آیین نامه چگونگی استفاده از خودروهای دولتی مصوب 1386/07/18
آیین نامه چگونگی استفاده از خودروهای دولتی به استناد ماده 1 قانون نحوه اعمال نظارت بر کاهش هزینه های غیرضرور و جلوگیری از تجمل گرایی 1370، مصوب 1386/07/18 هیات وزیران
شناسنامه آیین نامه چگونگی استفاده از خودروهای دولتی:
شماره روزنامه رسمی: 18341
تاریخ روزنامه رسمی: 1386/11/24
شماره ابلاغ: 189211/ت34191هـ
تاریخ ابلاغ: 1386/11/21
مرجع تصویب: هیات وزیران
تاریخ تصویب: 1386/07/18
بیشتر بخوانید:
مقررات مرتبط با آیین نامه چگونگی استفاده از خودروهای دولتی (اموال دولت)
موضوعات قوه مجریه در آراء وحدت رویه قضایی
قوه مجریه در آراء دیوان عدالت اداری
متن آیین نامه چگونگی استفاده از خودروهای دولتی:
هیات وزیران در جلسه مورخ 1386/07/18 بنا به پیشنهاد شماره 51/14874/3334 مورخ 1384/09/03 وزارت امور اقتصادی و دارایی و به استناد ماده (1) قانون نحوه اعمال نظارت بر کاهش هزینه های غیرضرور و جلوگیری از تجمل گرایی مصوب 1370 و اصل یک صد و سی و هشتم قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران، آیین نامه چگونگی استفاده از خودروهای دولتی را به شرح زیر تصویب نمود:
فصل اول ـ تعاریف
ماده 1 ـ در این آیین نامه اصطلاحات زیر در معانی مشروح مربوط به کار می روند:
الف ـ دستگاه اجرایی: قوای مقننه و قضاییه، کلیه وزارتخانه ها، موسسات دولتی و شرکتهای دولتی موضوع ماده (4) قانون محاسبات عمومی کشور مصوب 1366 و تمامی دستگاه های موضوع ماده 160 قانون برنامه چهارم توسعه و سایر شرکت هایی کـه بیش از (50 %) سرمایه و سهام آنها منفرداً و یا مشترکاً به وزارتخانه ها و موسسات دولتی و شرکت های دولتی تعلق داشته باشد و همچنین وزارتخانه ها، موسسات دولتی و شرکت های دولتی کـه شمول قوانین و مقررات عمومی بر آنها مستلزم ذکر نام یا تصریح نام یا تابع قوانین و مقررات خاص است از جمله بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران، شرکت ملی نفت ایران و شرکت های تابع و وابسته به وزارتخانه های نفت و نیرو و شرکت های تابع آنها، وزارت صنایع و معادن و سازمان ها و شرکت های تابع و وابسته از جمله سازمان گسترش و نوسازی صنایع و شرکت های تابع و سازمان توسعه و نوسازی معادن و صنایع معدنی ایران و شرکتهای تابع، سایر دستگاه های اجرایی از جمله موسسات و نهادهای عمومی غیردولتی از جمله سازمان تامین اجتماعی، سازمان بازنشستگی کشوری، بانک ها و موسسات بانکی و اعتباری و شرکت های بیمه، سازمان صدا و سیما و شرکت های تابع و نیروهای نظامی و انتظامی و سازمان هایی کـه مجری طرح های تملک دارایی های سرمایه ای بوده و اعتبارات طرح های مزبور از محل اعتبارات بودجه عمومی دولت تامین شده یا می شود مشمول مفاد این آیین نامه می باشند.
ب ـ کمیسیون ماده (2): کمیسیون ماده (2) لایحه قانونی نحوه استفاده از اتومبیل های دولتی و فروش اتومبیل های زاید مصوب 1358 شورای انقلاب اسلامی می باشد.
پ - خودروهای دولتی: وسایط نقلیه ای کـه برای انجام امور اداری و خدماتی در اختیار دستگاههای اجرایی قرار می گیرند و به ترتیب زیر طبقه بندی می شوند:
1 ـ خودروهای خدمات عمومی: خودروهایی کـه دارای پلاک دولتی و برچسب شناسایی می باشند و نام دستگاه اجرایی استفاده کننده در برچسب درج و بر روی شیشه جلو و عقب خودرو از داخل نصب می گردد و انواع آن عبارتند از: سواری شهری و بیابانی، وانت و کامیونت (اعم از دو کابین و تک کابین)، مینی بوس، ون، اتوبوس، کامیون (از قبیل تریلی، جراثقال، تانکر، بونکر، آتش نشانی)، پول رسان و آمبولانس.
2 ـ خودروهای خدمت: خودروهای سواری غیرعمومی شهری و بیابانی مورد استفاده مقامات مجاز ماده (3) این آیین نامه کـه دارای پلاک دولتی بوده و برچسب شناسایی بر روی شیشه جلو و عقب آنها نصب می شود.
تبصره ـ خودروهای سواری بیابانی صرفاً جهت انجام وظایف عملیاتی دستگاه های اجرایی استفاده می شوند و دارای پلاک دولتی بوده و برچسب شناسایی بر روی شیشه جلو و عقب آنها نصب می شود.
3 ـ خودروهای دولتی دارای پلاک عمومی: خودروهایی کـه دارای پلاک عمومی می باشند. اختصاص پلاک عمومی (نارنجی یا زرد) به انواع کامیون های متعلق به دستگاههای دولتی و تردد آنها در جاده ها و بزرگراه های کشور به موجب قسمتهای (الف) و (ج) بند (5) مصوبه صد و پنجاه و یکمین جلسه شورای عالی هماهنگی ترابری کشور مورخ 1374/03/23 و بنا به موافقت وزیر امور اقتصادی و دارایی یا مقام مجاز از طرف ایشان بلامانع است.
4 - خودروهای خدمات اختصاصی: خودروهای غیر تشریفاتی با مالکیت دستگاه های اجرایی کـه دارای پلاک شخصی می باشند.
5 ـ خورودهای تشریفاتی: خودروهای دارای پلاک خاص تشریفات کـه صرفاً در اختیار نهاد ریاست جمهوری و وزارت امور خارجه بوده و به منظور امور تشریفات استفاده می شوند. استفاده از پلاک تشریفات بر روی خودروهای سایر دستگاه های اجرایی مطلقاً ممنوع است.
تبصره ـ نهاد ریاست جمهوری و وزارت امور خارجه مکلفند برای انجام امور تشریفات دستگاه های اجرایی، نیاز آنها را در زمینه خودروهای مزبور تامین نمایند.
6 ـ خودرو سواری داخلی: وسیله نقلیه زمینی است کـه برای حمل انسان ساخته شده و ظرفیت آن با راننده حداکثر شش نفر است. ظرفیت خودرو سواری (استیشن) با راننده حداقل هفت و حداکثر نه نفر است.
ت ـ نیروی انتظامی: معاونت راهنمایی و رانندگی نیروی انتظامی جمهوری اسلامی ایران.
ث ـ وزارت امور اقتصادی و دارایی: اداره کل اموال دولتی وزارت امور اقتصادی و دارایی.
تبصره 1 ـ ماشین آلات راه سازی، کشاورزی و صنعتی و معدنی از قبیل بولدوزر، گریدر، لودر، بیل مکانیکی، جراثقال، کمباین و نظایر آن از شمول مقررات این آیین نامه مستثنی می باشند.
تبصره 2 ـ خودروهای وزارت اطلاعات و نیروهای مسلح جمهوری اسلامی ایران از شمول مقررات این آیین نامه مستثنی هستند.
فصل دوم - چگونگی و نحوه استفاده از خودروهای دولتی:
ماده 2 ـ خودرو های خدمات اختصاصی صرفاً در اختیار مقامات موضوع ماده (71) قانون مدیریت خدمات کشوری مصوب 1386 و همترازان آنان قرار می گیرد و چگونگی استفاده از آنها در حد متعارف با تشخیص استفاده کننده است.
تبصره 1 ـ اشخاص همتراز مقاماتی هستند کـه با تصویب هیات وزیران با یکی از مقامات موضوع تبصره (2) ماده (1) قانون نظام هماهنگ پرداخت کارکنان دولت مصوب 1370 و یا ماده (71) قانون مدیریت خدمات کشوری مصوب 1386 همتراز شده یا می شوند. همترازی سایر اشخاص در چارچوب مقررات، منوط به پیشنهاد دستگاه اجرایی مربوط، تایید معاونت توسعه مدیریت و سرمایه انسانی رییس جمهور و تصویب هیات وزیران خواهد بود.
تبصره 2 ـ استفاده مقامات دستگاههای اجرایی وابسته به قوه مقننه و صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران در مرکز و همچنین استفاده مقامات دستگاه های اجرایی تابع قوه قضاییه، از خودروهای خدمات اختصاصی به در خواست بالاترین مقام دستگاههای اجرایی یاد شده و ابلاغ رییس جمهور به وزارت امور اقتصادی و دارایی مجاز است.
تبصره 3 ـ روسای دانشگاه ها و موسسات آموزش عالی کشور و دانشگاه های وابسته به وزارتخانه ها حسب مورد با پیشنهاد وزیر مربوط، تایید معاونت توسعه مدیریت و سرمایه انسانی رییس جمهور و تصویب هیات وزیران، مشمول تبصره (1) این ماده می باشند.
تبصره 4 ـ تعداد خودروهای خدمات اختصاصی برای مقامات موضوع بند (الف) تبصره (2) ماده (1) قانون نظام هماهنگ پرداخت کارکنان دولت و بند « هـ » ماده (71) قانون مدیریت خدمات کشوری و همترازان آنان یک دستگاه بند (ب) تبصره یاد شده و بند « د » ماده (71) قانون یاد شده و همترازان آنان دو دستگاه و بند (ج) تبصره مذکور و بند « ج » ماده (71) قانون یاد شده و همترازان آنان سه دستگاه تعیین می شود.
ماده 3 ـ صرفاً مقامات اداری ذیل مجازند با نظر بالاترین مقام دستگاه اجرایی ضمن تنظیم صورت مجلس تحویل و تحول و اخذ برگ ماموریت به شرح مندرج در تبصره این ماده، از خودروهای خدمت دارای پلاک دولتی استفاده نمایند:
الف ـ مشاوران وزرا و مشاوران معاونان وزرا کـه دارای پست ثابت سازمانی می باشند.
ب - روسای دستگاه های اجرایی وابسته به وزارتخانه ها، سازمان ها و موسسات دولتی و معاونان آنها
پ - مدیران عامل و اعضای موظف هیات مدیره شرکت های دولتی
ت - معاونان دانشگاه ها و موسسات آموزش عالی کشور و روسای دانشکده های تابع آنها و همچنین روسای پژوهشگاه ها و پژوهشکده ها
ث ـ مجریان طرحهای تملک دارایی های سرمایه ای ملی و معاونان آنان
ج ـ مدیران کل
چ ـ روسای کل دادگستری استانها، روسای دادگستری شهرستان ها، روسای مجتمع های قضایی شهر تهران، دادستان شهرستان ها
ح ـ ذی حسابان دستگاه های اجرایی
خ ـ فرمانداران و بخشداران
د ـ روسای ادارات مستقل شهرستان ها
تبصره ـ برگ های ماموریت باید واجد شرایط زیر باشد:
الف ـ برگ ماموریت دایمی درون شهری از تاریخ واگذاری تا پایان سال مالی و قابل تمدید برای سال های بعد.
ب ـ برگ ماموریت برون شهری (حسب مورد) از تاریخ شروع ماموریت تا تاریخ برگشت ماموریت به منظور انجام وظایف محول شده.
بیشتر بخوانید:
مقررات مرتبط با آیین نامه چگونگی استفاده از خودروهای دولتی (اموال دولت)
موضوعات قوه مجریه در آراء وحدت رویه قضایی
قوه مجریه در آراء دیوان عدالت اداری
ماده 4 ـ کلیه خودروهای دستگاه های اجرایی به استثنای خودروهای اختصاصی، تشریفاتی و خدمت جزو خودروهای خدمت عمومی محسوب و استفاده از آنها بر اساس احکام به شرح ذیل مجاز است و در غیر ساعات اداری (با راننده یا بدون راننده) و بدون داشتن برگ ماموریت به شرح زیر مطلقاً ممنوع بوده و هر گونه استفاده از این خودروها خارج از قوانین مربوط و مقررات این آیین نامه در حکم تصرف غیرمجاز اموال دولت محسوب می شود:
الف ـ برگ ماموریت درون شهری کـه تاریخ و ساعت شروع و پایان ماموریت در آن قید شده باشد.
ب ـ برگ ماموریت برون شهری به منظور انجام وظایف محول شده کـه مقصد و تاریخ و شروع و پایان ماموریت در آن درج شده باشد.
پ ـ برگ ماموریت برای خودروهایی کـه جهت سرویس کارکنان در اختیار متصدیان حمل و نقل قرار می گیرد باید به نحوی تنظیم و برنامه ریزی گردد کـه خودروهای مذکور در شهر تهران حداکثر دو ساعت و در شهرستان ها حداکثر یک ساعت پس از پایان وقت اداری در جایگاه هایی کـه توسط دستگاه های اجرایی ذی ربط معین می شوند، متوقف گردند.
ماده 5 ـ نیروی انتظامی، موظف است در خصوص تردد خودروهای دولتی در شهرها و جاده های سراسر کشور همانند سایر خودروها کنترل و نظارت های لازم را به عمل آورده و مشخصات خودروهای فاقد برچسب شناسایی و فاقد برگ ماموریت متضمن مشخصات راننده خودروهای مذکور را در مرکز به وزارت امور اقتصادی و دارایی و در شهرستان ها به سازمان های امور اقتصادی و دارایی استان های ذی ربط اعلام نماید.
تبصره 1 ـ وزارت امور اقتصادی و دارایی پس از وصول گزارش نیروی انتظامی، مراتب را به دستگاه های اجرایی مربوط جهت طرح در هیات های رسیدگی به تخلفات اداری منعکس می نماید.
تبصره 2 ـ وزارت امور اقتصادی و دارایی موظف است در صورت عدم تبدیل پلاک شخصی به دولتی خودروهای در اختیار دستگاه های اجرایی، مراتب را به نیروی انتظامی اعلام کند تا از تردد آنها در شهرها و جاده ها جلوگیری و نسبت به متوقف نمودن خودروهای مذکور اقدام و نتیجه را به وزارت امور اقتصادی و دارایی گزارش نماید.
تبصره 3ـ ارایه خدمات توسط کمیسیون ماده (2) به دستگاه های اجرایی، منوط به اجرای تبصره (1) این ماده می باشد.
ماده 6 ـ به منظور استاندارد نمودن نحوه استفاده از خودروهای سواری توسط مقامات دستگاههای اجرایی موضوع مواد (2) و (3) این آیین نامه (از حیث نوع) دستورالعمل لازم حداکثر ظرف دو ماه پس از ابلاغ این آیین نامه توسط وزارت امور اقتصادی و دارایی با هماهنگی معاونت توسعه مدیریت و سرمایه انسانی رییس جمهور تهیه و اجرا می شود.
بیشتر بخوانید: دستورالعمل مواد ۶ و ۸ آیین نامه چگونگی استفاده از خودروهای دولتی ۱۳۸۶/۱۱/۲۱ مصوب ۱۳۷۸/۰۷/۰۲
تبصره 1 ـ کلیه دستگاه های اجرایی مکلفند ظرف سه ماه از تاریخ ابلاغ دستورالعمل موضوع این ماده، خودروهای در اختیار خود را با مفاد دستورالعمل مذکور مطابقت دهند. استفاده از خودروهایی کـه با مفاد دستورالعمل یاد شده انطباق نداشته باشد، مجاز نخواهد بود. مشخصات این قبیل خودروها باید از سوی دستگاه های اجرایی ذی ربط به وزارت امور اقتصادی و دارایی اعلام شود. وزارت مذکور با هماهنگی دستگاه های اجرایی نیازمند، مطابق دستورالعمل موضوع این ماده نسبت به صدور مجوز انتقال آنها اقدام نماید و در غیر این صورت نسبت به فروش آنها برابر مقررات اقدام شود.
تبصره 2 ـ در صورت عدم همکاری دستگاههای اجرایی جهت یکسان سازی و استانداردسازی خودروهای در اختیار موضوع این ماده، نیروی انتظامی مکلف است با اعلام وزارت امور اقتصادی و دارایی از تردد خودروهای مربوط در شهرها و جاده ها جلوگیری کند.
ماده 7 ـ در مواردی کـه بر اساس گزارش توجیهی دستگاه اجرایی و تصویب هیات وزیران، استفاده از خودروهای خارجی ضروری تشخیص داده شود، پس از صدور مجوز کمیسیون ماده (2)، استفاده از این قبیل خودروها مجاز است.
فصل سوم ـ سایر مقررات
ماده 8 ـ دستگاه های اجرایی مکلفند آمار و اطلاعات مربوط به خودروهای در اختیار خود را بر اساس دستورالعملی کـه توسط وزارت امور اقتصادی و دارایی تهیه و ابلاغ خواهد شد، جهت نگهداری در بانک اطلاعات خودرو به وزارت مذکور ارسال نمایند.
تبصره ـ نیروی انتظامی مکلف است آمار خودروهای دستگاه های اجرایی را در اختیار وزارت امور اقتصادی و دارایی قرار دهد.
بیشتر بخوانید: دستورالعمل مواد ۶ و ۸ آیین نامه چگونگی استفاده از خودروهای دولتی ۱۳۸۶/۱۱/۲۱ مصوب ۱۳۷۸/۰۷/۰۲
ماده 9 ـ دستگاه های اجرایی موظفند قبل از تحویل خودرو به اشخاص موضوع مواد (2) و (3) این آیین نامه کـه از خودرو دولتی استفاده می کنند و نیز رانندگان سایر خودروهای دولتی از اینکه آنان دارای گواهینامه رانندگی معتبر می باشند، اطمینان حاصل نمایند.
ماده 10 ـ متناسب با تحقق مفاد این آیین نامه، دستگاههای اجرایی مکلفند نسبت به فروش خودروهای مازاد و همچنین واگذاری تصدی واحدهای نقلیه مربوط به بخش غیردولتی با رعایت قوانین و مقررات اقدام نمایند.
ماده 11 ـ دستگاههای اجرایی برای حمل و نقل و جا به جایی کارکنان خود به منظور انجام امور اداری، از خدمات شرکتهای حمل و نقل و موسسه های کرایه خودرو دارای پروانه کار با رعایت مقررات مورد عمل مربوط به معاملات خود استفاده خواهند نمود.
ماده 12 ـ استفاده از خودروهای دستگاههای اجرایی (به استثنای خودروهای اختصاصی) با پلاک کد مختص هر یک از شهرها در سایر شهرها ممنوع می باشد مگر اینکه مجوز لازم جهت استفاده از خودرو مذکور به منظور انجام ماموریت برون شهری توسط مقام مجاز دستگاه ذی ربط صادر شده باشد.
ماده 13ـ کلیه خودروهای دولتی باید نزد شرکت های سهامی بیمه، بیمه شخص ثالث شوند. وجوه دریافتی بابت خسارت وارد شده به خودروها از شرکتهای بیمه و راننده و یا اشخاص ثالث باید از طریق کلیه وزارتخانه ها و موسسات دولتی و طرحهای تملک دارایی های سرمایه ای در مرکز و شهرستانها به حساب خزانه واریز و در مورد شرکت های دولتی، به استثنای بانک ها، بیمه ها، شرکتهای مشمول ذکر نام و یا تصریح نام، به حساب تمرکز وجوه درآمد شرکت کـه با مجوز خزانه افتتاح گردیده است، واریز و هزینه تعمیر و ترمیم خسارت وارد شده باید از محل اعتبار دستگاه مربوط برابر مقررات تامین و پرداخت شود.
تبصره 1 ـ دستگاه های اجرایی مجازند نسبت به انجام بیمه بدنه خودروهای در اختیار با پیش بینی اعتبارات لازم اقدام نمایند.
تبصره 2 ـ مواردی کـه هزینه تعمیر و ترمیم خسارات وارد شده به طور مستقیم از طرف بیمه گر و در وجه تعمیرگاه مربوط پرداخت می شود، از شمول این ماده مستثنی است.
تبصره 3 ـ هر گاه خسارت وارد شده به خودروهای دستگاههای اجرایی کـه دارای بیمه بدنه می باشند به حدی باشد کـه استفاده از خودرو خسارت دیده طبق نظر کارشناس فنی راهنمایی و رانندگی مقدور و یا از نظر اقتصادی به صرفه و صلاح دولت نباشد، دستگاههای اجرایی می توانند با هماهنگی شرکتهای بیمه گر و موافقت کمیسیون ماده (2)، خودرو از همان نوع جایگزین نمایند، در غیر این صورت باید طبق آنچه در این ماده و سایر مقررات مربوط آمده است اقدام شود.
تبصره 4 ـ چنانچه طبق نظر کارشناس فنی راهنمایی و رانندگی، تصادف خودرو در اثر تقصیر راننده خودرو دولتی باشد، راننده مکلف است نسبت به جبران خسارت وارد شده مازاد بر پوشش بیمه ای اقدام نماید. در صورت استنکاف مقصر، پرونده مربوط به مراجع صالح ارسال می شود تا نسبت به جبران خسارت وارد شده طبق رای مراجع مذکور اقدام گردد.
تبصره 5 ـ در مواردی کـه دریافت خسارت کلی نسبت به خودرو مسروقه و حادثه دیده پس از انجام مراحل قانونی منوط به انتقال سند مالکیت به نام بیمه گر باشد با رعایت مفاد قرارداد مربوط بین بیمه گذار و بیمه گر با لحاظ صرفه و صلاح دولت، به تشخیص بالاترین مقام دستگاه اجرایی و موافقت کمیسیون ماده (2) این آیین نامه انتقال سند مالکیت به نام بیمه گر بلامانع می باشد. انتقال مالکیت خودرو مسروقه به بیمه گر مانع از پیگیری موارد قانونی جهت احقاق حقوق دولت نسبت به متخلف در مراجع ذی صلاح نخواهد بود.
ماده 14 ـ تحویل هرگونه سوخت، پرداخت وجه تعمیرات و خرید لوازم یدکی و همچنین سایر هزینه های مربوط جهت خودروهای در اختیار دستگاههای اجرایی (اعم از ملکی و امانی) برابر سهم و سقف تعیین شده در صورتجلسه کمیسیون ماده (2) مجاز است. پس از صدور مجوز فروش از سوی کمیسیون ماده (2)، جهت دستگاههای اجرایی، پرداخت هزینه های یاد شده برای آنها ممنوع است.
بیشتر بخوانید:
مقررات مرتبط با آیین نامه چگونگی استفاده از خودروهای دولتی (اموال دولت)
موضوعات قوه مجریه در آراء وحدت رویه قضایی
قوه مجریه در آراء دیوان عدالت اداری
ماده 15 ـ سایر احکام مربوط به خودروهای دولتی کـه در این آیین نامه قید نشده است، حسب مورد مشمول مقررات لایحه قانونی نحوه استفاده از اتومبیل های دولتی و فروش اتومبیل های زاید مصوب 1358 شورای انقلاب و آیین نامه اجرایی آن و ضوابط مربوط می باشد.
ماده 16 ـ از تاریخ ابلاغ این آیین نامه، آیین نامه چگونگی استفاده از اتومبیل های دولتی، موضوع تصویب نامه شماره 59590 /ت351هـ مورخ 1372/12/15 و اصلاحیه آن، موضوع تصویب نامه شماره 18298/ت27840هـ مورخ 1382/04/09 لغو می شود.
معاون اول رئیس جمهور پرویز داودی