آیین نامه ماده 557 قانون آیین دادرسی کیفری 1392، مصوب 1398/02/03

مجموعه مقررات مرتبط با آئین نامه ماده 557 قانون آئین دادرسی کیفری 1392

مقررات مرجع:

ماده 557 قانون آیین دادرسی کیفری مصوب 1392/12/04: نحوه اجرای قرار تعلیق اجرای مجازات، آزادی مشروط، قرار تعویق صدور حکم، نظام نیمه آزادی و آزادی تحت نظارت سامانه های الکترونیکی مطابق مقررات راجع به دادرسی الکترونیکی و نیز نحوه اجرای مجازات های جایگزین حبس به موجب آیین نامه ای است که ظرف شش ماه از تاریخ لازم الاجرا شدن این قانون توسط وزیر دادگستری با همکاری وزیر کشور و رییس سازمان زندان ها و اقدامات تامینی و تربیتی کشور تهیه می شود و به تصویب رییس قوه قضاییه می رسد.

تبصره - آیین نامه این ماده در مورد جرایم در صلاحیت سازمان قضایی نیروهای مسلح، توسط رییس ستاد کل نیروهای مسلح و رییس سازمان قضایی نیروهای مسلح و با همکاری مراجع مذکور در صدر این ماده تهیه می شود و به تصویب رییس قوه قضاییه می رسد.

متن آیین نامه ماده 557 قانون آیین دادرسی کیفری 1392:

در اجرای ماده ۵۵۷ قانون آیین دادرسی کیفری و بنا به پیشنهاد وزیر دادگستری، آیین نامه نحوه اجرای قرار تعلیق اجرای مجازات، آزادی مشروط، قرار تعویق صدور حکم، نظام نیمه آزادی و آزادی تحت نظارت سامانه های الکترونیکی و مجازات های جایگزین حبس به شرح مواد آتی است:

بیشتر بخوانید:

مجموعه مقررات مرتبط با آئین نامه ماده 557 قانون آئین دادرسی کیفری 1392

فصل اول: کلیات

ماده ۱ ـ اصطلاحات و واژگان مذکور در این آیین نامه در معانی زیر بکار می رود:

الف ـ قانون: قانون مجازات اسلامی مصوب ۱۳۹۲؛

ب ـ قانون آیین دادرسی کیفری: قانون آیین دادرسی کیفری مصوب ۱۳۹۲ با اصلاحات و الحاقات بعدی

پ ـ سازمان: سازمان زندانها و اقدامات تامینی و تربیتی کشور؛

ت ـ سازمان قضایی: سازمان قضایی نیروهای مسلح جمهوری اسلامی ایران؛

ت ـ قاضی اجرا: قاضی اجرای احکام کیفری یا دادیار مجری حکم؛

ج ـ دستگاه اجرایی: دستگاه اجرایی موضوع ماده ۵ قانون مدیریت خدمات کشوری و ماده ۲۹ قانون برنامه پنجساله ششم توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی

چ ـ دستگاه پذیرنده نظامی: کلیه نیروهای مسلح جمهوری اسلامی ایران، وزارت دفاع و سازمان های وابسته به آنها و وزارت اطلاعات؛ از جمله مراکز و واحدهای امور بهداشتی و درمانی، آموزشی، فرهنگی، علمی، امور فنی و حرفه ای، کشاورزی، عمرانی، صنعتی، تولیدی، خدماتی، ورزشی و آماد و پشتیبانی؛

ح ـ تاسیسات حقوقی: قرار تعلیق اجرای مجازات، آزادی مشروط، قرار تعویق صدور حکم، نظام نیمه آزادی، آزادی تحت نظارت سامانه های الکترونیکی و مجازات های جایگزین حبس، موضوع این آیین نامه.

خ ـ مددکار اجتماعی: فردی است که دارای دانش مددکاری و علوم اجتماعی و مهارت در تنظیم روابط انسانی است و خدمات مددکاری را زیر نظر قاضی اجرا انجام می دهد.

د ـ مامور مراقبتی: فردی است که تحت نظارت قاضی اجرا وظایف مربوط در این آیین نامه را اجرا می کند. ماموران مراقبتی محکومین نظامی از بین ضابطان نظامی انتخاب می شوند.

ذ ـ یگان: محلی است که فرد نظامی قبل از محکومیت در آن اشتغال داشته و یا در آنجا همچنان مشغول خدمت است.

ر ـ دادگاه: دادگاه صادرکننده حکم قطعی

ماده ۲ ـ رییس کل دادگستری استان، رییس سازمان قضایی نیروهای مسلح استان، دادستانهای عمومی، انقلاب و نظامی و دستگاه پذیرنده نظامی باید بستر لازم برای استفاده از تاسیسات حقوقی را فراهم سازند.

ماده ۳ ـ قاضی اجرا برای اجرای تاسیسات حقوقی از خدمات مددکاران اجتماعی موضوع مواد ۴۸۶ و ۴۸۷ قانون آیین دادرسی کیفری استفاده می کند.

ماده ۴ ـ اعمال مقررات این آیین نامه در مورد محکومین برخوردار از نظام نیمه آزادی، آزادی مشروط و تعلیق بخشی از مجازات زندان، مانع اعمال وظایف مراکز مراقبت بعد از خروج نیست.

ماده ۵ ـ در صورت انتقال یا ماموریت محکوم علیه نظامی به خارج از حوزه قضایی، یگان مکلف است موضوع را به منظور اقدام قانونی به اجرای احکام اعلام کند.

بیشتر بخوانید:

مجموعه مقررات مرتبط با آئین نامه ماده 557 قانون آئین دادرسی کیفری 1392

فصل دوم: نحوه اجرای قرار تعویق صدور حکم و تعلیق اجرای مجازات

ماده ۶ ـ پس از صدور قرار تعویق صدور حکم یا قرار تعلیق اجرای مجازات و تعیین مدت آن توسط دادگاه، قاضی اجرا مرتکب را احضار و دستور یا دستورهای دادگاه و چگونگی اجرا را به وی تفهیم و همچنین شیوه هایی که امکان نظارت مامور مراقبتی در طول دوره تعلیق یا تعویق صدور حکم را فراهم آورد، به وی تفهیم می کند.

تبصره ۱ ـ در قرار تعویق مراقبتی محکوم علیه موظف است به طور کتبی متعهد شود در مدت تعیین شده به وسیله دادگاه مرتکب جرمی نشود و دستورها و تدابیر مقرر شده بوسیله دادگاه را رعایت کند یا به موقع اجرا گذارد.

تبصره ۲ ـ در صورتی که متهم در زندان باشد مراتب توسط قاضی اجرا به قاضی اجرای احکام مستقر در زندان منعکس تا اقدام مقتضی وفق این ماده انجام شود.

ماده ۷ ـ قرار تعلیق و تعویق اجرای مجازات و الغای قرار مذکور در سامانه مربوط ثبت می شود. قاضی اجرا مکلف است پس از صدور قرار تعلیق اجرای مجازات، مراتب را از طریق سامانه به اداره سجل کیفری اعلام کند.

ماده ۸ ـ قاضی اجرا با همکاری مددکار اجتماعی یا مامور مراقبتی بر نحوه اجرای دستورات دادگاه توسط مرتکب که وفق ماده ۴۳ قانون تعیین می شود به ترتیب و شرح زیر نظارت خواهد کرد:

الف ـ حرفه آموزی یا اشتغال به حرفه ای خاص، اقامت یا عدم اقامت در مکان معین، خودداری از تصدی کلیه یا برخی از وسایل نقلیه موتوری و خودداری از فعالیت حرفه ای مرتبط با جرم ارتکابی یا استفاده از وسایل مؤثر در آن، در موارد فوق، بر اساس آیین نامه راجع به نحوه اجرای مجازات های تکمیلی موضوع ماده ۲۳ قانون، مصوب ۱۳۹۳ اقدام می شود.

تبصره ـ در مورد اقامت یا عدم اقامت در مکان معین محکوم علیه نظامی، رعایت تبصره 1 ماده 3 قانون مجازات جرایم نیروهای مسلح الزامی است.

ب ـ درمان بیماری یا ترک اعتیاد:

مددکار اجتماعی با اخذ گواهی پزشک معالج و تایید پزشکی قانونی یا پزشک معتمد محل و بررسی فرآیند درمان یا ترک اعتیاد مراتب را به قاضی اجرا گزارش می نماید.

پ ـ پرداخت نفقه افراد واجب النفقه:

مرتکب باید تا پایان هر ماه نفقه افراد واجب نفقه را به شماره حسابی که قاضی اجرا اعلام نموده، پرداخت و رسید آن را به قاضی اجرا تحویل نماید.

ت ـ خودداری از ارتباط و معاشرت با شرکا یا معاونان جرم یا دیگر اشخاص از قبیل بزه دیده:

قاضی اجرا تعهد کتبی مبنی بر خودداری مرتکب از ارتباط و معاشرت با شرکا یا معاونان جرم یا سایر اشخاصی که در حکم دادگاه آمده است، از وی اخذ می نماید. مامور مراقبتی با توجه به موقعیت و تعداد شرکا یا معاونان جرم، هر ماه بر نحوه اجرای دستور دادگاه نظارت می کند و در صورت مشاهده یا اطلاع از تخلف محکوم علیه مراتب را به قاضی اجرا گزارش می کند. صرف ارتباط موقتی یا ساده مرتکب با اشخاص مورد نظر نقض دستور دادگاه نیست. تشخیص این امر با دادگاه است.

تبصره ـ قاضی اجرا مراتب خودداری از ارتباط و معاشرت موضوع این ماده را حسب مورد به ضابطان نظامی یا دادگستری اعلام می کند تا در صورت مشاهده تخلف مرتکب، مراتب را به وی گزارش نمایند.

ث ـ گذراندن دوره یا دوره های خاص آموزش و یادگیری مهارت های اساسی زندگی یا شرکت در دوره های تربیتی، اخلاقی، مذهبی، تحصیلی یا ورزشی: قاضی اجرا با توجه به نوع دوره و مدت زمانی پیش بینی شده در رای دادگاه از طریق مؤسسات یا نهادهایی که مورد تایید مراجع قانونی ذیربط است، اقدام می کند. قاضی اجرا به اشخاص یا نهادهای مجری دوره های مذکور اعلام می کند که ارزیابی عملکرد آموزشی مرتکب را در پایان هر دوره به قاضی اجرا منعکس کنند. در این زمینه، مددکار اجتماعی در هر دوره بر نتیجه ارزیابی نظارت کرده و در پایان مراتب را به قاضی اجرا گزارش می کند.

تبصره ـ در مورد محکومین نظامی دوره یا دوره های آموزشی ویژه از طریق دستگاه های مرتبط با موضوع در نیروهای مسلح برگزار می شود.

ماده ۹ ـ نسبت به شخص حقوقی، چنانچه دستور دادگاه مبنی بر خودداری از فعالیت حرفه ای مرتبط با جرم ارتکابی یا عدم استفاده از وسایل مؤثر در آن فعالیت باشد، قاضی اجرا از طریق مامور مراقبتی یا به هر نحو دیگر، حداقل ماهی یک مرتبه نوع و میزان فعالیت های حرفه ای و نیز اقدامات طرفهای قرارداد شخص حقوقی یا سایر امور مرتبط با دستور را بررسی می کند تا مطمئن شود شخص حقوقی مفاد دستور را رعایت می کند. پس از گذشت یک سوم از دوره مراقبت، در صورت عدم دریافت گزارشی که مبنی بر اقدام خلاف دستور دادگاه باشد، قاضی اجرا می تواند نظارت را به صورت حداقل دو ماه یکبار انجام دهد و در صورت لزوم در مرکز فعالیت شخص حقوقی حضور یابد. چنانچه بعضی از شعب شخص حقوقی خارج از حوزه قضایی دادگاه باشد، قاضی اجرا از طریق اعطای نیابت قضایی به مرجع قضایی مربوط اقدام می نماید.

ماده ۱۰ ـ در اجرای ماده ۵۵۲ قانون آیین دادرسی کیفری قاضی اجرا در صورت لزوم با اخذ نظر مددکار اجتماعی یا مامور مراقب مبنی بر رعایت حسن اخلاق و رفتار یا انجام دستورات مندرج در حکم دادگاه به نحو شایسته، پیشنهاد خود مبنی بر کاهش مدت تعلیق یا لغو تمام یا برخی از دستورات تعیین شده به دادگاه اعلام می کند.

ماده ۱۱ ـ در مواردی که موجبات قانونی اضافه شدن به مدت تعلیق یا الغای آن فراهم شود، دادستان یا قاضی اجرا مکلف است موضوع را برای اقدام قانونی به دادگاه اعلام کند.

بیشتر بخوانید:

مجموعه مقررات مرتبط با آئین نامه ماده 557 قانون آئین دادرسی کیفری 1392

فصل سوم: نظام نیمه آزادی

ماده ۱۲ ـ به منظور ساماندهی نظام نیمه آزادی، سازمان عهده دار وظایف زیر می باشد:

الف ـ تاسیس مرکز نیمه آزادی و تشکیل مراکز متناظر آن در ادارات کل استان ها، به منظور اجرای برنامه ها و تحقق اهداف نظام نیمه آزادی در اجرای ماده ۵۶ قانون.

ب ـ مطالعه و طراحی فعالیت های مرتبط با نظام نیمه آزادی؛

پ ـ تعامل، هماهنگی و همکاری لازم با دستگاه های اجرایی، تعاونی ها، سازمان های مردم نهاد و بخش خصوصی و انعقاد تفاهم نامه در اجرای نظام نیمه آزادی در چارچوب بودجه و اعتبارات سازمان؛

ت ـ نظارت بر مراکز نیمه آزادی در استان ها و شهرستان ها و محکومان تحت پوشش نظام مذکور؛

ث ـ ارزیابی فعالیت ها، تهیه گزارش و آمار مربوط به نظام نیمه آزادی؛

ماده ۱۳ ـ محل انجام هر یک از فعالیت های شغلی، حرفه ای، آموزشی، حرفه آموزی، درمانی و نظایر این ها که موضوع حکم دادگاه است، از سوی مرکز نیمه آزادی با هماهنگی قاضی اجرا تعیین می شود؛ مگر اینکه در حکم دادگاه محل مزبور تصریح شده باشد.

تبصره ـ در مورد محکوم علیه نظامی محل مذکور با هماهنگی نیروهای مسلح تعیین می شود.

ماده ۱۴ ـ محل اجرای فعالیت های مورد حکم دادگاه در نظام نیمه آزادی می تواند در هر محلی از قبیل دستگاه اجرایی یا محل اقامت سایر اشخاص حقیقی یا حقوقی اعم از عمومی یا غیردولتی باشد. در مورد محکومین نظامی، محل اجرای فعالیت، یگان های نظامی و انتظامی مربوط و موسسات وابسته می باشد

تبصره ۱ ـ بنیاد تعاون زندانیان مکلف است با بکارگیری امکانات، تجهیزات و فضاهای در اختیار، همکاری های لازم را با مراکز نیمه آزادی انجام دهد.

تبصره ۲ ـ کارگاه ها و آموزشگاه های وابسته به بنیاد تعاون زندانیان، در صورت وجود ظرفیت و امکانات برای انجام فعالیت های شغلی و حرفه ای نظام نیمه آزادی دارای اولویت می باشند.

ماده ۱۵ ـ محکوم علیه در طول اجرای نظام نیمه آزادی نمی تواند بدون موافقت دادگاه فعالیت موضوع حکم را تغییر دهد. همچنین تغییر محل اجرای فعالیت موکول به موافقت مرکز نیمه آزادی است؛ مگر این که محل فعالیت مذکور در حکم دادگاه تصریح شده باشد که در این صورت موکول به نظر دادگاه است.

ماده ۱۶ ـ چنانچه انجام فعالیت موضوع حکم دادگاه در مرحله اجرا غیرممکن شود، رییس مرکز نیمه آزادی باید مراتب و پیشنهاد فعالیت دیگر را به همراه درخواست محکوم علیه از طریق قاضی اجرا به دادگاه منعکس کند تا وفق دستور دادگاه اقدام شود.

ماده ۱۷ ـ محکومان مشمول نظام نیمه آزادی می توانند همانند سایر محکومان به حبس، برابر ضوابط و مقررات مربوط از مرخصی، تعلیق اجرای مجازات، آزادی مشروط، عفو، توقف یا تعویق اجرای حکم استفاده نمایند.

تبصره ـ چنانچه استفاده از تاسیسات حقوقی فوق منتهی به منتفی شدن مجازات گردید، حکم نیمه آزادی نیز ملغی می گردد.

ماده ۱۸ ـ پس از صدور حکم نیمه آزادی، قاضی اجرا مکلف است ضمن ارسال نسخه ای از حکم دادگاه، محکوم علیه را چنانچه در زندان نباشد به زندان اعزام تا بلافاصله به مرکز نیمه آزادی معرفی شود. مرکز موظف است نسبت به اجرای حکم دادگاه وفق مقررات، از جمله این آیین نامه اقدام نماید. در صورتی که محکوم علیه در زندان باشد، دادگاه مراتب را به زندان اعلام تا نسبت به معرفی وی به مرکز نیمه آزادی اقدام شود.

ماده ۱۹ ـ حکم نیمه آزادی وفق تبصره ۳ ماده ۵۱۳ قانون آیین دادرسی کیفری باید در محل اقامت محکوم علیه اجرا شود؛ مگر این که اجرای حکم مزبور در محل اقامت وی مقدور نباشد یا موجب مفسده باشد که در این صورت بنا به تقاضای قاضی اجرا و موافقت دادگاه نسبت به تغییر محل اجرای حکم اقدام می شود.

ماده ۲۰ ـ مراکز نیمه آزادی مکلفند نظارت لازم را نسبت به انجام فعالیت های موضوع مواد ۵۶ و ۵۷ قانون که از سوی دادگاه مقرر شده است، معمول دارند.

تبصره ۱ ـ در حوزه های قضایی که فاقد زندان می باشد، محکوم علیه به نزدیک ترین زندان محل اقامت وی معرفی و حکم نیمه آزادی تحت نظارت قاضی اجرا و مرکز نیمه آزادی مربوط اجرا می شود.

تبصره ۲ ـ مراکز نیمه آزادی باید از رعایت نظامات و استانداردهای لازم در محل انجام فعالیت های نیمه آزادی موضوع تبصره ۲ ماده ۸۴ قانون، اطمینان حاصل نمایند.

ماده ۲۱ ـ محکوم علیه نظام نیمه آزادی مکلف است در طول روز نسبت به اجرای فعالیت مندرج در حکم دادگاه اقدام و سپس خود را به زندان مربوط یا مراکز تحت نظارت زندان معرفی نماید. محکوم علیه در هر صورت شب ها را باید در زندان یا مراکز مزبور سپری کند.

تبصره ۱ ـ چنانچه محکوم علیه تقاضا کند فعالیت موضوع این ماده را در شب انجام دهد، با موافقت قاضی اجرا بلامانع است؛ در این صورت در طول روز در زندان یا مراکز مربوط نگهداری خواهد شد.

تبصره ۲ ـ تعیین ساعات دقیق شب یا روز با قاضی اجرای احکام است.

ماده ۲۲ ـ محکوم علیه در طول دوره نیمه آزادی مکلف به رعایت دستورات مندرج در رای دادگاه و تعلیمات قاضی اجرا است و در صورت تخلف یا ارتکاب جرم جدید، قاضی اجرا مراتب را جهت اقدام مقتضی به دادگاه اعلام می کند. مرکز نیمه آزادی نیز مکلف است تخلف محکوم علیه را به قاضی اجرا اعلام تا در صورت احراز تخلف، از دادگاه کسب تکلیف شود.

بیشتر بخوانید:

مجموعه مقررات مرتبط با آئین نامه ماده 557 قانون آئین دادرسی کیفری 1392

فصل چهارم: نظام آزادی مشروط

ماده ۲۳ ـ در صورتی که محکوم علیه در مدت آزادی مشروط، بدون عذر موجه از دستورهای دادگاه تبعیت نکند قاضی اجرا مکلف است مراتب را به دادگاه صادر کننده حکم آزادی مشروط اعلام کند.

ماده ۲۴ ـ هر گاه محکوم در مدت آزادی مشروط مرتکب تکرار جرم یا ارتکاب یکی از جرایم عمدی موضوع ماده ۶۱ قانون شود، پس از صدور حکم قطعی در مورد جرم جدید، قاضی اجرا مکلف است مراتب را برای اعمال ماده قانونی مذکور به دادگاه صادر کننده حکم آزادی مشروط اعلام کند.

تبصره ـ منظور از عذر موجه مذکور در این ماده و سایر مواد این آیین نامه، موارد مذکور در ماده 178 قانون آیین دادرسی کیفری است.

ماده ۲۵ ـ نحوه اجرای آزادی تحت نظارت تجهیزات الکترونیکی برابر آیین نامه اجرایی مراقبت های الکترونیکی، مصوب 1397/04/10 رییس قوه قضاییه می باشد.

بیشتر بخوانید:

مجموعه مقررات مرتبط با آئین نامه ماده 557 قانون آئین دادرسی کیفری 1392

فصل پنجم ـ نحوه اجرای مجازات های جایگزین حبس

مبحث اول ـ خدمات عمومی رایگان

ماده ۲۶ ـ نحوه اجرای خدمات عمومی رایگان بموجب آیین نامه اجرایی ماده ۷۹ قانون، مصوب 1393/06/05 هیات وزیران و مقررات این آیین نامه می باشد.

بیشتر بخوانید: آئین نامه ماده 79 قانون مجازات اسلامی 1392 با موضوع تعیین انواع خدمات عمومی‌ محکومان مصوب 1393/06/05

ماده ۲۷ ـ خدمات عمومی رایگان در نیروهای مسلح علاوه بر موارد مذکور در آیین نامه فوق الذکر شامل آموزش های نظامی و انتظامی نیز می باشد.

ماده ۲۸ ـ دستگاه های پذیرنده در سازمان های نیروهای مسلح در هر حوزه قضایی، ظرفیت پذیرش و نوع خدمت مورد نیاز خود را بر اساس خدمات مندرج در این آیین نامه با ذکر نشانی محل به کارگیری محکوم، به بالاترین مقام دستگاه مربوط اعلام می کنند و پس از تایید بالاترین مقام دستگاه در اختیار رییس سازمان قضایی قرار می گیرد و رییس سازمان قضایی آن را به مراجع قضایی اعلام می کند.

ماده ۲۹ ـ ساعات ارائه خدمات عمومی رایگان کارکنان نیروهای مسلح بیش از چهار ساعت در روز نیست و باید به نحوی تعیین شود که مانع انجام خدمات سازمانی محکوم علیه در یگان نشود.

تبصره ـ کارکنان وظیفه نیروهای مسلح نیز مشمول مقررات این ماده هستند.

ماده ۳۰ ـ کلیه دستگاه های پذیرنده خدمات عمومی رایگان مذکور در آیین نامه اجرایی ماده ۷۹ قانون، مکلفند در اجرای تبصره ۲ ماده ۸۴ قانون همه ضوابط فنی، بهداشتی و ایمنی کار و رعایت ضوابط کارهای سخت و زیان آور را با توجه به شرایط محکوم علیه، از جمله شرایط کار زنان و نوجوانان، فراهم کنند.

بیشتر بخوانید: آئین نامه ماده 79 قانون مجازات اسلامی 1392 با موضوع تعیین انواع خدمات عمومی‌ محکومان مصوب 1393/06/05

ماده ۳۱ ـ قاضی اجرا موظف است در صورت نیاز و حسب مورد نسبت به انجام آزمایش های پزشکی یا سنجش توانایی های کاری محکوم علیه از طریق مقتضی اقدام و در صورت وجود معذوریت های موضوع تبصره ۴ ماده ۸۴ قانون، اقدام قانونی لازم را به عمل آورد.

ماده ۳۲ ـ مدت زمان رفت و آمد محکوم علیه به محل کار جزء مدت خدمت عمومی رایگان محسوب نمی شود.

ماده ۳۳ ـ دستگاه های پذیرنده مکلفند حسب نوع خدمت عمومی رایگان نسبت به پیش بینی جبران زیان های ناشی از حوادث کار برای محکوم علیه، مشروط به اینکه ناشی از تقصیر وی نباشد، اقدامات لازم را به عمل آورند.

ماده ۳۴ ـ در صورتی که محکوم به خدمات عمومی رایگان یا دوره مراقبت، از انجام دستورهای دادگاه خودداری کند به دستور قاضی اجرا مراتب برای اتخاذ تصمیم مطابق ماده ۸۱ قانون به دادگاه اعلام می گردد.

ماده ۳۵ ـ زمان شروع محکومیت به خدمات عمومی رایگان حسب مورد از روز شروع به خدمت یا حضور محکوم علیه محاسبه می شود.

ماده ۳۶ ـ چنانچه انجام خدمات عمومی رایگان یا حرفه آموزی یا اشتغال در مکان تعیین شده در رای دادگاه متعذر شود به نحوی که اجرای حکم مستلزم تغییر مکان مذکور در حکم باشد، قاضی اجرا مراتب را به دادگاه منعکس و وفق تصمیم دادگاه اقدام می کند.

تبصره ـ چنانچه تغییر مکان مستلزم تغییر در حکم صادره یا تغییر حوزه قضایی نباشد قاضی اجرا راساً اقدام می کند.

مبحث دوم ـ دوره مراقبت

ماده ۳۷ ـ چنانچه حکم دادگاه مبنی بر اعمال دوره مراقبت به عنوان مجازات جایگزین حبس باشد، قاضی اجرا محکوم علیه را احضار و ضمن تنظیم صورت مجلس، مفاد حکم و دستور دادگاه و همچنین مدت دوره مراقبت را به وی تفهیم می کند.

ماده ۳۸ ـ چنانچه دستور دادگاه مبنی بر حرفه آموزی یا اشتغال به حرفه خاصی باشد، قاضی اجرا محکوم علیه را با ذکر مدت حسب مورد، به یکی از مراکز مذکور در آیین نامه اجرایی ماده ۷۹ قانون یا به یکی از دستگاه های پذیرنده نظامی معرفی می کند.

تبصره ـ مرکزی که محکوم علیه به آن معرفی شده، مکلف است هر ماه وضعیت محکوم علیه، میزان پیشرفت او در حرفه مورد نظر و چگونگی آن را به قاضی اجرا گزارش کند.

بیشتر بخوانید: آئین نامه ماده 79 قانون مجازات اسلامی 1392 با موضوع تعیین انواع خدمات عمومی‌ محکومان مصوب 1393/06/05

ماده ۳۹ ـ چنانچه دادگاه ضمن تعیین دوره مراقبت دستوراتی از قبیل اقامت یا عدم اقامت در مکان معین و همچنین خودداری از تصدی کلیه یا برخی از وسایل نقلیه موتوری باشد، وفق آیین نامه راجع به نحوه اجرای مجازات های تکمیلی موضوع ماده ۲۳ قانون، مصوب ۱۳۹۳ اقدام می شود.

بیشتر بخوانید: آئین نامه ماده 79 قانون مجازات اسلامی 1392 با موضوع تعیین انواع خدمات عمومی‌ محکومان مصوب 1393/06/05

تبصره ـ در مورد محکومین نظامی رعایت تبصره 1 ماده 3 قانون مجازات جرایم نیروهای مسلح نیز ضروری است.

ماده ۴۰ ـ اگر دستور دادگاه مبنی بر درمان بیماری یا ترک اعتیاد باشد، قاضی اجرا به محکوم علیه تفهیم می کند تا حسب مورد خود را به یکی از مراکز مجاز ذی ربط یا پزشک معالج معرفی و گواهی مراجعه و درمان یا ترک اعتیاد را به قاضی اجرا ارائه نماید.

ماده ۴۱ ـ چنانچه دستور دادگاه مستلزم پرداخت نفقه افراد واجب النفقه باشد، وفق بند پ ماده ۸ این آیین نامه اقدام می شود.

ماده ۴۲ ـ چنانچه دادگاه ضمن تعیین دوره مراقبت دستور خودداری از فعالیت حرفه ای مرتبط با جرم ارتکابی یا استفاده از وسایل مؤثر در آن را صادر کرده باشد، به شرح ذیل اقدام می شود:

الف ـ چنانچه محکوم علیه دارای جواز شغلی باشد که به دستور دادگاه از فعالیت در آن شغل محروم شده است، جواز مذکور ضبط و چنانچه فاقد جواز اشتغال باشد تا پایان دوره مراقبت از اعطاء جواز کار به وی خودداری خواهد شد.

ب ـ در صورتی که اشتغال مرتکب، مستلزم داشتن جواز کار به نام مرتکب نباشد، به مشارالیه و کارفرمای وی ابلاغ می شود که از اشتغال به فعالیت حرفه ای مرتبط یا استفاده از وسایل موثر در آن خودداری کند.

ماده ۴۳ ـ چنانچه دستور دادگاه مبنی بر خودداری از ارتباط و معاشرت با شرکا یا معاونان جرم یا دیگر اشخاص از قبیل بزه دیده باشد، اجرای آن وفق بند ت ماده ۸ این آیین نامه خواهد بود.

ماده ۴۴ ـ در مورد صدور حکم مبنی بر الزام به گذراندن دوره یا مهارت های موضوع بند ح ماده ۴۳ قانون، وفق بند ث ماده ۸ این آیین نامه اقدام می شود.

مبحث سوم ـ جزای نقدی

ماده ۴۵ ـ چنانچه حکم دادگاه مبنی بر محکومیت به جزای نقدی موضوع ماده ۸۶ قانون باشد، قاضی اجرا ضمن احضار محکوم علیه در برگ احضاریه قید می کند در صورتی که ظرف ده روز نسبت به پرداخت جزای نقدی اقدام نماید از مزایای مذکور در تبصره ۳ ماده ۵۲۹ قانون آیین دادرسی کیفری برخوردار می شود. در غیر اینصورت وفق مقررات قانونی اقدام می گردد.

مبحث چهارم ـ جزای نقدی روزانه

ماده ۴۶ ـ چنانچه حکم دادگاه مبنی بر پرداخت جزای نقدی روزانه موضوع ماده ۸۵ قانون باشد، پس از احضار محکوم علیه به وسیله قاضی اجرا، مفاد حکم دادگاه و تبصره ذیل ماده ۸۵ مذکور به وی تفهیم می شود تا نسبت به اجرای حکم دادگاه اقدام کند.

ماده ۴۷ ـ در صورت موافقت محکوم علیه، مراتب کسر از حقوق محکوم علیه به محل اشتغال وی اعم از دولتی یا خصوصی اعلام می شود تا ماهانه به حساب مخصوصی که اجرای احکام اعلام می کند واریز نماید و در صورت قطع رابطه شغلی با محل اشتغال فوراً مراتب را اعلام نماید.

ماده ۴۸ـ چنانچه محکوم علیه درآمد روزانه یا ماهیانه ثابتی نداشته باشد، قاضی اجرا به نحو مقتضی، میزان درآمد وی را مشخص و برای کسب تکلیف مراتب را به دادگاه منعکس می کند.

مبحث پنجم ـ محرومیت از حقوق اجتماعی

ماده ۴۹ ـ در مورد حکم دادگاه مبنی بر محرومیت از حقوق اجتماعی، قاضی اجرا ضمن احضار محکوم علیه، مفاد حکم دادگاه و موارد محرومیت را به وی تفهیم می کند.

ماده ۵۰ ـ قاضی اجرا مکلف است ضمن اعلام مفاد دادنامه قطعی لازم الاجرا، مراتب محرومیت محکوم علیه و مدت زمان آن را به مراجع ذی ربط اعلام کند.

ماده ۵۱ ـ قاضی اجرا موظف است نوع، مدت، شروع و خاتمه مجازات جایگزین از نوع محرومیت از حقوق اجتماعی را به مراجع ذی ربط اعلام کند.

ماده ۵۲ ـ مراتب محرومیت شخص از حقوق اجتماعی به عنوان مجازات جایگزین حبس توسط قاضی اجرا در سامانه مربوط درج می شود. قاضی اجرا همچنین مکلف است در صورت منتفی شدن این حکم، مراتب را در سامانه مذکور درج کند.

ماده ۵۳ ـ اجرای مقررات این آیین نامه در مورد محکوم علیه نظامی با ملاحظه وضعیت خدمتی و مقتضیات نیروهای مسلح صورت می پذیرد. در صورتی که دستور دادگاه در یگان قابل اجرا نباشد یا در انجام وظایف سازمانی محکوم علیه اختلال اساسی ایجاد کند یا به علت رهایی از خدمت محکوم علیه قابل اجرا نباشد، مراتب از طریق اجرای احکام برای اصلاح یا تغییر دستور به دادگاه اعلام می شود.

بیشتر بخوانید: