۱- هدف: هدف از تدوین این دستورالعمل تعیین رویه مشخص ارزیابی انطباق وسایل نقلیه ای است که دارای تأییدیه معتبر در زمان تولید بوده؛ ولی به سبب برخی عیوب امکان عرضه به صورت وسیله نقلیه نو تولید فاقد عیب را ندارند.

2- دامنه کاربرد: این دستورالعمل شامل کلیه وسایل نقلیه داخلی نو تولید قبل از عرضه به بازار در گروه های M، N، O، L و T مطابق تعاریف استانداردهای ملی ایران به شماره ۶۹۲۴، ۷۵۵۸ و ۱۳۲۵۹ می باشد.

یادآوری - این دستورالعمل مشمول وسایل نقلیه مستعمل و همچنین وسایل نقلیه دارای عیوب ایمنی نمی گردد.

3- مسئولیت اجرا، اطلاع رسانی و نظارت: مسئولیت اجرا و اطلاع رسانی این دستورالعمل بر عهده ادارات کل استاندارد استان ها می باشد. نظارت بر حسن اجرای این دستورالعمل بر عهده دفتر تخصصی ذی ربط در معاونت ارزیابی انطباق کالا و نظارت بر اجرای استاندارد است.

۴- قوانین مرتبط:

۱-۴ قانون تقویت و توسعه نظام استاندارد مصوب یازدهم مهرماه یک هزار و سیصد و نود و شش مجلس شورای اسلامی.

۲-۴ قانون ارتقا کیفی تولید خودرو و سایر تولیدات صنعتی مصوب ۱۳۸۹ مجلس شورای اسلامی.

۳-۴ قانون ساماندهی صنعت خودرو مصوب ۱۴۰۱ مجلس شورای اسلامی.

5- تعاریف: در این دستورالعمل، واژه ها و اصطلاحات با تعاریف زیر به کار برده می شوند:

۱-۵سازمان: منظور، سازمان ملی استاندارد ایران است.

۲-۵ دفتر تخصصی: منظور، دفتر ارزیابی انطباق صنایع حمل و نقل و ماشین آلات در معاونت ارزیابی انطباق کالا و نظارت بر اجرای استاندارد می باشد.

۳-۵ اداره کل: منظور، اداره کل استاندارد استان محل تولید خودرو است.

۴-۵ شرکت بازرسی: منظور، شرکت بازرسی است که با دامنه هر یک از استانداردهای ملی مرتبط از مرکز ملی تأیید صلاحیت ایران گواهینامه تأیید صلاحیت اخذ نموده است.

۵-۵ وسیله نقلیه نو تولید(مطابق تعریف بند(ظ) ماده 2 آیین نامه اجرایی قانون حمایت از مصرف کنندگان خودرو موضوع مصوبه 7415 /ت 51681 هـ مورخ 1395/01/28 هیئت وزیران): منظور، وسیله نقلیه ای که به هنگام تحویل به مصرف کننده بیش از نود و نه کیلومتر طی مسافت نکرده باشد.

۶-۵ وسیله نقلیه درجه دو: وسیله نقلیه دارای تأییدیه معتبر در زمان تولید که به دلیل پیدا نمودن برخی عیوب ظاهری و یا عملکردی مطابق اظهار خودروساز، امکان ارائه به عنوان وسیله نقلیه نو تولید فاقد عیب را ندارد.

7-5 سیستم های اصلی خودرو: به مجموعه ارکان اصلی خودرو شامل شاسی، بدنه، زیر بدنه نگهدارنده (Under body)، قوای محرکه، سیستم انتقال قدرت، محورها، سیستم فرمان، سیستم ترمز، دسته سیم اصلی وسیله نقلیه، سیستم مالتی پلکس، چراغ ها و سایر سیستم های مشمول استانداردهای اجباری، سیستم های اصلی اطلاق می شود.

بیشتر بخوانید:

مجموعه مقررات خودرو و حمل و نقل زمینی

مجموعه مقررات مرتبط با دستورالعمل ارزیابی وسایل نقلیه درجه دو تولید داخل (مقررات استاندارد)

نظریات مشورتی مرتبط با تولید و صنعت

مجموعه موضوعی آرای وحدت رویه قضایی

آرای دیوان عدالت اداری مرتبط با تولید و صنعت

8-5 سیستم های تکمیلی وسیله نقلیه: به تمامی سیستم های برقی یا مکانیکی که به صورت انتخابی (option) توسط سازنده بر روی وسیله نقلیه نصب می شوند از قبیل سیستم های مالتی مدیا، کروز کنترل، گرم کن و سردکن صندلی، دوربین پیرامون وسیله نقلیه و نظایر آن، اطلاق می گردد.

9-5عیوب ایمنی: به هر گونه عیب وسیله نقلیه یا هر یک از سیستم های اصلی که باعث خروج از شرایط اولیه استفاده شده و ایمنی آن را به مخاطره می اندازد، عیوب ایمنی اطلاق می گردد.

10-5 عیوب عملکردی: به هر گونه نقص، ایراد و خلأ در وسیله نقلیه که منجر به عدم عملکرد صحیح حداقل یکی از سیستم های اصلی یا تکمیلی وسیله نقلیه شود، اطلاق می گردد.

۱۱-۵ عیوب ظاهری: به هر گونه عیب در مشخصات ظاهری خودرو که ایمنی آن را به مخاطره نمی اندازد؛ ولی از نظر مصرف کننده ایراد محسوب شده و باعث نا رضایتی گردد، گفته می شود.

12-5 قطعات اصلی Original Equipment Manufacturer (OEM)): قطعات و سیستم های استفاده شده در فرایند تولید وسیله نقلیه است که از تأمین کنندگان و تولیدکنندگان مشخصی تهیه شده و دارای درجه کیفی ممتاز خودروساز می باشد.

13-5 تجاری سازی: مجموعه عملیات تعیین شده و تحت کنترل که توسط سازنده پس از تکمیل فرایند ساخت محصول و اطمینان از انطباق محصول با مجموعه الزامات فنی و سیستمی و قبل از عرضه به نمایندگی های مجاز انجام می گردد، اطلاق می شود.

۶- شرح اقدامات

۱-۶ اقدامات سازنده

1-1-6 سازنده باید برای تعیین و طبقه بندی وسیله نقلیه درجه دو دستورالعمل داخلی تهیه نماید. دستورالعمل مذکور باید دربرگیرنده موارد ذیل باشد:

الف) عدم مغایرت مفاد آن با الزامات این دستورالعمل؛

ب) تعیین و تفکیک دلایل درجه دو بودن یک محصول؛

پ) شرح اقدامات اجرایی واحد تولیدی برای خودروهای درجه دو؛

ت)عارضه یابی تولید خودروی درجه دو و اقدامات اصلاحی برای کاهش نرخ تولید سالیانه آن.

یادآوری - بررسی و اجرای دستورالعمل سازنده، در ارزیابی تطابق تولید هر نوع خودرو مطابق الزامات بند ۶-۴-۲ دستورالعمل «نحوه صدور گواهینامه تأیید نوع و کنترل فرایند تطابق تولید وسایل نقلیه تولید داخل» به شماره ۲۲۵/۱۳۱/د کنترل می گردد.

2-1-6 عیوبی که در طول فرایند تولید ایجاد می گردد باید قبل از تجاری سازی با عملیات بازکاری (Rework) رفع گردد و وسیله نقلیه ای که این فرایند بر روی آنها انجام می گیرد درجه دو محسوب نمی گردند.

۳-۱-۶ وسایل نقلیه ای که پس از تجاری سازی بنا به دلایل مختلف دارای یکی از عیوب ایمنی طبق کاربرگ شماره یک گردیده اند، در صورت عدم امکان رفع آن عیوب باید به نحو مقتضی از فرایند عرضه به مصرف کننده خارج شود.

یادآوری - چنان که رفع برخی از عیوب ایمنی مستلزم تعویض، برش و جوشکاری قطعات اصلی شاسی و بدنه، شاسی کشی و مانند آن باشد، وسیله نقلیه امکان عرضه عمومی به بازار ندارد.

بیشتر بخوانید:

مجموعه مقررات خودرو و حمل و نقل زمینی

مجموعه مقررات مرتبط با دستورالعمل ارزیابی وسایل نقلیه درجه دو تولید داخل (مقررات استاندارد)

نظریات مشورتی مرتبط با تولید و صنعت

مجموعه موضوعی آرای وحدت رویه قضایی

آرای دیوان عدالت اداری مرتبط با تولید و صنعت

4-1-6 در صورتی که وسیله نقلیه پس از تجاری سازی دارای یکی از عیوب ایمنی یا عملکردی طبق کاربرگ شماره یک بوده به نحوی که رفع آن مستلزم تغییر و جایگزینی قطعه، سیستم یا مجموعه فنی مجزا باشد، باید با قطعات اصلی تعویض شده و رفع عیب گردد. این وسایل نقلیه پس از رفع عیب درجه دو محسوب نشده و عرضه عمومی آنها بلا مانع است.

یادآوری – در صورتی که بنا به اسناد و دلایل موجه از سوی سازنده که مورد تأیید سازمان نیز قرار گرفته باشد، تأمین قطعات اصلی امکان پذیر نباشد، مشروط به اینکه قطعات تعویضی واجد استانداردها و الزامات تعیین شده باشند، وسیله نقلیه درجه دو محسوب می گردد.

5-1-6 در صورتی که رفع عیوب ایمنی و عملکردی با تعویض و اصلاح قطعات امکان پذیر نباشد، وسیله نقلیه امکان عرضه عمومی به بازار ندارد.

6-1-6 در صورتی که وسیله نقلیه دارای یکی از عیوب ظاهری طبق کاربرگ شماره یک باشد به نحوی که با تعویض قطعه امکان رفع عیب میسر نباشد، محصول به عنوان وسیله نقلیه درجه دو محسوب می گردد.

7-1-6 تولیدکنندگان مکلف اند فهرست وسایل نقلیه درجه دو را با ذکر نوع عیب در قالب کاربرگ «اظهاریه» به شماره مدرک 3- 272 / 131/ک به اداره کل اعلام نمایند.

یادآوری - مطابق بند 9 ماده 40 قانون تقویت و توسعه نظام استاندارد، هر گونه اظهار انطباق خلاف واقع در این خصوص دارای ضمانت اجرایی جزائی می باشد.

۸-۱-۶ تولید کنندگان مکلف اند پس از تأیید نهایی فهرست وسایل نقلیه درجه دو از سوی سازمان، نوع عیب را در اسناد فروش هر خودرو درج نمایند.

۲-۶ اقدامات شرکت بازرسی

1-2-6 شرکت بازرسی پس از ارجاع موضوع از طریق اداره کل، باید عیوب اعلام شده از سوی سازنده را با الزامات قید شده در این دستورالعمل تطبیق داده و شماره شاسی هایی که درجه دو محسوب نمی شوند را با ذکر دلیل به تولید کننده و اداره کل اعلام نماید.

۲-۲-۶ شرکت بازرسی باید طبق کاربرگ شماره دو نسبت به بازرسی ظاهری از وسایل نقلیه که مطابق اظهاریه سازنده و الزامات این دستورالعمل درجه دو محسوب می گردند، اقدام و نتایج آن را به اداره کل اعلام نماید.

۳-۶ اقدامات اداره کل

۱-۳-۶ اداره کل نتایج بررسی و بازرسی اعلام شده از سوی شرکت بازرسی را بررسی و در صورت لزوم نسبت به انجام بازرسی از خودروها اقدام می نماید.

۲-۳-۶ اداره کل باتوجه به نتایج بند ۶- ۳- ۱، فهرست وسایل نقلیه تأیید شده و وسایل نقلیه تأیید نشده با ذکر نوع عیب را به دفتر تخصصی اعلام می نماید.

۴-۶ اقدامات دفتر تخصصی

1-4-6 فهرست وسایل نقلیه تأیید شده از طریق دفتر تخصصی جهت شماره گذاری به مراجع ذی ربط ارسال می گردد.

۲-۴-۶ جهت پیگیری ضمانت اجرای موضوع بند ۹ ماده ۴۰ قانون تقویت و توسعه نظام استاندارد، دفتر تخصصی فهرست وسایل نقلیه تأیید نشده را به مراجع ذی صلاح منعکس می نماید.

۷- مستندات مرتبط: دستورالعمل صدور گواهی تأیید نوع و کنترل تطابق تولید خودرو به شماره ۲۲۵ / ۱۳۱/د.

۸- بایگانی سوابق: کلیه مدارک و سوابق مربوط به اجرای این دستورالعمل، به مدت پنج سال نگهداری شود.

9- گیرندگان مدرک: معاونت های ستادی، پژوهشگاه و ادارات کل استانی

بیشتر بخوانید:

مجموعه مقررات خودرو و حمل و نقل زمینی

مجموعه مقررات مرتبط با دستورالعمل ارزیابی وسایل نقلیه درجه دو تولید داخل (مقررات استاندارد)

نظریات مشورتی مرتبط با تولید و صنعت

مجموعه موضوعی آرای وحدت رویه قضایی

آرای دیوان عدالت اداری مرتبط با تولید و صنعت

۱۰- پیوست ها

1-10 پیوست شماره یک: کاربرگ "دسته بندی عیوب ایمنی، عملکردی و ظاهری". ص1 ادامه در متن و تصویر

2-10 پیوست شماره دو: کاربرگ "چک لیست بازرسی فیزیکی وسیله نقلیه". ص1 ادامه در متن و تصویر

3-10 پیوست شماره سه: کاربرگ "روند نمای نحوه ارزیابی انطباق وسیله نقلیه درجه دو". ص1 ادامه در متن و تصویر

۱۱- مدارک منسوخ شده در این دستورالعمل کاربرد ندارد.

این دستورالعمل در چهارصد و هفتاد و ششمین (۴۷۶) جلسه کمیته تخصصی مورخ 1402/06/27 به تصویب رسید.

تگ ها:

مقررات دستورالعمل حمل و نقل استاندارد خودرو