آیین نامه مرخصی ها مصوب 1346/07/22

مجموعه مقررات مرتبط با آیین نامه مرخصی ها (مقررات استخدام کشوری)

متن آیین نامه مرخصی ها:

هیات وزیران در جلسه مورخ 1346/07/22 بـه استناد ماده 50 قانون استخدام کشوری بنا بـه پیشنهاد شماره 9579/ دح مورخ 1346/07/10 سازمان امور اداری و استخدامی کشور آیین نامه مرخصی ها مشتمل بر چهار فصل و 44 ماده را بـه شرح پیوست تصویب نمودند.

وزیر مشاور ـ دکتر محمود کشفیان

فصل یکم ـ مرخصی استحقاقی

ماده 1 ـ مرخصی استحقاقی مستخدم از نخستین ماه خدمت آزمایشی بـه نسبت مدت خدمت بـه او تعلق میگیرد و پس از پایان دوره آزمایش طبق مقررات این آیین نامه جزئاً یا کلا قابل استفاده است.

ماده 2 ـ حداقل مدت استفاده از مرخصی استحقاقی یک روز تمام است.

تبصره ـ الحاق 1368 ـ بانوانی کـه فرزند شیرخوار داشته و فرزند آنها از شیر مادر استفاده می نمایند، می توانند تا هنگام دو سالگی فرزند شیرخوار خود، از مرخصی ساعتی تا سقف مرخصی استحقاقی (شامل مرخصی استحقاقی سالیانه بـه اضافه مرخصی ذخیره شده) خود استفاده نمایند.

ماده 3 ـ در اعطاء دو مرخصی استحقاقی باید حداقل یک روز غیر تعطیل فاصله باشد.

ماده 4 ـ کارگزینی های وزارتخانه ها و موسسات دولتی مکلفند در فروردین هر سال جدول اسامی مستخدمین ادارات را کـه متضمن مدت مرخصی استحقاقی هریک از آنان باشد تنظیم کنند و برای روسای ادارات مربوط ارسال دارند.

ماده 5 ـ رییس اداره از لحاظ این آیین نامه، مدیر هر واحد سازمانی مشمول قانون استخدام کشوری است کـه بدون در نظر گرفتن موقع و عنوان آن واحد، اختیار اخذ تصمیم درباره مرخصی های مستخدمین حوزه مدیریت خود را از طرف وزیر یا رییس موسسه دولتی دارا باشد.

ماده 6 ـ اصلاح 1368 ـ استفاده از مرخصی استحقاقی موکول بـه تقاضای کتبی مستخدم و موافقت کتبی رییس واحد مربوط و در غیاب او معاون وی است هر کارمند موظف است در طول سال مرخصی استحقاقی سالیانه خود را درخواست نماید و رییس یا معاون واحد مربوط نیز موظفند ترتیبی اتخاذ نمایند تا امکان استفاده کارمندان از مرخصی سالیانه « به میزان استحقاق» فراهم گردد و با درخواست ایشان در این زمینه با در نظر گرفتن زمان مناسب، موافقت نماید. (پیرو رای شماره 541 - 1385/07/30 هیات عمومی دیوان عدالت اداری مصوبه اصلاحی این ماده صادر نشده است)

بیشتر بخوانید: رای شماره 541 مورخ 1385/07/30 هیات عمومی دیوان عدالت اداری: الزام مستخدم به استفاده از مرخصی استحقاقی سالانه غیر قانونی است.

ماده 7 ـ هر گاه رییس اداره بنا بـه مصالح اداری با تقاضای مرخصی مستخدم از حیث مدت یا موقع استفاده موافقت نکند اعطای آنرا با توافق مستخدم بـه وقت دیگری کـه از تاریخ مورد تقاضای اولیه وی بیش از شش ماه فاصله نداشته باشد موکول می کند، در صورت عدم توافق این مرخصی ذخیره خواهد شد.

ماده 8 ـ هر مستخدمی کـه تحصیل مرخصی نموده، باید از تمام آن مرخصی استفاده کند مگر آنکه بنا بـه ضرورت، رییس اداره مربوط او را دعوت بکار نماید کـه در این صورت نسبت بـه مرخصی استفاده نشده باید طبق ماده 7 عمل شود.

ماده 9 ـ هیچ مستخدمی بـه اختیار نمی تواند در هر سال بیش از پانزده روز از مرخصی استحقاقی سالانه خود را ذخیره نماید و هر گاه از بقیه مرخصی مذکور بـه اختیار استفاده نکند مدت زائد بر پانزده روز ذخیره نخواهد شد.(پیرو رای شماره 257 - 1378/06/20 هیات عمومی دیوان عدالت اداری مصوبه اصلاحی این ماده صادر نشده است)

بیشتر بخوانید: رای شماره 257 مورخ 1378/06/20 هیات عمومی دیوان عدالت اداری: محدودیت 15 روزه در ذخیره مرخصی سالانه مستخدمین غیر قانونی است.

ماده 10 ـ حداکثر مدتی کـه مستخدم در سال می تواند از مرخصی استحقاقی همان سال و مرخصی استحقاقی ذخیره شده استفاده نماید جمعاً از چهار ماه تجاوز نخواهد کرد. چنین مستخدمی هر گاه بخواهد از باقیمانده مرخصی ذخیره شده خود نیز استفاده نماید باید حداقل یک سال تمام خدمت کرده باشد.

ماده 11 ـ مستخدمی کـه در حال مرخصی استحقاقی است می تواند تقاضا کند مرخصی او تمدید شود. موافقت با این تقاضا مستلزم رعایت ماده 10 این آیین نامه خواهد بود.

ماده 12 ـ در صورتی کـه تصمیم رییس اداره در مورد تمدید مرخصی بـه مستخدم ابلاغ نشده باشد مستخدم مکلف است در پایان مدت مرخصی در پست خود حاضر شود و عدم حضور وی اگر بدون اطلاع و عذر موجه باشد ترک خدمت محسوب خواهد شد.

ماده 13 ـ حفظ پست ثابت سازمانی مستخدمی کـه در حال استفاده از مرخصی استحقاقی است الزامی می باشد و در این مدت، رییس اداره وظایف او را بـه مستخدم یا مستخدمین دیگر محول می کند.

ماده 14 ـ با مستخدمی کـه در حال استفاده از مرخصی استحقاقی بیمار شود مطابق مقررات، فصل دوم و نسبت بـه مدت مرخصی استحقاقی استفاده نشده وی طبق ماده 7 این آیین نامه رفتار خواهد شد.

ماده 15 ـ اصلاح 1368 ـ موافقت با تقاضای مرخصی استحقاقی استفاده نشده مستخدمین در هنگام بازنشستگی با رعایت مقررات مربوط الزامی است و در این مورد حفظ پست سازمانی مستخدم ضروری نمی باشد.

تبصره ـ الحاق 1368 ـ در مورد مشمولین ماده 77 قانون استخدام کشوری، اعطاء مرخصی موکول بـه آن است کـه مستخدم در مهلت مناسبی قبل از رسیدن بـه سن شصت و پنج سالگی تقاضای مرخصی کرده باشد.

ماده 16 ـ منسوخ 1368 ـ وزارتخانه ها و موسسات دولتی باید قبل از بازنشسته کردن مستخدم طبق ماده های 76 و 77 قانون استخدام کشوری، مرخصی استحقاقی استفاده نشده وی را اعطاء نمایند. در مورد مشمولین ماده 77 اعطاء مرخصی موکول است بـه آنکه مستخدم در مهلت متناسبی قبل از رسیدن بـه سن شصت و پنج سالگی تقاضای مرخصی کرده باشد.

ماده 16 ـ اصلاح 1368 ـ حداکثر مدت مرخصی موضوع ماده های 15 و 16 این آیین نامه از چهار ماه تجاوز نخواهد کرد و در این مواد حفظ پست سازمانی مستخدم ضروری نیست.

تبصره ـ الحاق 1368 ـ در صورتی کـه بدلیل حساسیت شغلی، با رعایت سایر مواد این آییننامه و بـه تشخیص دستگاه، موافقت با مرخصی مستخدم امکانپذیر نباشد و میزان ذخیره مرخصی مستخدم بیش از چهار ماه گردد، صرفاً آن میزان از مرخصی مذکور کـه از تاریخ ابلاغ این آییننامه بـه بعد مازاد بر چهار ماه شده است. از محدودیت چهار ماه مندرج در این ماده مستثنی می باشد.

ماده 17 ـ اصلاح 1368 ـ تعطیلات فصلی مستخدمین رسته آموزشی و دیگر مستخدمینی کـه از این نوع تعطیلات استفاده می کنند تا میزان یک ماه در سال بحساب مرخصی استحقاقی آنان در همان سال منظور می شود. این قبیل مستخدمین چنانچه در طول سال بـه عللی بـه میزان متر از تعطیلات فصلی استفاده نمایند ملزم می باشند با درخواست مرخصی، مازاد مدت تا یک ماه را در طول سال تحصیلی از مرخصی استحقاقی با رعایت مقررات این آیین نامه استفاده نمایند و چنانچه رییس اداره یا معاون اداری و مالی وی بنا بـه مصالح اداری با درخواست مرخصی مزبور موافقت ننماید و بدین وسیله امکان استفاده از این مرخصی تا پایان سال تحصیلی برای فرد فراهم نگردد، این مرخصی برای سال بعد ذخیره خواهد شد. اجرای مفاد این ماده از تاریخ ابلاغ می باشد.

تبصره ـ اصلاح 1382 ـ اعطای مرخصی استحقاقی بـه میزان حداکثر یک ماه بـه مشمولین طرح طبقه بندی مشاغل معلمان برای یکبار در طول مدت خدمت فقط بـه منظور انجام مناسک حج تمتع (حج و اجب) در ایام تشرف بـه مکه مکرمه و مدینه منوره با رعایت سایر مقررات این فصل امکان پذیر خواهد بود و مدت مرخصی استفاده شده موضوع این تبصره از تعطیلات فصلی آنان در همان سال تحصیلی کسر می گردد.

ماده 18 ـ اصلاح 1368 ـ حقوق و فوق العاده های ایام مرخصی استحقاقی مستخدم کـه بـه مدت خدمت خارج از کشوری وی تعلق می گیرد در صورتی کـه آن مرخصی در خارج از کشور مورد استفاده واقع شود بـه ارز قابل پرداخت است.

ماده 19 ـ اصلاح 1368 ـ بـه مرخصی استعلاجی کـه از چهار ماه تجاوز نماید نسبت به مدت زائد بر چهار ماه و بـه دوران مرخصی بدون حقوق و آمادگی بـه خدمت و تعلیق و انفصال و خدمت زیر پرچم و غیبت موجه مرخصی استحقاقی تعلق نمی گیرد. معذوریت بانوان باردار کـه وضع حمل آنان دوقلو بـه بالا باشد مشمول محدودیت چهار ماه موضوع این ماده نمی باشد.

ماده 20 ـ اصلاح 1368 ـ مرخصی استحقاقی ای کـه مستخدمین تا تاریخ تصویب این آییننامه ذخیره کرده اند محفوظ است ولی ترتیب استفاده از آن تابع مقررات این آیین نامه خواهد بود.

تبصره ـ الحاق 1368 ـ کارکنان غیر رسمی دستگاه های دولتی کـه طبق مقررات قانونی بـه استخدام رسمی پذیرفته می شوند، چنانچه قبل از پذیرفته شدن بـه استخدام رسمی، حسب مقررات یا مفاد قرارداد استخدامی حاکم بر وضعیت خود حق استفاده از مرخصی استحقاقی را داشته و این مرخصی طبق همان مقررات قابل ذخیره شدن بوده و ذخیره نیز شده باشد، پس از تبدیل وضع می توانند با رعایت مقررات این فصل از مرخصی ذخیره شده مذکور استفاده نمایند.

فصل دوم ـ مرخصی استعلاجی

بیشتر بخوانید:

مجموعه مقررات مرتبط با آیین نامه مرخصی ها (مقررات استخدام کشوری)

ماده 21 ـ اصلاح 1368 ـ هر گاه مستخدم شاغل بیمار شود و آن بیماری مانع از خدمت او باشد باید مراتب را در کوتاه ترین مدت ممکن بـه اداره متبوع اطلاع دهد و در موارد کمتر از ده روز گواهی پزشک را در اولین روز پس از مراجعه بـه محل خدمت و در موارد ده روز و بیشتر، در پایان روز دهم بـه رییس یا معاون واحد مربوطه» جهت ارجاع بـه کارگزینی ارسال دارد.

ماده 22 ـ اصلاح 1368 ـ کارگزینی مکلف است گواهی پزشک معالج مستخدم را برای اظهار نظر نزد پزشک معتمد وزارتخانه یا موسسه دولتی متبوع ارسال دارد و در صورتی کـه مفاد گواهی مورد تایید قرار گیرد حکم مرخصی استعلاجی را صادر نماید.

تبصره 1 ـ الحاق 1368 ـ در صورتی کـه دستگاه ذی ربط پزشک معتمد در اختیار نداشته باشد، سازمان های منطقه ای بهداشت و درمان استان مکلف بـه همکاری و معرفی پزشک معتمد از میان پزشکان سازمان خواهند بود.

تبصره 2 ـ الحاق 1368 ـ اگر مستخدم بـه نظر دستگاه ذیربط معترض باشد موضوع بـه کمیسیون پزشکی ارجاع می شود و نظر این کمیسیون قطعی خواهد بود.

ماده 24 ـ منسوخ 1368 ـ هر گاه گواهی پزشک معالج از لحاظ عدم توانایی مستخدم بـه انجام دادن خدمت یا مدت معذوریت مورد تردید پزشک معتمد باشد. وی مستخدم را معاینه و از طرق مقتضی حقیقت را احراز خواهد نمود.

ماده 25 ـ منسوخ 1368 ـ در صورتی کـه پزشک معتمد گواهی پزشک معالج را تایید نکند نظر خود را بـه مستخدم و کارگزینی اعلام خواهد کرد. اگر مستخدم بـه نظر پزشک معتمد معترض باشد اختلاف بـه کمیسیون پزشکی ارجاع می شود و تا وقتی کـه نظر کمیسیون پزشکی اعلام نگردیده مستخدم باید طبق نظر پزشک معتمد عمل کند.

ماده 23 ـ اصلاح 1368 ـ کمیسیون پزشکی حداقل مرکب از سه نفر پزشک خواهد بود کـه بنا بـه درخواست دستگاه متبوع مستخدم و با توجه بـه نوع بیماری توسط سازمانهای منطقه ای بهداشت، درمان و آموزش پزشکی تعیین خواهد شد. سازمانهای مذکور مکلفند در اسرع وقت کمیسیون را تشکیل و نتیجه را به دستگاه ذی ربط اعلام نمایند.

ماده 27 ـ منسوخ 1368 ـ اعضاء کمیسیون پزشکی از بین پزشکانی کـه در اختیار وزارتخانه یا موسسه دولتی محل خدمت مستخدم بیمار هستند انتخاب خواهند شد. در مواردی کـه وزارتخانه یا موسسه دولتی پزشک مخصوص در اختیار نداشته باشد از وزارت بهداری استمداد می کند و در این صورت وزارت بهداری مکلف است از پزشکانی کـه در خدمت دارد برای شرکت در کمیسیون مأمور نماید.

ماده 28 ـ منسوخ 1368 ـ وزارتخانه ها و موسسات دولتی می توانند در هر یک از نقاط خارج از مرکز کـه لازم بدانند اقدام بـه تشکیل کمیسیون پزشکی بنمایند. تکلیف وزارت بهداری در نقاط مزبور بـه عهده بهداری محل خواهد بود.

ماده 24 ـ اصلاح 1368 ـ تشخیص ابتلاء مستخدم بـه بیماری صعب العلاج و تعیین مدت معذوریت وی بـه عهده کمیسیون پزشکی است. حداکثر مدت این معذوریت در هر نوبت شش ماه است و قابل تمدید خواهد بود.

ماده 25 ـ اصلاح 1368 ـ در هر مورد کـه موضوع بـه کمیسیون پزشکی ارجاع می شود نظر کمیسیون کـه باتفاقیا بـه اکثریت اتخاذ شود قاطع خواهد بود.

ماده 26 ـ اصلاح 1368 ـ بـه بانوان باردار برای هر بار وضع حمل تا سه فرزند، سه ماه معذوریت و برای فرزند چهارم بـه بعد دو ماه معذوریت و برای وضع حمل دو قلو چهار ماه و برای وضع حمل دو قلو بـه بالا یک سال معذوریت با استفاده از حقوق و فوق العاده های مربوط داده می شود. معذوریت وضع حمل جزو مرخصی استعلاجی محسوب می شود و تشخیص تاریخ شروع آن بر عهده پزشک معالج است .

ماده 27 ـ اصلاح 1368 ـ بـه مستخدمی کـه از مرخصی استعلاجی استفاده می نماید تا چهار ماه و در صورتی کـه بـه علت ابتلا بـه بیماری صعب العلاج یا زایمان فرزندان توامان (وفق مفاد ماده 26 اصلاحی آیین نامه مرخصی ها) مرخصی استعلاجی وی بیش از چهار ماه باشد، تا حداکثر یک سال حقوق و فوق العاده های مربوط و مورد بیماریهای صعب العلاج در مدت زاید بر یک سال تا هنگامی کـه مشمول ماده (79) قانون استخدام کشوری قرار نگرفته است فقط حقوق پرداخت می گردد.

ماده 28 ـ اصلاح 1368 ـ حقوق و فوق العاده های مستخدمینی کـه در خارج از کشور بـه حالت اشتغال با مأموریت خدمت می کنند در مدت مرخصی استعلاجی تا دو ماه بـه ارز و در مدت زائد بر آن با رعایت ماده 32 بـه ریال پرداخت خواهد شد.

ماده 29 ـ اصلاح 1368 ـ گواهینامه ای کـه در مورد بیماری مستخدم در خارج از کشور صادر شده، باید از حیث صحت صدور بـه تصدیق سفارتخانه یا کنسولگری ایران در محل برسد. هر گاه مفاد چنین گواهینامه ای مورد تردید پزشک معتمد قرار گیرد موضوع در کمیسیون پزشکی برای اظهار نظر قطعی مطرح می شود.

ماده 30 ـ اصلاح 1368 ـ مرخصی استعلاجی مستخدم در صورتی کـه بیماری او ادامه یابد با رعایت مقررات این فصل قابل تمدید است.

ماده 31 ـ اصلاح 1368 ـ جز مستخدمان موضوع ماده (26) این آیین نامه حفظ پست ثابت سازمانی مستخدمی کـه از مرخصی استعلاجی استفاده می کند بیش از چهار ماه الزامی نیست.

فصل سوم ـ مرخصی بدون حقوق

بیشتر بخوانید:

مجموعه مقررات مرتبط با آیین نامه مرخصی ها (مقررات استخدام کشوری)

ماده 32 ـ اصلاح 1368 ـ استفاده از مرخصی بدون حقوق موقوف بـه اختتام دوره آزمایشی است و فقط در موارد زیر ممکن خواهد بود:

1ـ مستخدم استحقاق مرخصی نداشته باشد و احتیاجش بـه استفاده از مرخصی مسلم شود.

2 ـ مستخدم قصد ادامه تحصیل داشته باشد و مدارک لازم را ارائه نماید.

3 ـ مستخدم ناگزیر باشد بـه اتفاق همسرش بـه خارج از محل خدمت خود مسافرت کند.

4 ـ مستخدم پس از استفاده از چهار ماه مرخصی استعلاجی سالانه بـه سبب ادامه همان بیماری یا ابتلاء بـه بیماری دیگر قادر بـه خدمت نباشد و بیماری او هم صعب العلاج تشخیص نشود.

تبصره ـ اصلاح 1365 ـ اعطای مرخصی بدون حقوق بـه مستخدمین آزمایشی کـه در طول خدمت آزمایشی با ارائه مدارک و بـه تشخیص موسسه متبوع خود نیاز به استفاده از مرخصی بدون حقوق داشته باشند حداکثر تا دو ماه متوالی با رعایت سایر مقررات این فصل امکان پذیر خواهد بود.

ماده 33 ـ اصلاح 1368 ـ مستخدم باید تقاضا نامه استفاده از مرخصی بدون حقوق را با ذکر علت و مدت آن توسط رییس اداره خود بـه وزارتخانه یا موسسه دولتی متبوع ارسال نماید. وزارتخانه یا موسسه دولتی تصمیم لازم را در این باره اتخاذ و در صورت موافقت حکم مرخصی بدون استفاده از حقوق را با رعایت تبصره 2 ماده 49 قانون استخدام کشوری صادر خواهد کرد.

فصل چهارم ـ مقررات مختلفه

بیشتر بخوانید: