید.

پ ـ سازمان حسابرسی و اعضای جامعه حسابداران رسمی ایران کـه بـه عنوان حسابرس شرکت انتخاب می شوند، موظفند صورت های مالی حسابرسی نشده را از سامانه فوق دریافت و پس از حسابرسی، گزارش حسابرسی صورت های مالی را در این سامانه بارگذاری نمایند.

ت ـ سازمان حسابرسی، اعضای جامعه حسابداران رسمی ایران و سایر اشخاصی کـه بـه عنوان بازرس قانونی شرکت مطابق قانون تجارت انتخاب می شوند، موظفند صورت های مالی مورد نیاز خود را از سامانه فوق دریافت نموده و گزارش بازرس قانونی از شرکت را در این سامانه بارگذاری نمایند.

ث ـ دستگاه های ذی صلاح از جمله سازمان امور مالیاتی کشور، بانک مرکزی، مؤسسات اعتباری و دستگاه های نظارتی کـه حسب وظایف قانونی خود و نیز سایر اشخاص حقیقی و حقوقی دیگر کـه بـه واسطه فعالیت های اقتصادی خود، نیازمند استعلام صورت های مالی بـه همراه گزارش حسابرسی یا گزارش بازرس قانونی می باشند، استعلام های مورد نیاز خود را از سامانه جامع صورت های مالی دریافت خواهند نمود.

تبصره ـ دستورالعمل اجرایی این ماده بـه پیشنهاد سازمان حسابرسی و با همکاری جامعه حسابداران رسمی ایران و سازمان بورس و اوراق بهادار بـه تصویب ستاد می رسد.

بیشتر بخوانید:دستورالعمل سامانه صورتهای مالی (مطالبات غیرجاری بانکی) مصوب ۱۴۰۲/۱۲/۲۳

ماده 12 ـ ارایه خدمات توسط دستگاه های اجرایی بـه اشخاصی کـه حسب مورد صورت های مالی حسابرسی شده، گزارش حسابرس یا بازرس قانونی آنان فاقد شناسه یکتا از سامانه جامع صورت های مالی باشد، ممنوع است.

تبصره ـ دبیرخانه ستاد موظف است با تشکیل کارگروهی متشکل از تمام یا بخشی از نمایندگان اعضای ستاد و سایر دستگاه های اجرایی ذی ربط، ظرف شش ماه از تاریخ ابلاغ این مصوبه مصادیق خدمات مذکور در این ماده را تعیین و برای تصویب بـه هیئت وزیران ارایه نماید.

ماده 13 ـ سازمان حسابرسی و جامعه حسابداران رسمی ایران موظفند ظرف شش ماه از تاریخ ابلاغ این مصوبه، نظام رتبه بندی حسابرسان تحت نظر خود را بـه گونه ای اجرا نمایند کـه حسابرسان اشخاص، صرفاً متناسب با شرایط آنان قابل انتخاب باشند.

تبصره 1 ـ حسابرسان مؤسسات اعتباری بر اساس رتبه بندی موضوع این ماده و ضوابط ابلاغی بانک مرکزی و سازمان بورس و اوراق بهادار انتخاب می شوند.

تبصره 2 ـ وزارت امور اقتصادی و دارایی موظف است ظرف سه ماه از تاریخ ابلاغ این مصوبه با همکاری سازمان حسابرسی و جامعه حسابداران رسمی ایران دستورالعمل رتبه بندی حسابرسان و نحوه تطابق آنان با شرایط اشخاص را جهت تصویب بـه هیئت وزیران ارایه نماید.

ماده 14 ـ دستگاه های اجرایی موظفند امکان استعلام اطلاعات مورد نیاز حسابرسان و بازرسان قانونی برای اظهارنظر حسابرسی و بازرس قانونی و کشف دفاتر دوم را برای وزارت امور اقتصادی و دارایی فراهم نمایند.

تبصره 1 ـ وزارت امور اقتصادی و دارایی موظف است امکان استعلام اطلاعات موضوع این این ماده را از بستر سامانه جامع صورت های مالی برای حسابرسان و بازرسان قانونی فراهم نماید.

تبصره 2 ـ دبیرخانه ستاد موظف است با تشکیل کارگروهی متشکل از تمام یا بخشی از نمایندگان اعضای ستاد و سایر دستگاه های اجرایی ذی ربط ظرف شش ماه از تاریخ ابلاغ این مصوبه مصادیق اطلاعات مذکور در این ماده را تعیین و جهت تصویب بـه هیئت وزیران ارایه نماید.

ت ـ سامانه ملی اعتبارسنجی

ماده 15 ـ بـه منظور تامین اطلاعات مورد نیاز سامانه ملی اعتبارسنجی، ظرف یک سال از تاریخ ابلاغ این مصوبه، دستگاه های زیر موظفند امکان استعلام سیستمی و برخط اطلاعات مربوط را برای سامانه یاد شده فراهم نمایند:

الف ـ سازمان ثبت احوال کشور: اطلاعات محل سکونت اشخاص حقیقی و تغییرات آن.

ب ـ سازمان ثبت اسناد و املاک کشور: اطلاعات اقامتگاه قانونی اشخاص حقوقی و تغییرات آن.

پ ـ سازمان امور مالیاتی کشور: اطلاعات سوابق پرداخت مالیات و اطلاعات بدهکاران مالیاتی و تغییرات آن از طریق سامانه بدهکاران مالیاتی با حفظ طبقه بندی اطلاعات.

ت ـ گمرک جمهوری اسلامی ایران: اطلاعات سوابق پرداخت حقوق و عوارض گمرکی و اطلاعات بدهکاران گمرکی و تغییرات آن.

ث ـ قوه قضاییه: اطلاعات محکومان قطعی جرایم مالی، سوابق و وضعیت ورشکستگی اشخاص.

ج ـ بیمه مرکزی جمهوری اسلامی ایران: اطلاعات مورد نیاز جهت اعتبارسنجی.

چ ـ وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی: اطلاعات مورد نیاز جهت اعتبارسنجی نظیر سوابق پرداخت حق بیمه تامین اجتماعی و بدهی بیمه ای اشخاص.

ح ـ وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات: اطلاعات مورد نیاز جهت اعتبار سنجی نظیر سوابق پرداخت قبوض تلفن های همراه اشخاص و میزان بدهی آنان از طریق سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی، شرکت مخابرات ایران و اپراتورهای تلفن همراه.

خ ـ شرکت ملی گاز ایران: اطلاعات سوابق پرداخت قبوض گاز اشخاص و بدهی آنان.

د ـ وزارت نیرو: اطلاعات سوابق پرداخت قبوض آب و برق اشخاص.

ذ ـ نیروی انتظامی جمهوری اسلامی ایران: امکان استعلام سیستمی و برخط میزان جرایم راهنمایی و رانندگی اشخاص بـه همراه سوابق پرداخت آن.

ر ـ وزارت صنعت، معدن و تجارت: اطلاعات مورد نیاز جهت اعتبارسنجی.

ز ـ بانک مرکزی: امکان استعلام سیستمی و برخط اطلاعات هویتی اشخاص از بستر سامانه نظام هویت سنجی الکترونیک بانکی (نهاب)، اطلاعات تسهیلات و تعهدات شبکه بانکی و اطلاعات موجود سایر نهادهای تحت نظارت نظیر اطلاعات بازپرداخت، میزان و وضعیت بدهی اشخاص و سابقه چک های برگشتی ظرف یک سال از تاریخ ابلاغ این مصوبه.

ماده 16 ـ پس از تحقق شدن تکالیف موضوع ماده 15 این مصوبه، سامانه ملی اعتبارسنجی صرفاً اطلاعات مورد نیاز خود را از دستگاه های موضوع ماده مذکور دریافت می نماید. بررسی تحقق تکالیف دستگاه های اجرایی در ماده یاد شده بـه عهده دبیرخانه ستاد می باشد.

ماده 17 ـ مؤسسات اعتباری موظفند پیش از اعطای هرگونه تسهیلات یا ایجاد تعهدات، حسب مورد مطابق ضوابط ابلاغی بانک مرکزی نسبت بـه استعلام گزارش اعتباری از سامانه ملی اعتبارسنجی یا گزارش رتبه بندی اعتباری از شرکت های رتبه بندی اعتباری از طریق سامانه متمرکز اطلاعات تسهیلات و تعهدات (سمات) اقدام و مطابق ضوابط مذکور تصمیم گیری نمایند.

تبصره ـ بانک مرکزی موظف است ظرف شش ماه از تاریخ ابلاغ این مصوبه ضوابط اجرایی این ماده را برای تصویب بـه شورای پول و اعتبار پیشنهاد نماید.

ماده 18 ـ دبیرخانه ستاد موظف است ظرف شش ماه از تاریخ ابلاغ این مصوبه، با همکاری وزارتخانه های اطلاعات، امور اقتصادی و دارایی، صنعت، معدن و تجارت و دادگستری و سازمان برنامه و بودجه کشور و بانک مرکزی، لایحه جامع گزارشگری اعتباری را تهیه و جهت تصویب بـه هیئت وزیران ارایه نماید.

ث ـ سامانه ثبت الکترونیک اسناد رسمی

بیشتر بخوانید:

مجموعه مقررات مرتبط با آئین نامه پیشگیری از انباشت مطالبات غیر جاری بانکی (مقررات ارتقای سلامت نظام اداری)

ماده 19 ـ سازمان ثبت اسناد و املاک کشور موظف است ظرف شش ماه از تاریخ ابلاغ این مصوبه، امکانات زیر را در سامانه ثبت الکترونیک اسناد رسمی ایجاد نماید:

الف ـ تبادل سیستمی و برخط اطلاعات با سامانه متمرکز اطلاعات تسهیلات و تعهدات (سمات) پیش از ترهین وثایق و تمهید مقدمات تنظیم اسناد رسمی نظیر دریافت سیستمی درخواست تنظیم اسناد رهنی و مدارک مورد نیاز جهت ترهین وثایق.

ب ـ ارسال سیستمی و برخط یک نسخه از اسناد ثبت شده نزد دفاتر اسناد رسمی نظیر سند ترهین و تمامی استعلام هایی کـه در تنظیم و ثبت اسناد مذکور از مراجع ذی ربط بـه صورت الکترونیک اخذ شده است برای موسسات اعتباری از بستر سامانه متمرکز اطلاعات تسهیلات و تعهدات (سمات).

پ ـ ارسال سیستمی و برخط خلاصه اطلاعات اسناد ثبت شده نزد دفاتر اسناد رسمی نظیر سند ترهین، پس از ثبت آن در سامانه ثبت الکترونیکی اسناد برای مراجع ذی ربط از جمله وزارتخانه های صنعت، معدن و تجارت، جهاد کشاورزی، راه و شهرسازی و سازمان اوقاف و امور خیریه.

ت ـ دریافت سیستمی و برخط درخواست آزادسازی وثایق، فک رهن، فسخ و اقاله اسناد مرتبط با اعطای تسهیلات یا ایجاد تعهدات از مؤسسات اعتباری از بستر سامانه متمرکز اطلاعات تسهیلات و تعهدات (سمات).

ماده 20 ـ سازمان ثبت اسناد و املاک کشور موظف است ظرف شش ماه از تاریخ ابلاغ این مصوبه:

الف ـ پس از ثبت اسناد نظیر اسناد رهنی، خلاصه اطلاعات سند تنظیمی را بـه صورت سیستمی و برخط برای دستگاه های ذی ربط از جمله وزارتخانه های صنعت، معدن و تجارت، جهاد کشاورزی و راه و شهرسازی و سازمان اوقاف و امور خیریه جهت درج در سوابق اطلاعاتی دارایی مذکور، ارسال نماید.

ب ـ پس از ثبت اسناد مربوط بـه اعطای تسهیلات یا ایجاد تعهدات نظیر اسناد رهنی، یک نسخه از سند مذکور بـه همراه تمامی استعلام هایی کـه در راستای ترهین از مراجع ذی ربط اخذ شده است را بـه صورت سیستمی و برخط برای سامانه متمرکز اطلاعات تسهیلات و تعهدات (سمات) ارسال نماید.

تبصره ـ خلاصه اسنادی کـه لازم است برای دستگاه های ذی ربط ارسال گردد حسب نوع سند تنظیمی با توافق دستگاه مذکور و سازمان ثبت اسناد و املاک کشور تعیین خواهد شد.

ماده 21 ـ دستگاه های اجرایی، سازمان ها و مراجع ذی صلاحی کـه دفاتر اسناد رسمی جهت تنظیم اسناد رسمی نیازمند استعلام از آنها می باشند نظیر وزارتخانه های صنعت، معدن و تجارت، جهاد کشاورزی و راه و شهرسازی و سازمان اوقاف و امور خیریه موظفند ظرف یک سال از تاریخ ابلاغ این مصوبه، امکان استعلام سیستمی و برخط اطلاعات مورد نیاز سازمان ثبت اسناد و املاک کشور را جهت تنظیم اسناد مذکور فراهم نمایند.

ماده 22 ـ پس از ایجاد امکان هر یک از استعلام های موضوع ماده 21 این مصوبه، دفاتر اسناد رسمی موظفند تمامی استعلام های مورد نیاز بـه منظور تنظیم اسناد رسمی از مراجع ذی ربط نظیر وزارتخانه های صنعت معدن و تجارت، جهاد کشاورزی و راه و شهرسازی، سازمان امور مالیاتی کشور، سازمان تامین اجتماعی و شهرداری ها را بـه صورت سیستمی و بر خط از بستر سامانه ثبت الکترونیک اسناد اخذ نمایند.

ماده 23 ـ بانک مرکزی موظف است ظرف شش ماه پس از ایجاد امکانات موضوع ماده 19 این مصوبه، با برقراری ارتباط سیستمی و برخط سامانه متمرکز اطلاعات تسهیلات و تعهدات (سمات) با سامانه ثبت الکترونیک اسناد، امکان ارسال درخواست سیستمی تنظیم اسناد مربوط بـه اعطای تسهیلات یا ایجاد تعهدات، مدارک مورد نیاز و درخواست آزادسازی، فک رهن، فسخ و اقاله اسناد مربوط بـه اعطای تسهیلات یا ایجاد تعهدات را برای مؤسسات اعتباری فراهم نماید.

تبصره ـ مؤسسات اعتباری موظفند ظرف شش ماه پس از ایجاد امکانات موضوع ماده 19 این مصوبه، نسبت بـه ارسال سیستمی و برخط درخواست تنظیم اسناد مربوط بـه اعطای تسهیلات یا ایجاد تعهدات و مدارک مورد نیاز و درخواست آزادسازی، فک رهن، فسخ و اقاله اسناد مربوط بـه اعطای تسهیلات یا ایجاد تعهدات بـه دفاتر اسناد رسمی از بستر سامانه ثبت الکترونیک اسناد رسمی اقدام نمایند.

ماده 24 ـ سازمان ثبت اسناد و املاک کشور موظف است ظرف شش ماه از تاریخ ابلاغ این مصوبه، امکان استعلام سیستمی و برخط تمامی مندرجات اسناد رسمی، نظیر وکالت نامه ها بـه همراه متن کامل، شناسه سند و مشخصات وکیل و موکل را برای اشخاص متقاضی فراهم نماید.

ماده 25 ـ سازمان ثبت اسناد و املاک کشور موظف است ظرف یک سال از تاریخ ابلاغ این مصوبه، برای شرکت سپرده گذاری مرکزی اوراق بهادار و تسویه وجوه، بـه صورت سیستمی و برخط امکان برقراری ارتباط با سامانه ثبت الکترونیک اسناد رسمی و استعلام اطلاعات هویتی و صاحبان امضای مجاز اشخاص حقوقی را فراهم نماید.

ماده 26 ـ سازمان ثبت احوال کشور موظف است امکان استعلام سیستمی و برخط اطلاعات هویتی اشخاص حقیقی را برای شرکت سپرده گذاری مرکزی اوراق بهادار و تسویه وجوه فراهم نماید.

ماده 27 ـ شرکت سپرده گذاری مرکزی اوراق بهادار و تسویه وجوه پس از برقراری ارتباطات موضوع مواد 25 و 26 این مصوبه، موظف است صرفاً نسبت بـه ترهین اوراق بهاداری کـه گواهی های امضای مورد نیاز آن (در صورت عدم مراجعه حضوری متقاضی) از دفاتر اسناد رسمی، هویت مالکان و صاحبان امضای مجاز آن حسب مورد از سازمان های ثبت احوال کشور یا ثبت اسناد و املاک کشور استعلام گردیده است، اقدام نماید.

ج ـ سامانه تعهدات رسمی، ضمانت ها و اموال مقید شده اشخاص

ماده 28 ـ سازمان ثبت اسناد و املاک کشور موظف است ظرف یک سال از تاریخ ابلاغ این مصوبه، سامانه تعهدات رسمی، ضمانت ها و اموال مقید شده اشخاص را بـه نحوی تهیه، اجرا و بهره برداری نماید کـه امکان استعلام سیستمی و برخط اسناد تعهدات مالی اشخاص ناشی از ضمانت نامه های ثبت شده در دفاتر اسناد رسمی و میزان تعهدات رسمی و اموال مقید شده اشخاص برای مؤسسات اعتباری از طریق سامانه متمرکز اطلاعات تسهیلات و تعهدات (سمات) پس از تعیین مصادیق تعهدات رسمی اشخاص و سایر اقلام اطلاعاتی مورد نیاز مؤسسات اعتباری در اعطای تسهیلات یا ایجاد تعهدات توسط بانک مرکزی فراهم شود.

چ ـ سامانه جامع ثبت معاملات

بیشتر بخوانید:

مجموعه مقررات مرتبط با آئین نامه پیشگیری از انباشت مطالبات غیر جاری بانکی (مقررات ارتقای سلامت نظام اداری)

ماده 29 ـ سازمان امور مالیاتی کشور موظف است ظرف یک سال از تاریخ ابلاغ این مصوبه، موارد زیر را در سامانه ثبت معاملات موضوع ماده 169 قانون مالیات های مستقیم مصوب 1366 و اصلاحات بعدی آن ایجاد نماید:

الف ـ امکان ثبت اولیه معاملات توسط توسط فروشندگان مشتمل بر شناسه هویتی خریدار، شناسه کالا یا خدمت و تاریخ اعتبار ثبت اولیه.

ب ـ امکان تطبیق سیستمی نوع فعالیت فروشندگان و نوع کالا یا خدمت ارایه شده توسط آنان و ارسال سیستمی و برخط عدم تطابق نوع فعالیت فروشنده با نوع کالا یا خدمت ارایه شده، پس از فراهم نمودن امکان استعلام موضوع تبصره 7 این ماده.

پ ـ امکان درج اطلاعات پرداخت متناظر با معامله و تایید نهایی معامله توسط فروشنده پس از تطبیق سیستمی اطلاعات پرداخت الکترونیکی با اطلاعات ثبت اولیه معامله.

ت ـ امکان استعلام سیستمی و برخط اطلاعات ثبت اولیه معامله بر اساس شماره پیگیری و تایید نهایی آن بر اساس شناسه یکتای معامله برای سامانه متمرکز اطلاعات تسهیلات و تعهدات (سمات).

تبصره 1 ـ تطبیق اطلاعات پرداخت الکترونیکی با اطلاعات ثبت اولیه معامله مندرج در بند (پ) این ماده شامل بررسی موارد زیر است:

الف ـ تطبیق مبلغ پرداخت با مبلغ کل معامله.

ب ـ تطبیق مقصد پرداخت با شبای حساب فروشنده کـه قبلاً توسط او بـه سازمان امور مالیاتی کشور اعلام شده است.

پ ـ تطبیق تاریخ انجام پرداخت با تاریخ اعتبار ثبت اولیه از جهت این کـه پرداخت بعد از تاریخ اعتبار نباشد.

تبصره 2 ـ فروشندگان موظفند بـه منظور ثبت اولیه معامله، شبای حساب خود را کـه تمایل دارند پرداخت معامله از طریق آن صورت پذیرد، در سامانه موضوع این ماده اعلام نمایند.

تبصره 3 ـ بانک مرکزی موظف است پس از ابلاغ این مصوبه، با همکاری سازمان امور مالیاتی کشور و سایر دستگاه های اجرایی و نهادهای مرتبط، اقلام اطلاعاتی مورد نیاز در این ماده و نحوه برقراری ارتباط و تبادل اطلاعات با سامانه مذکور در اعطای تسهیلات یا ایجاد تعهدات را تعیین و برای تصویب بـه ستاد ارایه نماید.

تبصره 4 ـ بانک مرکزی موظف است ظرف سه ماه از تاریخ ابلاغ این مصوبه، امکان صحت سنجی سیستمی و برخط اطلاعات رسید پرداخت برای سامانه مذکور و استعلام سیستمی و برخط اطلاعات شماره شبای حساب های بانکی اشخاص برای سامانه مذکور را فراهم کند.

تبصره 5 ـ مؤسسات اعتباری موظفند پس از ایجاد امکانات موضوع این ماده و سامانه متمرکز اطلاعات تسهیلات و تعهدات (سمات)، در اعطای تسهیلات یا ایجاد تعهدات صرفا صورت حساب هایی را مورد پذیرش قرار دهند کـه علاوه بر دارا بودن شرایط مندرج در سایر قوانین و مقررات، حسب مورد صحت ثبت اولیه معاملات آن یا تایید نهایی آنها از سامانه مذکور استعلام شده باشد.

تبصره 6 ـ اطلاعات ثبت اولیه پس از اتمام تاریخ اعتبار آن، برای هیچ نهاد و دستگاهی قابل استناد نخواهد بود.

تبصره 7 ـ وزارت صنعت، معدن و تجارت موظف است ظرف شش ماه از تاریخ ابلاغ این مصوبه، امکان استعلام اطلاعات مورد نیاز جهت برقراری ارتباط شناسه کالا موضوع ماده 13 قانون مبارزه با قاچاق کالا و ارز مصوب 1392 و اصلاحات بعدی آن با کد آیسیک را برای سازمان امور مالیاتی کشور را فراهم نماید.

ماده 30 ـ در صورت ارسال سیستمی اطلاعات پرداخت متناظر با معامله توسط سامانه متمرکز اطلاعات تسهیلات و تعهدات (سمات) بـه سامانه جامع ثبت معاملات و اطمینان از تطبیق سیستمی اطلاعات پرداخت مذکور با اطلاعات ثبت اولیه معامله، تایید نهایی معامله حاصل می شود.

تبصره 1 ـ پس از تایید نهایی معاملات موضوع عقود تسهیلات بانکی، برگشتی یا فروش متقابل (ثانویه) کالای معامله شده تا یک سال پس از تایید نهایی معامله صرفاً پس از اعلام این موضوع بـه مؤسسات اعتباری از طریق سامانه جامع تسهیلات و تعهدات (سمات) و بازگشت وجه مربوط بـه موسسات اعتباری و تایید آن توسط مؤسسات اعتباری مجاز خواهد بود در غیر این صورت برگشتی یا فروش متقابل (ثانویه) کالای معامله شده بـه نفع طرفین معامله قابل استناد نخواهد بود.

تبصره 2 ـ در صورت بازگشت تسهیلات بـه مؤسسات اعتباری توسط متقاضی و اظهار وی مبنی بر برگشتی یا فروش متقابل (ثانویه) کالا، پذیرش این موضوع توسط مؤسسات اعتباری صرفاً با دریافت جریمه امکان پذیر است.

ماده 31 ـ بانک مرکزی، وزارت صنعت، معدن و تجارت، سازمان ثبت احوال کشور و سازمان ثبت اسناد و املاک کشور و سایر نهادها و دستگاه های اجرایی ذی ربط موظفند دسترسی سیستمی و برخط سازمان امور مالیاتی کشور بـه اطلاعات مورد نیاز جهت ایجاد امکانات موضوع ماده 29 این مصوبه را فراهم نمایند.

ماده 32 ـ تسهیلات مبتنی بر عقد خرید دین و تسهیلات ریالی خرد مشمول ماده 29 این مصوبه نخواهند بود و مؤسسات اعتباری موظفند ظرف هجده ماه از تاریخ ابلاغ این مصوبه، تسهیلات ریالی خرد خود بـه اشخاص را صرفاً از طریق کارت های اعتباری در چهارچوب عقد مرابحه پرداخت نمایند.

تبصره ـ حدود تسهیلات ریالی خرد موضوع این ماده بـه موجب دستورالعملی خواهد بود کـه توسط بانک مرکزی تهیه و بـه تصویب هیئت وزیران خواهد رسید.

ماده 33 ـ مؤسسات اعتباری موظفند ظرف شش ماه پس از راه اندازی سامانه جامع ثبت معاملات، سایر تسهیلات ریالی مبتنی بر عقود مبادله ای را کـه مشمول ماده 28 نمی باشد، صرفاً بـه شبای حساب فروشنده کالا یا خدمت موضوع تسهیلات و با یکی از ابزارهای حواله درون بانکی، حواله ساتنا و پایا و کارت های پرداخت فقط با امکان خرید از پایانه فروش پرداخت نمایند.

ماده 34 ـ فک رهن و آزادسازی وثایق و تامین های اخذ شده توسط مؤسسات اعتباری، علاوه بر سایر شرایط موجود در قوانین و مقررات منوط بـه تایید نهایی معامله مرتبط با صورت حساب های قابل قبول در تسهیلات یا ایجاد تعهدات پرداخت شده خواهد بود.

ح ـ سامانه متمرکز اطلاعات تسهیلات و تعهدات (سمات)

ماده 35 ـ بانک مرکزی موظف است سامانه متمرکز اطلاعات تسهیلات و تعهدات (سمات) را ظرف یک سال از تاریخ ابلاغ این مصوبه بـه گونه ای تکمیل و بـه روزرسانی نماید کـه امکان تخصیص شناسه یکتا در هنگام اعطای تسهیلات یا ایجاد تعهدات بـه صورت سیستمی فراهم شود.

تبصره ـ مؤسسات اعتباری موظفند اطلاعات پرداخت و بازپرداخت تسهیلات یا ایجاد تعهدات را بـه صورت سیستمی و برخط برای سامانه موضوع این ماده ارسال نمایند.

ماده 36 ـ مؤسسات اعتباری موظفند در فرآیند اعطای تسهیلات یا ایجاد تعهدات از طریق سامانه متمرکز اطلاعات تسهیلات و تعهدات (سمات)، اطلاعات مورد نیاز را از سامانه های موضوع ماده 2 این مصوبه و شرکت های رتبه بندی اعتباری استعلام نموده و پس از بررسی نتایج استعلام ها و ارسال طرح توجیه فنی، مالی و اقتصادی تایید شده توسط مؤسسات اعتباری مذکور، قراردادهای تسهیلات و تعهدات بانکی موضوع ماده 44 این مصوبه، گزارش های کارشناسی موضوع ماده 43 این مصوبه و مصوبات ارکان اعتباری تصمیم گیرنده در اعطای تسهیلات یا ایجاد تعهدات برای سامانه متمرکز اطلاعات تسهیلات و تعهدات (سمات)، نسبت بـه درخواست شناسه یکتا از سامانه متمرکز اطلاعات تسهیلات و تعهدات (سمات) اقدام نمایند.

تبصره 1 ـ اعطای تسهیلات یا ایجاد تعهدات بـه اشخاصی کـه فرایند اعطای تسهیلات یا ایجاد تعهدات مذکور در این ماده را طی ننموده اند، ممنوع است.

تبصره 2 ـ دریافت شناسه یکتا از سامانه موضوع این ماده، نافی مسئولیت مؤسسات اعتباری در بررسی های تکمیلی در خصوص احراز شرایط متقاضی تسهیلات یا تعهدات نمی باشد.

ماده 37 ـ بانک مرکزی موظف است از اعطای تسهیلات و ایجاد تعهدات برای اشخاصی کـه مطابق قوانین، مقررات و ضوابط و مصوبات شورای پول و اعتبار، بر اساس داده ها و اطلاعات سامانه متمرکز اطلاعات تسهیلات و تعهدات (سمات) و همچنین گزارش های اعتباری سامانه ملی اعتبارسنجی یا رتبه بندی اعتباری، فاقد شرایط اعطای تسهیلات یا ایجاد تعهدات باشند، ممانعت بـه عمل آورد.

تبصره ـ دستورالعمل اجرایی این ماده ظرف شش ماه از تاریخ ابلاغ این مصوبه توسط بانک مرکزی تهیه و بـه تصویب شورای پول و اعتبار خواهد رسید.

ماده 38 ـ مؤسسات اعتباری موظفند پیش از اعطای تسهیلات یا ایجاد تعهدات بـه اشخاص، نسبت بـه اخذ رضایت نامه کتبی از آنان مبنی بر اجازه بـه مؤسسه اعتباری و بانک مرکزی، دستگاه متولی و شرکت های رتبه بندی اعتباری جهت دسترسی بـه اطلاعات اشخاص و استعلام آن از دستگاه های اجرایی و سایر مراجع ذی ربط اقدام نموده و یک نسخه از آن را برای سامانه متمرکز اطلاعات تسهیلات و تعهدات (سمات) ارسال نمایند.

ماده 39 ـ بانک مرکزی پس از راه اندازی سامانه متمرکز اطلاعات تسهیلات و تعهدات (سمات) با برقراری ارتباط سیستمی و برخط آن بـه سازمان امور مالیاتی کشور، نسبت بـه ایجاد امکان اخذ استعلام موضوع تبصره 1 ماده 186 قانون مالیات های مستقیم مصوب 1366 و اصلاحات بعدی آن برای مؤسسات اعتباری، با رعایت ضوابط اجرایی ماده مذکور، اقدام خواهد نمود.

تبصره ـ در صورت اعطای تسهیلات یا ایجاد تعهدات، بانک مرکزی اطلاعات تسهیلات پرداخت شده یا تعهدات ایجاد شده را برای سازمان امور مالیاتی کشور بـه صورت سیستمی و برخط ارسال خواهد نمود.

ماده 40 ـ قوه قضاییه ظرف یک سال از تاریخ ابلاغ این مصوبه، امکان استعلام سیستمی و برخط اطلاعات مرتبط با پرونده های مطالبات غیرجاری مؤسسات اعتباری را برای بانک مرکزی فراهم خواهد نمود.

تبصره ـ حدود و عناوین اطلاعات مورد نیاز در کارگروه موضوع ماده 3 این مصوبه، بررسی تعیین خواهد شد.

ماده 41 ـ بانک مرکزی موظف است ظرف یک سال از تاریخ ابلاغ این مصوبه:

الف ـ امکان ارایه سیستمی و برخط درخواست ترهین، رفع ترهین و استعلام سیستمی و برخط مندرجات، سوابق و وضعیت ترهین اوراق بهادار پذیرفته نشده در بازارهای متشکل تحت نظارت سازمان بورس و اوراق بهادار نظیر گواهی های سپرده سرمایه گذاری را برای مؤسسات اعتباری از بستر سامانه متمرکز اطلاعات تسهیلات و تعهدات (سمات) فراهم نماید.

تبصره ـ مؤسسات اعتباری موظفند پس از راه اندازی سامانه متمرکز اطلاعات تسهیلات و تعهدات (سمات)، نسبت بـه ارایه سیستمی و برخط درخواست ترهین، رفع ترهین و استعلام سیستمی و برخط مندرجات، سوابق و وضعیت ترهین اوراق بهادار مذکور مطابق ضوابط اجرایی کـه ظرف یک سال از تاریخ ابلاغ این مصوبه توسط بانک مرکزی تهیه و ابلاغ می شود، اقدام نمایند.

ب ـ با برقراری ارتباط سیستمی سامانه متمرکز اطلاعات تسهیلات و تعهدات (سمات) بـه شرکت سپرده گذاری مرکزی اوراق بهادار و تسویه وجوه، امکان ارایه سیستمی و برخط درخواست ترهین، استعلام سیستمی و برخط مندرجات، سوابق و وضعیت ترهین اوراق بهادار پذیرفته شده در بازارهای متشکل تحت نظارت سازمان بورس و اوراق بهادار را پیش از ترهین آنها، برای مؤسسات اعتباری فراهم کند.

ماده 42 ـ شرکت سپرده گذاری مرکزی اوراق بهادار و تسویه وجوه، موظف است ظرف یک سال از تاریخ ابلاغ این مصوبه امکان ارایه درخواست ترهین، استعلام سیستمی و برخط مندرجات، سوابق و وضعیت ترهین اوراق بهادار پذیرفته شده در بازارهای متشکل تحت نظارت سازمان بورس و اوراق بهادار را برای بانک مرکزی از بستر سامانه متمرکز اطلاعات تسهیلات و تعهدات (سمات) فراهم نماید.

تبصره 1 ـ ترهین اوراق بهادار پذیرفته شده در بازارهای متشکل تحت نظارت سازمان بورس و اوراق بهادار نظیر بورس ها و بازارهای خارج از بورس صرفاً از طریق شرکت سپرده گذاری مرکزی اوراق بهادار و تسویه وجوه انجام می شود.

تبصره 2 ـ مؤسسات اعتباری موظفند پس از راه اندازی سامانه متمرکز اطلاعات تسهیلات و تعهدات (سمات) و برقراری ارتباط آن با شرکت سپرده گذاری مرکزی اوراق بهادار و تسویه وجوه، نسبت بـه ارایه سیستمی و برخط درخواست ترهین، رفع ترهین و استعلام سیستمی و برخط مندرجات، سوابق و وضعیت ترهین اوراق بهادار پذیرفته شده در بازارهای متشکل تحت نظارت سازمان بورس و اوراق بهادار اقدام نمایند.

ماده 43 ـ مؤسسات اعتباری موظفند در اعطای تسهیلات یا ایجاد تعهدات پس از راه اندازی سامانه متمرکز اطلاعات تسهیلات و تعهدات (سمات) یک نسخه از گزارش های کارشناسی را کـه بـه منظور ارزش گذاری وثایق و اموال یا میزان پیشرفت پروژه ها و طرح های موضوع تسهیلات از مراجع مربوط نظیر کانون کارشناسان رسمی دادگستری و مرکز امور مشاوران حقوقی، وکلا و کارشناسان قوه قضاییه اخذ گردیده است، برای سامانه متمرکز اطلاعات تسهیلات و تعهدات (سمات) ارسال نمایند.

بیشتر بخوانید:

مجموعه مقررات مرتبط با آئین نامه پیشگیری از انباشت مطالبات غیر جاری بانکی (مقررات ارتقای سلامت نظام اداری)

ماده 44 ـ مؤسسات اعتباری موظفند در اعطای تسهیلات یا ایجاد تعهدات پس از راه اندازی سامانه متمرکز اطلاعات تسهیلات و تعهدات (سمات)، قراردادهای تسهیلات و تعهدات متحدالشکل مطابق ضوابط ابلاغی شورای پول و اعتبار را بـه صورت سیستمی و برخط و همچنین نسخه فیزیکی قراردادها را برای سامانه متمرکز اطلاعات تسهیلات و تعهدات (سمات) ارسال نمایند.

تبصره 1 ـ اعتبار قراردادهای تسهیلات و تعهدات موضوع این ماده منوط بـه ثبت سیستمی در سامانه متمرکز اطلاعات تسهیلات و تعهدات (سمات) می باشد. مسئولیت صحت اطلاعات قراردادهای تسهیلات و تعهدات ارسالی بر عهده مؤسسات اعتباری می باشد.

تبصره 2 ـ بانک مرکزی مکلف است امکان استعلام اطلاعات قراردادی تسهیلات و تعهدات را برای مراجع ذی صلاح و متقاضیان دریافت تسهیلات و تعهدات فراهم نماید.

ماده 45 ـ موسسات اعتباری موظفند ظرف یک سال از تاریخ ابلاغ این مصوبه، پیش از انعقاد قرارداد ضمانت با استفاده از سفته، گواهی کسر از حقوق یا چک در اعطای تسهیلات یا ایجاد تعهدات، حسب مورد نسبت بـه ثبت اطلاعات متقاضی، ضامن و مندرجات سفته، گواهی کسر از حقوق و مندرجات چک در سامانه متمرکز اطلاعات تسهیلات و تعهدات (سمات) اقدام نمایند.

تبصره ـ بانک مرکزی امکان ثبت اطلاعات قراردادهای ضمانت با استفاده از سفته، گواهی کسر از حقوق و چک را بـه شرح مندرج در این ماده، در سامانه متمرکز اطلاعات تسهیلات و تعهدات (سمات) فراهم می نماید.

ماده 46 ـ مؤسسات اعتباری موظفند ظرف یک سال از تاریخ ابلاغ این مصوبه، نسبت بـه ارسال تمامی قراردادهای ضمانتی مربوط بـه تسهیلات تسویه نشده، برای سامانه متمرکز اطلاعات تسهیلات و تعهدات (سمات)، اقدام نمایند.

تبصره ـ بانک مرکزی موظف است نحوه تبادل اطلاعات مندرج در این ماده را بـه مؤسسات اعتباری ابلاغ نماید.

ماده 47 ـ در راستای اجرای ماده 169 مکرر قانون مالیات های مستقیم مصوب 1366 و اصلاحات بعدی آن، اشخاص زیر موظفند مطابق مقررات قانونی دسترسی سیستمی و برخط سازمان امور مالیاتی کشور را بـه اطلاعات زیر فراهم نمایند:

الف ـ موسسات اعتباری: دسترسی بـه اطلاعات جمع گردش و مانده سالانه انواع حساب های بانکی، سپرده ها و سود آنها.

ب ـ بانک مرکزی با همکاری مؤسسات اعتباری: دسترسی بـه اطلاعات جمع گردش سالانه نقل و انتقال اوراق بهادار پذیرفته نشده نزد سازمان بورس و اوراق بهادار کـه در سامانه های بانک مرکزی بـه ثبت رسیده باشد.

پ ـ وزارت صنعت، معدن و تجارت: دسترسی بـه اطلاعات سامانه تدارکات الکترونیک دولت (ستاد) و اطلاعات قبوض انبار اشخاص.

ت ـ سازمان ثبت اسناد و املاک کشور: دسترسی بـه اطلاعات املاک و نقل و انتقال آنها.

ث ـ سازمان بورس و اوراق بهادار: دسترسی بـه اطلاعات جمع گردش سالانه نقل و انتقال اوراق بهادار پذیرفته شده نزد آن سازمان.

ج ـ نیروی انتظامی: دسترسی بـه اطلاعات وسایل نقلیه اشخاص و نقل و انتقال آنها.

تبصره 1 ـ سازمان امور مالیاتی کشور موظف است با رعایت تبصره 4 ماده 169 مکرر قانون مالیات های مستقیم و اصلاحات بعدی آن، امکان استعلام سیستمی و برخط اطلاعات مندرج در این ماده را برای بانک مرکزی فراهم نماید.

تبصره 2 ـ بانک مرکزی نسبت بـه ایجاد امکان استعلام اطلاعات مندرج در این ماده برای مؤسسات اعتباری اقدام نماید.

ماده 48 ـ مؤسسات اعتباری در اعطای تسهیلات یا ایجاد تعهدات، جهت اخذ تامین مطابق ماده 6 آیین نامه فصل سوم قانون عملیات بانکی بدون ربا (بهره) موضوع تصویب نامه شماره 88620 مورخ 1362/10/12 و اصلاحات بعدی آن و دستورالعمل های اجرایی عقود، موظفند پس از راه اندازی سامانه تعهدات رسمی، ضمانت ها و اموال مقید شده، پیش از انعقاد قرارداد ضمانت نسبت بـه استعلام سیستمی و برخط مجموع تعهدات ضامن (که ناشی از قراردادهای ضمانت منعقد شده است) و اموال مقید شده وی، از سازمان ثبت اسناد و املاک کشور و اطلاعات موضوع ماده 47 این مصوبه از طریق سامانه متمرکز اطلاعات تسهیلات و تعهدات (سمات) از سازمان امور مالیاتی کشور اقدام نموده و متناسب با وضعیت و توانایی مالی وی نسبت بـه اخذ تامین از متقاضیان تسهیلات با ضمانت وی اقدام نمایند.

تبصره 1 ـ مؤسسات اعتباری موظفند در اخذ تامین با استفاده از ضمانت نسبت بـه استعلام سیستمی وضعیت اعتباری ضامن از سامانه ملی اعتبارسنجی از طریق سامانه تسهیلات و تعهدات (سمات) اقدام نمایند.

تبصره 2 ـ مؤسسات اعتباری موظفند متناسب با نتایج حاصل از اعتبارسنجی یا رتبه بندی اعتباری متقاضی نسبت بـه اخذ تامین اقدام نمایند. بانک مرکزی ظرف سه ماه از تاریخ ابلاغ این مصوبه، نسبت بـه ابلاغ ضوابط اجرایی این تبصره اقدام خواهد نمود.

ماده 49 ـ وزارت صنعت، معدن و تجارت ظرف سه ماه از تاریخ ابلاغ این مصوبه، امکان استعلام سیستمی و برخط مندرجات مبایعه نامه های معاملات املاک را برای بانک مرکزی فراهم می آورد.

تبصره ـ بانک مرکزی با برقراری ارتباط سیستمی و برخط سامانه متمرکز اطلاعات تسهیلات و تعهدات (سمات) با سامانه وزارت صنعت، معدن و تجارت، امکان دسترسی موسسات اعتباری بـه اطلاعات مورد نیاز مبایعه نامه املاک را در اعطای تسهیلات فراهم خواهد نمود.

ماده 50 ـ سازمان ثبت اسناد و املاک کشور ظرف شش ماه از تاریخ ابلاغ این مصوبه، امکان استعلام سیستمی و برخط مندرجات اسناد رسمی مالکیت املاک و آخرین نقل و انتقال آن را برای سامانه متمرکز اطلاعات تسهیلات و تعهدات (سمات) فراهم خواهد نمود.

تبصره 1 ـ بانک مرکزی با همکاری سازمان مذکور نسبت بـه تعیین اقلام اطلاعاتی مورد نیاز در این خصوص اقدام می نماید.

تبصره 2 ـ بانک مرکزی با برقراری ارتباط سیستمی و برخط سامانه متمرکز اطلاعات تسهیلات و تعهدات (سمات) با سامانه سازمان ثبت اسناد و املاک کشور، امکان دسترسی مؤسسات اعتباری بـه اطلاعات مورد نیاز املاک را در اعطای تسهیلات فراهم می نماید.

ماده 51 ـ مؤسسات اعتباری موظفند پس از اعطای تسهیلات و ایجاد تعهدات مطابق ضوابط اجرایی ماده 17 این مصوبه، نسبت بـه استعلام گزارش اعتباری اشخاص از سامانه ملی اعتبارسنجی یا گزارش رتبه بندی اعتباری اشخاص از شرکت های رتبه بندی اعتباری از طریق سامانه متمرکز اطلاعات تسهیلات و تعهدات (سمات) اقدام و جهت بروز رسانی وضعیت طبقه بندی بدهی آنان مطابق آیین نامه طبقه بندی دارایی های مؤسسات اعتباری (مصوب شورای پول و اعتبار) اقدام نمایند.

فصل سوم ـ رتبه بندی اعتباری

بیشتر بخوانید: