دستورالعمل جزء 3 بند (ط) تبصره 2 قانون بودجه 1402 مصوب 1402/03/24
دستورالعمل جزء 3 بند (ط) تبصره 2 قانون بودجه 1402 با موضوع احراز صلاحیت مدیران عامل و اعضای هیأت مدیره/ هیأت عامل و همچنین افرادی کـه بـه نمایندگی صاحب سهم دولت در شرکت ها بـه عنوان عضو هیأت مدیره/ هیأت عامل معرفی می شوند در بودجه 1402 مصوب 1402/03/24
شناسنامه دستورالعمل جزء 3 بند (ط) تبصره 2 قانون بودجه 1402:
شماره روزنامه رسمی: 22831
تاریخ روزنامه رسمی: 1402/05/19
شماره ابلاغ: 75627/ت61362هـ
تاریخ ابلاغ: 1402/05/02
مرجع تصویب: هیأت وزیران
تاریخ تصویب: 1402/03/24
بیشتر بخوانید:
مجموعه مقررات مرتبط با دستورالعمل جزء 3 بند (ط) تبصره 2 قانون بودجه 1402 (مقررات شرکتهای دولتی)
شرکتهای دولتی در نظریات مشورتی
موضوعات قوه مجریه در آراء وحدت رویه قضایی
شرکتهای دولتی در آراء دیوان عدالت اداری
مقررات مرجع دستورالعمل جزء 3 بند (ط) تبصره 2 قانون بودجه 1402:
جزء (3) بند (ط) تبصره (2) قانون بودجه 1402: سازمان اداری و استخدامی کشور مکلف است با همکاری سازمان برنامه و بودجه کشور و وزارت امور اقتصادی و دارایی، دستورالعمل احراز صلاحیت مدیران عامل و اعضای هیات مدیره/هیات عامل و همچنین افرادی را کـه بـه نمایندگی صاحب سهم در شرکت ها بـه عنوان عضو هیات مدیره/هیات عامل معرفی می شوند و همچنین دستورالعمل ساماندهی حقوق و مزایای مدیران عامل و اعضاء هیات مدیره/هیات عامل شرکت های موضوع این بند را، با در نظر گرفتن اندازه و پیچیدگی فعالیت شرکت و نیز معیارهایی نظیر میزان تحصیلات، رشته تحصیلی، سوابق تجربی و مدیریتی، تهیه نموده و حداکثر تا پایان اردیبهشت سال ۱۴۰2 با رعایت قوانین بـه تصویب هیات وزیران برساند. تمامی شرکت های دولتی موضوع این بند موظفند با رعایت تبصره سه (۳) ماده (۲۹) قانون برنامه پنجساله ششم توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی جمهوری اسلامی ایران حقوق و مزایای مدیران مذکور را از زمان ابلاغ مصوبه، بر اساس دستورالعمل مربوط پرداخت نمایند. تخلف از این بند در حکم تصرف غیرقانونی در وجوه و اموال دولتی محسوب می شود. مفاد این بند در خصوص شرکت هایی کـه دولت سهامدار اصلی نبوده اما مدیریت بر اساس نظر دولت تعیین می گردد، نیز جاری است.
بیشتر بخوانید: دستورالعمل احراز صلاحیت مدیران عامل و اعضای هیات مدیره/ هیات عامل و همچنین افرادی کـه بـه نمایندگی صاحب سهم دولت در شرکت ها بـه عنوان عضو هیات مدیره/ هیات عامل معرفی می شوند مصوب ۱۴۰۱/۰۹/۰۲
متن دستورالعمل دستورالعمل جزء 3 بند (ط) تبصره 2 قانون بودجه 1402:
هیأت وزیران در جلسه 1402/03/24 بـه پیشنهاد سازمان اداری و استخدامی کشور (با همکاری سازمان برنامه و بودجه کشور و وزارت امور اقتصادی و دارایی) و بـه استناد جزء (3) بند (ط) تبصره (2) ماده واحده قانون بودجه سال 1402 کل کشور، دستورالعمل احراز صلاحیت مدیران عامل و اعضای هیأت مدیره / هیأت عامل و همچنین افرادی کـه بـه نمایندگی صاحب سهم دولت در شرکت ها کـه بـه عنوان عضو هیأت مدیره / هیأت عامل معرفی می شوند را بـه شرح زیر تصویب کرد:
بیشتر بخوانید:
مجموعه مقررات مرتبط با دستورالعمل جزء 3 بند (ط) تبصره 2 قانون بودجه 1402 (مقررات شرکتهای دولتی)
شرکتهای دولتی در نظریات مشورتی
موضوعات قوه مجریه در آراء وحدت رویه قضایی
شرکتهای دولتی در آراء دیوان عدالت اداری
ماده 1 ـ در این دستورالعمل، اصطلاحات زیر در معانی مشروح مربوط بـه کار می روند:
1 ـ قانون: قانون بودجه سال 1402 کل کشور.
2 ـ شرکت دولتی: شرکت های موضوع ماده (4) قانون مدیریت خدمات کشوری و ماده (4) قانون محاسبات عمومی کشور.
3 ـ شرکت تابع: شرکت دارای شخصیت حقوقی مستقل کـه بیش از پنجاه درصد(50%) از سهام یا سرمایه آن مجتمعاً یا منفرداً متعلق بـه دستگاه های موضوع ماده (5) قانون مدیریت خدمات کشوری یا شرکت های تابع آن باشد.
4 ـ شرکت وابسته: شرکت دارای شخصیت حقوقی مستقل کـه پنجاه درصد (50%) یا کمتر از پنجاه درصد (50%) از سهام یا سرمایه آن مجتمعاً یا منفرداً متعلق بـه دستگاه های موضوع ماده (5) قانون مدیریت خدمات کشوری باشد.
5 ـ شرکت تحت مدیریت: شرکت دارای شخصیت حقوقی مستقل کـه حداکثر پنجاه درصد (50%) از سهام یا سرمایه آن متعلق بـه دولت یا یک شرکت دولتی بوده و اکثریت اعضای هیأت مدیره آن توسط دولت (دستگاه های اجرایی) یا بر اساس نظر دولت (دستگاه های اجرایی) تعیین می شود.
6 ـ تجربه خدمتی: آن قسمت از خدمات دولتی و یا غیردولتی فرد در مشاغل کارشناسی و همتراز کـه طی آن، فرد مشغول بـه انجام مأموریت هایی بوده کـه با مأموریت های اختصاصی شرکت محل انتصاب مشابه باشد. (موضوع ماده (14) آیین نامه اجرایی طرح طبقه بندی مشاغل)
7 ـ تجربه مدیریتی: خدمات دولتی و یا غیردولتی فرد در سمت مدیریت حرفه ای، مقامات و عناوین مشابه در:
الف ـ حوزه مأموریت اصلی (شغل اختصاصی) شرکت (سطح یک).
ب ـ واحدهای ستادی (شغل عمومی) شرکت (سطح دو).
پ ـ سمت های موضوع ماده (71) قانون مدیریت خدمات کشوری (سطح سه).
ت ـ مدیریت دستگاه های اجرایی (سطح چهار).
8 ـ شایستگی های عمومی مدیران: شایستگی های موضوع مصوبه شماره 579095 مورخ 1395/04/01 شورای عالی اداری با اصلاحات بعدی آن.
9 ـ کارگروه: کارگروه متشکل از سازمان اداری و استخدامی کشور، وزارت امور اقتصادی و دارایی، سازمان برنامه و بودجه کشور (در سطح معاون مرتبط) و حسب مورد رییس دستگاه مربوط کـه در سازمان اداری و استخدامی کشور مستقر است.
10 ـ اعضای موظف هیأت مدیره: فردی کـه علاوه بر عضویت قانونی در هیأت مدیره یک شرکت، دارای سمت اجرایی و شغل مشخص و مستمری در همان شرکتی کـه عضو هیأت مدیره آن است، می باشد.
11 ـ اعضای غیرموظف هیأت مدیره: فردی کـه فقط عضو قانونی در هیأت مدیره یک شرکت است و هیچ گونه سمت اجرایی و شغل مشخص و مستمری در همان شرکتی کـه عضو هیأت مدیره آن است، ندارد.
ماده ۲ ـ در اجرای جزء (1) و ذیل جزء (3) بند (ط) تبصره (2) قانون، اشخاص حقوقی مشمول این دستورالعمل بـه شرح زیر می باشند:
1 ـ شرکت های دولتی، بانک ها و مؤسسات انتفاعی وابسته بـه دولت مندرج در پیوست شماره (۳) قانون، شرکت های تابع و وابسته بـه آنها.
2 ـ شرکت ها و مؤسسات دولتی کـه شمول قوانین و مقررات عمومی نسبت بـه آنها مستلزم ذکر یا تصریح نام است نظیر شرکت های تابع، وابسته و تحت مدیریت وزارت نفت، بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران، سازمان گسترش و نوسازی صنایع ایران و شرکت های تابع، وابسته و تحت مدیریت سازمان توسعه و نوسازی معادن و صنایع معدنی ایران.
3 ـ شرکت های تابع، وابسته و تحت مدیریت مؤسسات و نهادهای عمومی غیردولتی و دانشگاه آزاد اسلامی.
4 ـ شرکت های تابع، وابسته و تحت مدیریت وزارت دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح.
5 ـ شرکت های تابع، وابسته و تحت مدیریت سازمان انرژی اتمی ایران.
6 ـ شرکت های تابع، وابسته و تحت مدیریتی کـه در اجرای قانون اجرای سیاست های کلی اصل چهل و چهارم (44) قانون اساسی مصوب 1386 با اصلاحات بعدی آن، بخشی از سهام یا سرمایه آنها بـه بخش غیردولتی واگذار شده است تا زمانی کـه مدیرعامل و هیأت مدیره آنها بر اساس نظر دولت تعیین می گردد.
ماده 3 ـ اشخاص حقوقی مشمول این دستورالعمل، مطابق مصوبات شورای حقوق و دستمزد بـه شرح زیر سطح بندی می شوند:
1- شرکت (الف): شرکت های گروه الف (۱) و الف (2).
2- شرکت (ب): شرکت های گروه ب (۱) و ب (2).
3- شرکت (ج): شرکت های گروه ج (۱) و ج (۲) و (د).
تبصره ـ اشخاص حقوقی موضوع این دستورالعمل کـه سطح (رتبه) آنها تعیین شده است، بر اساس سطح مورد عمل با سطوح موضوع این ماده تطبیق داده می شوند. تغییر سطح (رتبه) و یا تعیین سطح (رتبه) شرکت های مشمول این دستورالعمل، با پیشنهاد رییس مجمع عمومی شرکت مربوط و از سوی بالاترین مقام دستگاه اجرایی ذی ربط (وزیر/ رییس سازمان های مستقل) و در شرکت های تحت مدیریت دولت یا مندرج در فهرست واگذاری با پیشنهاد وزیر تخصصی ذی ربط و تأیید کارگروه انجام می شود. در مواقع خاص، کارگروه می تواند نسبت بـه تغییر سطح (رتبه) شرکت ها اقدام نماید.
بیشتر بخوانید:
مجموعه مقررات مرتبط با دستورالعمل جزء 3 بند (ط) تبصره 2 قانون بودجه 1402 (مقررات شرکتهای دولتی)
شرکتهای دولتی در نظریات مشورتی
موضوعات قوه مجریه در آراء وحدت رویه قضایی
شرکتهای دولتی در آراء دیوان عدالت اداری
ماده 4 ـ شرایط عمومی لازم برای انتخاب و انتصاب افراد در پست های مدیریتی موضوع این دستورالعمل بـه شرح زیر می باشد:
1- دارا بودن تابعیت جمهوری اسلامی ایران.
2- تأیید صلاحیت اعتقادی، اخلاقی و رفتاری داوطلب برای انتصاب در یکی از عناوین پست های موضوع این دستورالعمل توسط مراجع قانونی ذی ربط.
3- عدم عضویت بـه عنوان مدیرعامل و هیأت مدیره شرکت های دیگر اعم از دولتی و غیردولتی.
4- دارا بودن حداقل تجربه خدمتی و مدیریتی لازم برای تصدی پست های مدیریتی ذی ربط مطابق با جداول زیر:
جدول شماره 1:
سطح شرکت |
تجربه مدیریتی (سال) |
تجربه خدمتی در سمت مدیرعامل یا هیأت مدیره |
|||
سطح یک |
سطح دو |
سطح سه |
سطح چهار |
||
شرکت (الف) |
4 |
5 |
6 |
8 |
حداقل 3 سال |
شرکت (ب) |
3 |
4 |
5 |
7 |
حداقل 2 سال |
شرکت (ج) |
2 |
3 |
4 |
6 |
ـ |
جدول شماره 2:
سطح شرکت |
تجربه مدیریتی (سال) |
تجربه خدمتی در سمت مدیر عامل یا هیأت مدیره |
|||
سطح یک |
سطح دو |
سطح سه |
سطح چهار |
||
شرکت (الف) |
3 |
3 |
3 |
4 |
حداقل 1 سال |
شرکت (ب) |
2 |
2 |
2 |
2 |
حداقل 1 سال |
شرکت (ج) |
1 |
2 |
2 |
2 |
ـ |
جدول شماره 3: اعضای هیأت مدیره غیر موظف
سطح شرکت |
تجربه مدیریتی (سال) |
تجربه خدمتی در سمت مدیر عامل یا هیأت مدیره |
|||
سطح یک |
سطح دو |
سطح سه |
سطح چهار |
||
شرکت (الف) |
1 |
1 |
3 |
3 |
ـ |
شرکت (ب) |
1 |
1 |
2 |
2 |
ـ |
شرکت (ج) |
1 |
1 |
1 |
2 |
ـ |
تبصره 1 ـ در شرکت های (الف) و (ب) برای انتصاب مدیرعامل و هیأت مدیره، در صورت نداشتن تجربه خدمتی لازم در سمت مدیرعامل یا هیأت مدیره، بـه همان میزان سال تجربه خدمتی تعیین شده در سایر سمت ها در جداول شماره (1) و (2) بـه تجربه مدیریتی آنها اضافه می شود.
تبصره 2 ـ در وزارتخانه ها و سازمان های مستقل کـه شرکت سطح (ج) وجود ندارد، برای انتصاب اعضای هیأت مدیره، افراد علاوه بر تجربه مدیریتی تعیین شده با دارا بودن حداقل سه سال تجربه خدمتی در حوزه مأموریت اصلی شرکت، از شرط تجربه خدمتی در سمت مدیرعامل یا هیأت مدیره معاف می باشند.
تبصره 3 ـ در شرکت هایی کـه دارای هر دو رکن هیأت مدیره و مدیرعامل و هیأت عامل هستند، رکن هیأت مدیره مورد نظر است.
تبصره 4 ـ در انتخاب مدیران عامل و اعضای هیأت مدیره بانک ها و مؤسسات مالی و اعتباری رعایت شرایط مندرج در بند (ت) ماده (21) قانون احکام دائمی برنامه های توسعه کشور مصوب 1395 الزامی است.
تبصره 5 ـ بـه ازای دارابودن هر سه سال تجربه خدمتی، یک سال از تجربه مدیریتی سطوح دو تا چهار (حداکثر تا دو سال) بـه جز شرکت های سطح (الف) جداول فوق، کسر می شود.
تبصره 6 ـ در شرایط یکسان انتصاب، افراد با داشتن رشته تحصیلی مرتبط با مأموریت های شرکت و مقاطع تحصیلی بالاتر، از اولویت برخوردار خواهند بود. همچنین در صورت دارا بودن مدرک تحصیلی دکتری در رشته تحصیلی تخصصی مورد نیاز برای انجام مأموریت های اختصاصی پست مورد تصدی بـه جز شرکت های سطح (الف)، یک سال از سوابق مدیریتی مورد نیاز کسر می شود.
تبصره 7 ـ رعایت شرایط این دستورالعمل، نافی الزامات و شرایط مندرج در قوانین و اساسنامه های مصوب مراجع قانونی نظیر مجلس شورای اسلامی و شورای عالی انقلاب فرهنگی نمی باشد.
تبصره 8 ـ در خصوص انتصاب نخبگان بـه عنوان اعضای غیرموظف هئیت مدیره، رعایت شرایط مندرج در جدول شماره (3) این ماده الزامی نیست.
تبصره 9 ـ در شرکت های سطح (ج) برای انتصاب نخبگان بـه عنوان مدیرعامل یا هیأت مدیره، سوابق تجربه مدیریتی مورد نیاز با نظر کارگروه بـه یک دوم تجربه پیش بینی شده کاهش می یابد.
بیشتر بخوانید:
مجموعه مقررات مرتبط با دستورالعمل جزء 3 بند (ط) تبصره 2 قانون بودجه 1402 (مقررات شرکتهای دولتی)
شرکتهای دولتی در نظریات مشورتی
موضوعات قوه مجریه در آراء وحدت رویه قضایی
شرکتهای دولتی در آراء دیوان عدالت اداری
ماده 5 ـ برخورداری از شایستگی های عمومی سطح مدیریتی مرتبط (مدیران ارشد برای تمامی سطوح) بر اساس دستورالعمل اجرایی نحوه انتخاب و انتصاب مدیران حرفه ای (موضوع مصوبه شماره 579095 مورخ 1395/04/01 شورای عالی اداری با اصلاحات بعدی آن) و دستورالعمل نحوه ارزیابی و توسعه شایستگی های عمومی مدیران حرفه ای موضوع بخشنامه شماره 1657363 مورخ 1396/11/04 سازمان اداری و استخدامی کشور، برای تصدی تمامی پست های مدیریتی موضوع این دستورالعمل الزامی است.
ماده 6 ـ وزارتخانه ها و سازمان های مستقل موضوع قانون موظفند برای شرکت های مشمول خود شرایط و شایستگی های تخصصی متصدیان پست های یادشده و ساز و کار احراز آنها و همچنین دوره های آموزشی بدو انتصاب مرتبط را با رعایت شرایط مندرج در قانون تشکیل یا اساسنامه شرکت ها، متناسب با مأموریت ها، ویژگی ها و ماهیت وظایف مشاغل اختصاصی شرکت، بـه تفکیک سطوح تعیین شده تدوین و بـه تصویب شورای توسعه مدیریت و سرمایه انسانی برسانند.
تبصره ـ در صورت احراز شایستگی های تخصصی، ارایه گواهینامه شایستگی های عمومی ضروری نمی باشد، لکن رعایت شرایط عمومی مندرج در ماده (4) این دستورالعمل الزامی است.
ماده 7 ـ وزارتخانه ها و سازمان های مستقل مشمول این دستورالعمل، موظفند شاخص های موردنظر شرکت های مشمول خود را برای ارزیابی عملکرد متصدیان پست های موضوع این دستورالعمل، تدوین و پس از تأیید سازمان اداری و استخدامی کشور برای اجرا ابلاغ نمایند. هر گونه تغییر در شاخص ها پس از تأیید سازمان اداری و استخدامی کشور ملاک عمل خواهد بود.
ماده 8 ـ رؤسای مجامع عمومی، شوراهای عالی یا مقامات مسئول (طبق اساسنامه یا قانون تأسیس) و در شرکت های دولتی مندرج در فهرست مصوب هیأت واگذاری، وزیر تخصصی ذی ربط، موظفند افراد پیشنهادی و جایگزین کـه حائز شرایط عمومی و اختصاصی برای احراز پست های موضوع این دستورالعمل می باشند را بـه مجامع عمومی، شوراهای عالی یا مراجع ذی ربط (مطابق اساسنامه یا قانون تأسیس) جهت طی تشریفات مربوط معرفی نمایند.
تبصره 1 ـ هر گونه انتصاب در پست های موضوع این دستورالعمل، از تاریخ ابلاغ آن بر اساس ساز و کار این ماده خواهد بود.
تبصره 2 ـ اصلاح 1402/05/18 ـ رؤسای مجامع عمومی، شوراهای عالی یا مقامات مسئول (طبق اساسنامه یا قانون تأسیس) و در شرکت های دولتی مندرج در فهرست مصوب هیأت واگذاری، وزیر تخصصی ذی ربط، موظفند متصدیان فعلی پست های موضوع این دستورالعمل را با شرایط عمومی و اختصاصی پیش بینی شده ظرف سه ماه از تاریخ ابلاغ این دستورالعمل تطبیق دهند و نسبت بـه جایگزینی افرادی کـه شرایط مورد نظر را ندارند براساس فرآیند این دستورالعمل اقدام نمایند. در موارد خاص در کارگروه تصمیم گیری خواهد شد.
ماده 9 ـ شرکت های موضوع این دستورالعمل موظفند پس از انتصاب افراد در پست های مدیریتی مزبور، مشخصات مدیران یاد شده را با رعایت جزء (3) بند (ط) تبصره (2) قانون، در سامانه کارمند ایران (پاکنا) مستقر در سازمان اداری و استخدامی کشور درج نموده و هر سه ماه یک بار نسبت بـه ثبت و بروزرسانی اطلاعات خود و شرکت ها و مؤسسات تابع و وابسته، در سامانه یکپارچه اطلاعات شرکت های دولتی و نهادهای عمومی غیردولتی مستقر در وزارت امور اقتصادی و دارایی اقدام کنند.
تبصره ـ وزارت امور اقتصادی و دارایی مکلف است امکان دسترسی بـه اطلاعات سامانه مذکور را با رعایت قانون مدیریت داده ها و اطلاعات ملی مصوب 1401/06/30 و از طریق مرکز ملی تبادل اطلاعات بـه صورت برخط برای سازمان برنامه و بودجه کشور، سازمان اداری و استخدامی کشور و دیوان محاسبات کشور فراهم کند.
بیشتر بخوانید:
مجموعه مقررات مرتبط با دستورالعمل جزء 3 بند (ط) تبصره 2 قانون بودجه 1402 (مقررات شرکتهای دولتی)
شرکتهای دولتی در نظریات مشورتی
موضوعات قوه مجریه در آراء وحدت رویه قضایی
شرکتهای دولتی در آراء دیوان عدالت اداری
ماده 10 ـ رعایت شرایط احراز عمومی و اختصاصی موضوع این دستورالعمل برای افرادی کـه بـه نمایندگی صاحب سهم اشخاص موضوع این دستورالعمل در شرکت ها بـه عنوان مدیرعامل یا عضو هیأت مدیره معرفی می شوند، الزامی است.
ماده 11 ـ کارگروه موظف است ضوابط رتبه بندی شرکت های مشمول را متناسب با رتبه های مختلف تصویب و ابلاغ نماید.
ماده 12 ـ نظارت بر اجرای این دستورالعمل بر عهده رؤسای مجامع عمومی، شوراهای عالی یا مقامات مسئول (طبق اساسنامه یا قانون تأسیس) و در شرکت های دولتی مندرج در فهرست مصوب هیأت واگذاری، بر عهده وزیر تخصصی ذی ربط می باشد.
محمد مخبر - معاون اول رییس جمهور