دستورالعمل ماده ۲۴۴ قانون مالیاتهای مستقیم 1366، مصوب 1387/11/13

مجموعه مقررات مرتبط با دستورالعمل ماده ۲۴۴ قانون مالیاتهای مستقیم 1366 (مقررات مالیاتهای مستقیم 1366)

مقررات مرجع:

دستورالعمل ماده ۲۴۴ قانون مالیاتهای مستقیم، اصلاح 1380 ـ مرجع رسیدگی بـه کلیه اختلاف های مالیاتی جز در مواردی کـه ضمن مقررات این قانون مرجع دیگری پیش بینی شده، هیأت حل اختلاف مالیاتی است. هر هیأت حل اختلاف مالیاتی از سه نفر بـه شرح زیر تشکیل خواهد شد:

1 ـ یک نفر نماینده سازمان امور مالیاتی کشور.

2 – اصلاح 1380 و 1399/09/05 ـ یک نفر قاضی اعم از شاغل یا بازنشسته با شرط وثاقت و امانت. در صورتی کـه قاضی بازنشسته واجد شرایطی در شهرستانها یا مراکز استانها وجود نداشته باشد بنا بـه درخواست سازمان امور مالیاتی کشور، رییس قوه قضاییه یک نفر قاضی شاغل را برای عضویت هیأت معرفی خواهد نمود.

3 ـ یک نفر نماینده از اتاق بازرگانی و صنایع و معادن یا اتاق تعاون یا جامعه حسابداران رسمی یا مجامع حرفه ای یا تشکل های صنفی یا شورای اسلامی شهر بـه انتخاب مؤدی در صورتی کـه برگ تشخیص مالیات ابلاغ قانونی شده باشد و یا همزمان با تسلیم اعتراض بـه برگ تشخیص در مهلت قانونی مؤدی انتخاب خود را اعلام ننماید سازمان امور مالیاتی با توجه بـه نوع فعالیت مؤدی یا موضوع مالیات مورد رسیدگی از بین نمایندگان مزبور یک نفر را انتخاب خواهد کرد.

تبصره 1 ـ الحاق 1380 ـ جلسات هیأت های حل اختلاف مالیاتی با حضور سه نفر رسمی است و رای هیأت های مزبور با اکثریت آراء قطعی و لازم الاجرا است، ولی نظر اقلیت باید در متن رای قید گردد.

تبصره 2 ـ الحاق 1380 ـ اداره امور هیأت های حل اختلاف مالیاتی و مسئولیت تشکیل جلسات هیأت ها بـه عهده سازمان امور مالیاتی کشور می باشد و حق الزحمه اعضاء هیأت های حل اختلاف براساس آیین نامه ای کـه بنا بـه پیشنهاد سازمان امور مالیاتی کشور بـه تصویب وزیر امور اقتصادی و دارایی خواهد رسید از محل اعتباری کـه بـه همین منظور در بودجه سازمان مذکور پیش بینی می شود قابل پرداخت خواهد بود.

متن دستورالعمل ماده ۲۴۴ قانون مالیاتهای مستقیم 1366:

به منظور ارتقای کارآیی و افزایش بهره وری سازمانی و تکریم مؤدیان محترم مالیاتی و نیز حل و فصل سریع و عادلانه اختلافات مالیاتی و اجتناب از تطویل زمان رسیدگی پرونده های مطروحه در هیات های حل اختلاف مالیاتی موضوع ماده ۲۴۴ قانون مالیات های مستقیم، بـه پیوست دستورالعمل دادرسی مالیاتی جهت بهره برداری و اجراء ابلاغ می گردد.

علی اکبر عرب مازار ـ رئیس کل سازمان امور مالیاتی کشور

بیشتر بخوانید:

قانون مالیات های مستقیم مصوب 1380/11/27 و اصلاحیه های بعدی آن.

دستورالعمل دادرسی مالیاتی

مقدمه

نظام اقتصادی سالم و کارآمد موجب می شود تا فعالان اقتصادی کشور کـه سهم بسزایی در تامین هزینه های دولت و بیت المال تامین درآمدهای مالیاتی کشور دارند با اعتماد بـه دولت و نظام مالیاتی بـه فعالیت در امور زیربنایی و نیز سرمایه گذاری در بخش های مختلف کشور بپردازند. تغییرات مهم سال های اخیر نظام مالیاتی کشور بیانگر این واقعیت است کـه سازمان امور مالیاتی در تبیین جایگاه واقعی مؤدیان جهت بهره مندی از همکاری و مساعدت آنان در امر تحقق درآمدهای مالیاتی و وصول بـه موقع مالیات های مورد مطالبه توجه جدی مبذول داشته است.

استقلال بخش قضایی در سازمان امور مالیاتی از بخش تشخیص، استاندارد نمودن روش های اجرایی، نظام مند نمودن روش های رسیدگی در مراجع حل اختلاف مالیاتی و تهیه دستورالعمل های مورد نیاز و نیز تغییر روش های اجرایی منسوخ در جهت اجرای عدالت مالیاتی از گام های اساسی در تغییرات مورد نظر می باشد. فرآیند رسیدگی بـه اختلاف مالیاتی و اجرای عدالت مورد نظر مؤدیان محترم مالیاتی همواره از دغدغه های اصلی سازمان امور مالیاتی کشور بوده است. بدین سبب در ادامه تغییرات پیش گفته، تفکر بازنگری و اصلاح روش ها و سیستم هیات های حل اختلاف مالیاتی در ساختار و اجراء (که از گام های مهم و اساسی سازمان می باشد) را مورد توجه قرار داده و مجموعه ای از اصول و مقررات و رویه ها در فرآیند رسیدگی، تحت عنوان دستورالعمل دادرسی مالیاتی بـه زینت طبع آراسته شده است تا اجرای آن موجب تحقق هرچه بیشتر عدالت و انتظام امور و تسریع در فرایند رسیدگی بـه اختلاف مالیاتی شود.

از آنجایی کـه تنظیم این دستورالعمل برای اولین بار در سازمان امور مالیاتی کشور صورت پذیرفته، نظرات صاحب نظران محترم موجب هرچه پربارتر شدن این مجموعه در آینده خواهد شد. لذا دفتر نظارت بر هیات های حل اختلاف مالیاتی مستقر در ستاد سازمان پذیرای نظرات ارزنده عزیزان در ارائه پیشنهادات خواهد بود.

هدف: جلوگیری از برخوردهای چندگانه با مؤدیان و ایجاد گامی مؤثر در برقراری عدالت مالیاتی بوده و سبب تسریع و تسهیل در امر رسیدگی بـه اعتراض مؤدیان مالیاتی خواهد شد.

دامنه کاربرد: دامنه کاربرد این دستورالعمل ادارات کل امور مالیاتی سازمان امور مالیاتی کشور برای مؤدیان مالیاتی می باشد.

مراجع:

آئین نامه موضوع ماده 219 قانون مالیات های مستقیم.

بخشنامه های صادره از سوی سازمان امور مالیاتی کشور.

آیین نامه دادرسی مدنی.

تعاریف: دستورالعمل دادرسی مالیاتی عبارت است از مجموعه اصول و مقرراتی کـه در فرایند رسیدگی بـه اختلافات مالیاتی می باید توسط مراجع حل اختلاف مالیاتی مورد استفاده قرار گیرد. این دستورالعمل بیان کننده تحوه انجام وظایف نمایندگان عضو هیات حل اختلاف مالیاتی موضوع ماده 37، 216، 244 و... و نیز رؤسای امور مالیاتی در رسیدگی بـه اختلافات مالیاتی و یا حل و فصل پرونده های مالیاتی و همچنین تکالیف مقرر برای مؤدیان مالیاتی خواهد بود.

مسئولیت ها: مسئولیت اجرای این دستورالعمل بـه عهده کلیه رؤسای امور مالیاتی و نیز هیات های حل اختلاف مالیاتی در سراسر کشور می باشد. مسئولیت نظارت بر حسن اجرای این دستورالعمل بـه عهده ادارات کل امور مالیاتی و نیز دفتر نظارت بر هیات های حل اختلاف مالیاتی می باشد.

بیشتر بخوانید:

مجموعه مقررات مرتبط با دستورالعمل ماده ۲۴۴ قانون مالیاتهای مستقیم 1366 (مقررات مالیاتهای مستقیم 1366)

مجموعه مقررات مرتبط با دستورالعمل ماده ۲۴۴ قانون مالیاتهای مستقیم 1366 (مقررات مالیاتهای مستقیم 1366)

فصل یکم: اعتراض بـه برگ تشخیص

شرایط و نحوه اعتراض بـه برگ تشخیص: در مواردی کـه برگ تشخیص مالیات صادر و بـه مؤدی ابلاغ می شود، چنانچه مؤدی نسبت بـه آن معترض باشد می تواند ظرف سی روز از تاریخ ابلاغ شخصاً یا بـه وسیله وکیل تام الاختیار خود بـه اداره امور مالیاتی و یا دبیرخانه هیاتهای حل اختلاف مالیاتی ذیربط مراجعه و با تکمیل فرمهای مخصوص و ارائه دلایل و اسناد و مدارک کتباً تقاضای رسیدگی مجدد نماید.

تکلیف واحد مالیاتی در موارد ابلاغ قانونی برگ تشخیص مالیات: در صورتی کـه برگ تشخیص مالیات بـه دلیل عدم حضور مؤدی در نشانی قانونی یا استنکاف از دریافت آن و یا بـه هر دلیلی بـه صورت قانونی ابلاغ شده باشد، واحد مالیاتی مربوط مکلف است نسبت بـه ارسال پرونده بـه دبیرخانه هیات ها (حداکثر ظرف مهلت یک هفته، پس از گذشت 30 روز از تاریخ ابلاغ مزبور) اقدام نماید.

رسیدگی بـه اعتراض مؤدی نسبت بـه برگ تشخیص مالیات: اگر مؤدی اعتراض خود را بـه اداره امور مالیاتی ارائه کند، اداره مزبور مکلف است ظرف مدت 30 روز از تاریخ مراجعه مؤدی بـه موضوع رسیدگی و بـه یکی از اشکال زیر اتخاذ تصمیم نماید:

الف: در صورتی کـه دلایل و اسناد و مدارک ابراز شده مؤدی از طرف اداره امور مالیاتی موثر در تعدیل درآمد مشمول مالیات تشخیص داده شود و نظر آن اداره مورد قبول مؤدی واقع شود مراتب مستدلاً در ظهر برگ تشخیص منعکس و پس از امضاء مسئول مربوط و مؤدی با رعایت مقررات، جهت صدور برگ قطعی (حداکثر ظرف مدت 10 روز) و انجام مراحل وصول مالیات بـه واحد مالیاتی مربوطه ارجاع می شود.

ب: اگر اداره امور مالیاتی دلایل ابرازی مؤدی را موثر در تعدیل درآمد مشمول مالیات تشخیص ندهد و نظر آن اداره مورد قبول مؤدی واقع شود مراتب مستدلاً در ظهر برگ تشخیص منعکس و با امضاء مسئول مربوط و مؤدی با رعایت مقررات، جهت صدور برگ قطعی (حداکثر ظرف مدت 10 روز) و انجام مراحل وصول مالیات بـه واحد مالیاتی مربوط ارجاع می شود.

ج: اگر دلایل ابرازی مؤدی توسط اداره امور مالیاتی موثر در تعدیل درآمد مشمول مالیات تشخیص داده نشود و نظر آن اداره مورد قبول مؤدی واقع نگردد، مراتب مستدلاً در ظهر برگ تشخیص منعکس و پس از امضاء رئیس اداره امور مالیاتی مربوط و مؤدی و ثبت آن، (حداکثر ظرف مدت 5 روز) پرونده جهت درخواست تعیین وقت از دبیرخانه هیاتهای حل اختلاف مالیاتی ظرف همین مدت و انجام امور قانونی بعدی بـه واحد مالیاتی مربوط ارجاع می شود.

تبصره ـ در این مرحله مؤدی می تواند جهت احاله پرونده برای رسیدگی توسط هیاتهای حل اختلاف مالیاتی فرم اعتراض مخصوص را تکمیل و حداکثر ظرف مدت 10 روز بـه دبیرخانه هیاتهای مربوطه ارائه نموده و رسید دریافت دارد.

مشخصات برگ اعتراض: برگ اعتراض مؤدی باید بر روی فرم خاصی کـه بـه همین منظور تهیه شده و مشتمل بر موارد ذیل می باشد تنظیم شود:

الف 1 ـ در خصوص اشخاص حقیقی: نام و نام خانوادگی، نام پدر، شماره شناسنامه، محل صدور، شماره ملی، شماره اقتصادی و نشانی دقیق محل سکونت یا محل کار با ذکر کد پستی و تلفن تماس، نشانی الکترونیکی (حسب مورد)

الف 2 ـ در خصوص اشخاص حقوقی: نام شخص حقوقی، شماره و تاریخ ثبت، محل ثبت، شماره پرونده و شماره اقتصادی، شماره شناسایی ملی، نشانی قانونی، کد پستی ده رقمی، تلفن تماس، دورنگار و نشانی الکترونیکی (حسب مورد).

ب ـ منبع مالیاتی مورد اعتراض.

ج ـ اداره کل امور مالیاتی، اداره امور مالیاتی، واحد مالیاتی.

د ـ عملکرد سال یا سالهای مورد اعتراض بـه تفکیک هر سال با ذکر شماره و تاریخ برگ تشخیص یا برگ اجرایی.

هـ ـ خواسته و اعتراض مؤدی بـه صورت مشروح و دقیق.

و ـ تصاویر و اسناد و مدارکی کـه بـه پیوست اعتراض خود ارائه می نماید.

ز ـ امضاء یا اثر انگشت مؤدی مالیاتی، یا وکیل تام الاختیار، یا دارندگان حق امضاء بر اساس آخرین تصمیمات مجمع عمومی مستند بـه روزنامه رسمی همراه با مهر اشخاص حقوقی.

نحوه تسلیم اعتراض: فرم اعتراض باید توسط مؤدی یا وکیل یا نماینده قانونی وی تنظیم گردیده و در قبال اخذ رسید حسب مورد بـه اداره امور مالیاتی یا دبیرخانه هیاتهای مربوط تسلیم شود. اداره امور مالیاتی یا دبیرخانه هیاتها مکلفند اعتراض مؤدی را در دفتر مربوط ثبت نموده و رسید ارائه نمایند.

تبصره ـ مؤدیان مالیاتی کـه اعتراض خود را از طریق پست سفارشی ارسال می نمایند تاریخ تسلیم اعتراضیه بـه پست، تاریخ تسلیم بـه مرجع مالیاتی ذیربط محسوب می گردد.

شرایط ارائه اسناد و مدارک همراه اعتراض: مؤدیان مالیاتی باید رونوشت یا تصویر خوانای مدارک خود را بـه پیوست فرم اعتراض ارائه نمایند برابری رونوشت یا تصویر اسناد و مدارک با اصل می بایست توسط دبیرخانه و یا اعضای هیاتهای حل اختلاف مالیاتی گواهی شود در صورتیکه رونوشت یا تصویر سند در خارج از کشور تهیه شده باشد برابری آن با اصل مدارک می بایست در دفتر یکی از سفارت خانه ها و یا کنسولگری های جمهوری اسلامی ایران گواهی شده باشد و چنانچه اسناد و مدارک استنادی بـه زبان فارسی نباشد پس از ترجمه آنها توسط مترجم رسمی دادگستری و تائید مامورین کنسولی جمهوری اسلامی ایران تسلیم شود در غیر اینصورت بـه مدارک ارسالی بـه سایر زبانها کـه بدون رعایت مفاد این ماده ارائه گردد در هیات های حل اختلاف مالیاتی ترتیب اثر داده نخواهد شد.

بیشتر بخوانید:

مجموعه مقررات مرتبط با دستورالعمل ماده ۲۴۴ قانون مالیاتهای مستقیم (مقررات مالیاتهای مستقیم 1366)

فصل دوم: وکیل و سایر اشخاص در حکم مؤدی مالیاتی

تسلیم مدارک دال بر سمت وکیل یا نماینده قانونی مؤدی بـه هیات: هر گاه اعتراض مؤدی توسط وکیل یا نماینده قانونی او یا ولی یا وارث یا وصی و یا قیم بـه عمل آید تصویر مدارکی کـه اثبات کننده سمت وی باشد باید بـه پیوست آن ارائه گردد.

انتخاب وکیل و حدود اختیارات وی و تعلق حق تمبر: مؤدی می تواند وکیل خود را از بین وکلای دادگستری و یا سایر اشخاص بـه موجب سند رسمی تنظیمی انتخاب نماید. در این صورت می بایست حدود اختیارات وی صراحتاً در متن وکالتنامه احصاء شود.

تبصره 1 ـ حکم این ماده در خصوص تصریح حدود اختیارات نسبت بـه نماینده قانونی مؤدی نیز جاری خواهد بود.

تبصره 2 ـ حق تمبر موضوع ماده 103 ق. م. م چنانچه محاسبه و پرداخت نشده باشد می بایست پس از محاسبه توسط کارشناس هیات طبق ماده مذکور از سوی مؤدی پرداخت و رسید آن تسلیم دبیرخانه هیات شود و در هنگام رسیدگی توسط اعضاء هیات کنترل گردد.

اشخاص مجاز بـه حضور در هیات: اشخاص مجاز بـه حضور در هیاتهای حل اختلاف مالیاتی عبارتند از: شخص مؤدی (در مورد اشخاص حقوقی صاحبان امضاء مجاز با ارائه تصویر آخرین روزنامه رسمـی)، وکیل مؤدی با ارائه وکالت نامه رسمی، وراث، کارمند حقوق بگیر اشخاص حقوقی با همراه داشتن معرفی نامه از شخص حقوقی با تائید واحد مالیاتی مربوط. (با ارائه مدارک جهت تشخیص هویت نامبردگان) " مشاوران رسمی مالیاتی دارای کارت عضویت معتبر جامعه مشاوران رسمی مالیاتی ایران با ارائه برگه نمایندگی قانونی مالیاتی "

منع وکالت اعضاء هیاتهای حل اختلاف مالیاتی و کارمندان وزارت امور اقتصادی و دارایی و سازمان امور مالیاتی کشور کارمندان وزارت امور اقتصادی و دارایی و سازمان امور مالیاتی کشور در دوره خدمت یا آمادگی خدمت و اعضای هیاتهای حل اختلاف مالیاتی نمی توانند بـه عنوان وکیل یا نماینده مؤدی در جلسات هیاتهای حل اختلاف مالیاتی حاضر شوند.

موارد خودداری از رسیدگی توسط اعضای هیاتهای حل اختلاف مالیاتی: اعضاء هیات حل اختلاف مالیاتی، در موارد زیر باید از رسیدگی خودداری نمایند همچنین مؤدی یا نماینده اداره امور مالیاتی نیز، می تواند رد عضو یا اعضای هیات حل اختلاف مالیاتی را درخواست نماید:

الف ـ قرابت نسبی یا سببی تا درجه سوم از هر طبقه بین اعضای هیات حل اختلاف مالیاتی با مؤدی.

ب ـ عضو یا اعضای هیات حل اختلاف مالیاتی، قیم یا مخدوم مؤدی باشند و یا مؤدی مباشر یا متکفل امور عضو هیات یا همسر او باشد.

ج ـ عضو هیات یا همسر یا فرزند او، وارث مؤدی باشد.

د ـ عضو هیات ـ پیش تر ـ در موضوع اعتراض مؤدی بـه عنوان عضو یا کارشناس یا گواه یا مامور مالیاتی اظهارنظر کرده باشد.

هـ ـ بین عضو هیات حل اختلاف مالیاتی و مؤدی و یا همسر یا فرزند آن ها دعوای حقوقی یا کیفری مطرح باشد و یا پیش تر مطرح بوده و از تاریخ صدور حکم دو سال نگذشته باشد.

و ـ وجود رابطه شراکت بین عضو هیات حل اختلاف مالیاتی با مؤدی و چنانچه، مؤدی شخص حقوقی باشد ؛ سهامدار، نماینده، یا عضو هیات مدیره یا مدیرعامل یا بازرس قانونی بودن اعضای هیات حل اختلاف مالیاتی مانع از رسیدگی آنها خواهد بود.

ز ـ عضو هیات یا همسر یا فرزند او دارای نفع شخصی در موضوع مطروحه یا مورد رسیدگی باشند.

ـ در موارد یاد شده، عضو هیات با صدور قرار خودداری از رسیدگی، با ذکر جهت قانونی آن، از امور هیاتهای حل اختلاف مالیاتی ذیربط درخواست می نماید تا عضو دیگری را کـه از موارد خودداری رسیدگی بـه دور باشد برای رسیدگی معرفی نماید. چنانچه، بـه هر دلیل قانونی امکان تعیین اعضای هیات حل اختلاف مالیاتی میسر نباشد، پرونده برای رسیدگی بـه نزدیک ترین هیات حل اختلاف مالیاتی شهر یا محلی کـه با محل مزبور در محدوده یک استان باشد ارجاع می شود.

بیشتر بخوانید:

مجموعه مقررات مرتبط با دستورالعمل ماده ۲۴۴ قانون مالیاتهای مستقیم (مقررات مالیاتهای مستقیم 1366)

فصل سوم: برگ دعوت هیات (تعیین، تغییر و ابلاغ وقت رسیدگی، ارسال پرونده)

تنظیم برگ دعوت در سه نسخه: برگ دعوت تعیین وقت شده هیات حل اختلاف مالیاتی در سه نسخه تنظیم، کـه نسخه دوم پس از ابلاغ بـه مؤدی جهت اعلام تعیین زمان تشکیل هیات بـه امور مالیاتی مربوط ارسال می گردد.

تعیین وقت هیات: دبیرخانه هیات حل اختلاف مالیاتی مکلف است حداکثر ظرف مدت 5 روز پس از دریافت اعتراض مؤدی نسبت بـه تعیین وقت و ابلاغ برگ دعوت مربوط کـه متضمن تعیین زمان و مکان و ساعت تشکیل هیات است اقدام نماید.

ابلاغ وقت رسیدگی بـه مؤدی با رعایت حداقل فاصله زمانی: وقت رسیدگی هیات حل اختلاف مالیاتی در مورد هر پرونده، جهت حضور مؤدی یا نماینده وی و نیز اعزام نماینده اداره امور مالیاتی توسط دبیرخانه هیات های حل اختلاف مالیاتی بـه آنها ابلاغ می گردد. (فاصله تاریخ ابلاغ و روز تشکیل جلسه هیات نباید کمتر از 10 روز باشد مگر بـه درخواست مؤدی و موافقت امور هیات حل اختلاف مالیاتی، بدیهی است روز ابلاغ و روز اقدام جزء مدت محسوب نمی شود.)

اطلاع تاریخ تشکیل جلسه بـه اعضاء هیات: دبیرخانه هیات حل اختلاف مالیاتی موظف است، پس از تعیین وقت، تاریخ تعیین شده را حداکثر تا یک هفته قبل از تشکیل جلسه جهت حضور اعضاء کتباً بـه اطلاع آنان برساند.

تبصره ـ هرگاه مؤدی طی درخواست کتبی و جداگانه برابر فرم مربوط، تقاضای رسیدگی خارج از نوبت بنماید با موافقت مسئول امور هیاتهای حل اختلاف مالیاتی، رسیدگی خارج از نوبت توسط هیات حل اختلاف مالیاتی صورت خواهد پذیرفت.

ابلاغ وقت رسیدگی بـه وراث در صورت فوت مؤدی:در صورت فوت مؤدی کلیه حقوق و تکالیف مربوط بـه چگونگی رسیدگی بـه اعتراض مؤدی بـه وراث او منتقل می شود در این صورت اوقات رسیدگی هیات باید بـه همه وراث ابلاغ شود. عدم حضور وراث، وکیل یا نماینده قانونی آنها مانع از رسیدگی هیات نمی باشد.

تبصره ـ در موارد فوت یا عزل و استعفای وکیل یا ممنوعیت از وکالت وکیل، رسیدگی بـه اعتراض مؤدی بـه تاخیر نخواهد افتاد.

تجدید وقت جلسات هیات: ـ هرگاه بـه هر علتی هیات حل اختلاف مالیاتی در وقت مقرر تشکیل نگردد لازم است ظرف مدت یک هفته، وقت جلسه بعدی بـه مؤدی و واحد مالیاتی ابلاغ شود.

تغییر زمان جلسه رسیدگی: تعویق زمان جلسه رسیدگی هیات، بنا بـه درخواست کتبی مؤدی برابر فرم مربوط و با تسلیم مدارک و دلایل موجه، پس از بررسی مسئول دبیرخانه هیات حل اختلاف مالیاتی فقط برای یک بار مجاز خواهد بود. (در موارد استثناء تمدید مهلت رسیدگی منوط بـه موافقت مدیرکل مربوطه خواهد بود.)

تبصره ـ حکم این ماده شامل مواردی کـه عدم تشکیل جلسه هیات حل اختلاف مالیاتی بـه دلیل عدم رعایت تبصره 1 ماده 244 ق. م. م باشد، نخواهد بود.

مهلت ارسال پرونده بـه هیات حل اختلاف: اداره امور مالیاتی ذیربط مکلف است ظرف مدت 72 ساعت قبل از تشکیل جلسه پرونده را متضمن معرفی نماینده اداره جهت شرکت در هیات بـه انضمام ادله قانونی در پاسخ بـه اعتراض مؤدی کتباً در قبال اخذ رسید بـه دبیرخانه هیات حل اختلاف مالیاتی تسلیم نماید.

نقص در پرونده: قبل از تشکیل جلسه هیات حل اختلاف مالیاتی، بررسی لازم توسط دبیرخانه صورت گرفته و چنانچه موارد نقص در پرونده مشاهده شود، پرونده مذکور بدون طرح در هیات حل اختلاف مالیاتی، بـه قسمت مربوط ارسال، تا نسبت بـه رفع نقص و اعاده آن اقدام لازم صورت پذیرد.

تشکیل جلسه خارج از وقت اداری: جلسات هیات با توجه بـه حجم کار و بنا بـه ضرورت و کسب موافقت دفتر نظارت بر هیاتهای حل اختلاف مالیاتی می تواند خارج از وقت اداری تشکیل شود.

بیشتر بخوانید:

مجموعه مقررات مرتبط با دستورالعمل ماده ۲۴۴ قانون مالیاتهای مستقیم (مقررات مالیاتهای مستقیم 1366)

فصل چهارم: قرار (رسیدگی، تجدید دعوت، تامین و...)

صدور قرار رسیدگی و مهلت اجرای آن: هرگاه بـه دلیل نقص در رسیدگی یا لزوم بررسی اسناد و مدارک نزد اشخاص ثالث یا کثرت اسناد و مدارک ارائه شده، هیات حل اختلاف مالیاتی قرار کارشناسی صادر نماید، مجری یا مجریان قرار مکلفند حداکثر ظرف مدت یکماه نسبت بـه رسیدگی بـه پرونده مزبور و اجرای کامل موارد مورد درخواست هیات اقدام لازم معمول و مراتب را جهت اتخاذ تصمیم نهایی گزارش نمایند.

تبصره ـ چنانچه اجرای قرار مذکور ظرف مهلت تعیین شده امکان پذیر نباشد موضوع توسط مجری قرار بـه دبیرخانه هیاتها منعکس و این مدت حداکثر تا 2 ماه توسط هیات قابل تمدید می باشد.

لزوم پاراف ظهر گزارش مجریان قرار توسط هیات صادرکننده: دبیرخانه هیاتهای حل اختلاف مالیاتی مکلف است پس از وصول گزارش ماموران مجری قرار، گزارش یاد شده را جهت کسب نظر بـه هیات صادرکننده قرار ارسال نماید. چنانچه هیات مذکور، گزارش تنظیم شده را کافی بـه مقصود دانست پس از پاراف ذیل آن مراتب جهت دعوت از مؤدی بـه دبیرخانه هیاتها ارسال تا مطابق با بند 14 دستورالعمل جاری اقدام گردد در غیر اینصورت با اعلام کتبی ذیل گزارش مربوطه، موارد بـه کارشناس مجری قرار جهت رفع نقص و اعاده آن ارجاع می گردد کـه در اینگونه موارد پانزده روز بـه مدت مندرج در بند 22 دستورالعمل جاری اضافه خواهد شد.

شرایط درخواست کارشناس رسمی دادگستری توسط مؤدی: در صورتی کـه مؤدی مالیاتی بـه نحوه ارزیابی دارایی ها از سوی واحد مالیاتی ذیربط معترض باشد می تواند، برابر فرم مربوطه، اعتراض و درخواست استفاده از خدمات کارشناس رسمی دادگستری را با قبول هزینه آن بـه دبیرخانه هیاتهای حل اختلاف مالیاتی اعلام دارد.

تبصره ـ دبیرخانه هیاتهای حل اختلاف مالیاتی موظف است ضمن ثبت درخواست مؤدی و تعیین کارشناس رسمی دادگستری و اخذ گزارش کارشناس رسمی حداکثر ظرف مدت زمان 60 روز، نسبت بـه احاله پرونده بـه هیات حل اختلاف مالیاتی جهت صدور رای اقدام نماید.

تسلیم رونوشت گزارش رسیدگی و اجرای قرار بـه مؤدی: در صورت درخواست کتبی مؤدی، یا وکیل یا نماینده قانونی وی، اداره امور مالیاتی یا هیات حل اختلاف مالیاتی موظف است حسب مورد رونوشت جزئیات گزارش را کـه مبنای صدور برگ تشخیص قرار گرفته است و همچنین گزارش اجرای قرار را بـه وی اعلام نموده و هرگونه توضیحی را کـه در این خصوص بخواهد بـه او بدهند.

تبصره ـ چنانچه رسیدگی هیات حل اختلاف مالیاتی منجر بـه صدور قرار اعم از رسیدگی یا رفع نقص شود ابلاغ نسخه ایی از قرار صادره جهت اطلاع مؤدی الزامی می باشد.

شرایط صدور قرار تامین مالیاتی قبل از قطعیت: در مواردی کـه مالیات مؤدی هنوز قطعی نشده یا مراحل اجرایی آن طی نشده است و بیم تفریط مال یا اموال از طرف مؤدی بـه قصد فرار از پرداخت مالیات می رود، اداره امور مالیاتی باید با ارائه دلایل کافی از هیات حل اختلاف مالیاتی قرار تامین مالیات را بخواهد و در صورتی کـه هیات صدور قرار را لازم تشخیص دهد ضمن تعیین مبلغ، قرار مقتضی صادر خواهد کرد.

مسئولیت متقاضی قرار تامین مالیات: در صورتی کـه قرار تامین اجراء گردد و مؤدی بـه موجب رای قطعی هیات یا سایر مراجع ذیصلاح مستحق پرداخت مالیات نباشد و برابر قرار تامین صادره متحمل خسارتی گردد، اداره امور مالیاتی متقاضی قرار تامین، برابر قوانین و مقررات مربوط، مسئول و پاسخگو خواهد بود. و متخلف مورد تعقیب انتظامی مالیاتی قرار خواهد گرفت.

بیشتر بخوانید:

مجموعه مقررات مرتبط با دستورالعمل ماده ۲۴۴ قانون مالیاتهای مستقیم (مقررات مالیاتهای مستقیم 1366)

فصل پنجم: رای هیات (کیفیت، مشخصات، شرایط صدور، اصلاح)

کیفیت آراء صادره: رای هیات حل اختلاف مالیاتی بایستی متضمن اظهارنظر موجه و مدلل نسبت بـه اعتراض مؤدی بوده، و در صورت اتخاذ تصمیم بـه تعدیل درآمد مشمول مالیات، جهات و دلایل آن توسط هیات در متن رای قید شود.

مشخصات آراء صادره: رای صادره از هیات های حل اختلاف مالیاتی باید حاوی نکات ذیل باشد:

الف ـ شماره رای با ذکر تاریخ و شماره پرونده

ب ـ مشخصات مؤدی مالیاتی و نشانی وی

ج ـ منبع مالیاتی مورد اعتراض

د ـ سال مورد اعتراض (سال مورد رسیدگی)

هـ ـ خلاصه اظهارات مؤدی و مامور مالیاتی

و ـ کد ملی و کد پستی مؤدی

ز ـ ذکر اصول و مواد قانونی مورد استناد در رای

ح ـ ماخذ درآمد مشمول مالیات یا ماخذ محاسبه مالیات مورد مطالبه و مورد رای بـه عدد و حروف

ط ـ مشخصات و سمت اعضای هیات رسیدگی کننده بـه همراه امضای آنها

ی ـ قید نظر اقلیت در متن رای

خودداری از صدور آراء عام و کلی: هیاتهای حل اختلاف مالیاتی موظفند بـه اختلافات مالیاتی طبق قانون مالیات های مستقیم و سایر قوانین و مقررات موضوعه رسیدگی نموده و رای مقتضی صادر نمایند و در مورد جزئیات اعتراض بـه طور مشخص تعیین تکلیف نموده و از صدور آراء بـه صورت عام و کلی خودداری نمایند.

شرایط صدور رای یا قرار رسیدگی: هیات حل اختلاف مالیاتی پس از ختم رسیدگی و با توجه بـه محتویات پرونده و ادله موجود در همان جلسه مبادرت بـه صدور رای می نماید، مگر اینکه انشاء رای متوقف بـه تمهید مقدماتی باشد کـه در این صورت با صدور قرار، پرونده جهت مهیا شدن برای صدور رای بـه مجریان قرار تحویل می گردد.

نحوه اصلاح اشتباه در ماخذ مالیات رای صادره:هرگاه در تنظیم و نوشتن رای هیات حل اختلاف مالیاتی، اشتباهی در محاسبه ماخذ مشمول مالیات یا درآمد مشمول مالیات مورد رای صورت گیرد، قبل از صدور برگ اجرایی، هیات راساً بـه درخواست مؤدی یا اداره امور مالیاتی مربوط بـه موضوع رسیدگی و رای را تصحیح می نماید، رای اصلاحی بـه مؤدی ابلاغ خواهد شد. تسلیم رای اصلی بدون رای اصلاح شده ممنوع می باشد. آن بخش از حکم موضوع رای کـه مورد اشتباه نبوده در صورت قطعیت اجراء خواهد شد.

مهلت ارسال رای صادره بـه اداره امور مالیاتی: دبیرخانه هیات مکلف است رای صادره را حداکثر ظرف مدت 48 ساعت از تاریخ صدور بـه مؤدی ابلاغ و نسخه ای از رای ابلاغ شده را بـه اداره امور مالیاتی ذیربط ارسال نماید.

تبصره 1 ـ آراء صادره در چهار برگ و با امضاء کلیه اعضاء مناط اعتبار می باشد.

تبصره 2 ـ اداره امور مالیاتی و دبیرخانه هیات نمی توانند پیش از امضاء رای یا قرار توسط اعضای هیات، آن را بـه مودی و یا سایر اشخاص تسلیم و یا ابلاغ کنند. در صورت تخلف، مرتکب برای تعقیب انتظامی بـه دادستانی انتظامی مالیاتی معرفی خواهد شد.

لزوم صدور رای در موارد استرداد اعتراض: هیات حل اختلاف مالیاتی در صورت تقاضای استرداد اعتراض یا قبول مالیات مطالبه شده از سوی مؤدی در جلسه هیات، می بایست رای مقتضی مبنی بر تائید درآمد مشمول مالیات را صادر نماید.

شرایط موکول نمودن صدور رای بـه اثبات ادعایی دیگر توسط مؤدی: هرگاه رسیدگی بـه اعتراض مؤدی در گرو رسیدگی بـه پرونده مالیاتی دیگری باشد هیات می تواند با صدور قرار رسیدگی و تجدید وقت، رسیدگی بـه اعتراض مؤدی را بـه بعد از اعلام نظر کارشناسی موکول نماید و چنانچه رسیدگی بـه اعتراض مؤدی منوط بـه اثبات ادعایی باشد کـه رسیدگی بـه آن در صلاحیت مرجع دیگری است، رسیدگی بـه اختلاف تا اتخاذ تصمیم از مرجع صلاحیت دار متوقف می شود. در این مورد مؤدی مالیاتی مکلف است ظرف یکماه در مرجع صالح اقامه دعوی نموده و رسید آن را بـه دبیرخانه هیات حل اختلاف مالیاتی تسلیم نماید، در غیر اینصورت خواسته مؤدی بـه موجب قراری توسط هیات حل اختلاف مالیاتی رسیدگی می شود و رای مقتضی صادر می گردد.

بیشتر بخوانید:

مجموعه مقررات مرتبط با دستورالعمل ماده ۲۴۴ قانون مالیاتهای مستقیم (مقررات مالیاتهای مستقیم 1366)

فصل ششم: در مقررات مختلفه هیات

صدور اوراق مالیاتی جداگانه: صدور اوراق مالیاتی بـه نام افراد متعدد در یک برگ صحیح نمی باشد. در اینگونه موارد باید برای هر مؤدی برگ جداگانه صادر و بـه نشانی اعلام شده از طرف مؤدی ابلاغ گردد.

شرط رسمیت جلسات هیات:جلسات هیاتهای حل اختلاف مالیاتی با حضور هر سه عضو هیات رسمی است، لذا در صورت عدم حضور هر یک از نمایندگان مذکور مراتب می بایست ذیل صورتجلسه قید شده و پرونده جهت تعیین وقت مجدد عودت شود. رای هیاتهای مزبور با اکثریت آراء، قطعی و لازم الاجرا است، لیکن نظر اقلیت باید در متن رای قید گردد.

تبصره ـ تشکیل جلسات هیاتهای حل اختلاف مالیاتی نسبت بـه عملکرد سنوات قبل از اصلاحیه 1380/11/27 ق. م. م از نظر نحوه تعیین اعضاء و تشریفات اداری مربوط بـه رسمیت جلسات مطابق با قانون پس از اصلاحیه خواهد بود. بدیهی است حذف مقررات ماده 247 و تبصره های آن در خصوص هیاتهای حل اختلاف مالیاتی تجدیدنظر سالب حقوق مؤدیان مالیاتی اعم از اشخاص حقیقی و حقوقی نسبت بـه پرونده های مربوط بـه عملکرد قبل از تاریخ اجرای اصلاحیه مذکور نمی باشد.

شرط انتخاب اعضای هیات: اعضای هیاتهای حل اختلاف مالیاتی و مجریان قرار کارشناسی نباید سابقه هیچگونه اظهارنظری در مقام یکی از ماموران مالیاتی در خصوص پرونده مؤدی داشته باشند.

تکلیف ادارات مالیاتی کـه هیات مستقل ندارند: امور مربوط بـه هیات ها در ادارات امور مالیاتی کـه هیات حل اختلاف مالیاتی مستقل ندارند از نظر تعیین وقت و سایر موارد ارجاعی بـه هیات، بر عهده رئیس امور مالیاتی ذیربط می باشد.

طرح دو پرونده مرتبط بـه هم در یک هیات: چنانچه دو پرونده مرتبط بـه هم، مربوط بـه یک مؤدی در دو هیات ذیصلاح مطرح باشد بنا بـه تقاضای مؤدی و عدم وجود منع قانونی، رسیدگی لازم در یک هیات صورت می گیرد.

مرجع رسیدگی بـه اقدامات اجرایی: مرجع رسیدگی بـه پرونده های مالیاتی کـه بـه اداره وصول و اجراء ارجاع گردیده و مؤدی نسبت بـه اقدامات اجرایی و یا بـه اجراء گذاردن مالیات قبل از قطعیت شکایت دارد، هیات حل اختلاف مالیاتی موضوع ماده 216 ق. م. م می باشد.

مطالبه مالیات از غیر مؤدی: پس از صدور و ابلاغ برگ تشخیص مالیات چنانچه برابر ادعای مؤدیان مالیاتی، مطالبه مالیات از غیر مؤدی صورت گرفته باشد با تسلیم اعتراض مؤدی، در صورتیکه امکان رسیدگی تشخیص و مطالبه مالیات از مؤدی واقعی با رعایت مواد 156 و 157 قانون مالیات های مستقیم وجود داشته باشد موضوع توسط رئیس امور مالیاتی مربوطه در مهلت مقرر در ماده 238 قانون مذکور مورد رسیدگی و حل و فصل قرار می گیرد در غیر این صورت با ارجاع پرونده از سوی رئیس امور مالیاتی مربوط، در اجرای تبصره ماده 157 قانون مالیات های مستقیم، پرونده در هیات حل اختلاف مالیاتی مورد رسیدگی قرار می گیرد.

مرجع تصویب دستورالعمل: این دستورالعمل در 43 بند و 13 تبصره توسط معاونت فنی و حقوقی سازمان تنظیم و پیشنهاد شده کـه در اجرای ماده 54 آئین نامه ماده 219 قانون مالیات های مستقیم بـه تصویب رئیس کل سازمان امور مالیاتی کشور رسیده و برای کلیه واحدهای تابعه سازمان، هیاتهای حل اختلاف مالیاتی، ماموران مالیاتی و مؤدیان لازم الاتباع است.

بیشتر بخوانید: