قانون شکار و صید 1346
قانون شکار و صید 1346 مشتمل بر سی و یک ماده مصوب 1346/03/16 مجلس شورای ملی
شناسنامه قانون شکار و صید:
شماره روزنامه رسمی: 6521
تاریخ روزنامه رسمی: 1346/04/19
شماره ابلاغ: 5220
تاریخ ابلاغ: 1346/03/29
مرجع تصویب: مجلس شورای ملی
تاریخ تصویب: 1346/03/16
بیشتر بخوانید:
مقررات مرتبط با قانون شکار و صید (مقررات شکار و صید)
محیط زیست و منابع طبیعی در آرای وحدت رویه قضایی
مجموعه موضوعی آرای دیوان عدالت اداری
متن قانون قانون شکار و صید:
ماده 1 برای حفظ و حمایت و تکثیر جانوران وحشی سازمان شکاربانی و نظارت بر صید تشکیل میشود. سازمان مزبور دارای شخصیت حقوقی بوده و زیر نظر شورای عالی شکاربانی و نظارت بر صید است.
ماده ۲ ـ منسوخ 1353ـ رئیس شورای عالی به فرمان همایونی منصوب می شود. و اعضای آن عبارتند از وزیر کشاورزی ـ وزیر کشور ـ وزیر دارائی ـ وزیر جنگ و شش نفر دیگر از اشخاص ذی صلاحیت بپیشنهاد ریاست شورا با فرمان همایونی برای مدت چهار سال منصوب میشوند. عضویت شورا افتخاری است.
ماده ۳ ـ شورای عالی دارای وظائف و اختیارات زیر است:
الف ـ تصویب بودجه و مقررات استخدامی سازمان.
ب ـ تعیین محدودیتها و ممنوعیت های زمانی و مکانی شکار و صید و حدود پارک های ملی و مناطق حفاظت شده و قرقهای اختصاصی.
پ ـ تعیین انواع اسلحه و وسائل ممنوع شکار و صید.
ت ـ تعیین انواع جانوران وحشی و حیوانات حمایت شده حفاظت شده و در معرض خطر انقراض و جانوران زیان کار.
ث ـ تعیین انواع پروانه ها و مدت اعتبار هر یک.
ج ـ تعیین بهای پروانه های شکار و صید که بر حسب نوع و منطقه از سیصد ریال کمتر و از سی هزار ریال بیشتر نخواهد بود بر حسب نوع و منطقه شکار و صید.
چ ـ تعیین بهای جانوران وحشی از لحاظ مطالبه ضرر و زیان.
ماده ۴ ـ مصوبات شورای عالی در حدود وظائف و اختیارات مذکور در این ماده بیست روز پس از درج در یکی از روزنامه های کثیر الانتشار مرکز و روزنامه رسمی کشور لازم الاجراست.
سازمان موظف است بلافاصله مصوبات شورای عالی را بوسیله رادیو و آگهی و سایر وسایل به اطلاع اهالی برساند.
ماده ۵ ـ منسوخ 1353ـ رئیس سازمان با تصویب شورای عالی و به موجب حکم ریاست شورا انتخاب و منصوب میشود.
ماده ۶ ـ وظائف سازمان بقرار زیر است:
الف ـ اجرای مصوبات شورای عالی در حدود مقررات ماده ۳ این قانون.
ب ـ تنظیم و اجرای مقررات شکار و صید بر اساس هدفهای مندرج در این قانون.
پ ـ حفظ و نگاهداری شکارگاه ها و فضای حیاتی حیوانات قابل شکار و حمایت آنها در برابر گرسنگی و تشنگی و صید و شکار بی رویه و عوامل و حوادث نامساعد جوی و طبیعی مانند حریق جنگل و مراتع و سیل و طغیان رودخانه ها و بیماریهای واگیر و مسمومیت نباتی و امثال آن.
ت ـ فراهم آوردن موجبات و محیط مساعد جهت تکثیر و پرورش جانوران وحشی.
ث ـ کوشش در اصلاح نژاد حیوانات قابل شکار.
ج ـ بررسی و تحقیقات علمی درباره حیوانات قابل شکار.
چ ـ ایجاد پارک های ملی و مناطق حفاظت شده و موزه های حیوان شناسی.
ح ـ تشویق اشخاص حقیقی و حقوقی به تأسیس باغات وحش و آبگیرها و حوضچه ها جهت پرورش ماهی و پرندگان شکاری از طریق راهنمائی های فنی.
خ ـ تنظیم و اجرای برنامه های آموزشی بمنظور برانگیختن حس حیوان دوستی و حفاظت منابع طبیعی در کشور و تجهیز و تنویر افکار عمومی در این زمینه.
د ـ همکاری با سازمان های مربوط بجنگل و مرتع و خاک و آب به منظور حفظ منابع طبیعی کشور.
ذ ـ همکاری با سازمان های مشابه خارجی و بین المللی بمنظور حفظ و حمایت حیوانات قابل شکار و مهاجر در حدود تعهدات متقابل.
ماده 7 ـ اصلاح 1375/09/25 ـ خرید و فروش، تکثیر و پرورش و صدور و ورود حیوانات وحشی و اجزای آنها که غیربومی ایران بوده و از خارج به کشور وارد شده و یا از قبل در کشور تکثیر و پرورش یافته اند با کسب پروانه و یا اجازه از سازمان مجاز می باشد. ورود و صدور آن دسته از جانوران وحشی و اجزای آنها که در فهرست کنوانسیون تجارت بین المللی گونه های در معرض خطر انقراض ثبت شده اند با رعایت مقررات کنوانسیون مذکور صورت می گیرد سازمان می تواند گونه هایی که بر خلاف مقررات کنوانسیون به کشور وارد شده اند ضبط و در صورت لزوم با هزینه وارد کننده به کشور مبدأ عودت دهد.
ماده 8 ـ اصلاح 1375/09/25 ـ سازمان می تواند در موارد زیر بر حسب مورد پروانه و یا اجازه رایگان صادر نماید:
الف ـ جمع آوری نمونه های جانوران وحشی به منظور انجام تحقیقات و مطالعات علمی و آموزشی و یا انجام فعالیت های مورد نیاز موزه تاریخ طبیعی و نمایشگاههای تندیس آرایی.
ب ـ دفع آن دسته از جانوران وحشی که به مزارع و باغها آسیب می رسانند.
ج ـ صید برخی از گونه های آبزیان توسط ساکنان مناطق محروم در مواردی که سازمان صدور پروانه رایگان را در آن مناطق ضروری بداند.
د ـ تقدیر از کسانی که به تشخیص رئیس سازمان، خدمات مؤثری در مورد حفاظت از حیات وحش و حمایت از اهداف سازمان به عمل آورده اند.
تبصره ـ الحاق 1375/09/25 ـ وظایف و اختیاراتی که در این قانون برای سازمان حفاظت محیط زیست منظور شده منافی با اختیارات و وظایف شرکت سهامی شیلات ایران نمی باشد.
ماده 9 ـ اصلاح 1375/09/25 ـ چنانچه مأموران سازمان و میرشکاران و یا صاحبان مزارع و باغها در حدود مجوزهای صادر شده نتوانند از دفع خسارت یا صدماتی که از ناحیه جانوران وحشی به افراد، مزارع و باغها وارد می شود جلوگیری به عمل آورند جبران خسارات وارد شده از محل درآمدهای حاصل از اجرای این قانون تأمین خواهد شد همچنین سازمان می تواند جهت پیشگیری از این خسارت نسبت به محصور نمودن زیستگاه های حفاظت شده جانوران وحشی از محل درآمدهای مذکور اقدام نماید.
ماده 10 ـ اصلاح 1397/02/16 و 1403/03/20 ـ هر کس مرتکب اعمال زیر شود به جزای نقدی از 20.400.000 تا 102.000.000 ریال یا حبس از یک ماه تا شش ماه محکوم می شود:
الف ـ شکار و صید جانوران وحشی عادی بدون پروانه.(مصوب 1375: 3.000.000 تا 15.000.000)
ب ـ شکار و صید بیش از میزان مندرج در پروانه و یا خلاف مقررات و خارج از محلهای مندرج در پروانه.
ج ـ حمل، عرضه، فروش و صدور جانوران وحشی زنده یا کشته و اجزای آنها بدون کسب پروانه و یا مجوز از سازمان.
د ـ از بین بردن رستنی ها از جمله قطع درختان، خارزنی، بوته کنی و تعلیف غیرمجاز در مناطق حفاظت شده و پناهگاههای حیات وحش و تجاوز و تخریب در این مناطق.
ب ـ شکار و صید با وسائل و از طرق ممنوعه.
ماده 11 ـ اصلاح 1375/09/25و 1403/03/20 ـ هر کس مرتکب اعمال زیر شود به جزای نقدی از 153.000.000 تا 306.000.000 ریال یا حبس از 91 روز تا 6 ماه محکوم می شود: (مصوب 1375: 1.000.000 تا 3.000.000)
الف ـ شکار و صید در فصول و ساعات ممنوع مقرر.
ب ـ مبادرت به شکار و صید در مناطق ممنوع و یا خلاف محدودیت ها و ممنوعیت هایی که سازمان در حدود اختیارات قانونی خود تعیین و آگهی کرده است و شکار غیرمجاز در قرق های اختصاصی.
ج ـ شکار و صید با وسایل و از طرق غیرمجاز و یا شکار با استفاده از اسلحه دیگران.
د ـ تخریب چشمه ها و آبشخور حیوانات در مناطق حفاظت شده و پناهگاههای حیات وحش.
هـ ـ اقدام به صدور و ورود حیوانات وحشی موضوع ماده (7) این قانون به صورت غیرمجاز.
ماده 12 ـ اصلاح 1397/02/16 و 1403/03/20 ـ هر کس مرتکب اعمال زیر شود به مجازات حبس از سه ماه تا سه سال و یا به جزای نقدی از204.000.000 تا 340.000.000 ریال محکوم می شود: (مصوب 1375: 30.000.000 تا 50.000.000)
الف ـ شکار و صید جانوران وحشی حمایت شده بدون داشتن پروانه ویژه.
ب ـ شکار و صید در مناطق حفاظت شده و پناهگاههای حیات وحش بدون تحصیل پروانه ویژه و صید غیرمجاز در رودخانه های حفاظت شده.
ج ـ از بین بردن رستنی ها و تعلیف و تخریب در پارک های ملی و آثار طبیعی ملی و هر گونه تجاوز و فعالیت غیرمجاز در اینگونه مناطق.
د ـ آلوده نمودن آب رودخانه ها، دریاچه ها و تالاب های حفاظت شده، چشمه ها و آبشخورها به موادی که باعث آلودگی آب و از بین رفتن آبزیان شود.
پ ـ شکار و صید بدون پروانه در مناطق حفاظت شده و قرق های اختصاصی و پناهگاههای حیات وحش.
ماده 13 ـ اصلاح 1397/02/16 و 1403/03/20 ـ هر کس مرتکب اعمال زیر شود به مجازات حبس از نود و یک روز تا سه سال یا جزای نقدی از 408.000.000 تا 578.000.000 ریال و در صورت تکرار به هر دو مجازات محکوم می شود: (مصوب 1375: 60.000.000 تا 85.000.000)
الف ـ شکار جانوران وحشی کمیاب و در معرض خطر انقراض از قبیل جیبیر، گورخر، گوزن زرد ایرانی، یوزپلنگ، تمساح (کروکودیل)، هوبره و میش مرغ.
ب ـ شکار در پارک های ملی.
ج ـ شکار، صید و یا کشتار جانوران وحشی با استفاده از سموم و مواد منفجره و امثال آن و شکار به صورت تعقیب با استفاده از وسیله نقلیه موتوری و همچنین کشتار آنان به طریق جرگه و محاصره دسته جمعی.
د ـ مبادرت به اقداماتی که موجبات آلودگی آب دریای خزر و خلیج فارس و دریای عمان با مواد غیرنفتی را فراهم آورده و باعث مرگ و میر آبزیان یا به خطر افتادن محیط زیست آنان شود.
هـ ـ ایجاد یا فراهم کردن مقدمات آتش سوزی در پارک های ملی و آثار طبیعی ملی و مناطق حفاظت شده یا پناهگاههای حیات وحش بر اثر بی مبالاتی یا عدم رعایت مقررات محیط زیست و یا تخلف از نظامات دولتی.
تبصره 1 ـ الحاق 1375/09/25 ـ در صورت ایجاد آتش سوزی عمدی در پارک های ملی و آثار طبیعی ملی، مرتکب به مجازات های مقرر در ماده (675) قانون مجازات اسلامی محکوم خواهد شد.
تبصره 2 ـ اصلاح 1397/02/16 و 1403/03/20 ـ هر کس مبادرت به زنده گیری، شکار، خرید، فروش، حمل، نگهداری و صدور پرندگان شکاری از قبیل شاهین، بحری، بالابان و دلیجه کند علاوه بر محکومیت به حداکثر مجازات حبس مقرر در این ماده به جزای نقدی از 408.000.000 تا 816.000.000 ریال محکوم خواهد شد. (مصوب 1375: 60.000.000 تا 120.000.000)
ماده 14 ـ اصلاح 1375/09/25 ـ وسایل شکار و صید از قبیل تفنگ، فشنگ، نورافکن، دوربین چشمی، تور و قلاب ماهیگیری و سایر ادوات ارتکاب جرم که مرتکبان اعمال یاد شده بالا به همراه دارند و همچنین موتورسیکلت هایی که مرتکبان اعمال بالا به طور مستقیم برای شکار مورد استفاده قرار می دهند توسط سازمان توقیف و این وسایل تا خاتمه رسیدگی و صدور حکم قطعی زیرنظر سازمان بصورت امانی نگهداری شده و دادگاه پس از صدور حکم نسبت به اموال یاد شده تعیین تکلیف می کند.
ماده 15 ـ شروع به شکار جانوران وحشی بر خلاف مقررات این قانون قابل تعقیب و مجازات میباشد و مرتکب به حداقل مجازات مقرر محکوم خواهد شد.
ماده 16 ـ اصلاح 1375/09/25 ـ در صورت تکرار جرائم پیش بینی شده در مواد 11، 12 و 13 این قانون مرتکب به اشد مجازات محکوم خواهد شد.
ماده ۱۷ ـ وجوه حاصله از جرائم مذکور در این قانون جزء درآمد دولت محسوب و به خزانه داری کل پرداخت میشود. حیواناتی که بر خلاف مقررات این قانون شکار یا صید شده باشند متعلق به سازمان شکاربانی خواهند بود.
ماده ۱۸ ـ در مورد جرائم مذکور در این قانون سازمان از حیث مطالبه ضرر و زیان ناشی از جرم بر حسب مورد شاکی یا مدعی خصوصی شناخته میشود.
ماده ۱۹ ـ منسوخ 1353ـ مامورین شکاربانی که از طرف سازمان شکاربانی مأمور کشف و تعقیب جرائم فوق الذکر میشوند در صورتی که وظائف ضابطین دادگستری را در کلاس مخصوص زیر نظر دادستان شهرستان تعلیم گرفته باشند از لحاظ اجرای این قانون در ردیف ضابطین دادگستری محسوب میشوند.
ماده 20 ـ در صورتیکه گزارش مأمور سازمان بر خلاف واقع باشد مأمور مزبور به دو برابر کیفر جرمی که موضوع گزارش بوده محکوم خواهد شد.
در مواردیکه مامور شکاربانی با اطلاع از وقوع جرائم مذکور در این قانون از جریان امر به مقام مسئول گزارش ندهد بر حسب مورد به حداکثر مجازات مقرر محکوم خواهد شد.
ماده ۲۱ – هر گاه مامورین سازمان خود مرتکب جرائم مندرج در این قانون شوند و یا در ارتکاب جرم مشارکت یا معاونت داشته باشند بر حسب مورد به حداکثر مجازات مقرر در این قانون محکوم خواهند شد.
ماده ۲۲ ـ در مورد جرائم مذکور در این قانون هر گاه عمل ارتکابی طبق سایر قوانین مستلزم مجازات شدیدتری باشد مرتکب به مجازات اشد محکوم خواهد شد.
ماده ۲۳ ـ سازمان برای حفظ نسل و بررسی های علمی و پیش گیری از سرایت امراض عمومی و نظایر آن در موارد اقتضا اقدام لازم به عمل خواهد آورد.
ماده 24 ـ در مواردیکه بنا بر مقتضیات حفظ نسل و حمایت جانوران وحشی قطع اشجار و رستنی ها ضرورت داشته باشد سازمان شکاربانی با موافقت سازمان جنگلبانی اقدام خواهد نمود.
ماده 25 ـ اصلاح 1353/10/30 ـ جنگل هائی را که تا تاریخ تصویب این قانون بهره برداری از آنها وسیله سازمان جنگلبانی بعمل می آید و یا با انعقاد قراردادهای لازم و طبق طرح های جنگلداری بهره برداری از آنها به اشخاص حقیقی یا حقوقی واگذار شده است تا انقضاء مدت اجرای طرح نمی توان به مناطق حفاظت شده یا پارک ملی اختصاص داد.
ماده 26 ـ سازمان جنگلبانی ایران موظف است قبل از واگذاری طرح های بهره برداری نظر سازمان را در مورد اجرای طرح های مزبور از لحاظ تعیین منطقه حفاظت شده یا پارک ملی خواستار شود ولی پس از اعلام نظر نمیتوان در محدوده جنگلی که طرح آن مورد توافق قرار گرفته مناطق حفاظت شده یا پارک ملی اعلام کرد.
ماده 27 ـ در مواردیکه سازمان شکاربانی بخواهد جنگل های قابل بهره برداری را به عنوان مناطق حفاظت شده و یا پارک ملی اعلام کند باید قبلاً موافقت سازمان جنگلبانی را جلب نماید.
ماده 28 ـ اصلاح 1375/09/25ـ آیین نامه های اجرایی این قانون توسط سازمان تهیه و به تصویب هیأت وزیران می رسد.
آئین نامه های مزبور از جمله شامل موضوعات زیر خواهد بود:
الف ـ تعاریف شکار و صید حیوانات حمایت شده و جانوران زیان کار و پارک ملی و منطقه حفاظت شده و قرق سلطنتی و قرق اختصاصی.
ب ـ تعیین مقررات مربوط به پارک ملی و منطقه حفاظت شده و قرق اختصاصی.
پ ـ تعیین مقررات منع یا محدودیت خرید و فروش و عرضه و نگاهداری جانوران وحشی و همچنین تکثیر و پرورش و واردات و صادرات آنها با همکاری سازمانهای مربوط در حدود قوانین کشور.
ت ـ تعیین نحوه همکاری وزارتخانه ها و سایر سازمانهای وابسته به دولت با سازمان.
ث ـ تعیین انواع پروانه های مذکور در ماده ۷ این قانون و شرایط صدور آن.
بیشتر بخوانید: آیین نامه قانون شکار و صید مصوب 1398/10/08
ماده 29 ـ امور مربوط به صید در رودخانه هائی که به دریای خزر میریزد تا مسافتی از مصب هر یک از رودخانه ها که به پیشنهاد شرکت سهامی شیلات ایران و تصویب شورای عالی حفاظت محیط زیست تعیین میگردد و همچنین امور مربوط به صید در آبهای خلیج فارس و دریای عمان و مرداب بندر پهلوی از شمول مقررات مربوط به صید آبزیان مندرج در این قانون مستثنی است. شرکت سهامی شیلات ایران و شرکت سهامی شیلات جنوب وظائف مربوط را طبق قوانین و مقررات خود عهده دار خواهند بود.
ماده 30 ـ اصلاح 1375/09/25 ـ وجوه حاصل از اجرای قانون شکار و صید غیر از درآمد ناشی از بهای پروانه های شکار و صید و ضرر و زیان که به موجب بند (الف) ماده (45) قانون وصول برخی از درآمدهای دولت هزینه خواهد شد به حساب خاصی نزد خزانه داری کل واریز می شود. سازمان برنامه و بودجه موظف است همه ساله معادل هفتاد درصد (70 %) آن را به طور جداگانه در بودجه سازمان منظور کند تا صرف حفاظت از حیات وحش، کنترل مناطق تحت نظارت سازمان و تأمین هزینه های مربوط به اجرای ماده (9) قانون شکار و صید مصوب 1346 و اصلاحیه بعدی آن شود.
ماده ۳۱ ـ منسوخ 1353ـ وزارتخانه های کشاورزی ـ کشور و دادگستری مامور اجرای این قانون میباشند.
ماده 32 ـ اصلاح 1375/09/25ـ از تاریخ تصویب این قانون مستخدمین سازمان حفاظت محیط زیست از لحاظ استخدامی تابع قانون استخدام کشوری خواهند بود.
تبصره 1 ـ نحوه اجرای ضوابط قانون استخدام کشوری و تبدیل وضع استخدامی مستخدمین فعلی سازمان حفاظت محیط زیست با قانون استخدام کشوری و ترتیب احتساب سوابق خدمت آنان از لحاظ بازنشستگی و وظیفه و همچنین نحوه محاسبه و واریز کسور بازنشستگی گذشته آنان طبق آئیننامه ای خواهد بود که توسط سازمان حفاظت محیط زیست تهیه و پس از تأیید سازمان امور اداری و استخدامی کشور به تصویب هیئت وزیران میرسد.
تبصره 2 ـ سازمان بیمه های اجتماعی موظف است کلیه وجوهی را که بابت 3/5 درصد حق بیمه کارکنان فعلی سازمان حفاظت محیط زیست بابت اشتغال در سازمان مزبور یا سازمان شکاربانی و نظارت بر صید سابق دریافت داشته است به صندوق بازنشستگی کشوری واریز کند. مستمری کارکنان یا وراث آنها که به وسیله سازمان بیمه های اجتماعی پرداخت می گردد کماکان توسط سازمان مذکور پرداخت خواهد شد.
ماده 31 ـ الحاق 1375/09/25 ـ قانون صید و شکار مصوب اسفند 1335 ملغی است.
قانون بالا مشتمل بر سی و یک ماده پس از تصویب مجلس سنا در تاریخ روز دوشنبه هشتم خرداد ماه ۱۳۴۶ در جلسه سه شنبه شانزدهم خرداد ماه یک هزار و سیصد و چهل و شش شمسی به تصویب مجلس شورای ملی رسید.
رئیس مجلس شورای ملی، مهندس عبدالله ریاضی