قانون تشکیلات، وظایف و انتخابات شوراهای اسلامی و انتخاب شهرداران 1375

مجموعه مقررات مرتبط با قانون تشکیلات، وظایف و انتخابات شوراهای اسلامی و انتخاب شهرداران (مقررات شوراهای اسلامی شهر و روستا)

متن قانون تشکیلات، وظایف و انتخابات شوراهای اسلامی کشور و انتخاب شهرداران:

فصل اول ـ تشکیلات

ماده 1 ـ اصلاح 1386/08/27 ـ برای پیشبرد سریع برنامه های اجتماعی، اقتصادی، عمرانی، بهداشتی، فرهنگی، آموزشی و سایر امور رفاهی از طریق همکاری مردم با توجه بـه مقتضیات محلی اداره امور هر روستا، بخش، شهر، شهرستان یا استان با نظارت شورایی بـه نام شورای (روستا)، بخش، شهر، شهرستان یا استان صورت می گیرد و بـه منظور جلوگیری از تبعیض و جلب همکاری در تهیه برنامه های عمرانی و رفاهی استان ها و نظارت بر اجرای هماهنگ آن، شورای عالی استان ها مرکب از نمایندگان شوراهای استان تشکیل می شود.

ماده 1 مکرر ـ الحاق 1382/07/06 ـ در کلیه مواد و تبصره ها و بندهای قانون تشکیلات، وظایف و انتخابات شوراهای اسلامی کشور و انتخاب شهرداران مصوب 1375/05/01، کلمه «شهرک» و موضوعات مربوط بـه آن حذف می گردد.

مـاده 2 ـ اصلاح 1382/05/05 ـ مقصود از شورا در این قانون و سایر قوانین معتبر در خصوص شوراهای اسلامی کشوری شوراهای روستا، بخش، شهر، شهرستان، استان و عالی استان ها می باشد.

ماده 3 ـ اصلاح 1396/04/20 ـ دوره فعالیت شوراهای اسلامی شهر و روستا چهار سال می باشد کـه از 14 مردادماه شروع می شود و در 13 مردادماه چهار سال بعد خاتمه می یابد.

تبصره ـ اصلاح 1396/04/20 ـ دوره چهارم شوراهای اسلامی شهر و روستا در 13 مردادماه 1396 خاتمه یافته و دوره پنجم این شوراها از 14 مردادماه 1396 آغاز می گردد.

ماده 4 ـ تعداد اعضای شورای اسلامی روستاهای تا 1500 نفر جمعیت سه نفر و روستاهای بیش از 1500 نفر جمعیت و بخش پنج نفر خواهد بود.

ماده 5 ـ اصلاح 1386/08/27 ـ در هر بخش شورای بخش کـه اعضاء آن پنج نفر می باشد با اکثریت نسبی از بین نمایندگان منتخب شوراهای روستاهای واقع در محدوده بخش تشکیل می شود و در صورتی کـه عضو معرفی شده از شورای روستا بـه عضویت اصلی و علی البدل شورای بخش انتخاب شود از عضویت شورای روستا خارج نخواهد شد.

تبصره ـ الحاق 1386/08/27 ـ از یک روستا بیش از یک نفر نباید در شورای بخش حضور داشته باشد و در صورتی کـه تعداد روستاهای بخش کمتر از پنج روستا باشد اعضاء شورای بخش از میان مجموع اعضاء شوراهای روستاها انتخاب خواهند شد و در نهایت حداقل باید از هر روستا یک نفر انتخاب گردد.

ماده 6 ـ منسوخ 1386/08/27 ـ شورای بخش پس از تشکیل حداقل سه چهارم شوراهای روستاهای تابع بخش تشکیل می گردد.

تبصره ـ از یک روستا بیش از یک نفر نباید در شورای بخش حضور داشته باشد و در صورتی کـه تعداد روستاهای بخشی کمتر از پنج روستا باشد اعضای شورای بخش از میان مجموع اعضای شوراهای روستاها انتخاب خواهند شد و نهایت حداقل باید از هر روستا یک نفر انتخاب گردد.

ماده 7 ـ تعداد اعضای اصلی و علی البدل شورای شهر بـه شرح زیر است:

الف ـ شهرهای تا 50/000 نفر، پنج نفر عضو اصلی و سه نفر عضو علی البدل

ب ـ شهرهای با جمعیت بیش از 50/000 نفر تا 200/000 نفر، هفت نفر عضو اصلی و پنج نفر عضو علی البدل

ج ـ شهرهای با جمعیت بیش از 200/000 نفر تا 500/000 نفر، نه نفر عضو اصلی و شش نفر عضو علی البدل

د ـ شهرهای با جمعیت بیش از 500/000 نفر تا 1/000/000 نفر، یازده نفر عضو اصلی و هفت نفر عضو علی البدل

ه‍ ـ شهرهای با جمعیت بیش از 1/000/000 نفر تا 2/000/000 نفر، سیزده نفر عضو اصلی و هشت نفر عضو علی البدل

و ـ شهرهای با جمعیت بیش از 2/000/000 نفر، پانزده نفر عضو اصلی و ده نفر عضو علی البدل

ز ـ شهر تهران، بیست و یک نفر عضو اصلی و یازده نفر عضو علی البدل

تبصره ـ الحاق 1395/02/20 ـ ملاک تشخیص جمعیت هر شهر، آخرین سرشماری عمومی نفوس و مسکن با اعلام رسمی مرکز آمار ایران است.

ماده 8 ـ اصلاح 1386/08/27 ـ در صورت استعفا، فوت یا سلب عضویت هر یک از اعضاء شورای روستا، شهر، عضو علی البدل بـه ترتیب آراء جایگزین می شود.

تبصره ـ الحاق 1386/08/27 ـ هرگاه عضوی بـه هر دلیلی تا دو ماه در جلسه شورا شرکت ننماید، تا تعیین تکلیف نهایی کـه نباید بیش از شش ماه بـه طول بیانجامد از عضو علی البدل بـه عنوان جانشین در جلسات دعوت بـه عمل می آید.

ماده 9 ـ اصلاح 1386/08/27 ـ در صورت تبدیل روستا بـه شهر، شورای شهر همان شورای روستا خواهد بود. چنانچه دو یا چند روستا بـه شهر تبدیل شود، شورای شهر از میان اعضاء شوراهای آن روستاها بـه ترتیب آراء در انتخابات و بـه نسبت جمعیت روستاها تشکیل می شود.

تبصره ـ اصلاح 1386/08/27 ـ چنانچه دو یا چند روستا ادغام و بـه یک روستا تبدیل شوند، شورای روستای جدید از میان اعضاء شوراهای روستاها بـه ترتیب آراء در انتخابات و بـه نسبت جمعیت روستاها تشکیل می شود.

ماده 10 ـ اصلاح 1386/08/27 ـ نمایندگان مجلس شورای اسلامی، استانداران، فرمانداران، شهرداران، بخشداران، دهیاران و مدیران کل و روسای ادارات می توانند در جلسات شورای اسلامی حوزه مسئولیت خود بدون حق رای شرکت کنند.

تبصره ـ اصلاح 1386/08/27 ـ شوراها در صورت ضرورت و بنا بـه دعوت بخشدار و فرماندار ذیربط موظف بـه تشکیل جلسه فوق العاده می باشند. این دعوت باید کتبی و با تعیین وقت قبلی و ذکر دستور جلسه باشد.

ماده 10 مکرر ـ الحاق 1382/07/06 ـ شورای شهرستان از نمایندگان شوراهای شهرها و بخش های واقع در محدوده آن شهرستان کـه در مرحله اول با رای اکثریت مطلق و در صورت عدم احراز در مرحله دوم با رای اکثریت نسبی هر یک از شوراهای مزبور انتخاب و معرفی شده اند، تشکیل می گردد.

تبصره 1 ـ اصلاح 1396/04/20 ـ در شورای شهرستان از شورای هر بخش یک نفر و از شوراهای هر یک از شهرها تا یکصد هزار نفر جمعیت یک نفر و بیش از یکصد هزار نفر جمعیت دو نفر و شهر تهران سه نفر عضویت خواهند داشت.

تبصره 2 ـ اصلاح 1386/08/27 ـ تعداد اعضای شورای شهرستان حداقل پنج نفر می باشد. چنانچه تعداد شهرها و بخش های یک شهرستان کمتر از پنج باشد، کسری تعداد اعضای شورای شهرستان تا پنج نفر بـه نسبت جمعیت هر بخش یا شهر، از شورای بخش یا شهر مربوط تامین می شود. در هر صورت هر بخش یا شهر نباید بیش از دو نفر نماینده در شورای شهرستان داشته باشد. شهرستان هایی کـه فقط یک بخش و یک شهر داشته باشند از محدودیت داشتن دو نفر نماینده در شورا، مستثنی می باشند.

تبصره 3 ـ منسوخ 1386/08/27 ـ شورای شهرستان حداکثر ظرف یک ماه پس از تشکیل دو سوم شوراهای شهرها و بخش های واقع در محدوده آن شهرستان بـه دعوت فرماندار تشکیل می شود.

بیشتر بخوانید:

ماده 11 ـ اصلاح 1382/07/06 ـ شورای استان از نمایندگان منتخب شوراهای شهرستان های تابعه کـه در مرحله اول با رای اکثریت مطلق و در صورت عدم احراز، در مرحله دوم با اکثریت نسبی از بین اعضای شورای شهرستان انتخاب و معرفی شده اند تشکیل می شود.

تبصره 1 ـ الحاق 1382/07/06 ـ تعداد اعضای شورای استان حداقل پنج نفر است. چنانچه یک استان کمتر از پنج شهرستان داشته باشد کسری تعداد اعضای شورای استان تا پنج نفر بـه نسبت جمعیت از شوراهای شهرستان های ذی ربط تامین می شود. در هر صورت هر شهرستان نباید بیش از دو نماینده در شورای استان داشته باشد و در صورتی کـه استان فقط یک شهرستان داشته باشد، اعضای شورای استان همان اعضای شورای شهرستان خواهند بود.

تبصره 2 ـ منسوخ 1386/08/27 ـ شورای استان حداکثر یک ماه پس از تشکیل دو سوم شوراهای شهرستان های واقع در محدوده آن استان بـه دعوت استاندار تشکیل می شود.

ماده 12 ـ اصلاح 1382/07/06 ـ شورای روستا، بخش، شهر، شهرستان و استان در واحدهایی از تقسیمات کشوری تشکیل می شود کـه طبق قوانین و مقررات مربوط، بـه نام ده (روستا)، بخش، شهر، شهرستان و استان شناخته شده باشد.

تبصره ـ الحاق 1392/01/27 ـ در محدوده شهری تهران، ری و تجریش فقط یک شورای اسلامی شهر تشکیل می شود.

ماده 13 ـ اصلاح 1386/08/27 ـ در صورت دعوت شورای بخش و شهر از بخشدار، شورای شهر مرکز شهرستان یا شورای شهرستان از بخشدار یا فرماندار، شورای استان از استاندار، یا سایر مسئولین اجرایی سطوح فوق الذکر، مقامات مذکور در جلسات شورا شرکت خواهند نمود. این دعوت باید کتبی و با تعیین وقت و ذکر دستور جلسه باشد.

ماده 14 ـ اصلاح 1382/07/06 ـ شورای عالی استان ها، از نمایندگان منتخب شوراهای استان ها کـه در مرحله اول با رای اکثریت مطلق و در صورت عدم احراز، در مرحله دوم با اکثریت نسبی انتخاب و معرفی می شوند، تشکیل می گردد.

تبصره 1 ـ اصلاح 1382/07/06 ـ از استان های تا دو میلیون نفر جمعیت، دو نماینده و از استان های دارای بیش از دو میلیون نفر جمعیت، سه نماینده و از استان تهران چهار نماینده در شورای عالی استان ها عضویت دارند.

تبصره 2 ـ منسوخ 1386/08/27 ـ حداکثر یک ماه پس از تشکیل دو سوم شوراهای استان ها، شورای عالی استان ها بـه دعوت وزیر کشور تشکیل می شود.

تبصره 2 ـ اصلاح 1386/08/27 ـ شورای عالی استان ها با درخواست وزیر کشور موظف بـه تشکیل جلسه فوق العاده می باشد.

تبصره 3 ـ اصلاح 1386/08/27 ـ وزیران، روسای موسسات و سازمان های دولتی و نهادهای عمومی غیردولتی با درخواست شورای عالی استان ها کـه باید بـه صورت کتبی و با تعیین وقت قبلی و ذکر دستور جلسه باشد، در جلسات آن شرکت می نمایند.

ماده 14 مکرر ـ الحاق 1382/07/06 ـ عضویت در کلیه شوراهای موضوع این قانون افتخاری است و شغل محسوب نمی شود.

تبصره 1 ـ اصلاح 1386/08/27 ـ هر فرد می تواند فقط عضو شورای یک روستا یا یک شهر باشد.

تبصره 2 ـ الحاق 1382/07/06 ـ پذیرش استعفای هر یک از اعضای شورا منوط بـه تصویب شورا است.

تبصره 3 ـ اصلاح 1386/08/27 ـ نامزد شدن اعضاء شوراهای اسلامی روستا و شهر در انتخابات مجلس شورای اسلامی منوط بـه پذیرش استعفاء آنها از سوی شورا، قبل از پایان مهلت قانونی می باشد.

ماده 15 ـ اصلاح 1382/07/06 ـ جلسات شوراها علنی و با حضور دو سوم اعضای اصلی رسمیت می یابد و تصمیمات با اکثریت مطلق آرای حاضرین معتبر است و تشکیل جلسات غیر علنی منوط بـه تصویب دو سوم اعضای حاضر در جلسه می باشد.

ماده 15 مکرر ـ الحاق 1386/08/27 ـ اولین جلسه شوراهای روستا بـه دعوت بخشدار و شورای شهر بـه دعوت فرماندار در تاریخ مقرر در ماده 3 قانون تشکیل می شود. همچنین شوراهای فرا دست بـه ترتیب، شورای بخش بـه فاصله یک ماه پس از تشکیل سه چهارم شوراهای روستاهای تابع بخش بـه دعوت بخشدار، شورای شهرستان بـه فاصله یک ماه پس از تشکیل دو سوم شوراهای شهر و بخش در محدوده آن شهرستان بـه دعوت فرماندار، شورای استان بـه فاصله یک ماه پس از تشکیل دو سوم شوراهای شهرستان های واقع در محدوده آن استان بـه دعوت استاندار و شورای عالی استان ها بـه فاصله یک ماه پس از تشکیل دو سوم شوراهای استان ها بـه دعوت وزیر کشور تشکیل می شود.

ماده 16 ـ اصلاح 1386/08/27 ـ اولین جلسه شوراهای موضوع این قانون وفق ماده (15مکرر) بـه دعوت مسئولین واحدهای تقسیمات کشوری مربوط و با هیات رئیسه سنی تشکیل می شود تا هیات رئیسه شورا شامل یک رییس و یک نایب رییس و حداقل یک منشی برای مدت یک سال انتخاب شوند.

ماده 16 مکرر ـ اصلاح 1386/08/27 ـ در صورت استعفا، فوت یا سلب عضویت هر یک از اعضاء شوراهای بخش، شهرستان، استان و عالی استان ها، عضو جدید حداکثر ظرف مدت یک ماه باید جایگزین شود.

فصل دوم ـ انتخابات

الف ـ کیفیت انتخابات

ماده 17 ـ اصلاح 1382/07/06 ـ انتخاب اعضای شورای روستا و شهر بـه صورت مستقیم، عمومی، با رای مخفی و اکثریت نسبی آرا خواهد بود.

تبصره ـ اصلاح 1396/04/20 ـ در صورتی کـه آرای دو یا چند نفر از داوطلبان مساوی باشد اولویت یا ایثارگران میباشد و در صورت نبودن افراد مذکور اولویت با فرد یا افرادی است کـه دارای مدرک تحصیلی بالاتر هستند و در صورت یکسان بودن مدرک تحصیلی ملاک انتخاب قرعه است انتخابات هیات رئیسه شوراهای موضوع این قانون نیز مشمول مفاد این تبصره می باشد.

ماده 17 مکرر ـ الحاق 1382/07/06 ـ وزارت کشور می تواند با هماهنگی هیات مرکزی نظارت بر انتخابات، قرائت و شمارش آراء را در تمام یا تعدادی از حوزه های انتخابیه با استفاده از رایانه انجام دهد.

ماده 18 ـ در هر نوبت انتخابات هر شخص واجد شرایط حق دارد فقط یک بار در یک شعبه اخذ رای با ارائه شناسنامه رای دهد.

تبصره ـ اصلاح 1386/08/27 ـ در انتخابات میان دوره ای، در هر حوزه کسانی حق رای دارند کـه در انتخابات قبلی آن دوره در همان حوزه رای داده باشند یا در هیچ حوزه ای رای نداده باشند.

ماده 19 ـ در موارد زیر برگ های رای باطل میشود ولی جزو آرای ماخوذه محسوب میگردد و مراتب در صورتجلسه قید و برگ های رای مذکور ضمیمه صورتجلسه خواهد شد:

الف ـ آرا ناخوانا باشد.

ب ـ آرایی کـه از طریق خرید و فروش بـه دست آمده باشد.

ج ـ آرایی کـه دارای نام رای دهنده یا امضا یا اثر انگشت وی باشد.

د ـ آرایی کـه کلاً حاوی اسامی غیر از نامزدهای تایید شده باشد.

هـ ـ آرایی کـه سفید بـه صندوق ریخته شده باشد.

تبصره ـ چنانچه برگ رای مشتمل بر اسامی خوانا و ناخوانا باشد فقط اسامی ناخوانا باطل خواهد بود.

بیشتر بخوانید:

ماده 20 ـ اصلاح 1386/08/27 ـ در موارد زیر برگ های رای باطل میشود و جزو آرای ماخوذه محسوب نمی گردد و مراتب در صورتجلسه قید و برگ های رای مذکور ضمیمه صورتجلسه خواهد شد:

الف ـ کل آرای صندوقی کـه فاقد لاک و مهر انتخاباتی باشد.

ب ـ کل آرای مندرج در صورت جلسه ای کـه صندوق اخذ رای آن فاقد اوراق رای با برگ های تعرفه باشد.

ج ـ آرایی کـه زائد بر تعداد تعرفه باشد.

د ـ آرایی کـه فاقد مهر انتخاباتی باشد.

هـ ـ آرایی کـه روی ورقه ای غیر از برگ رای انتخاباتی نوشته شده باشد.

و ـ آرای کسانی کـه بـه سن قانونی رای دادن نرسیده باشند.

ز ـ آرایی کـه با شناسنامه افراد فوت شده یا غیر ایرانی اخذ شده باشد.

ح ـ آرایی کـه با شناسنامه غیر یا جعلی اخذ شده باشد.

ط ـ آرایی کـه با شناسنامه کسانی کـه حضور ندارند اخذ شده باشد.

ی ـ آرایی کـه از طریق تهدید بـه دست آمده باشد.

ک ـ آرایی کـه با تقلب و تزویر « در تعرفه ها، آرا، صورتجلسه ها و شمارش » بـه دست آمده باشد.

تبصره 1 ـ آرای زاید مذکور در بند ج بـه قید قرعه از کل برگ های رای کسر میشود.

تبصره 2 ـ چنانچه احراز شود کـه رای دهنده بیش از یک برگ رای بـه صندوق ریخته باشد، همه اوراق وی باطل است و جزو آرای ماخوذه محسوب نخواهد شد.

ماده 21 ـ در صورتی کـه در برگ رای علاوه بر اسامی نامزدهای تایید شده اسامی دیگر نوشته شده باشد، برگ رای باطل نیست و فقط اسامی اضافه خوانده نمیشود.

ماده 22 ـ در صورتی کـه اسامی نوشته شده در برگ رای بیش از تعداد لازم باشد، اسامی اضافه از آخر خوانده نمیشود.

ماده 23 ـ در صورتی کـه در برگ رای نام یک داوطلب چند بار نوشته شده باشد فقط یک رای برای او محسوب میشود.

ماده 24 ـ اصلاح 1392/01/27 ـ در حوزه های انتخابیه ای کـه تا ده نفر نامزد انتخاباتی داشته باشد نامزدها می توانند بـه تنهایی یا اشتراک برای هر یک از شعبه های ثبت نام و اخذ رای و در حوزه های انتخابیه ای کـه بیش از ده نفر نامزد داشته باشد برای هر پنج شعبه ثبت نام و اخذ رای یک نفر نماینده جهت حضور در محل شعب اخذ رای بـه هیات اجرایی معرفی نمایند. در تهران و سایر کلان شهرها تعداد نمایندگان ناظر از طرف نامزدهای انتخابات شورای اسلامی شهر با توافق هیات اجرایی تعیین می گردد.

تبصره ـ چنانچه نمایندگان کاندیداها تخلفی در شعب اخذ رای مشاهده نمایند بدون دخالت مراتب را بـه هیات اجرایی و نظارت کتباً اعلام خواهند نمود.

ب ـ شرایط انتخاب کنندگان و انتخاب شوندگان

ماده 25 ـ اصلاح 1386/08/27 ـ انتخاب کنندگان باید دارای شرایط زیر باشند:

1 ـ تابعیت کشور جمهوری اسلامی ایران.

2 ـ حداقل سن 15 سال تمام در روز اخذ رای.

3 ـ سکونت حداقل یک سال در محل اخذ رای، بـه استثنای شهرهای بالای یک صد هزار نفر جمعیت.

تبصره ـ کسانی کـه محل کار آنان خارج از محدوده حوزه انتخابیه باشد ولی افراد تحت تکفل آنان مانند همسر و فرزندان حداقل یکسال قبل از انتخابات در حوزه انتخابیه سکونت داشته باشند می توانند در همان حوزه رای دهند.

ماده 26 ـ اصلاح 1396/04/20 ـ انتخاب شوندگان هنگام ثبت نام باید دارای شرایط زیر باشند:

الف ـ تابعیت کشور جمهوری اسلامی ایران.

ب ـ حداقل سن 25 سال تمام.

ج ـ اعتقاد و التزام عملی بـه اسلام و ولایت مطلقه فقیه.

د ـ ابراز وفاداری بـه قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران.

هـ ـ دارا بودن سواد خواندن و نوشتن برای شورای روستاهای تا دویست خانوار و داشتن مدرک دیپلم برای شورای روستاهای بالای دویست خانوار، داشتن حداقل مدرک فوق دیپلم یا معادل آن برای شورای شهرهای تا بیست هزار نفر جمعیت، داشتن حداقل مدرک لیسانس یا معادل آن برای شورای شهرهای بالای بیست هزار نفر جمعیت.

تبصره 1 ـ کسانی کـه سابقه یک دوره کامل عضویت اصلی شورا را دارا باشند بـه شرطی کـه در همان حوزه انتخابیه نامزد شوند از شرط مدرک تحصیلی معاف هستند.

تبصره 2 ـ هیات های اجرایی و نظارت در صورت ضرورت، تاییدیه مدارک تحصیلی ثبت نام کنندگان را اخذ می نمایند.

و ـ دارا بودن کارت پایان خدمت نظام وظیفه یا کارت معافیت دائم از خدمت برای مردان.

ز ـ داشتن سلامت جسمانی در حد برخورداری از نعمت شنوایی و گویایی و سلامت روانی، حسب مورد با گواهی پزشکی قانونی

تبصره 1 ـ اقلیت های دینی شناخته شده در قانون اساسی بـه جای اسلام باید بـه اصول دین خود اعتقاد و التزام عملی داشته باشند.

تبصره 2 ـ اصلاح 1396/04/20 ـ اعضای شوراها باید در محدوده بخش حوزه انتخابیه خود سکونت اختیار نمایند. تغییر محل سکونت هر یک از اعضای شورا از محدوده حوزه انتخابیه بـه خارج از آن موجب سلب عضویت خواهد شد.

تبصره 3 ـ الحاق 1392/01/27 ـ ارائه گواهی عدم سوء پیشینه کـه از تاریخ صدور آن بیش از سه ماه نگذشته باشد در هنگام ثبت نام الزامی است.

ماده 27 ـ اصلاح 1396/04/20 ـ معتمدان دعوت شده از سوی فرماندار و بخشدار و اعضای هیات های اجرایی و نظارت از داوطلب شدن در حوزه انتخابیه مربوطه محرومند. استعفاء از سمت های مذکور پس از قبول دعوت و شرکت در اولین جلسه تاثیری در این محرومیت ندارد.

ماده 28 ـ اصلاح 1396/04/20 ـ اشخاص زیر بـه واسطه مقام و شغل خود از داوطلب شدن برای شوراهای اسلامی بـه ترتیب ذیل محرومند:

1 ـ رییس جمهور و مشاورین و معاونین وی، نمایندگان خبرگان رهبری، وزراء، معاونین و مشاورین آنان، نمایندگان مجلس شورای اسلامی معاونان و مشاوران رییس مجلس شورای اسلامی، اعضای شورای نگهبان، رییس قوه قضاییه و معاونین و مشاورین وی، رییس دیوان عالی کشور، دادستان کل کشور و معاونین و مشاورین آنان، رییس دیوان عدالت اداری، رییس دیوان محاسبات کشور و معاونین وی، دادستان دیوان محاسبات، رییس سازمان بازرسی کل کشور و معاونین وی، شاغلین نیروهای مسلح، روسای سازمان ها و ادارات عقیدتی سیاسی نیروهای مسلح، رییس سازمان صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران و معاونین وی، دبیر هیات دولت، روسای دفاتر سران سه قوه، روسا و سرپرستان سازمان های دولتی، روسای دانشگاه ها (دولتی و غیردولتی)، رییس دانشگاه آزاد اسلامی، روسای کل و مدیران عامل بانک ها، رییس جمعیت هلال احمر و معاونین وی، رییس بنیاد مستضعفان و جانبازان، سرپرست بنیاد شهید، سرپرست بنیاد مسکن، سرپرست کمیته امداد امام، روسای سازمان ها، مدیران عامل شرکت های دولتی (مانند شرکت مخابرات، دخانیات...)، سرپرست نهضت سوادآموزی، رییس سازمان نظام پزشکی ایران رییس سازمان نظام مهندسی کشور و اعضای هیات مدیره اتحادیه های صنفی و هیات رئیسه اتاق اصناف ایران، مدیران کل و سرپرستان ادارات کل ستادی مجلس شورای اسلامی، مدیران کل تشکیلات ستادی وزارتخانه ها و سازمان ها و ادارات دولتی و سایر روسا، مدیران و سرپرستانی کـه حوزه مسئولیت آنان بـه کل کشور تسری دارد، از عضویت در شوراهای اسلامی سراسر کشور محرومند مگر آنکه قبل از ثبت نام از سمت خود استعفا نموده و بـه هیچ وجه در آن پست شاغل نباشند.

2 ـ استانداران و معاونین و مشاورین آنان، فرمانداران و معاونین آنان، شهرداران و معاونین آنان، بخشداران، مدیران کل ادارات استانداری، مدیران کل، سرپرستان ادارات کل، معاونین ادارات کل، دادستان ها، دادیارها، بازپرس ها، قضات، روسای دانشگاه ها (دولتی و غیردولتی) و روسای شعب آنها، روسای بانک ها، رییس و اعضای هیات مدیره سازمان نظام پزشکی، رییس و اعضای هیات مدیره سازمان نظام مهندسی، رییس و اعضای هیات مدیره اتاق اصناف ایران، رییس و اعضای هیات مدیره سازمان نظام مهندسی کشاورزی، رییس و اعضای هیات مدیره سازمان نظام پرستاری، رییس و اعضای هیات مدیره کانون وکلا، روسا، سرپرستان و معاونین سازمان ها و شرکت های دولتی و نهادها و موسسات دولتی و یا وابسته بـه دولت کـه از بودجه عمومی بـه هر مقدار استفاده می نمایند و سایر روسا، مدیران و سرپرستان استان، شهرستان و بخش بـه ترتیب از عضویت در شوراهای اسلامی واقع در محدوده استان، شهرستان و بخش محرومند، مگر آنکه قبل از ثبت نام از سمت خود استعفا نموده و بـه هیچ وجه در آن پست شاغل نباشند.

3 ـ شهرداران، مدیران مناطق شهرداری و موسسات و شرکت های وابسته و دهیاران از عضویت در شورای اسلامی شهر و روستای محل خدمت محرومند، مگر آنکه قبل از ثبت نام از سمت خود استعفاء نموده و بـه هیچ وجه در آن سمت شاغل نباشند.

4 ـ اعضای شوراهای اسلامی موضوع این قانون و شاغلان در شهرداری و موسسات و شرکت های وابسته و همچنین دهیاران و شاغلان دهیاری در طول مدت عضویت در شورای اسلامی نمی توانند در مسئولیت های مذکور در این ماده مشغول بـه کار شوند.

ماده 29 ـ اشخاص زیر از داوطلب شدن برای عضویت در شورا محرومند:

الف ـ کسانی کـه در جهت تحکیم مبانی رژیم سابق نقش موثر و فعال داشته اند بـه تشخیص مراجع ذی صلاح.

ب ـ کسانی کـه بـه جرم غصب اموال عمومی محکوم شده اند.

ج ـ وابستگان تشکیلاتی بـه احزاب، سازمان ها و گروهک هایی کـه غیرقانونی بودن آنها از طرف مراجع صالحه اعلام شده باشد.

د ـ کسانی کـه بـه جرم اقدام بر ضد جمهوری اسلامی ایران محکوم شده اند.

هـ ـ محکومین بـه ارتداد بـه حکم محاکم صالح قضایی.

و ـ محکومین بـه حدود شرعی.

ز ـ محکومین بـه خیانت و کلاهبرداری و غصب اموال دیگران بـه حکم محاکم صالح قضایی.

ح ـ مشهوران بـه فساد و متجاهران بـه فسق.

ط ـ قاچاقچیان مواد مخدر و معتادان بـه این مواد.

ی ـ محجوران و کسانی کـه بـه حکم دادگاه مشمول اصل 49 قانون اساسی باشند.

ک ـ وابستگان بـه رژیم گذشته از قبیل (اعضای انجمن های ده، شهر، شهرستان و استان و خانه های انصاف، روسای کانون های حزب رستاخیز و حزب ایران نوین و نمایندگان مجلس های سنا و شورای ملی سابق، کدخدایان و خوانین وابسته بـه رژیم گذشته).

ماده 30 ـ اصلاح 1386/08/27 ـ هیچ یک از داوطلبان عضویت در شوراها نمی توانند همزمان در بیش از یک حوزه انتخابیه بـه عنوان داوطلب عضویت در شورا ثبت نام نمایند، در غیر این صورت اسم آنان از فهرست داوطلبان حذف و از آن تاریخ تا پایان همان دوره از داوطلب شدن در انتخابات شوراها محروم می گردند.

بیشتر بخوانید:

ماده 31 ـ منسوخ 1389/05/31 ـ درصورتی کـه هر یک از شوراها بـه علت فوت، استعفاء یا سلب عضویت اعضای اصلی و علی البدل فاقد حد نصاب لازم برای تشکیل جلسه گردد، انتخابات میان دوره ای همزمان با اولین انتخابات سراسری در موعد مقرر برگزار می شود.

ج ـ هیات اجرایی و وظایف آنها

ماده 32 ـ اصلاح 1382/07/06 ـ بـه منظور برگزاری انتخابات شوراهای اسلامی شهر و شهرک، هیات اجرایی شهرستان، بـه ریاست فرماندار و عضویت رییس اداره ثبت احوال، رییس اداره آموزش و پرورش و هفت نفر از معتمدان محدوده شهرستان تشکیل می شود.

تبصره 1 ـ اصلاح 1386/08/27 ـ برای تعیین هشت نفر معتمدان هیات اجرایی، فرماندار سی نفر از معتمدان اقشار مختلف مردم از کلیه شهرهای محدوده شهرستان را انتخاب و پس از تایید هیات نظارت از آنان دعوت بـه عمل می آورد.

تبصره 2 ـ الحاق 1382/07/06 ـ اعضاء هیات اجرایی شهرستان و معتمدان دعوت شده از سوی فرماندار نباید داوطلب عضویت در شورای شهر باشند.

تبصره 3 ـ الحاق 1392/01/27 ـ در صورت تشکیل هیات اجرایی برای برگزاری همزمان انتخابات شورای اسلامی و ریاست جمهوری، اجرای حکم انتخاب یک نفر از اعضای شورا بـه عنوان یکی از معتمدین موضوع تبصره 1 ماده 38 قانون انتخابات ریاست جمهوری منتفی است.

ماده 33 ـ اصلاح 1382/07/06 ـ برای برگزاری انتخابات شوراهای اسلامی روستا، هیات اجرایی بخش بـه ریاست بخشدار و عضویت نمایندگان دستگاه های مذکور در ماده 32 و مسئول جهاد کشاورزی بخش یا معاون وی و هفت نفر از معتمدان محدوده بخش تشکیل می شود.

تبصره 1 ـ اصلاح 1386/08/27 ـ برای تعیین هفت نفر از معتمدان هیات اجرایی، بخشدار سی نفر از معتمدان اقشار مختلف مردم از روستاهای محدوده بخش را انتخاب و پس از تایید هیات نظارت از آنان دعوت بـه عمل می آورد.

تبصره 2 ـ الحاق 1382/07/06 ـ اعضاء هیات اجرایی بخش و معتمدان دعوت شده از سوی بخشدار نباید داوطلب عضویت در شورای روستا باشند.

ماده 34 ـ اصلاح 1382/07/06 ـ معتمدان منتخب موضوع مواد 32 و 33 بـه دعوت فرماندار و بخشدار (یا نماینده وی) ظرف دو روز پس از انتخاب تشکیل جلسه داده، پس از حضور دو سوم مدعوین (حداقل بیست نفر) از بین خود بـه ترتیب هشت و هفت نفر را بـه عنوان معتمدان اصلی و پنج نفر را بـه عنوان معتمدان علی البدل هیات اجرایی شهرستان و بخش با رای مخفی و اکثریت نسبی آراء انتخاب می نمایند.

ماده 35 ـ اصلاح 1382/07/06 ـ فرماندار و بخشدار (یا نماینده وی) مکلف است بـه ترتیب هشت و هفت نفر از معتمدان اصلی را برای شرکت در جلسات هیات اجرایی انتخابات دعوت نماید.

ماده 36 ـ جلسات هیات اجرایی با حضور دو سوم اعضا رسمیت یافته و در صورت استعفا یا غیبت غیر موجه هر یک از معتمدین هیات اجرایی در سه جلسه کـه بـه منزله استعفا تلقی میگردد، فرماندار یا بخشدار (یا نماینده وی) از اعضای علی البدل بـه ترتیب آراء بـه جای آنان دعوت خواهد نمود.

تبصره 1 ــ غیر موجه بودن غیبت با تصویب دو سوم اعضای هیات اجرایی خواهد بود.

تبصره 2 ـ تصمیمات هیات اجرایی با اکثریت آرای اعضای حاضر معتبر خواهد بود.

تبصره 3 ـ اصلاح 1382/07/06 ـ در صورتی کـه با دعوت از اعضای علی البدل، اکثریت حاصل نگردید، اعضای اداری هیات اجرایی بقیه معتمدان (به ترتیب 11 و 13 نفر) را دعوت نموده تا کسری اعضاء را از میان خود انتخاب نمایند.

ماده 37 ـ عضویت هر فرد در بیش از یک هیات اجرایی بطور همزمان ممنوع است.

ماده 38 ـ اعضای اداری هیات اجرایی تا زمانی کـه از سمت اداری خود مستعفی یا برکنار نشده اند، شخصاً مکلف بـه شرکت در جلسات هیات اجرایی می باشند و غیبت غیر موجه آنان در جلسات هیات اجرایی تمرد از وظایف قانونی محسوب میگردد و فرماندار یا بخشدار (یا نماینده وی) موظف است بلافاصله پس از غیبت اعضای اداری هیات اجرایی مراتب را با ذکر علت غیبت بـه مقام مافوق وی اعلام دارد.

تبصره ـ اصلاح 1382/07/06 ـ در صورتیکه فرماندار و بخشدار بدون عذر موجه در جلسات شرکت ننماید بقیه اعضاء هیات اجرایی موظفند موضوع را صورتجلسه کرده و مراتب را بـه مقام مافوق گزارش نمایند.

ماده 39 ـ هیات های اجرایی در اسرع وقت تشکیل جلسه داده و پس از تعیین محل استقرار شعب ثبت نام و اخذ رای، تعداد و محل شعب ثبت نام و اخذ رای را صورت جلسه نموده و یک هفته قبل از روز اخذ رای مبادرت بـه انتشار آگهی انتخابات حاوی تاریخ برگزاری انتخابات و اوقات اخذ رای و شرایط انتخاب کنندگان و مقررات جزایی و محل شعب ثبت نام و اخذ رای در حوزه انتخابیه می نمایند.

ماده 40 ـ هیات های اجرایی برای هر شعبه ثبت نام و اخذ رای 5 نفر از معتمدین محل را کـه دارای سواد خواندن و نوشتن باشند انتخاب و جهت صدور حکم بـه فرماندار و بخشدار حوزه انتخابیه معرفی می نمایند.

تبصره 1 ـ در صورتی کـه در محل استقرار شعبه ثبت نام و اخذ رای بـه تعداد کافی معتمد باسواد نباشد هیات اجرایی می تواند افرادی را از خارج (حتی الامکان از محدوده همان بخش) برای آن شعبه انتخاب و بـه حکم فرماندار یا بخشدار اعزام نماید.

تبصره 2 ـ اعضای شعب ثبت نام و اخذ رای از بین خود یک رییس و یک نایب رییس و سه نفر منشی انتخاب می نمایند.

ماده 41 ـ ماموران انتظامی در حدود قانون موظف بـه ایجاد نظم و جلوگیری از هرگونه بی نظمی در جریان انتخابات و حفاظت صندوقهای رای می باشند نیروهای نظامی و انتظامی حق دخالت در امور اجرایی و نظارت در انتخابات را ندارند.

ماده 42 ـ هیات های اجرایی انتخابات شوراهای اسلامی مسئول صحت برگزاری انتخابات حوزه انتخابیه خود می باشند.

ماده 43 ـ هیات های اجرایی می توانند برای بعضی از مناطق کـه لازم باشد شعب سیار ثبت نام و اخذ رای با ذکر مسیر حرکت و محل توقف تعیین نمایند.

ماده 44 ــ هیات های اجرایی باید ترتیبی اتخاذ نمایند کـه یک روز قبل از اخذ رای، محل ثبت نام و اخذ رای آماده باشد.

ماده 45 ـ اصلاح 1386/08/27 ـ فرماندار و بخشدار هر حوزه انتخابیه مکلف است پس از وصول دستور وزارت کشور مبنی بر شروع انتخابات و همزمان با تشکیل هیات اجرایی، تاریخ مراجعه داوطلبان عضویت در شوراهای اسلامی را ضمن انتشار آگهی بـه اطلاع کلیه اهالی حوزه انتخابیه برساند.

تبصره 1 ـ مهلت مراجعه داوطلبان بـه فرمانداری، بخشداری جهت اعلام داوطلبی هفت روز از تاریخ مقرر در آگهی ثبت نام میباشد.

تبصره 2 ـ شرایط انتخاب شوندگان و تاریخ شروع و خاتمه قبول برگ اعلام داوطلبی از طرف فرماندار، بخشدار در آگهی اعلام داوطلبی قید خواهد شد.

ماده 46 ـ هیات اجرایی موظف است بـه منظور احراز شرایط مذکور در مواد 26 و 29 درباره هر یک از داوطلبان عضویت در شورای اسلامی شهر حسب مورد از مراجع ذیربط از قبیل اداره اطلاعات، نیروی انتظامی، دادگستری، ثبت احوال استعلام نماید.

تبصره 1 ـ چنانچه داوطلبان شرکت در انتخابات شوراهای اسلامی روستا مظنون بـه داشتن یکی از موارد مذکور در ماده 29 باشند هیات اجرایی مربوط موظف است حسب مورد از مراجع ذیربط مذکور در ماده فوق استعلام نماید.

تبصره 2 ـ اصلاح 1386/08/27 ـ مراجع مذکور در ماده فوق موظفند ظرف مدت 10 روز از تاریخ وصول استعلام، نسبت بـه موارد استعلام کتباً پاسخ دهند.

ماده 47 ـ اصلاح 1396/04/20 ـ هیات های اجرایی پس از دریافت نتیجه استعلامات موظفند ظرف مدت چهارده روز بـه صلاحیت داوطلبان رسیدگی و نتیجه را بـه صورت کتبی و رسمی بـه همراه پرونده کامل داوطلبان بـه هیات های نظارت متناظر ارسال نمایند.

ماده 48 ـ اصلاح 1396/04/20 ـ نظر هیات های اجرایی بخش و شهرستان مبنی بر تایید صلاحیت داوطلبان با تایید هیات های نظارت شهرستان و بخش معتبر است و چنانچه ظرف چهارده روز از تاریخ دریافت نتیجه رسیدگی صلاحیت داوطلبان، هیات نظارت مربوط درباره داوطلب یا داوطلبان نظر خود را اعلام نکند، نظر هیات اجرایی ملاک عمل خواهد بود.

ماده 49 ـ بررسی سوابق داوطلبان باید محرمانه انجام گیرد بطوری کـه موجب هتک حیثیت و آبروی افراد نشود و بررسیها از محدوده موارد مذکور در مواد 26 و 27 و 28 و 29 و 30 این قانون خارج نگردد و افشای هرگونه اطلاعات دریافت شده توسط اعضای هیات های اجرایی و یا هر شخص دیگر ممنوع است.

بیشتر بخوانید:

ماده 50 ـ هیات های اجرایی مکلف اند در انجام وظایف خود بی طرفی کامل را رعایت نمایند و در صورت تخلف، فرماندار یا بخشدار موظف است با رای اکثریت اعضای هیات اجرایی نسبت بـه تعویض هر یک از معتمدین هیات اجرایی و در مواردی کـه انحلال هیات اجرایی ضروری باشد با تایید استاندار و هیات نظارت استان اقدام نماید. تشکیل مجدد هیات اجرایی با رعایت مقررات مندرج در این قانون انجام می گیرد و تصمیمات متخذه هیات اجرایی منحله عنداللزوم وسیله هیات اجرایی جدید قبل از انقضای مهلت قانونی رسیدگی بـه صلاحیت داوطلبان قابل تجدیدنظر خواهد بود.

تبصره 1 ـ اصلاح 1396/04/20 ـ داوطلبان شرکت در انتخابات شوراهای اسلامی روستا و شهر کـه صلاحیت آنان در هیات اجرایی و نظارت بخش و روستا رد شده است می توانند ظرف مدت 4 روز از تاریخ اعلام اسامی نامزدهای انتخاباتی شکایت خود را بـه ترتیب داوطلبان شورای اسلامی روستا بـه هیات نظارت شهرستان و داوطلبان شورای اسلامی شهر بـه هیات نظارت استان تسلیم نمایند.

تبصره 2 ـ شاکیان می توانند شکایت خود را ظرف مهلت مقرر بـه هیات اجرایی مربوط نیز تسلیم نمایند. هیات اجرایی موظف است بلافاصله شکایات دریافتی را بـه هیات نظارت ذیربط ارسال نماید.

تبصره 3 ـ هیات نظارت موظف است ظرف مدت 10 روز از تاریخ دریافت شکایات بـه آنها رسیدگی و نتیجه را بـه هیات اجرایی مربوط اعلام نماید. نظر هیات نظارت در این خصوص قطعی و لازم الاجرا است.

تبصره 4 ـ اصلاح 1386/08/27 ـ فرماندار یا بخشدار بـه عنوان رییس هیات اجرایی موظف است پس از وصول نظریه هیات نظارت، اسامی آن تعداد از داوطلبانی را نیز کـه صلاحیت آنان مورد تایید هیات نظارت قرار گرفته است از طریق انتشار آگهی بـه اطلاع اهالی برساند.

ماده 51 ـ فرماندار یا بخشدار یا نمایندگان آنان مکلف اند فهرست اسامی نامزدهای تایید شده انتخابات را ظرف 3 روز از طریق انتشار آگهی بـه اطلاع اهالی حوزه انتخابیه برسانند.

ماده 52 ـ هیات های اجرایی موظف اند از تاریخ اعلام نهایی صلاحیت داوطلبان تا دو روز پس از اعلام نتیجه اخذ رای انتخابات شکایت واصله را بپذیرند و از تاریخ دریافت شکایات ظرف مدت پنج روز در جلسه مشترک هیات اجرایی و هیات نظارت بـه آنها رسیدگی و اخذ تصمیم نمایند.

د ــ هیات های نظارت و وظایف آنها

ماده 53 ـ کیفیت نظارت بر انتخابات شوراهای اسلامی کشور طبق مواد 73 و 74 قانون اصلاح قانون تشکیلات شوراهای اسلامی کشوری و انتخابات شوراهای مزبور مصوب 1365/04/29خواهد بود.

ماده 54 ـ اعلام نتیجه اخذ رای انتخابات شوراهای اسلامی روستا و بخش بـه عهده بخشدار و در انتخابات شوراهای اسلامی شهر بـه عهده فرماندار خواهد بود.

ماده 55 ـ اصلاح 1396/04/20 ـ تایید صحت انتخابات شوراهای روستا و بخش با هیات نظارت بخش و اعلام آن توسط بخشدار انجام می گیرد. در این خصوص چنانچه کسی شکایت داشته باشد ظرف مدت دو روز پس از اعلام نتیجه انتخابات بـه هیات نظارت شهرستان ارسال و هیات مذکور ظرف مدت 15 روز نظر نهایی خود را اعلام خواهد نمود.

ماده 56 ـ اصلاح 1396/04/20 ـ تایید صحت انتخابات شوراهای شهر با هیات نظارت شهرستان است و اعلام آن توسط فرماندار انجام می گیرد. در این خصوص چنانچه کسی شکایت داشته باشد ظرف مدت دو روز پس از اعلام نتیجه انتخابات بـه هیات نظارت استان ارسال و هیات مذکور ظرف مدت 15 روز نظر نهایی خود را اعلام خواهد نمود.

ماده 57 ـ توقف یا ابطال انتخابات یک یا چند شعبه اخذ رای در روستاها بـه پیشنهاد هیات نظارت شهرستان و تایید هیات نظارت استان خواهد بود.

ماده 58 ـ اصلاح 1396/04/20 ـ در انتخابات شوراهای اسلامی شهر و شهرک توقف یا ابطال انتخابات یک یا چند شعبه اخذ رای کـه در سرنوشت انتخابات مؤثر باشد بـه پیشنهاد هیات نظارت استان و تایید هیات مرکزی نظارت خواهد بود.

تبصره ـ الحاق 1382/07/06 ـ ابطال آراء باید مستند بـه قانون و همراه با اسناد و مدارک معتبر باشد. در غیر این صورت ابطال آراء جرم تلقی شده و مرتکب یا مرتکبین و نیز کسانی کـه گزارش یا شهادت کذب داده باشند طبق قانون مجازات می شوند.

ماده 59 ـ اصلاح 1386/08/27 ـ این ماده بـه بعد از ماده 63 منتقل می شود.

ماده 60 ـ اصلاح 1396/04/20 ـ جلسات هیات مرکزی نظارت و هیات های نظارت شهرستان با حضور حداقل دو سوم اعضاء و جلسات هیات های نظارت استان و بخش با حضور کلیه اعضاء تشکیل و مصوبات آنها با رای اکثریت مطلق معتبر خواهد بود.

تبصره 1 ـ در صورت تساوی آرا در تصمیم گیریها، تصمیمی را کـه رییس جلسه با آن موافقت دارد معتبر است.

تبصره 2 ـ اعضای هیات های نظارت بخش و شهرستان و استان و ناظرین در شعب ثبت نام و اخذ رای باید در انجام وظایف خود بی طرفی کامل را رعایت نمایند. در صورت تخلف، فرد متخلف توسط هیات نظارت مافوق برکنار میشود و چنانچه اکثر اعضای هیات نظارت بی طرفی کامل را رعایت نکنند هیات متخلف توسط هیات مرکزی نظارت منحل خواهد شد.

تبصره 3 ـ الحاق 1396/04/20 ـ در صورت عدم حضور هر یک از اعضای هیات های نظارت در دو جلسه متوالی و یا چهار جلسه غیر متوالی و یا استنکاف از امضای صورت جلسات، اقدام لازم جهت معرفی جایگزین توسط هیات نظارت مربوطه صورت خواهد گرفت.

بیشتر بخوانید:

ماده 61 ـ هیات مرکزی نظارت بر انتخابات شوراهای اسلامی، بـه طرق زیر نظارت خود را اعمال می نمایند:

الف ـ گزارش های وزارت کشور و بازرسیهای آن.

ب ـ اعزام بازرسان مستقل در صورت لزوم برای رسیدگی بـه شکایات مربوط بـه هیات های اجرایی و مباشرین وزارت کشور.

ج ـ رسیدگی نهایی شکایات و پرونده ها و مدارک انتخابات.

د ـ تعیین ناظر در تمام هیات های مربوط بـه انتخابات.

تبصره 1 ـ اصلاح 1396/04/20 ـ هیات های نظارت بر انتخابات شوراهای اسلامی می توانند از کارمندان دولت در جهت نظارت بر انتخابات کمک بگیرند.

تبصره 2 ـ اصلاح 1396/04/20 ـ اقدامات هیات نظارت شهرستان و هیات نظارت استان جز در مورد تایید صلاحیت کاندیداها و تایید صحت انتخابات نافی اختیارات هیات مرکزی نظارت نبوده و تصمیم هیات مرکزی نظارت قطعی و لازم الاجرا است.

تبصره 3 ـ اصلاح 1396/04/20 ـ داوطلبان رد صلاحیت شده در حوزه های انتخابیه شهرهای با جمعیت بیش از دویست هزار نفر می توانند ظرف مدت چهار روز از زمان ابلاغ عدم صلاحیت آنها وفق نظر هیات نظارت استان توسط فرمانداری ها اعتراض خود را بـه هیات مرکزی نظارت تحویل نمایند و هیات مرکزی نظارت ظرف مدت ده روز پس از دریافت اعتراض، نظر قطعی و لازم الاجرای خود را بـه ستاد انتخابات استان مربوطه اعلام خواهد کرد.

تبصره 4 ـ الحاق 1396/04/20 ـ در صورت اعتراض داوطلبان بـه تصمیمات و آراء هیات های نظارت استان، مراتب در هیات مرکزی با حضور رییس هیات نظارت استان رسیدگی و ظرف مدت پنج روز از اعلام رد صلاحیت اعلام نظر می گردد. این رای قطعی و لازم الاجراء است.

ماده 61 مکرر ـ الحاق 1396/04/20 ـ هیچ سازمان یا دستگاهی بـه استثنای وزارت کشور و هیات مرکزی نظارت بر انتخابات شوراهای اسلامی کشور تحت عنوان اجرای قانون یا نظارت بر انتخابات مجاز نیست در امر انتخابات دخالت کند.

ماده 62 ـ هیات های اجرایی موظف اند هیات های نظارت مربوط را در جریان کلیه مراحل و امور انتخابات قرار دهند.

ماده 63 ـ اصلاح 1386/08/27 ـ در تمام مدتی کـه انتخابات برگزار می شود هیات مرکزی نظارت در سراسر کشور و هیات نظارت استان و شهرستان و هیات های بخش در حوزه های انتخابیه خود بر کیفیت انتخابات نظارت کامل خواهند داشت و در هر مورد کـه سوء جریان یا تخلفی مشاهده کنند آنرا بـه بخشداران و فرمانداران اعلام و آنان موظف اند بنا بـه نظر هیات های مذکور طبق قانون انتخابات در رفع نواقص اقدام کنند و هیات های نظارت استان ها مکلف اند مسائل مورد اختلاف را در همان استان حل نمایند و در صورتی کـه روسای هیات های اجرایی نظارت آنان را لحاظ ننمایند مراتب را جهت رسیدگی نهایی بـه هیات مرکزی نظارت گزارش خواهند کرد.

ماده 63 مکرر ـ اصلاح 1396/04/20 ـ این ماده بـه عنوان تبصره 2 بـه ماده 61 قانون منتقل می شود.

ماده 64 ـ وزارت کشور موظف است حداقل یک ماه قبل از صدور دستور شروع انتخابات در هر یک از حوزه های انتخابیه مراتب را بـه اطلاع و تایید هیات مرکزی نظارت برساند.

ماده 65 ـ هیات های اجرایی موظف اند یک نسخه از صورتجلسه اقدامات خود را بـه ناظرین تسلیم نمایند. در هر مورد کـه وجود امضای هیات های اجرایی در قانون انتخابات پیش بینی شده است امضای ناظرین نیز لازم است.

ماده 66 ـ وزارت کشور بـه منظور حسن انجام انتخابات می تواند مامورینی جهت بازرسی و کنترل جریان انتخابات بطور ثابت یا سیار بـه حوزه های انتخابیه اعزام نماید.

هـ ـ تخلفات

ماده 67 ـ اصلاح 1386/08/27 ـ ارتکاب هر گونه تقلب و تزویر در انتخابات و اعمال خلاف این قانون و آیین نامه اجرایی آن از قبیل امور ذیل جرم محسوب می شود:

الف ـ خرید و فروش رای.

ب ـ تقلب و تزویر در اوراق تعرفه یا برگ رای یا صورت جلسات.

ج ـ تهدید یا تطمیع در امر انتخابات.

د ـ رای دادن با شناسنامه جعلی.

هـ ـ رای دادن با شناسنامه دیگری.

و ـ رای دادن بیش از یک بار.

ز ـ اخلال در امر انتخابات. ح ـ کم و زیاد کردن آرا و یا تعرفه ها.

ط ـ تقلب در رای گیری یا شمارش آرا.

ی ـ رای گرفتن با شناسنامه کسی کـه حضور ندارد.

ک ـ توصیه بـه نوشتن اسم نامزد معین در ورقه از طرف اعضای شعبه اخذ رای یا هر فرد دیگری در محل صندوق رای.

ل ـ تغییر و تبدیل یا جعل و یا ربودن و یا معدوم نمودن اوراق و اسناد انتخاباتی از قبیل تعرفه و برگ رای، صورت جلسات، تلکس ها، تلفنگرام ها و تلگراف ها.

م ـ باز کردن و یا شکستن قفل محل نگهداری و لاک و مهر صندوقهای رای بدون مجوز.

ن ـ جابه جایی، دخل و تصرف و یا معدوم نمودن اسناد انتخاباتی بدون مجوز قانونی.

س ـ دخالت در امر انتخابات با سند مجعول.

ع ـ ایجاد رعب و وحشت برای رای دهندگان یا اعضای شعبه ثبت نام و اخذ رای با سلاح یا بدون سلاح در امر انتخابات.

ف ـ دخالت در امر انتخابات با سمت مجعول یا بـه هر نحو غیرقانونی.

ص ـ ممانعت از حضور نمایندگان نامزدها در شعب ثبت نام و اخذ رای.

ق ـ عدم رعایت بی طرفی و جانبداری از نامزد انتخاباتی توسط مجریان انتخابات و اعضای هیات های نظارت استان، شهرستان و بخش و ناظران شعب ثبت نام و اخذ رای.

تبصره ـ چنانچه وقوع جرایم مندرج در ماده فوق موجب گردد تا جریان انتخابات در یک یا چند شعبه ثبت نام و اخذ رای از مسیر قانونی خود خارج شود و در نتیجه انتخابات مؤثر باشد مراتب جهت اخذ تصمیم بـه هیات نظارت استان اعلام می گردد.

و ـ سایر مقررات انتخابات.

ماده 67 مکرر 1 ـ اصلاح 1392/01/27 ـ کلیه وزارتخانه ها، سازمان ها، ادارات دولتی و موسسات وابسته بـه دولت و نهادهای انقلابی و شهرداری ها و سازمان های وابسته بـه شهرداری موظفند حسب درخواست هیات های نظارت بر انتخابات شوراها، وزارت کشور، استانداران، فرمانداران و بخشداران، کارکنان و سایر امکانات پشتیبانی و مالی خود را تا تایید نهایی انتخابات توسط هیات های مرکزی نظارت بر انتخابات شوراهای اسلامی شهر و روستا در اختیار آنان قرار دهند.

بدیهی است مدت همکاری کارکنان مذکور جزء ایام ماموریت نامبردگان محسوب می شود.

ماده 87 ـ الحاق 1386/08/27 ـ هزینه برگزاری انتخابات شوراها از شمول قانون محاسبات عمومی مستثنی است.

ماده 88 ـ الحاق 1386/08/27 ـ سازمان صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران مکلف است برنامه های آموزشی انتخاباتی را کـه وزارت کشور و شوراهای نظارت بر انتخابات ضروری تشخیص می دهد، همچنین کلیه اعلامیه ها و اطلاعیه های مربوط بـه انتخابات را از شبکه سراسری یا محلی استانی صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران پخش نماید.

تبصره ـ الحاق 1386/08/27 ـ کلیه وزارتخانه ها و سازمان ها و نهادها و موسسات دولتی موظف اند بـه منظور توجیه و آگاه سازی مردم از چگونگی انتخابات شوراها، با وزارت کشور همکاری نمایند.

ماده 89 ـ الحاق 1386/08/27 ـ رسیدگی بـه تخلفات مامورین نظامی و انتظامی از مفاد این قانون حسب مورد بر عهده هیات های رسیدگی بـه تخلفات مامورین مزبور مندرج در قوانین مربوطه خواهد بود.

ماده 90 ـ الحاق 1386/08/27 ـ نحوه فعالیت های تبلیغاتی انتخابات، مدت زمان تبلیغات، محدودیت ها و ممنوعیت ها و سایر شرایط و مقررات مربوط را آیین نامه اجرایی این قانون تعیین خواهد نمود.

فصل سوم ـ اصلاح 1382/07/06 ـ وظایف و اختیارات شوراها

ماده 68 ـ وظایف و اختیارات شورای اسلامی روستا عبارتست از:

الف ـ نظارت و پیگیری بر حسن اجرای مصوبات شورای اسلامی روستا.

ب ـ ارائه پیشنهاد جهت رفع کمبودها، نارسایی ها و نیازها بـه مقامات ذی ربط.

مقامات مذکور موظف بـه بررسی پیشنهادها و ارائه پاسخ، حداکثر ظرف مدت دو ماه، بـه شورا هستند. در صورت عدم ارائه پاسخ در موعد مقرر، مراتب برای پیگیری قانونی بـه اطلاع مقامات مافوق می رسد.

ج ـ تشکیل گردهمایی عمومی جهت ارائه گزارش کار و دریافت پیشنهادها و پاسخ بـه سؤالات و جلب مشارکت و خودیاری مردم برای پیشبرد امور روستا حداقل دو بار در سال و با پانزده روز اعلام قبلی.

د ـ تبیین و توجیه سیاستهای دولت و تشویق و ترغیب روستاییان جهت اجرای سیاستهای مذکور.

هـ ـ نظارت و پیگیری اجرای طرحها و پروژه های عمرانی اختصاص یافته بـه روستا.

و ـ همکاری با مسئولان ذیربط برای احداث، اداره، نگهداری و بهره برداری از تاسیسات عمومی، اقتصادی، اجتماعی و رفاهی مورد نیاز روستا در حدود امکانات.

ز ـ کمک رسانی و امداد در مواقع بحرانی و اضطراری مانند جنگ و وقوع حوادث غیر مترقبه و نیز کمک بـه مستمندان و خانواده های بی سرپرست با استفاده از خودیاری های محلی.

ح ـ تلاش برای رفع اختلافات افراد و محلات و حکمیت میان آنها.

ط ـ پیگیری شکایات اهالی روستا از ادارات حوزه مربوط از طریق مقامات مسئول.

ی ـ همکاری با نیروهای انتظامی جهت برقراری امنیت و نظم عمومی حسب درخواست بخشدار.

ک ـ ایجاد زمینه مناسب و جلب مشارکت عمومی در جهت اجرای فعالیتهای تولیدی وزارتخانه ها و سازمان های دولتی.

ل ـ فراهم نمودن زمینه مشارکت و جلب همکاری مردم در جهت ایجاد و توسعه نهادهای مدنی، کتابخانه و مراکز فرهنگی، بهبود و ارتقاء فرهنگی اقشار مختلف بـه ویژه جوانان و بانوان و برنامه ریزی در انجام خدمات اجتماعی، اقتصادی، عمرانی، بهداشتی، فرهنگی، آموزشی، سوادآموزی، تهیه جغرافیای تاریخی و شناسنامه روستا و دانش بومی و سایر امور با هماهنگی مراجع ذی ربط.

م ـ انتخاب فردی ذیصلاح بـه سمت دهیار برای مدت چهار سال بر اساس آیین نامه مربوط و معرفی بـه بخشدار جهت صدور حکم.

ن ـ ایجاد زمینه مناسب برای توسعه اشتغال و جلب مشارکت های عمومی در جهت گسترش فعالیتهای تولیدی.

س ـ مشارکت در تهیه طرحهای هادی روستا و بهسازی بافتهای فرسوده و ضوابط و مقررات ساخت و ساز.

ع ـ نظارت بر حسن اجرای مقررات مربوط بـه حفاظت و بهسازی محیط زیست روستا و بهره برداری از منابع طبیعی و جلوگیری از فرسایش خاک و حفظ عمران، مزارع، باغها، مراتع، جنگل ها، محدوده های زیست محیطی، احیاء و لایروبی قنوات و نهرهای متروکه و ارائه طرح و پیشنهاد در این زمینه ها بـه شورای بخش.

ف ـ بررسی برنامه های پیشنهادی ارگانهای اجرایی در زمینه های اجتماعی، اقتصادی، عمرانی، بهداشتی، فرهنگی، آموزشی و سایر امور رفاهی از نظر تطبیق با ضرورت های موجود در حوزه انتخابیه شورا و ارائه گزارش نارسایی ها بـه شورای مافوق و مراجع اجرایی ذی ربط.

ص ـ نظارت بر حفظ و نگهداری تاسیسات عمومی و عمرانی و اموال و دارایی های روستا.

تبصره ـ عزل دهیار با رای اکثریت اعضای شورای اسلامی روستا بر اساس آیین نامه مربوط انجام میشود و بـه بخشدار جهت صدور حکم عزل اعلام میگردد.

ماده 68 مکرر ـ الحاق 1382/07/06 ـ هر تیره از عشایر کوچ رو کشور با حداقل بیست خانوار در حکم روستا (ده) بوده و شورای عشایری با وظایف و اختیارات شورای روستا در آن تیره تشکیل می گردد. شورای عشایری مذکور در زمان تشکیل شورای بخش محل استقرار خود همانند شورای روستا مشارکت خواهد داشت. همکاری در امور مربوط بـه دام، مرتع و کوچ جزو وظایف شورای عشایری خواهد بود.

ماده 69 ـ اصلاح 1382/07/06 ـ دهیار بـه مدت چهار سال انتخاب و وظایف زیر را بـه عهده دارد:

1 ـ اجرای مصوبات شورای روستا.

2 ـ همکاری با نیروی انتظامی در خصوص اعلام وقوع جرائم، اجرای مقررات خدمت وظیفه عمومی، حفظ نظم عمومی و سعی در حل اختلافات محلی.

3 ـ اعلان فرامین و قوانین و مقررات عمومی.

4 ـ همکاری در حفظ و نگهداری تاسیسات عمومی و عمرانی و اموال و دارایی های روستا.

5 ـ همکاری با سازمان ها و نهادهای دولتی و ایجاد تسهیلات لازم در جهت ایفای وظایف آنان.

6 ـ مراقبت در اجرای مقررات بهداشتی و حفظ نظافت و ایجاد زمینه مناسب برای تامین بهداشت محیط.

7 ـ همکاری با سازمان های ثبت احوال و اسناد در جهت ثبت وقایع چهارگانه سجلی و اسناد و املاک.

8 ـ همکاری با مسئولین ذی ربط در جهت حفظ، نگهداری و بهره برداری منابع طبیعی و میراث فرهنگی واقع در روستا.

9 ـ اجرای طرحهای عمرانی و خدماتی در محدوده روستا در صورت آمادگی با تایید کمیته برنامه ریزی شهرستان.

10 ـ تشکیل پرونده برای ایجاد بناها، تاسیسات و تفکیک اراضی در محدوده قانونی روستا و ارجاع بـه بخشداری جهت صدور مجوز.

تبصره ـ الحاق 1382/07/06 ـ درآمد حاصل از وصول عوارض مربوط بـه اجرای این بند در امور عمومی روستا و زیر نظر شورای روستا هزینه می شود.

11 ـ تشکیل پرونده و صدور پروانه ساختمان برای ایجاد بناها و تاسیسات واقع در محدوده قانونی روستا پس از هماهنگی با بنیاد مسکن انقلاب اسلامی و اخذ نظرات فنی نهاد مذکور در چهارچوب ضوابط و مقررات طرحهای هادی مصوب روستا

بیشتر بخوانید:

ماده 70 ـ وظایف و اختیارات شورای اسلامی بخش عبارت است از:

1 ـ ارائه طرحها و پیشنهادهای اصلاحی بـه مسئولین اجرایی منطقه جهت رفع کمبودهای اجتماعی، فرهنگی، آموزشی، اقتصادی، عمرانی، بهداشتی و سایر امور رفاهی بخش.

تبصره ـ الحاق 1382/07/06 ـ مقامات اجرایی ذی ربط موظف بـه بررسی طرحها و پیشنهادهای مذکور و ارائه پاسخ حداکثر ظرف مدت دو ماه بـه شورا هستند. در صورت عدم ارائه پاسخ در موعد مقرر مراتب جهت انجام اقدامات قانونی بـه اطلاع مقامات مافوق خواهد رسید.

3 ـ ایجاد هماهنگی لازم بین شوراهای روستاهای واقع در محدوده بخش.

4 ـ نظارت بر شوراهای روستاها بـه منظور رعایت وظایف قانونی.

5 ـ حل و فصل مشکلات و اختلافات میان دو یا چند روستا یا شوراهای روستایی واقع در محدوده بخش، در مواردی کـه قابل پیگیری قضایی نیست.

6 ـ رسیدگی بـه امور عمرانی بخش کـه خارج از حیطه اختیارات و وظایف شورای روستا است.

7 ـ ایفای وظایف شورای روستا در مزارع مستقل، مکان ها و آبادی ها و روستاهایی کـه بـه هر دلیل فاقد شورای روستا می باشند.

8 ـ تشویق مردم بـه همکاری و سرمایه گذاری در امور و برنامه های عمرانی کشاورزی، حمل و نقل، بهداشت، صنایع روستایی و دستی، امور فرهنگی و مذهبی بخش.

9 ـ بررسی و تایید طرح های هادی روستاهای واقع در محدوده بخش و ارسال بـه مراجع ذی ربط جهت تصویب نهایی.

10 ـ نظارت بر حسن اجراء مصوبات شورای اسلامی بخش.

11 ـ نظارت و پیگیری اجراء طرح ها و پروژه های عمرانی بخش.

ماده 71 ـ وظایف شورای اسلامی شهر بشرح زیر است:

1 ـ انتخاب شهردار برای مدت چهار سال.

تبصره 1 ـ شورای اسلامی شهر موظف است بلافاصله پس از رسمیت یافتن نسبت بـه انتخاب شهردار واجد شرایط اقدام نماید.

تبصره 2 ـ اصلاح 1383/10/27 ـ شهردار نمی تواند همزمان عضو هیچ یک از شوراهای اسلامی شهر و روستای کشور باشد.

تبصره 3 ـ اصلاح 1382/08/04 ـ نصب شهرداران در شهرها با جمعیت بیشتر از دویست هزار نفر و مراکز استان بنا بـه پیشنهاد شورای شهر و حکم وزیر کشور و در سایر شهرها بـه پیشنهاد شورای شهر و حکم استاندار صورت می گیرد. شورای شهر بر اساس ضوابط و شرایط احراز صلاحیت شهرداران مندرج در آیین نامه مصوب این قانون، شهردار موردنظر خود را انتخاب می کند. وزیر کشور و استانداران موظفند حکم شهردار معرفی شده را ظرف مدت ده روز صادر نمایند. در صورتی کـه وزیر کشور یا استاندار، شهردار معرفی شده را واجد شرایط تعیین شده نداند، مراتب را با ذکر دلیل و مستندات بـه شورای شهر منعکس می نماید، در صورت اصرار شورای شهر بر نظر قبلی خود و عدم صدور حکم شهردار، موضوع توسط شورای شهر بـه هیات حل اختلاف ذی ربط ارجاع خواهد شد.

هیات مذکور ظرف پانزده روز مکلف بـه تصمیم گیری بوده و تصمیم آن هیات برای طرفین (وزارت کشور و شورای اسلامی شهر) لازم الاجراء می باشد. چنانچه در مدت مقرر، هیات حل اختلاف نظر خود را اعلام ننماید، نظر شورای شهر متبع خواهد بود و شهردار می تواند اختیارات قانونی خود را اعمال و اجراء نماید.

تبصره 4 ـ دوره خدمت شهردار در موارد زیر خاتمه می پذیرد:

الف ـ استعفای کتبی با تصویب شورا.

ب ـ برکناری توسط شورای شهر با رعایت مقررات قانونی.

ج ـ تعلیق طبق مقررات قانونی.

د ـ فقدان هر یک از شرایط احراز سمت شهردار بـه تشخیص شورای شهر.

2 ـ بررسی و شناخت کمبودها، نیازها و نارسایی های اجتماعی، فرهنگی، آموزشی، بهداشتی، اقتصادی و رفاهی حوزه انتخابیه و تهیه طرحها و پیشنهادهای اصلاحی و راه حلهای کاربردی در این زمینه ها جهت برنامه ریزی و ارائه آن بـه مقامات مسئول ذیربط.

3 ـ نظارت بر حسن اجرای مصوبات شورا و طرحهای مصوب در امور شهرداری و سایر سازمان های خدماتی در صورتی کـه این نظارت مخل جریان عادی این امور نگردد.

4 ـ همکاری با مسئولین اجرایی و نهادها و سازمان های مملکتی در زمینه های مختلف اجتماعی، فرهنگی، آموزشی، اقتصادی و عمرانی بنا بـه درخواست آنان.

5 ـ برنامه ریزی در خصوص مشارکت مردم در انجام خدمات اجتماعی، اقتصادی، عمرانی، فرهنگی، آموزشی و سایر امور رفاهی با موافقت دستگاه های ذیربط.

6 ـ تشویق و ترغیب مردم در خصوص گسترش مراکز گردشگری و تفریحی، ورزشی و فرهنگی با هماهنگی دستگاه های ذیربط.

7 ـ اقدام در خصوص تشکیل انجمن ها و نهادهای اجتماعی، امدادی، ارشادی و تاسیس تعاونی های تولید و توزیع و مصرف، نیز انجام آمارگیری، تحقیقات محلی و توزیع ارزاق عمومی با توافق دستگاه های ذیربط.

8 ـ نظارت بر حسن اداره و حفظ سرمایه و دارایی های نقدی، جنسی و اموال منقول و غیر منقول شهرداری و همچنین نظارت بر حساب درآمد و هزینه آنها بـه گونه ای کـه مخل جریان عادی امور شهرداری نباشد.

9 ـ تصویب آیین نامه های پیشنهادی شهرداری پس از رسیدگی بـه آنها با رعایت دستورالعمل های وزارت کشور.

10 ـ تایید صورت جامع درآمد و هزینه شهرداری کـه هر شش ماه یکبار توسط شهرداری تهیه می شود و انتشار آن برای اطلاع عموم و ارسال نسخه ای از آن بـه وزارت کشور.

11 ـ همکاری با شهرداری جهت تصویب طرح حدود شهر با رعایت طرحهای هادی و جامع شهرسازی پس از تهیه آن توسط شهرداری با تایید وزارت کشور و وزارت راه و شهرسازی.

12 ـ تصویب بودجه، اصلاح و متمم بودجه و تفریغ بودجه سالانه شهرداری و موسسات و شرکت های وابسته بـه شهرداری با رعایت آیین نامه مالی شهرداری ها و همچنین تصویب بودجه شورای شهر.

تبصره ـ کلیه درآمدهای شهرداری بـه حساب هایی کـه با تایید شورای شهر در بانک ها افتتاح می شود واریز و طبق قوانین مربوطه هزینه خواهد شد.

13 ـ تصویب وام های پیشنهادی شهرداری پس از بررسی دقیق نسبت بـه مبلغ، مدت و میزان کارمزد.

14 ـ تصویب معاملات و نظارت بر آنها اعم از خرید، فروش، مقاطعه، اجاره و استیجاره کـه بنام شهر و شهرداری صورت می پذیرد با در نظر گرفتن صرفه و صلاح و با رعایت مقررات آیین نامه مالی و معاملات شهرداری.

تبصره ـ بـه منظور تسریع در پیشرفت امور شهرداری، شورا می تواند اختیار تصویب و انجام معاملات را تا میزان معینی با رعایت آیین نامه معاملات شهرداری بـه شهردار واگذار نماید.

15 ـ تصویب اساسنامه موسسات و شرکت های وابسته بـه شهرداری با تایید و موافقت وزارت کشور.

تبصره ـ الحاق 1390/02/04 ـ وزارت کشور مکلف است حداکثر ظرف دو ماه پس از دریافت مفاد اساسنامه موسسات و شرکت های وابسته بـه شهرداری نظر نهایی خود را اعلام نماید. در صورت عدم اعلام نظر ظرف مهلت مذکور، اساسنامه مصوب شورای شهر لازم الاجراء است.

16 ـ تصویب لوایح برقراری یا لغو عوارض شهر و همچنین تغییر نوع و میزان آن با در نظر گرفتن سیاست عمومی دولت کـه از سوی وزارت کشور اعلام میشود.

17 ـ نظارت بر حسن جریان دعاوی مربوط بـه شهرداری.

18 ـ نظارت بر امور بهداشت حوزه شهر.

19 ـ نظارت بر امور تماشاخانه ها، سینماها و دیگر اماکن عمومی، کـه توسط بخش خصوصی، تعاونی و یا دولتی اداره میشود با وضع و تدوین مقررات خاص برای حسن ترتیب، نظافت و بهداشت این قبیل موسسات بر طبق پیشنهاد شهرداری و اتخاذ تدابیر احتیاطی جهت جلوگیری از خطر آتش سوزی و مانند آن.

20 ـ تصویب مقررات لازم جهت اراضی غیر محصور شهری از نظر بهداشت و آسایش عمومی و عمران و زیبایی شهر.

21 ـ نظارت بر ایجاد گورستان، غسال خانه و تهیه وسایل حمل اموات مطابق با اصول بهداشت و توسعه شهر.

22 ـ وضع مقررات و نظارت بر حفر مجاری و مسیرهای تاسیسات شهری.

23 ـ نظارت بر اجرای طرحهای مربوط بـه ایجاد و توسعه معابر، خیابانها، میادین و فضاهای سبز و تاسیسات عمومی شهر بر طبق مقررات موضوعه.

24 ـ تصویب نامگذاری معابر، میادین، خیابان ها، کوچه و کوی در حوزه شهری و همچنین تغییر نام آن ها با رعایت مقررات مربوط.

25 ـ تصویب مقررات لازم بـه پیشنهاد شهرداری جهت نوشتن هر نوع مطلب و یا الصاق هر نوع نوشته و آگهی و تابلو بر روی دیوارهای شهر با رعایت مقررات موضوعه و انتشار آن برای اطلاع عموم.

26 ـ تصویب نرخ خدمات ارائه شده توسط شهرداری و سازمان های وابسته بـه آن با رعایت آیین نامه مالی و معاملات شهرداری ها با رعایت مقررات مربوط.

27 ـ تصویب نرخ کرایه وسائط نقلیه درون شهری.

28 ـ وضع مقررات مربوط بـه ایجاد و اداره میدانهای عمومی توسط شهرداری برای خرید و فروش مایحتاج عمومی با رعایت مقررات موضوعه.

29 ـ وضع مقررات لازم در مورد تشریک مساعی شهرداری با ادارات و بنگاه های ذیربط برای دایر کردن نمایشگاه های کشاورزی، هنری، بازرگانی و غیره با رعایت مقررات قانونی مربوط.

30 ـ نظارت بر حسن اداره امور مالی شهرداری و کلیه سازمان ها، موسسات، شرکت های وابسته و تابعه شهرداری و حفظ سرمایه، دارایی ها، اموال عمومی و اختصاصی شهرداری، همچنین نظارت بر حساب درآمد و هزینه آنها با انتخاب حسابرس رسمی و اعلام موارد نقض و تخلف بـه شهردار و پیگیریهای لازم بر اساس مقررات قانونی.

تبصره 1 ـ اصلاح 1386/08/27 ـ کلیه پرداخت های شهرداری در حدود بودجه مصوب با اسناد مثبته و با رعایت مقررات مالی و معاملاتی شهرداری بـه عمل می آید کـه این اسناد باید بـه امضای شهردار و ذی حساب یا قائم مقام آنان کـه مورد تایید شورای شهر باشند برسد.

تبصره 2 ـ الحاق 1386/08/27 ـ شورای شهر موظف است یک نسخه از نتیجه گزارش حسابرس رسمی را جهت بررسی و هر گونه اقدام قانونی بـه وزارت کشور ارسال نماید.

31 ـ شورا موظف است در پایان هر سال مالی صورت بودجه و هزینه خود را جهت اطلاع عموم منتشر نماید و نسخه ای از آن را جهت بررسی بـه شورای شهرستان و استان ارسال کند.

32 ـ واحدهای شهرستانی کلیه سازمان ها و موسسات دولتی و موسسات عمومی غیردولتی کـه در زمینه ارائه خدمات شهری وظایفی را بـه عهده دارند، موظفند برنامه سالانه خود در خصوص خدمات شهری را کـه در چارچوب اعتبارات و بودجه سالانه خود تنظیم شده بـه شورا ارائه نمایند.

بیشتر بخوانید:

آیین نامه داخلی شورای عالی استان ها مصوب 1384/01/24

33 ـ همکاری با شورای تامین شهرستان در حدود قوانین و مقررات.

34 ـ بررسی و تایید طرح های هادی و جامع شهرسازی و تفصیلی و حریم و محدوده قانونی شهرها پس از ارائه آن توسط شهرداری و ارسال بـه مراجع ذی ربط قانونی جهت تصویب نهایی.

تبصره 1 ـ منسوخ 1386/08/27 ـ در کلیه قوانین و مقرراتی کـه انجمن شهر عهده دار وظایفی بوده است، شورای اسلامی شهر با رعایت مقررات این قانون بعد از یک سال از تاریخ تصویب جانشین انجمن شهر خواهد بود.

تبصره 2 ـ منسوخ 1386/08/27 ـ وزارتخانه ها و موسسات دولتی و وابسته بـه دولت و سازمان هایی کـه شمول قانون بر آن ها مستلزم ذکر نام است موظف اند در طول مدت یک سال مذکور در تبصره فوق با بررسی قوانین و مقررات مربوط بـه خود هر کجا نامی از انجمن شهر سابق آمده و وظایفی را بـه آن محول نموده است جهت اصلاح این گونه موارد لایحه اصلاحی بـه مجلس شورای اسلامی ارائه نمایند.

ماده 71 مکرر ـ الحاق 1396/04/20 ـ چنانچه حداقل یک سوم اعضای شورای اسلامی شهر، تحقیق و تفحص در هر یک از امور مربوط بـه وظایف شهرداری ها و سازمان ها و شرکت های وابسته را لازم بدانند تقاضای خود را بـه صورت کتبی بـه رییس شورای اسلامی شهر تسلیم نموده و رییس شورای شهر ظرف مدت چهل و هشت ساعت آن را بـه کمیسیون تخصصی ذی ربط شورا در صورت وجود، جهت رسیدگی ارجاع می نماید. رییس کمیسیون موظف است ظرف مدت دو هفته از تاریخ وصول با مسئولان ذی ربط شهرداری مکاتبه و اطلاعاتی را کـه در این زمینه کسب نموده در اختیار متقاضیان قرار دهد. در صورتی کـه دو سوم متقاضیان اطلاعات کمیسیون را کافی تشخیص ندهند، کمیسیون موظف است ظرف مدت یک هفته پس از وصول تقاضا از متقاضیان و شهردار دعوت بـه عمل آورد و دلایل ضروری تحقیق و تفحص و نظرات شهرداری را استماع نماید و تا مدت ده روز گزارش خود را مبنی بر تصویب یا رد تقاضای تحقیق و تفحص بـه رییس شورای اسلامی شهر ارائه دهد.

رییس شورا موظف است گزارش کمیسیون را در اولین جلسه بعدی شورا قرار داده و در جلسه رسمی شورا پس از ارائه گزارش توسط سخنگوی کمیسیون و صحبت نماینده متقاضیان تحقیق و تفحص هر کدام ده دقیقه، گزارش کمیسیون بدون بحث بـه رای گذاشته خواهد شد.

در صورت تصویب انجام تحقیق و تفحص موضوع بـه همان کمیسیون تخصصی ذی ربط جهت رسیدگی ارجاع می گردد. کمیسیون موظف است در مدت ده روز پس از ارجاع، اعضای هیات را کـه حداقل سه نفر و حداکثر هفت نفر خواهند بود از بین اعضای شورای اسلامی شهر تعیین و بـه رییس شورای اسلامی شهر جهت صدور حکم ابلاغ معرفی نماید. اعضای هیات از میان خود یک رییس و یک دبیر انتخاب می کنند.

هیات حداکثر ظرف مدت سه ماه گزارش خود را بـه کمیسیون ذی ربط تسلیم می نماید. کمیسیون موظف است ظرف مدت دو هفته گزارش هیات را در جلسه مشترک اعضای کمیسیون و هیات مطرح و گزارش نهایی را پس از تصویب بـه رییس شورای اسلامی شهر ارسال نماید. قبل از رای گیری در رابطه با گزارش نهایی، شهردار یا مسئولان ذی ربط شهرداری از عملکرد خود بـه مدت سی دقیقه دفاع می نمایند.

رییس شورای اسلامی شهر موظف است گزارش کمیسیون را در دستور هفته بعد کاری شورا قرار دهد تا توسط سخنگوی کمیسیون قرائت گردد.

پس از قرائت گزارش، شهردار یا مسئولان ذی ربط شهرداری می توانند بـه مدت سی دقیقه در جلسه رسمی شورا از عملکرد خود دفاع نمایند.

گزارش در همان جلسه بـه رای گذاشته خواهد شد. در صورتی کـه گزارش بـه تصویب شورا برسد و در گزارش تخلف احراز و درخواست تعقیب شده باشد متخلف توسط رییس شورای اسلامی شهر حسب مورد بـه قوه قضاییه یا مرجع رسیدگی بـه تخلفات اداری معرفی می شود تا خارج از نوبت مورد رسیدگی قرار داده و نتیجه آن بـه شورای اسلامی شهر اعلام نماید.

تبصره 1 ـ الحاق 1396/04/20 ـ موضوع تحقیق و تفحص با تشخیص رییس شورا باید صریح و قابل رسیدگی باشد.

تبصره 2 ـ الحاق 1396/04/20 ـ هیات تحقیق و تفحص می تواند از کارشناسان خبره و مورد وثوق با تایید هیات رئیسه شورا استفاده نماید. رییس شورا موظف است تنخواه مورد درخواست هیات را در اختیار رییس هیات قرار دهد تا بر اساس هزینه کرد هیات و با ارائه اسناد مثبته ضمن تایید رییس شورا بـه هزینه قطعی منظور شود.

تبصره 3 ـ الحاق 1396/04/20 ـ چنانچه شهردار و یا مسئولان شهرداری مورد تحقیق و تفحص تغییر کرده باشد و تحقیق و تفحص مربوط بـه عملکرد دوران مسئولیت آن باشد باید امکان دسترسی بـه اسناد و مدارک جهت پاسخگویی فراهم گردد. مسئولان مربوطه مکلفند همکاری لازم را معمول دارند.

تبصره 4 ـ الحاق 1396/04/20 ـ کلیه مکاتبات هیات با امضای رییس هیات معتبر خواهد بود و رییس هیات باید رونوشتی از مکاتبات را بلافاصله بـه رییس شورای اسلامی شهر ارسال نماید.

تبصره 5 ـ الحاق 1396/04/20 ـ اطلاعات مربوط بـه تحقیق و تفحص تا زمان قرائت در جلسه علنی محرمانه بوده و ارائه و انتشار هر گونه اطلاعات مربوط بـه تحقیق و تفحص بـه هر شکل و عنوان از طرف اشخاص حقیقی و حقوقی و اعضای هیات تا زمان قرائت در جلسه علنی ممنوع می باشد. با متخلفان برابر قانون مجازات انتشار و افشای اسناد محرمانه و سری دولتی مصوب 1353/11/29 برخورد خواهد شد.

تبصره 6 ـ الحاق 1396/04/20 ـ درصورت ارجاع گزارش بـه قوه قضاییه رییس شورای اسلامی شهر موظف است خلاصه ای از گزارش کـه شامل موضوع تخلف، دلایل و مستندات قانونی اتهام انتسابی در آن مشخص شده باشد، تهیه و تحویل نماید.

تبصره 7 ـ الحاق 1396/04/20 ـ مسئولان و کارکنان شهرداری و شرکت ها و سازمان های وابسته موظف بـه فراهم نمودن امکانات و تسهیلات مورد نیاز هیات و در اختیار گذاردن اطلاعات و مدارک درخواستی هیات می باشند و در صورت عدم همکاری مسئولان و کارکنان، مستنکفان، متخلف محسوب می گردند و با شکایت هیات تحقیق و تفحص بـه هیات های تخلفات اداری معرفی و یا حسب مورد تحت تعقیب قضایی قرار خواهند گرفت.

تبصره 8 ـ الحاق 1396/04/20 ـ در صورت تخلف هر یک از اعضای هیات تحقیق و تفحص با تایید جلسه مشترک اعضای هیات و هیات رئیسه شورا فرد متخلف بـه هیات حل اختلاف و رسیدگی بـه شکایات شوراهای استان معرفی می گردد.

ماده 72 ـ شرایط احراز تصدی سمت شهردار طبق آیین نامه ای خواهد بود کـه بنا بـه پیشنهاد وزارت کشور بـه تصویب هیات دولت خواهد رسید.

ماده 73 ـ چنانچه یک یا چند نفر از اعضای شورای شهر بـه عملکرد شهردار یا عملیات شهرداری اعتراض یا ایرادی داشته باشند ابتدا توسط رییس شورا موارد را بـه صورت روشن بـه شهردار تذکر خواهند داد. در صورت عدم رعایت مفاد مورد تذکر، موضوع بـه صورت سوال مطرح میشود کـه در این صورت رییس شورا سوال را کتباً بـه شهردار اطلاع خواهد داد و حداکثر ظرف ده روز پس از ابلاغ، شهردار موظف بـه حضور در جلسه عادی یا فوق العاده شورا و پاسخ بـه سوال می باشد.

چنانچه شهردار از حضور استنکاف ورزیده یا پاسخ وی قانع کننده تشخیص داده نشود طی جلسه دیگری موضوع مجدداً بـه صورت استیضاح کـه حداقل بـه امضای یک سوم اعضای شورا رسیده باشد، ارائه می شود. فاصله بین ابلاغ تا تشکیل جلسه کـه از طرف رییس شورا تعیین خواهد شد حداکثر ده روز خواهد بود. شورا پس از طرح سوال یا سوالات و جواب شهردار رای موافق یا مخالف خواهد داد. در صورتی کـه شورا با اکثریت دو سوم کل اعضاء رای مخالف دهد شهردار از کار برکنار و فرد جدیدی از سوی شورا انتخاب خواهد شد.

تبصره ـ در فاصله بین صدور رای عدم اعتماد و برکناری شهردار و یا خاتمه خدمت شهردار تا انتخاب فرد جدید کـه نباید بیش از سه ماه بـه طول انجامد یکی از کارکنان شهرداری با انتخاب شورای شهر عهده دار و مسئول اداره امور شهرداری خواهد بود.

ماده 74 ـ این ماده و تبصره های آن بـه عنوان ماده (82 مکرر3) بـه فصل چهارم، ترتیب رسیدگی بـه تخلفات، منتقل می شود.

ماده 75 ـ اصلاح 1386/08/27 ـ ماده 75 قانون بـه عنوان بند 9 ذیل ماده (78 مکرر 2) الحاق می گردد.

ماده 76 ـ اصلاح 1382/07/06 ـ شورای شهر و شهرداری و شرکت ها و سازمان های وابسته موظفند بـه نحو مقتضی و در صورت امکان با راه اندازی پایگاه رایانه ای، زمینه اطلاع عموم مردم را بـه طور مستمر از مصوبات، تصمیمات، عملکرد، بودجه، هزینه و درآمد خود فراهم نمایند.

ماده 77 ـ اصلاح 1386/08/27 ـ شورای اسلامی شهر می تواند نسبت بـه وضع عوارض متناسب با تولیدات و درآمدهای اهالی بـه منظور تامین بخشی از هزینه های خدماتی و عمرانی مورد نیاز شهر طبق آیین نامه مصوب هیات وزیران اقدام نماید.

تبصره ـ اصلاح 1386/08/27 ـ عوارض، یک ماه پس از ارسال هر مصوبه بـه وزارت کشور قابل وصول است. وزیر کشور می تواند در هر مقطعی کـه وصول هر نوع عوارض را منطبق بر آیین نامه مصوب نداند نسبت بـه اصلاح یا لغو آن اقدام نماید.

ماده 78 ـ وظایف و اختیارات شورای شهرستان عبارت است از:

1 ـ ارائه پیشنهادات لازم در زمینه توسعه اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و عمرانی شهرستان بـه دستگاههای اجرایی ذی ربط و کمیته برنامه ریزی شهرستان و شورای استان.

2 ـ نظارت بر حسن اجرای تصمیمات شورای شهرستان.

3 ـ تصویب، اصلاح، تتمیم و تفریغ بودجه دبیرخانه شورای شهرستان و شوراهای شهر در شهرستان بـه استثناء شورای شهر مرکز استان.

4 ـ هماهنگی و رسیدگی بـه مسائل و حل و فصل مشکلات فی مابین شوراهای شهر و بخش، در مواردی کـه قابل پیگیری قضایی نیست.

5 ـ نظارت بر عملکرد و فعالیتهای شوراهای بخش و شهر.

ماده 78 مکرر 1 ـ الحاق 1382/07/06 ـ وظایف و اختیارات شورای استان عبارت است از:

بیشتر بخوانید: آیین نامه داخلی شورای اسلامی استان مصوب 1384/01/24

1 ـ بررسی مسائل و مشکلات استان و ارائه پیشنهادهای لازم بـه منظور رفع تبعیض و توزیع عادلانه امکانات و منابع و جلب همکاری در تهیه برنامه های عمرانی و رفاهی استان بـه شورای عالی استان ها.

تبصره ـ منسوخ 1386/08/27 ـ سه نفر از اعضای شورای استان بـه انتخاب آن شورا در جلسات شورای برنامه ریزی و توسعه استان شرکت می نمایند.

2 ـ نظارت بر حسن اجرای تصمیمات شورای عالی استان ها در محدوده استان.

3 ـ ایجاد ارتباط و هماهنگی لازم میان شوراهای شهرستان در محدوده استان جهت حسن انجام وظایف و حل و فصل اختلافات شوراهای سطح استان، در مواردی کـه قابل پیگیری قضایی نیست.

4 ـ همکاری با شورای برنامه ریزی و توسعه استان در نظارت بر حسن اجرای طرحهای عمرانی استانی و ملی در محدوده استان و ارائه گزارش و پیشنهاد در جهت بهبود امور بـه رییس شورای برنامه ریزی و شورای عالی استان ها و دستگاههای ذی ربط.

5 ـ تصویب، اصلاح، تتمیم و تفریغ بودجه دبیرخانه شورای استان.

6 ـ نظارت بر عملکرد شوراهای شهرستان ها در محدوده استان و نظارت بر حسن اجرای مصوبات شورای استان.

7ـ عضویت رییس شورای استان در جلسات شورای برنامه ریزی و توسعه استان بدون حق رای.

8 ـ نظارت بر حساب درآمد و هزینه های مشترک شهرداریهای استان با انتخاب حسابرس رسمی و اعلام موارد نقض و تخلف بـه مرجع ذی ربط و انجام پیگیریهای لازم بر اساس مقررات قانونی، یک نسخه از حسابرسی مذکور جهت هر گونه اقدام قانونی بـه وزارت کشور ارسال می گردد.

9ـ نظارت بر حساب درآمد و هزینه سازمان همیاری شهرداری ها با انتخاب حسابرس رسمی کـه هزینه آن توسط سازمان همیاری شهرداری ها تامین می شود.

تبصره ـ الحاق 1386/08/27 ـ شورای استان موظف است یک نسخه از گزارش حسابرس رسمی را جهت بررسی و هر گونه اقدام قانونی بـه وزارت کشور ارسال نماید.

ماده 78 مکرر 2 ـ الحاق 1382/07/06 ـ وظایف و اختیارات شورای عالی استان ها عبارت است از:

بیشتر بخوانید:

آیین نامه داخلی شورای اسلامی شهرستان مصوب 1384/01/24

آیین نامه داخلی شورای اسلامی بخش مصوب 1384/05/05

1 ـ بررسی پیشنهادهای واصله از طرف شوراهای استان ها و تعیین اولویت هر یک و ارجاع بـه مقامات اجرایی ذی ربط

2 ـ اعلام نارسایی ها و اشکالات نهادها و سازمان های اجرایی در حدود اختیارات و وظایف شوراها بـه مسئولین مربوطه و پیگیری آنها.

3 ـ بررسی پیشنهادها و ارائه آنها در قالب طرح بـه مجلس شورای اسلامی یا دولت.

4 ـ تصویب، اصلاح، تتمیم و تفریغ بودجه دبیرخانه شورای عالی استان ها.

5 ـ سازمان مدیریت و برنامه ریزی کشور موظف است یک نسخه از پیش نویس لوایح برنامه های توسعه و بودجه عمومی کشور و استان ها را پس از تهیه در اختیار شورای عالی استان ها قرار دهد. شورای عالی استان ها پیشنهادهای اصلاحی خود را در مورد برنامه و بودجه مذکور بـه سازمان مدیریت و برنامه ریزی کشور اعلام خواهد کرد.

6 ـ تهیه آیین نامه نحوه هزینه بودجه شوراها و ابلاغ آن پس از تصویب هیات وزیران بـه شوراها.

7 ـ برنامه ریزی بـه منظور آموزش و آشنایی اعضاء شوراها با وظایف خویش از طریق برگزاری دوره های کوتاه مدت کاربردی در قالب امکانات موجود کشور با همکاری وزارت کشور و سایر وزارتخانه ها و سازمان های اجرایی ذی ربط.

8 ـ جلسات عادی شورای عالی استان ها هر دو ماه یکبار و حداکثر بـه مدت سه روز تشکیل می گردد. در موارد ضروری شورا می تواند جلسات فوق العاده تشکیل دهد.

9 ـ آیین نامه سازمانی، تشکیلاتی و تعداد و نحوه تشکیل جلسات شوراها و امور مالی دبیرخانه کلیه شوراها و تعداد کارکنان آنها و هزینه های مربوط و هر گونه پرداختی بـه اعضاء شوراها توسط شورای عالی استان ها تهیه و بـه تصویب هیات وزیران می رسد. بـه کارگیری کارکنان و هر گونه پرداختی خارج از این آیین نامه ممنوع می باشد.

10 ـ شورای عالی استان ها موظف است ضمن مشخص نمودن آن دسته از امور شهری کـه توسط وزارتخانه ها و سازمان های دولتی انجام می شود و انجام آن در حد توانایی شهرداری ها می باشد طرح لازم جهت واگذاری آن امور بـه شهرداری ها را تهیه و بـه دولت یا مجلس شورای اسلامی تقدیم نماید.

ماده 78 مکرر 3 ـ اصلاح 1386/08/27 ـ این ماده بـه عنوان بند 10 ذیل ماده (78 مکرر 2) الحاق می گردد.

ماده 78 مکرر 4 ـ اصلاح 1386/08/27 ـ ماده (78 مکرر 4) بـه عنوان ماده 93 بـه فصل پنجم سایر مقررات منتقل می شود.

ماده 78 مکرر 5 ـ اصلاح 1386/08/27 ـ این ماده بـه عنوان ماده 94 بـه فصل پنجم سایر مقررات منتقل می شود.

ماده 78 مکرر 6 ـ اصلاح 1386/08/27 ـ ماده (78 مکرر 6) بـه عنوان ماده 95 بـه فصل پنجم، سایر مقررات منتقل می شود.

فصل چهارم ـ ترتیب رسیدگی بـه تخلفات

ماده 79 ـ بـه منظور رسیدگی بـه شکایات مبنی بر انحراف شوراها از وظایف قانونی، هیات هایی بـه نام هیات حل اختلاف و رسیدگی بـه شکایات بـه ترتیب زیر تشکیل می شود:

1 ـ هیات مرکزی حل اختلاف و رسیدگی بـه شکایات با عضویت یکی از معاونین رییس جمهور بـه انتخاب و معرفی رییس جمهور، معاون ذی ربط وزارت کشور، رییس یا یکی از معاونین دیوان عدالت اداری بـه انتخاب رییس این دیوان، یکی از معاونین دادستان کل کشور بـه انتخاب دادستان کل کشور، دو نفر از نمایندگان مجلس شورای اسلامی بـه پیشنهاد کمیسیون شوراها و امور داخلی کشور و تصویب مجلس شورای اسلامی، سه نفر از اعضای شورای عالی استان ها بـه انتخاب آن شورا جهت رسیدگی بـه شکایات از شورای استان و شورای عالی استان ها و شورای شهر تهران تشکیل می شود. هیات در اولین جلسه یک رییس و یک نایب رییس از بین خود انتخاب خواهد نمود.

2 ـ هیات حل اختلاف و رسیدگی بـه شکایات استان بـه عضویت و ریاست استاندار و عضویت رییس کل دادگستری استان، یک نفر از اعضای شورای استان بـه انتخاب آن شورا و دو نفر از نمایندگان استان مربوطه در مجلس شورای اسلامی جهت رسیدگی بـه شکایات از شورای شهر و شورای شهرستان تشکیل می شود.

3 ـ هیات حل اختلاف و رسیدگی بـه شکایات شهرستان بـه عضویت و ریاست فرماندار و عضویت رییس دادگستری شهرستان و دو نفر از اعضای شورای شهرستان بـه انتخاب آن شورا و یک نفر از اعضاء شورای استان بـه انتخاب هیات حل اختلاف استان جهت رسیدگی بـه شکایات از شورای روستا و بخش تشکیل می شود.

تبصره 1 ـ اصلاح 1386/08/27 ـ دبیرخانه هیات های حل اختلاف مرکزی، استان و شهرستان بـه ترتیب در وزارت کشور، استانداری و فرمانداری مستقر می شود. معاون ذی ربط وزارت کشور دبیر هیات مرکزی خواهد بود.

تبصره 2 ـ الحاق 1386/08/27 ـ وزارت کشور بر اساس مسئولیت نظارتی و اجرایی قانون شوراها می تواند موارد تخلف از قانون را بـه هیات حل اختلاف ارجاع نماید.

بیشتر بخوانید:

ماده 80 ـ اصلاح 1395/02/20 ـ مصوبات کلیه شوراهای موضوع این قانون در صورتی کـه پس از دو هفته از تاریخ ابلاغ مورد اعتراض «هیات تطبیق مصوبات شوراهای اسلامی کشور با قوانین» ـ کـه در این قانون بـه اختصار «هیات تطبیق مصوبات » نامیده می شود ـ قرار نگیرد لازم الاجراء می باشد و در صورتی کـه هیات مذکور آن را مغایر با قوانین و مقررات کشور و یا خارج از حدود وظایف و اختیارات شوراها تشخیص دهد می تواند با ذکر مورد و بـه طور مستدل حداکثر ظرف مدت دو هفته از تاریخ ابلاغ مصوبه، اعتراض خود را بـه اطلاع شورا رسانده و درخواست تجدیدنظر کند. شورا موظف است ظرف مدت ده روز از تاریخ وصول اعتراض، تشکیل جلسه داده و بـه موضوع رسیدگی و اعلام نظر نماید. در صورتی کـه شورا در بررسی مجدد از مصوبه مورد اختلاف عدول ننماید موضوع برای تصمیم گیری نهایی بـه هیات حل اختلاف ذی ربط ارجاع می شود. هیات مزبور مکلف است ظرف مدت بیست روز بـه موضوع رسیدگی و اعلام نظر نماید.

تبصره 1 ـ اصلاح 1392/01/27 ـ اعتراض در مورد مصوبات شوراهای اسلامی روستا و بخش توسط بخشدار یا شورای اسلامی شهرستان، در مورد مصوبات شوراهای اسلامی شهر و شهرستان توسط فرماندار یا شورای اسلامی استان، در مورد مصوبات شورای اسلامی استان توسط استاندار، مسئولان دستگاه های اجرایی ذی ربط یا شورای عالی استان ها و در مورد مصوبات شورای عالی استان ها توسط وزیر کشور یا عالی ترین مقام دستگاه های ذی ربط صورت می گیرد. شوراهای موضوع این تبصره مکلفند یک نسخه از مصوبات خود را ظرف یک هفته برای شورای واجد صلاحیت اعتراض بـه مصوبات آنها و دستگاه های اجرایی ذی ربط کـه مصوبه مربوط بـه آنها می باشد، ارسال کنند. رسیدگی بـه اعتراض موضوع این قانون مانع از رسیدگی بـه شکایات سایر اشخاص در محاکم صلاحیتدار نیست.

تبصره 2 ـ الحاق 1386/08/27 ـ قطعی شدن مصوبات شورا، مانع از طرح رسیدگی آن دسته از مصوبات مغایر قانون در هیات مرکزی حل اختلاف توسط اشخاص نمی باشد.

تبصره 3 ـ الحاق 1386/08/27 ـ کلیه شوراها موظفند هر گونه تصمیمی را کـه مربوط بـه دستگاه های اجرایی مختلف اتخاذ کرده اند، بلافاصله بـه دستگاه مربوطه ابلاغ نمایند.

تبصره 4 ـ الحاق 1395/02/20 ـ هیات تطبیق مصوبات شهرستان با عضویت و ریاست فرماندار یا نماینده وی و عضویت یک قاضی بـه انتخاب رییس قوه قضاییه و یکی از اعضای شورای اسلامی استان بـه انتخاب این شورا جهت تطبیق مصوبات شورای شهر و شورای شهرستان تشکیل می شود و هیات تطبیق مصوبات بخش و روستا بـه عضویت و ریاست بخشدار و عضویت یک قاضی بـه انتخاب رییس قوه قضاییه و یکی از اعضای شورای اسلامی شهرستان بـه انتخاب این شورا تشکیل می شود. محل تشکیل هیات های تطبیق مصوبات در فرمانداری ها و بخشداری ها است.

تبصره 5 ـ الحاق 1395/02/20 ـ هیات تطبیق مصوبات تهران، ری، شمیرانات و پردیس بـه عضویت و ریاست فرماندار تهران و عضویت فرمانداران ری و شمیرانات و پردیس، یک قاضی بـه انتخاب رییس قوه قضاییه و یکی از اعضای شورای اسلامی استان بـه انتخاب این شورا تشکیل می شود.

تبصره 6 ـ الحاق 1395/02/20 ـ اعتراض بـه مصوبات شوراهای اسلامی کشور مطابق این ماده و تبصره های آن، مانع از اعتراض اشخاص نزد مراجع صالح قضایی نیست و نافی صلاحیت فقهای شورای نگهبان در نظارت شرعی بر مصوبات شوراهای مذکور نمی باشد.

بیشتر بخوانید: آیین نامه ماده 80 قانون تشکیلات، وظایف و انتخابات شوراهای اسلامی و انتخاب شهرداران مصوب 1396/07/05

ماده 81 ــ هر گاه شورا اقداماتی بر خلاف وظایف مقرر یا مخالف مصالح عمومی کشور و یا حیف و میل و تصرف غیرمجاز در اموالی کـه وصول و نگهداری آنرا بـه نحوی بـه عهده دارد انجام دهد بـه پیشنهاد کتبی فرماندار موضوع جهت انحلال شورا بـه هیات حل اختلاف استان ارجاع میگردد و هیات مذکور بـه شکایات و گزارشها رسیدگی و در صورت احراز انحراف هر یک از شوراهای روستاها، آنرا منحل می نماید و در مورد سایر شوراها در صورت انحراف از وظایف قانونی، بنا بـه پیشنهاد هیات استان و تصویب هیات حل اختلاف مرکزی منحل میگردند.

تبصره ـ اصلاح 1386/08/27 ـ هر یک از شوراهای منحل شده در صورت اعتراض بـه انحلال می توانند ظرف یک ماه از تاریخ ابلاغ رای بـه دادگاه صالح شکایت نمایند و دادگاه مکلف است خارج از نوبت بـه موضوع رسیدگی و رای قطعی صادر نماید.

ماده 82 ـ چنانچه هر یک از اعضاء شوراهای موضوع این قانون شرایط عضویت را از دست داده و یا در انجام وظایف قانونی خود مرتکب قصور یا تقصیر شود یا اقدامی کـه موجب توقف یا اخلال در انجام وظایف شوراها گردد یا عملی خلاف شئون اعضاء شورا انجام دهد بـه موارد زیر محکوم می گردد:

1 ـ اخطار کتبی با درج در پرونده شورایی بدون اعلان عمومی.

2 ـ اخطار کتبی با درج در پرونده شورایی و اعلان عمومی.

3 ـ کسر از مبالغ دریافتی بابت عضویت در شورا (حقوق، حق الجلسه و عناوین مشابه) حداکثر تا یک سوم از یک ماه تا یک سال.

4 ـ محرومیت از عضویت در هیات رئیسه و نمایندگی در شوراهای فرا دست و عناوین مشابه حداقل بـه مدت یک سال.

5 ـ سلب عضویت موقت از یک ماه تا یک سال.

6 ـ سلب عضویت برای باقیمانده دوره شورا.

7 ـ ممنوعیت ثبت نام در انتخابات شوراها برای مدت حداقل یک دوره.

8 ـ سلب عضویت دائم از عضویت در شورا و ممنوعیت ثبت نام در انتخابات شوراها.

تبصره 1 ـ الحاق 1386/08/27 ـ هیات های حل اختلاف پس از رسیدگی بـه اتهام یا اتهامات منتسب بـه عضو شورا در صورت احراز تخلف یا تخلفات، در مورد هر پرونده صرفاً یکی از مجازات های این قانون را اعمال خواهند نمود و تنها بند 8 قابل جمع با بندهای 4 تا 6 این ماده می باشد.

تبصره 2 ـ الحاق 1386/08/27 ـ چنانچه عضوی بـه یکی از مجازات های بندهای 4 تا 8 این ماده محکوم شود می تواند ظرف بیست روز از تاریخ ابلاغ رای بـه هیات حل اختلاف مرکزی شکایت نماید. هیات مذکور خارج از نوبت بـه موضوع رسیدگی خواهد کرد.

تبصره 3 ـ الحاق 1386/08/27 ـ فرد یا افرادی کـه سلب عضویت می گردند، می توانند بـه دیوان عدالت اداری شکایت نمایند. دادگاه مذکور خارج از نوبت بـه موضوع رسیدگی می کند و رای آن قطعی و لازم الاجراء خواهد بود.

تبصره 4 ـ الحاق 1392/01/27 ـ در صورتی کـه هیات حل اختلاف مرکزی حکم بـه سلب عضویت عضو شورای اسلامی شهر و یا روستا دهد، فرمانداری مکلف بـه معرفی عضو علی البدل است.

در صورتی کـه مرجع رسیدگی کننده موضوع تبصره 3 این ماده، حکم بـه ابطال رای مرجع پایین تر دهد، عضو علی البدل از شورای اسلامی خارج می شود و عضو قبلی مجددا فعالیت خود را در شورای اسلامی از سر می گیرد.

ماده 82 مکرر 1 ـ الحاق 1386/08/27 ـ هیات های حل اختلاف ضمن رسیدگی بـه شکایات از اعضاء شوراها در مورد اتهامات موضوع ماده 82 بـه ترتیب زیر اقدام می نمایند:

1 ـ در مورد اعضا شوراهای روستا و بخش بـه پیشنهاد شورای شهرستان و یا فرماندار و در مورد شورای شهر و شهرستان بـه پیشنهاد شورای استان و یا استاندار و تصویب هیات حل اختلاف استان.

2 ـ در مورد اعضاء شورای استان بـه پیشنهاد شورای عالی استان ها و استاندار و در مورد شورای عالی استان ها بـه پیشنهاد وزیر کشور و تصویب هیات حل اختلاف مرکزی.

3 ـ در مورد شورای عالی استان ها بـه پیشنهاد وزیر کشور و تصویب هیات حل اختلاف مرکزی.

تبصره ـ الحاق 1386/08/27 ـ سلب عضویت اعضاء شورای مافوق، موجب سلب عضویت از شورای مادون نمی گردد مگر بـه تشخیص هیات حل اختلاف ذی ربط.

ماده 82 مکرر 2 ـ اصلاح 1386/08/27 ـ غیبت غیر موجه اعضاء شورا در طول یک سال با تشخیص و تصویب شورا بـه شرح زیر منجر بـه سلب عضویت می شود:

1 ـ شورای روستا و شهر دوازده جلسه غیر متوالی و یا شش جلسه متوالی.

2 ـ شورای بخش هشت جلسه غیر متوالی و یا چهار جلسه متوالی.

3 ـ شورای شهرستان شش جلسه غیر متوالی و یا سه جلسه متوالی.

4 ـ شورای استان چهار جلسه غیر متوالی و یا دو جلسه متوالی.

5 ـ شورای عالی استان ها سه جلسه غیر متوالی و یا دو جلسه متوالی.

ماده 82 مکرر 3 ـ الحاق 1386/08/27 ـ شوراهای موضوع این قانون یا هر یک از اعضاء آنها حق ندارند در نصب و عزل کارکنان دهیاری ها، شهرداری ها و یا شرکت ها و موسسات وابسته بـه آنها دخالت نمایند یا بـه آنها دستور دهند و واگذاری مسئولیت اجرایی، عضویت هیات مدیره و مدیریت عامل بـه اعضاء شوراهای مذکور در دهیاری ها، شهرداری ها، شرکت ها و سازمان های تابعه ممنوع می باشد.

تبصره 1 ـ الحاق 1386/08/27 ـ اعضاء شوراهای مذکور و بستگان درجه یک آنها بـه هیچ وجه حق انجام معامله با دهیاری، شهرداری، سازمان ها و شرکت های وابسته بـه آن را نخواهند داشت و انعقاد هر نوع قرارداد با آنها ممنوع می باشد. در غیر این صورت ضمن لغو قرارداد و سلب عضویت دائم از شورا، پرونده بـه مراجع ذی صلاح ارسال می گردد.

تبصره 2 ـ الحاق 1386/08/27 ـ هر گونه استفاده شخصی از اموال، دارایی ها و امکانات شوراها، دهیاری، شهرداری، موسسات و شرکت های وابسته توسط اعضاء شوراها ممنوع می باشد. در صورت ارتکاب نسبت بـه بررسی آن در هیات حل اختلاف استان اقدام خواهد شد.

ماده 82 مکرر 4 ـ اصلاح 1386/08/27 ـ رسیدگی بـه تخلفات اداری کارکنان دبیرخانه شوراها طبق قانون رسیدگی بـه تخلفات اداری مصوب 1372/09/07 و آیین نامه اجرایی آن صورت می گیرد.

تبصره 1 ـ الحاق 1382/07/06 ـ هیات بدوی و تجدیدنظر رسیدگی بـه تخلفات اداری کارکنان شوراها در مرکز هر استان تشکیل و اعضاء آن با حکم رییس شورای استان منصوب می شوند. رسیدگی بـه تخلفات کارکنان شورای عالی استان ها در هیات های رسیدگی بـه تخلفات اداری شورای استان تهران صورت می گیرد.

تبصره 2 ـ الحاق 1382/07/06 ـ رسیدگی بـه تخلفات اداری شهرداران، طبق قانون رسیدگی بـه تخلفات اداری مصوب 1372/09/07 هیات رسیدگی بـه تخلفات اداری کارکنان وزارت کشور انجام می شود.

فصل پنجم ـ سایر مقررات

ماده 83 ـ اصلاح 1389/05/31 ـ در صورتی کـه هر یک از شوراها بـه علت فوت، استعفاء یا سلب عضویت اعضاء اصلی و علی البدل، فاقد حد نصاب لازم برای تشکیل جلسه گردد و همچنین در حوزه هایی کـه انتخابات آنها بر اساس مواد 57، 58 و 84 این قانون باطل یا متوقف و یا طبق ماده 81 این قانون، شورای آن منحل گردد و نیز در حوزه هایی کـه تعداد داوطلبان آنها در مهلت ثبت نام یا تا قبل از روز اخذ رای، مساوی یا کمتر از تعداد اعضاء اصلی باشد و انتخابات آنها بـه این دلیل یا بـه هر دلیل دیگر برگزار نشده باشد و یا بـه هر دلیل فاقد شورا باشد، وزارت کشور موظف است انتخابات میان دوره ای شورای اسلامی آنها را همزمان با اولین انتخابات سراسری سایر انتخابات، مشروط بـه آن کـه حداقل یک سال بـه پایان دوره شورا باقی مانده باشد، برگزار نماید.

تبصره ـ الحاق 1389/05/31 ـ در برگزاری انتخابات میان دوره ای نیازی بـه تشکیل هیات های اجرایی بخش و شهرستان نیست و همان هیات هایی کـه بر اساس قوانین انتخابات سراسری تشکیل شده است، وظایف و اختیارات هیات های مذکور را بر عهده خواهند داشت.

ماده 84 ـ در حوزه های انتخابیه ای کـه بـه علت بروز حوادث غیر مترقبه و مسایل سیاسی و امنیتی برگزاری انتخابات امکان پذیر نباشد انتخابات آن حوزه ها تا رفع موانع متوقف میشود. تشخیص این موانع با وزیر کشور می باشد.

ماده 85 ـ اصلاح 1386/08/27 ـ هر گاه انتخابات هر یک از شوراهای روستا و شهر بنا بـه دلایل ذکر شده متوقف و یا پس از تشکیل طبق مقررات قانونی منحل شود تا برگزاری انتخابات مجدد و تشکیل شورای جدید، استاندار جانشین آن شورا خواهد بود.

تبصره 1 ـ جانشین شورای شهر تهران، وزیر کشور خواهد بود.

تبصره 2 ـ جانشین شورای روستا، شورای بخش می باشد.

ماده 86 ـ اصلاح 1386/08/27 ـ کلیه وزارتخانه ها، سازمان ها، ادارات دولتی و موسسات وابسته بـه دولت و نهادها و کلیه سازمان هایی کـه شمول قانون بر آن ها مستلزم ذکر نام است موظف اند حسب درخواست وزارت کشور، استانداران، فرمانداران و بخشداران، کارکنان و سایر امکانات خود را تا خاتمه انتخابات در اختیار آنان قرار دهند. مدت همکاری کارکنان مذکور جزو ماموریت نامبردگان محسوب خواهد شد.

ماده 87 ـ اصلاح 1386/08/27 ـ مواد 86 و 87 از فصل پنجم سایر مقررات بـه قسمت فصل انتخابات بخش و ـ سایر مقررات انتخابات، منتقل می شود.

ماده 88 ـ این ماده از فصل پنجم بـه فصل دوم قسمت سایر مقررات انتخابات منتقل می شود.

ماده 89 ـ اصلاح 1386/08/27 ـ مواد 89 و 90 از فصل پنجم بـه فصل دوم قسمت سایر مقررات انتخابات منتقل می شود.

ماده 90 ـ اصلاح 1386/08/27 ـ مواد 89 و 90 از فصل پنجم بـه فصل دوم قسمت سایر مقررات انتخابات منتقل می شود.

بیشتر بخوانید: