ضوابط رسیدگی به ادعای اشتغال در کارگاه مشمول قانون تامین اجتماعی مصوب 1400/03/01
ضوابط نحوه رسیدگی به ادعای اشتغال افراد در کارگاه های مشمول قانون تامین اجتماعی به منظور احراز و احتساب سوابق پرداخت حق بیمه مصوب 1400/03/01
شناسنامه ضوابط رسیدگی به ادعای اشتغال در کارگاه مشمول قانون تامین اجتماعی:
شماره ابلاغ: ۱۶۴۰/۱۴۰۰/۱۰۰۰
تاریخ ابلاغ: ۰۱/۰۳/۱۴۰۰
مرجع تصویب: سازمان تأمین اجتماعی
تاریخ تصویب: 1400/03/01
بیشتر بخوانید:
موضوعات بیمه در آراء وحدت رویه قضایی
موضوعات بیمه در آراء دیوان عدالت اداری
تامین اجتماعی در نظریات مشورتی
متن ضوابط رسیدگی به ادعای اشتغال در کارگاه مشمول قانون تامین اجتماعی:
در راستای تنقیح، تجمیع و تلخیص بخشنامه ها، دستورات اداری و دستورالعمل های سازمان و بـه منظور روان سازی امور مربوط بـه رسیدگی بـه ادعای اشتغال بیمه شدگان و بررسی چگونگی تبیین اجرای آراء صادره از سوی هیات های تشخیص و حل اختلاف قانون کار و همچنین شفاف سازی مقررات، تسهیل در ارایه خدمات و ایجاد وحدت رویه در انجام امور و بررسی صحت سوابق بیمه شدگان با توجه بـه مواد ۱۴۸، ۱۵۷، ۱۸۳ قانون کار و مواد ۳۶، ۳۹، ۴۰ و ۹۷ قانون تامین اجتماعی، توجه ادارات کل استان ها و واحدهای تابعه را بـه رعایت و اجرای دقیق مفاد این دستورالعمل جلب می نماید:
فصل اول: مواد قانونی و دادنامه های صادره
بخش اول: مواد قانونی
ماده ۱۴۸ قانون کار: کارفرمایان کارگاه های مشمول این قانون مکلفند براساس قانون تامین اجتماعی نسبت بـه بیمه نمودن کارگران واحد خود اقدام نمایند.
ماده ۱۵۷ قانون کار: هرگونه اختلاف فردی بین کارفرما و کارگر یا کارآموز کـه ناشی از اجرای این قانون و سایر مقررات کار، قرارداد کارآموزی، موافقت نامه های کارگاهی یا پیمان های دسته جمعی کار باشد، در مرحله اول از طریق سازش مستقیم بین کارفرما و کارگر یا کارآموز و یا نمایندگان آنها در شورای اسلامی کار و درصورتی کـه شورای اسلامی کار در واحدی نباشد، از طریق انجمن صنفی کارگران و یا نماینده قانونی کارگران و کارفرما حل و فصل خواهد شد و در صورت عدم سازش از طریق هیات های تشخیص و حل اختلاف بـه ترتیب آتی رسیدگی و حل و فصل خواهد شد.
ماده ۱۸۳ قانون کار: کارفرمایانی کـه بر خلاف ماده ۱۴۸ این قانون از بیمه نمودن کارگران خود خودداری نمایند، علاوه بر تادیه کلیه حقوق متعلق بـه کارگر (سهم کارفرما) با توجه بـه شرایط و امکانات خاطی و مراتب جرم بـه جریمه نقدی معادل دو تا ده برابر حق بیمه مربوطه محکوم خواهند شد.
ماده ۳۶ قانون تامین اجتماعی: کارفرما مسئول پرداخت حق بیمه سهم خود و بیمه شده بـه سازمان می باشد و مکلف است در موقع پرداخت مزد یا حقوق و مزایا سهم بیمه شده را کسر نموده و سهم خود را بر آن افزوده بـه سازمان تأدیه نماید. در صورتی کـه کارفرما از کسر حق بیمه سهم بیمه شده خودداری کند شخصاً مسئول پرداخت آن خواهد بود و تأخیر کارفرما در پرداخت حق بیمه یا عدم پرداخت آن رافع مسئولیت و تعهدات سازمان در مقابل بیمه شده نخواهد بود.
ماده ۳۹ قانون تامین اجتماعی: کارفرما مکلف است حق بیمه مربوط بـه هر ماه را حداکثر تا آخرین روز ماه بعد بـه سازمان بپردازد. همچنین صورت مزد یا حقوق بیمه شدگان را بـه ترتیبی کـه در آئین نامه طرز تنظیم و ارسال صورت مزد کـه بـه تصویب شورای عالی سازمان خواهد رسید بـه سازمان تسلیم نماید. سازمان حداکثر ظرف شش ماه از تاریخ دریافت صورت مزد اسناد و مدارک کارفرما را مورد رسیدگی قرار داده و در صورت مشاهده نقص یا اختلاف یا مغایرت بشرح ماده ۱۰۰ این قانون اقدام و مابه التفاوت را وصول می نماید هر گاه کارفرما از ارائه اسناد و مدارک امتناع کند سازمان مابه التفاوت حق بیمه را رأساً تعیین و مطالبه و وصول خواهد کرد.
ماده ۴۰ قانون تامین اجتماعی: در صورتی کـه کارفرما از ارسال صورت مزد مذکور در ماده ۳۹ این قانون خودداری کند سازمان می تواند حق بیمه را رأسا تعیین و از کارفرما مطالبه و وصول نماید.
ماده ۹۰ قانون تامین اجتماعی: افراد شاغل در کارگاه ها باید قابلیت و استعداد جسمانی متناسب با کارهای مرجوع را داشته باشند بدین منظور کارفرمایان مکلفند قبل از بـه کار گماردن آنها ترتیب معاینه پزشکی آنها را بدهند. درصورتی کـه پس از استخدام مشمولین قانون معلوم شود کـه نامبردگان در حین استخدام قابلیت و استعداد کار مرجوع را نداشته و کارفرما در معاینه پزشکی آنها تعلل کرده است و بالنتیجه بیمه شده دچار حادثه شده و یا بیماریش شدت یابد سازمان مقررات این قانون را درباره بیمه شده اجرا و هزینه های مربوط را از کارفرما طبق ماده ۵۰ این قانون مطالبه و وصول خواهد نمود.
ماده ۹۷ قانون تامین اجتماعی: هر کس بـه استناد اسناد و گواهی های خلاف واقع یا با توسل بـه عناوین و وسایل تقلبی از مزایای مقرر در این قانون بـه نفع خود استفاده نماید یا موجبات استفاده افراد خانواده خود با اشخاص ثالث را از مزایای مذکور فراهم سازد، بـه پرداخت جزای نقدی معادل دو برابر خسارت وارده بـه سازمان و در صورت تکرار بـه حبس جنحه ای از شصت و یک روز تا شش ماه محکوم خواهد شد.
ماده ۱۰۱ قانون تامین اجتماعی: سازمان مکلف است بـه صورت مزد ارسالی از طرف کارفرما ظرف شش ماه از تاریخ وصول رسیدگی کند و در صورتیکه از لحاظ تعداد بیمه شدگان یا میزان مزد یا حقوق یا مدت کار اختلافی مشاهده نماید مراتب را بـه کارفرما ابلاغ کند در صورتیکه کارفرما تسلیم نظر سازمان نباشد می تواند از هیأت های تشخیص موضوع مواد ۴۳ و ۴۴ این قانون تقاضای رسیدگی کند هر گاه رأی هیأت مبنی بر تأیید نظر سازمان باشد کارفرما علاوه بر پرداخت حق بیمه بـه تأدیه خسارتی معادل یک دوازدهم مابه التفاوت ملزم خواهد بود کـه طبق ماده ۵۰ این قانون از طریق صدور اجرائیه وصول خواهد شد.
بخش دوم: اهم دادنامه های صادره دیوان عدالت اداری:
۵۳۳ (هیات عمومی دیوان عدالت اداری) 1389/11/25 صلاحیت هیأتهای تشخیص و حل اختلاف کار در رسیدگی بـه هرگونه اختلاف بین کارگر و کارفرما ناشی از اجرای قانون کار مربوط بـه سال های قبل از لازم الاجراء شدن « قانون کار» می باشد
۷۲۰ (هیات عمومی دیوان عالی کشور) 1390/03/03 صلاحیت تامین اجتماعی بـه عنوان مرجع رسیدگی بـه تکلیف قانونی کارفرما در خصوص دعاوی کـه بر علیه سازمان در مراجع قضائی مطرح می گردد
۴۸۰ (دیوان عالی کشور) 1391/09/29 صلاحیت محاکم عمومی دادگستری در رسیدگی بـه شکایات تامین اجتماعی از آراء هیاتهای تشخیص و حل اختلاف ادارات کار
۶۰۰ (هیات عمومی دیوان) 1393/04/02 ابطال دستورالعمل شماره ۴ اداره کل تنظیم بر روابط کار وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی بـه شماره ۳۷۰۲۳ مورخ 1387/04/12
رای وحدت رویه شماره ۱۴۸ (در خصوص اقرار) (هیات عمومی دیوان) 1393/02/22 الزام دریافت حق بیمه گذشته معلمین حق التدریس بر مبنای مقررات تامین اجتماعی از تاریخ 1397/09/01
دادنامه شماره ۵۶۳ هیأت عمومی دیوان عدالت اداری 1395/08/25 مادامی کـه اشخاص بـه سازمان تأمین اجتماعی مراجعه نکرده و سازمان مذکور گواهی لازم مطابق دستورات اداری ۵۳۹ مورخ 1388/06/21 و ۱۱۵۶۸ مورخ 1394/11/03 سازمان تأمین اجتماعی مبنی بر عدم امکان احتساب سوابق صادر ننموده، موضوع قابل رسیدگی در دیوان عدالت اداری نیست
فصل دوم: بررسی ادعای اشتغال بـه منظور احراز و احتساب سوابق پرداخت حق بیمه
بخش اول: مواردی کـه قبل از رسیدگی بـه ادعای سوابق بیمه شدگان می بایست مدنظر قرار گیرد
1 ـ مراحل مختلف رسیدگی بـه اعتراض بیمه شدگان بـه سوابق بیمه ای، مطابق دستورالعمل شماره ۵ خدمات نوین (موضوع نحوه ثبت و رسیدگی بـه اعتراض بیمه شدگان در سامانه نمایش اینترنتی سوابق) و ضوابط مربوطه بعدی بوده و بدیهی است تابع این دستور اداری نخواهد بود.
2 ـ با توجه بـه دادنامه شماره ۵۶۳ مورخ 1395/08/25 هیأت عمومی دیوان عدالت اداری "مادامی کـه اشخاص بـه سازمان تأمین اجتماعی مراجعه نکرده و سازمان گواهی لازم را مبنی بر عدم امکان احتساب سوابق صادر ننموده، موضوع قابل رسیدگی در دیوان عدالت اداری نخواهد بود" لذا می بایست قبل از رسیدگی بـه دعوی افراد در دیوان عدالت اداری، موضوع توسط سازمان بررسی شده و نتیجه بـه صورت مکتوب ظرف مدت حداکثر سه ماه بـه متقاضی اعلام می گردد.
3 ـ چنانچه در رسیدگی های اولیه، سوابق مورد ادعا جزو سوابق رکوردهای فاقد شماره بیمه دایم و کد ملی موجود در واحد اجرایی باشد، لازم است پس از احراز کامل موضوع، نسبت بـه شناسایی رکوردهای مزبور اقدام گردد و در این حالت ضرورتی بـه رسیدگی موضوع طبق این دستور اداری نمی باشد.
4 ـ رسیدگی ها می بایست توسط همان شعبه ای صورت پذیرد کـه کارگاه در محدوده آن قرار دارد. در صورتیکه ادعای سوابق مربوط بـه چند کارگاه متفاوت باشد، لازم است جهت هر کارگاه فرم ادعای سابقه تنظیم و بـه آخرین شعبه محل پرداخت حق بیمه ارایه تا حسب مورد، بـه شعب ذیربط ارسال تا مورد بررسی قرار گیرد.
5 ـ در رسیدگی بـه ادعاهای سوابق بیمه شدگان، اولویت با افرادی است کـه در شرف برخورداری از حمایتهای بازنشستگی، ازکار افتادگی و یا بازماندگان می باشند.
6 ـ تکمیل فرم ادعای سابقه (فرم شماره یک) توسط بیمه شده اصلی، وراث (در صورت فوت بیمه شده) و یا وکیل قانونی وی بلامانع میباشد.
7 ـ کلیه آرای قطعی صادره از سوی دیوان عدالت اداری در خصوص احتساب سوابق بیمه شدگان لازم الاجرا بوده و بـه محض ابلاغ بـه سازمان بایستی در فرآیند اجرا قرار گرفته و با کد (۲۸) تحت عنوان آراء دیوان عدالت اداری در سیستم ثبت گردند.
بخش دوم: مدارک و مستندات
8 ـ مدارک هویتی مدعی:
اصل و کپی شناسنامه
اصل و کپی کارت ملی
اصل و کپی وکالتنامه وکیل قانونی مدعی (چنانچه مدعی بیمار یا... باشد)
دفترچه درمان مدعی)در صورت داشتن)
9 ـ مدارک قابل ارایه جهت طرح ادعای احتساب سابقه شامل تمام و یا برخی از اسناد و مدارک ذیل کـه مربوط بـه دوره مورد ادعاست، خواهد بود:
حکم استخدامی، ارتقاء شغلی، تغییر سمت در دوره مورد ادعا.
قرارداد کار معتبر
لیست های حقوق کارگاه منضم بـه اظهار نامه مالیاتی کـه بـه تایید اداره دارایی مربوطه رسیده باشد.
دفاتر قانونی کارگاه و اسناد هزینه مربوطه مندرج در دفاتر
لیست های پرداخت حق بیمه کارگاه نزد تامین اجتماعی
گواهی بانک ذیربط مبنی بر واریز حقوق ماهانه مدعی (طبق لیست های حقوق ارسالی بـه بانک مورد نظر)
فیش یا رسید حقوق یا چک بانکی
کارت های حضور و غیاب یا ورود و خروج یا دفاتر ثبت حضور و غیاب کارکنان کارگاه
کارت بهداشت صادره از سوی اداره بهداشت محیط کار
معاینات پزشکی قبل از استخدام (موضوع ماده ۹۰ قانون تامین اجتماعی)
گواهی های صادره از سوی کارفرما کـه مبین علت عدم پرداخت حق بیمه بابت بیمه شده یا بیمه شدگان شاغل در کارگاه مورد ادعا باشد.
تعیین شروع و خاتمه دوره پیمان در خصوص بیمه شدگان مدعی اشتغال در کارگاه های پیمانکاری.
دفاتر رسمی واقعی کارگاه (دفتر روزنامه و کل و...) و یا تصویر برابر با اصل شده اوراق مربوط بـه اشتغال و حقوق بگیری قابل ارایه توسط مدعی، بازمانده و یا وکیل قانونی آن کـه مورد قبول سازمان باشد.
احکام صادره از دادگاه ها و مدارک موجود در سایر مراجع رسمی مملکتی کـه بـه نوعی اشتغال افراد در محل کارگاه مورد ادعا مربوط بـه زمان مورد نظر را از آنها استنباط کرد.
آراء حل اختلاف ادارات تعاون، کار و رفاه اجتماعی کـه متعاقب وقوع اختلاف بین کارگر و کارفرما صادر گردیده است.
لیست های ارسالی از اتحادیه، صنف، سندیکا و...
گزارشات بازرسان وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی یا امور اقتصادی و دارایی در مورد کارگران کارگاه.
کارت های افتتاح حساب در بانکها کـه شغل و نشانی محل کار بیمه شده در آن قید گردیده است.
مدارک و مستندات گواهی اشتغال صادره از سوی کارفرما.
در مورد شرکت ها، کارخانجات و کارگاه هایی کـه مصادره شده و یا بـه علت فرار کارفرمایان در اختیار دولت قرارگرفته و زیر پوشش یکی از ارگان های دولتی و یا نهادهای انقلاب اسلامی بوده و بـه وسیله مدیران منتخب دولت اداره می گردند، چنانچه کارفرمایان قبلی مدارک مربوط بـه کارکرد و دریافت حقوق بیمه شدگان را بـه نحوی از انحاء از بین برده باشند چون مدیران دولتی بـه عنوان امین و نماینده دولت می باشند درصورتیکه مدت کارکرد مورد ادعای بیمه شدگان را گواهی نمایند گواهی های صادره کـه طبعا پس از رسیدگی صادر شده می توانند بـه عنوان مستند ملاک عمل قرار گیرند.
شناسنامه کار
گواهی موسسات و یا نمایندگان دولت
گزارش بازرسی کارگاهی انجام شده توسط شعب
گزارش تحقیقات انجام شده توسط بازرسان سازمان تامین اجتماعی
اظهار نظر مکتوب کارفرما مبنی بر تایید و یا رد اشتغال
گواهی فوت (در صورت فوت بیمه شده)
اصل و تصویر وکالتنامه وکیل قانون مدعی (چنانچه مدعی بیمار یا تحت هر عنوان وکیل اختیار نموده باشد) و یا اینکه فوت نموده و بازماندگان وکیل اختیار نموده اند.
سایر مدارک و مستنداتی کـه می تواند در فرآیند رسیدگی بـه ادعای سابقه موثر باشد.
۱۰. اصل کلیه اسناد ماخوذه، پس از تطبیق با تصویر و اسکن آنها توسط واحد نام نویسی و حساب های انفرادی در سیستم بـه متقاضی اعاده خواهد شد.
بخش سوم: فرآیند رسیدگی و الزامات:
11 ـ واحد نام نویسی و حساب های انفرادی شعب مکلفند پس از مراجعه متقاضی / ذینفع فرم ادعای سابقه (فرم شماره یک) را جهت تکمیل بـه وی ارایه داده و مدارک و مستندات قابل ارایه مندرج در بخش دوم همین فصل را از شخص بیمه شده، وراث یا وکیل قانونی وی اخذ و سپس نسبت بـه شناسایی دقیق وی اقدام نماید.
12 ـ پس از انجام عملیات شناسایی متقاضی وفق بند «۳» و اعمال بررسی ها و رسیدگی های اولیه در خصوص دوره اشتغال مورد ادعا، حالات ذیل متصور است:
12 ـ 1 ـ سوابق دوره مورد ادعا عینا در پایگاه سابقه موجود است، در اینصورت رسیدگی بـه ادعای بیمه شده منتفی است.
12 ـ 2 ـ دوره مورد ادعا کمتر از سوابق موجود در پایگاه سابقه است. در اینصورت می بایست بررسی های لازم در خصوص سوابق مازاد در سیستم انجام و درصورت عدم مالکیت سابقه مذکور، اقدامات مقتضی در خصوص اصلاح آن وفق ضوابط و مقررات جاری در سیستم انجام پذیرد.
12 ـ 3 ـ چنانچه تمام یا بخشی از دوره مورد ادعا در پایگاه سابقه موجود نباشد، در اینصورت لازم است برای احراز مدت سوابق مورد نظر متقاضی مراتب در کمیته های احتساب سابقه کـه بدین منظور در سطوح شعبه ای / استانی و عنداللزوم ستادی تشکیل می گردد طرح و اتخاذ تصمیم گردد.
بخش چهارم: موضوعات قابل طرح در کمیته احتساب سوابق (شعبه ای/استانی و ستادی)
13 ـ کمیته های احتساب سوابق شعبه ای موظفند در خصوص ادعای اشتغال بـه کار افراد در کارگاه های مشمول قانون تامین اجتماعی (خلاء سابقه بـه صورت ماه کامل و یا کسر از ماه) و همچنین تبیین چگونگی اجرای آرای صادره از سوی مراجع حل اختلاف قانون کار اظهارنظر تخصصی نموده و جهت اظهار نظر بـه کمیته احتساب سوابق اداره کل استان ارسال نمایند.
14 ـ آن دسته از درخواست هایی کـه درصورت اعمال، بیمه شده و یا بازمانده حایز شرایط برقراری حمایتهای بلندمدت (ازکارافتادگی، بازماندگان) می گردند و یا اینکه اساس برقراری حمایت مربوطه تغییر می کنند، بایستی درصورت احراز و تایید با توجه بـه تاریخ درخواست فرم شماره یک (جهت ادعای بیمه شده) و یا فرم شماره ده (جهت دریافت مستندات رأی صادره از سوی هیأت های تشخیص حل اختلاف و ادارات تعاون، کار و رفاه اجتماعی)، بـه همراه مدارک و مستندات مربوطه (به صورت الکترونیکی) جهت اظهارنظر نهایی بـه کمیته احتساب سوابق معاونت بیمه ای مستقر در اداره کل نام نویسی و حساب های انفرادی ارسال گردد.
15 ـ تاریخ تاثیرگذاری در حمایت های بلند مدت در خصوص درخواست های ادعای اشتغال فرم شماره یک و در خصوص آراء صادره از سوی هیأتهای تشخیص و حل اختلاف ادارات تعاون، کار و رفاه اجتماعی فرم شماره ده ثبت شده در دبیرخانه شعبه خواهد بود.
16 ـ تصمیمات کمیته های شعبه ای در مواردی که:
الف) مستند بـه آرای مراجع حل اختلاف قانون کار باشند.
ب) مستند بـه گواهی های رسمی واحدهای دولتی و نهادهای انقلاب اسلامی باشند.
ج) در خصوص درخواست های ادعای اشتغال کمتر از یکسال (۳۶۵ روز) باشند. درصورت پذیرش سابقه براساس ضوابط و مقررات این دستور اداری بـه شرط عدم تاثیرگذاری در حمایت های بلندمدت (بازنشستگی، ازکار افتادگی و بازماندگان)، در فرآیند اجرا قرار خواهند گرفت.
17 ـ در صورت عدم پذیرش موارد اشاره شده در بند قبلی (در خصوص مشمولین سایر صندوق ها، خارج از تاریخ شمول قانون کار در دورۀ مورد ادعا و...) بایستی دلایل عدم پذیرش بـه متقاضی (طی فرم شماره ۷) ابلاغ گردد.
18 ـ چنانچه متقاضی ظرف مدت ۲۰ روز از تاریخ ابلاغ، کتباً بـه تصمیمات کمیته شعبه ای (اشاره شده در بند ۱۵) اعتراض نماید و یا اینکه سوابق مورد پذیرش در این کمیته در برخورداری از حمایتهای بلند مدت (بازنشستگی، ازکار افتادگی و بازماندگان)موثر باشد، بایستی سابقه مورد ادعا بـه منظور بررسی و اظهارنظر بـه کمیته استانی و در خصوص ازکار افتادگی و بازماندگان بـه کمیته ستادی ارسال گردند.
19 ـ کلیه درخواست های ادعای اشتغال همکاران (ناشی از ادعا و یا آرای هیات های تشخیص و حل اختلاف قانون کار) می بایست پس از رسیدگی در کمیته احتساب سوابق شعبه ای بـه همراه مدارک و مستندات، پرونده پرسنلی و فنی همکار، جهت بررسی بـه کمیته های استانی ارسال و پس از طرح موضوع در کمیته مذکور، صورت جلسات مربوطه را بـه همراه پاراف مدعوین تنظیم و در صورت تایید، مراتب را جهت اظهار نظر نهایی، وفق ضوابط و مقررات بـه کمیته ستادی مستقر در اداره کل نام نویسی و حساب های انفرادی ارسال نمایند. کمیته های مذکور می توانند حسب مورد، نسبت بـه دعوت از مسئولین و نمایندگان حوزه منابع انسانی و حراست اقدام نماید.
20 ـ با توجه بـه دادنامه شماره ۹۹۰۹۹۷۰۹۰۶۰۱۰۸۳۶ مورخ 1399/06/23 هیات تخصصی بیمه، کار و تامین اجتماعی در خصوص عدم صلاحیت هیاتهای حل اختلاف اداره کار در رسیدگی بـه اختلافات مربوط بـه عنوان شغلی ثبت شده در لیست های سازمان تامین اجتماعی(موضوع نامه شماره ۷۱۰۳/۹۹/۷۱۰۰ مورخ 1399/10/13 اداره کل امور حقوقی و قوانین)، رسیدگی بـه هرگونه ادعا و رای صادره از سوی هیاتهای تشخیص و حل اختلاف در ارتباط با ایجاد و تغییر عنوان شغلی تابع ضوابط مقررات مربوطه خواهد بود.
21 ـ رسیدگی بـه هرگونه ادعا و رای صادره از سوی هیاتهای تشخیص و حل اختلاف در ارتباط با تغییر در میزان دستمزد و مزایای مشمول کسر حق بیمه، تابع ضوابط و مقررات مربوطه خواهد بود.
22 ـ موضوعات جدید قابل طرح در کمیته های احتساب سوابق با لحاظ قانون تامین اجتماعی از طریق دبیرخانه کمیته احتساب سوابق معاونت بیمه ای مستقر در اداره کل نام نویسی و حساب های انفرادی اعلام می گردد.
23 ـ آن دسته از آراء صادره از سوی مراجع حل اختلاف قانون کار کـه در خصوص حق بیمه ایام بلاتکلیفی بیمه شده صادر شده در راستای این دستور اداری قابل بررسی و رسیدگی نخواهد بود و می بایست وفق قانون و ضوابط مربوطه اقدام شود.
24 ـ درخواست هایی کـه موضوع آن معرفی بیمه شده بـه کمیسیون پزشکی بـه منظور برقراری مستمری ازکارافتادگی می باشد، چنانچه با احتساب سوابق مورد ادعای بیمه شده و رعایت سایر شرایط مقرر در بخشنامه۱۹ امور بیمه شدگان بـه شماره۱۰۵۹۶/۹۳/۱۰۰۰ مورخ 1393/10/28 ، شرایط معرفی بـه کمیسیون های پزشکی موضوع ماده ۹۱ قانون را احراز می نمایند، می بایست بر اساس ضوابط و مقررات این دستور اداری در کمیته های شعبه ای و استانی طرح و سپس بـه کمیته ستادی ارسال گردد.
بخش پنجم: ترکیب کمیته ها و وظایف
25 ـ ترکیب کمیته های شعبه ای رسیدگی بـه ادعای اشتغال بیمه شدگان در کارگاه ها:
رئیس شعبه / معاون بیمه ای: رئیس کمیته شعبه ای
مسئول نام نویسی و حساب های انفرادی : عضو
مسئول وصول حق بیمه: عضو
مسئول امور بیمه شدگان: عضو
مسئول مستمری ها: عضو
دبیر کمیته
تذکر: درصورت اصلاح ساختار تشکیلاتی شعب همانند ادارات کل، معاون تعهدات جایگزین معاون بیمه ای خواهد شد.
26 ـ ترکیب کمیته های استانی رسیدگی بـه ادعای سوابق بیمه شدگان در کارگاهها:
مدیر کل استان/ معاون تعهدات بیمه ای: رئیس کمیته استانی
رئیس اداره نام نویسی و حساب های انفرادی: عضو
رئیس اداره وصول حق بیمه: عضو
رئیس اداره امور بیمه شدگان: عضو
رئیس اداره مستمری ها: عضو
رئیس اداره امور حقوقی و قوانین: عضو
دبیر کمیته
ترکیب کمیته ستادی رسیدگی بـه ادعای سوابق بیمه شدگان در کارگاهها:
نماینده اداره کل نام نویسی و حساب های انفرادی: رئیس کمیته ستادی
نماینده اداره کل وصول حق بیمه: عضو
نماینده اداره کل امور بیمه شدگان: عضو
نماینده اداره کل مستمری ها: عضو
نماینده اداره کل امور حقوقی و قوانین: عضو
دبیر کمیته
28 ـ دبیر کمیته های مذکور از بین همکاران مجرب، متعهد و مسلط بـه امور نام نویسی و حساب های انفرادی در شعبه با پیشنهاد مسئول نام نویسی و حساب های انفرادی و با نظر موافق رییس شعبه و در اداره کل استان با پیشنهاد رییس اداره نام نویسی و حساب های انفرادی و با نظر موافق مدیر کل مربوطه انتخاب می گردند. حکم دبیران مربوطه بـه ترتیب با امضای رییس شعبه و مدیر کل استان ذیربط صادر و فاقد حق رای می باشند. ضمنا در شعب و ادارات کل استان هایی کـه امور نام نویسی و حساب های انفرادی طبق چارت تشکیلاتی توسط یک نفر اداره می گردد، فرد مورد نظر علاوه بر سمت عضو، دبیر کمیته شعبه ای/ استانی نیز خواهد بود. ضمنا شرکت اعضاء جایگزین در هریک از کمیته های شعبه ای و استانی بـه ترتیب منوط بـه اخذ مجوز از اداره کل مربوطه و دبیرخانه کمیته ستادی مستقر در اداره کل نام نویسی و حساب های انفرادی خواهد بود.
29 ـ چنانچه تعداد پرونده های قابل طرح در هریک از کمیته های شعبه ای و استانی بـه حدی باشد کـه نیاز بـه تشکیل جلسات بیشتری در روز باشد این مهم با اخذ مجوز از اداره کل نامنویسی و حسابهای انفرادی مقدور خواهد بود.
30 ـ جلسات کمیته های شعبه ای/ استانی و ستادی با حضور حداقل چهار نفر رسمیت یافته و مبنای صدور رای در این کمیته ها بـه ترتیب سه، چهار و سه رای یکسان اعضاء خواهد بود و حضور رئیس جلسه در کلیه جلسات نیز الزامی می باشد.
31 ـ وظایف دبیر کمیته های شعبه ای، استانی و ستادی:
اولویت بندی و تعیین تعداد پرونده هایی کـه قرار است در جلسات کمیته های مربوطه مورد رسیدگی قرار گیرند.
آماده سازی پرونده و مستندات دریافتی از بیمه شده و تکمیل قسمتهای مربوطه در فرمهای کمیته (شعبه ای/استانی و ستادی) ادعا/ رای جهت طرح در کمیته.
تهیه صورتجلسه و درج نظریه کمیته در قسمتهای مشخص شده در فرمهای مذکور و اخذامضاء از کلیه اعضاء.
تهیه آمار ماهانه عملکرد.
بخش ششم: گردش عملیات
32 ـ کمیته های شعبه ای رسیدگی بـه ادعای اشتغال مکلفند ضمن تکمیل فرم رسیدگی بـه سابقه ادعا/ رای (فرم های شماره دو و سه) حسب مورد بطور دقیق مدارک و مستندات و ادعای مربوطه را با ملاحظه پرونده مطالباتی کارگاه، پرونده فنی و دوره مورد ادعا، بررسی و متعاقبا نظریه خود (اعم از تایید یا عدم تایید) را در فرم مذکور درج و ثبت دفتر شعبه نموده و سپس در پرونده بیمه شده اسکن و آن را عنداللزوم بـه منظور اتخاذ تصمیم بـه اداره کل استان مربوطه ارسال نمایند. ضمنا می بایست نسخه دستی تهیه شده در کلاسور جداگانه ای بـه ترتیب تاریخ طرح در کمیته نگهداری گردد.
33 ـ در مواردی کـه کمیته شعبه ای رسیدگی بـه ادعای اشتغال، مدارک و مستندات ارائه شده را برای اعلام نظریه کافی نداند، لازم است با اعزام گروه بازرسی تحقیقی بـه محل کارگاه نسبت بـه تهیه گزارش تحقیقی مطابق فرم گزارش تحقیقی (فرم شماره چهار) اقدام گردد.
۱ ـ ۳۳ ـ جهت گروه بازرسی تحقیقی می بایست حکم ماموریت اداری صادر گردد.
۲ ـ ۳۳ ـ چنانچه کارگاه مورد نظر حقیقی باشد، اعضای گروه بازرسی تحقیقی مسئولین بازرسی، وصول حق بیمه، امور بیمه شدگان و نام نویسی و حسابهای انفرادی و در خصوص کارگاه های حقوقی، مسئولین امور مالی، وصول حق بیمه و نام نویسی و حسابهای انفرادی حسب مورد خواهند بود.
۳ ـ ۳۳ ـ در خصوص کارگاههای حقوقی بررسی اسناد مالی، پرسنلی و دفاتر قانونی کارگاه در دوره مورد ادعا، الزامی خواهد بود.
34 ـ کمیته های استانی پس از بررسی دقیق کارشناسی و احراز صحت مدارک و مستندات و ادعای بیمه شده، می بایست نظریه خود را مبنی بر تایید یا رد تمام یا بخشی از دوره مورد نظر متقاضی را در فرم رسیدگی بـه ادعا/ رای کمیته استانی (فرمهای شماره پنج و شش) درج نمایند و پس از امضاء اعضاء و ثبت در دفتر استان، نسخه اول را جهت اجرا بـه شعبه ذیربط ارسال و یا عنداللزوم جهت بررسی نهایی بـه کمیته ستادی ارسال و نسخه ای در کلاسور جداگانه ای بایگانی گردد. لازم بـه ذکر است شعبه مربوطه موظف است فرم موصوف را در پرونده الکترونیک اسکن و نسخه کاغذی آن را در کلاسور مربوطه بایگانی نماید.
35 ـ ادارات کل استانها و شعب موظفند درچارچوب قانون و مقررات و بر اساس مفاد این دستورالعمل نسبت بـه بررسی ادعای اشتغال ذی نفعان اقدام، سپس نتیجه نهایی را پس از انجام کلیه مراحل رسیدگی طبق فرم اعلام نتیجه (فرم شماره هفت) بـه بیمه شده حداکثر ظرف مدت سه ماه از تاریخ ثبت درخواست بـه بیمه شده / بازماندگان و یا وکیل قانونی آنان اعلام نمایند.
بیشتر بخوانید:
موضوعات بیمه در آراء وحدت رویه قضایی
موضوعات بیمه در آراء دیوان عدالت اداری
تامین اجتماعی در نظریات مشورتی
36 ـ آندسته از ادعاهایی کـه پس از رسیدگی در کمیته های شعبه ای و استانی مورد تایید واقع شده و همچنین آن بخش از آراء قطعی مراجع حل اختلاف قانون کار کـه در صورت اعمال، بیمه شده و یا بازماندگان حائز شرایط تعهدات بلند مدت (اعم از ازکار افتادگی و مستمری بازماندگان) قرار می گیرند، می بایست بـه همراه پرونده فنی و سایر مستندات مربوطه پس از تکمیل فرم خلاصه پرونده و چک لیست مربوطه بـه اداره کل نام نویسی و حساب های انفرادی ارسال تا در کمیته ستادی احتساب سوابق معاونت بیمه ای مورد بررسی و اقدام لازم قرار گیرد.
37 ـ کمیته ستادی رسیدگی بـه ادعای اشتغال بیمه شدگان مستقر در اداره کل نام نویسی و حساب های انفرادی می بایست پس از تشکیل جلسه با اعضای ذیربط، نظر نهایی خود را جهت اجراء بـه اداره کل استان مربوطه ارسال نماید.
بخش هفتم: نحوه اجرای آراء مراجع تشخیص و حل اختلاف قانون کار:
38 ـ از آنجا کـه قانونگذار در ماده ۱۴۸ قانون کار احیای حقوق کارگران مشمول را از نظر پرداخت حق بیمه و احتساب سوابق با رعایت مقررات تامین اجتماعی مورد تاکید قرار داده و با توجه بـه اینکه مطابق ماده ۶ دستورالعمل اداری موضوع ماده ۱۴۸ قانون کار بـه شماره ۱۸۳۶۸۴ مورخ 1393/10/03 مقام عالی وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی مقرر گردیده از نماینده سازمان جهت حضور در جلسات هیاتهای تشخیص و حل اختلاف قانون کار دعوت بـه عمل آید، لذا بـه منظور جلوگیری از مشکلات اجرائی ناشی از صدور آراء توسط مراجع حل اختلاف در خصوص ماده قانونی مذکور و رعایت مقررات قانون تأمین اجتماعی، می بایست ترتیبی اتخاذ گردد تا نمایندگان واجد شرایط و شرکت کننده در جلسات مراجع حل اختلاف نسبت بـه رعایت دقیق مفاد دستورالعمل اداری مذکور بیش از پیش اهتمام ورزند.
39 ـ با توجه بـه اینکه صدور آراء مطابق با قانون و مقررات تامین اجتماعی و براساس اطلاعات موجود نزد سازمان (پرونده فنی بیمه شده، پرونده مطالباتی کارگاه و سایر مستندات) مستلزم شرکت مستمر و فعال نمایندگان مجرب سازمان تامین اجتماعی در جلسات هیات های تشخیص و حل اختلاف قانون کار بوده و کیفیت و برآیند حضور نماینده سازمان در جلسات مذکور و نحوه عملکرد وی (مدارک و مستندات تقدیمی، نوع دفاعیه، نظریه ارائه شده، درخواست تجدید جلسه و...) در نوع تصمیم و پیگیری های بعدی حایز اهمیت می باشد، لذا ادارات کل استان ها موظفند با هماهنگی شعب تابعه نسبت بـه شناسایی و معرفی افراد مجرب و آشنا بـه قوانین و مقررات کار و تامین اجتماعی و همچنین صدور احکام مربوطه بر اساس نمونه حکم نماینده سازمان (فرم شماره هشت) از طریق اداره کل ذیربط اقدام نمایند.
40 ـ نمایندگان سازمان در هیات های تشخیص و حل اختلاف قانون کار می بایست با مطالعه دقیق دستورالعمل شماره ۱۸۳۶۸۴ مورخ ۳/۱۰/۹۳ وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی کـه طی دستور اداری شماره ۱۰۶۸۱/۹۳/۱۰۰۰ مورخ ۲۹/۱۰/۹۳ بـه کلیه واحدهای اجرایی ابلاغ شده است، با اطلاعات کامل درجلسه حاضر شده و بر اجرای دقیق مفاد دستورالعمل اداری مذکور در انشاء آراء تاکید نمایند.
41 ـ نماینده سازمان می بایست پس از دریافت دعوت نامه نسبت بـه تکمیل فرم چک لیست نماینده تامین اجتماعی (فرم شماره نه) و همچنین تهیه و ارایه مدارک و مستندات متقن و مستدل (طبق محتویات پرونده فنی ذینفع و مطالباتی کارگاه) قبل از مراجعه بـه جلسات مراجع حل اختلاف قانون کار، اقدام و نظر خود را کتبا با قید نام و نام خانوادگی در صورتجلسه درج و امضاء نماید و در صورتی کـه بـه هر دلیل (عدم امکان تهیه مدارک و مستندات و...) نیاز بـه تجدید جلسه باشد، نماینده سازمان می بایست نسبت بـه درخواست تجدید جلسه اقدام و بلافاصله مدارک و مستندات لازم را جمع آوری و با آگاهی کامل در جلسه بعدی شرکت نماید. (بدیهی است در صورت وصول دعوتنامه حضور نماینده سازمان در مراجع حل اختلاف قانون کار الزامی است.)
42 ـ اسکن نسخه تکمیل شده چک لیست فوق الذکر (پس از شرکت در جلسه) در پرونده الکترونیکی بیمه شده و بایگانی نسخه کاغذی آن در کلاسور جداگانه.
نکات مهم:
با توجه بـه صدور دستورالعمل اداری موضوع ماده ۱۴۸ قانون کار بـه شماره ۱۸۳۶۸۴ مورخ ۳/۱۰/۱۳۹۳ توسط مقام عالی وزارت در خصوص نحوه عمل ادارات کل تابعه و صدور رای توسط هیات های تشخیص و حل اختلاف قانون کار و رعایت قوانین و مقررات مشترک فی مابین (قوانین کار و تامین اجتماعی) لازم است موارد ذیل قبل از شرکت نماینده سازمان در هیات های مذکور ملحوظ نظر قرار گیرد:
43 ـ از آنجایی کـه مطابق قانون معافیت کارگاه های دارای پنج نفر کارگر و کمتر از شمول قانون کار تا پایان برنامه سوم توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی جمهوری اسلامی ایران، کارگاه های موصوف کـه از زمان تصویب آن قانون (۲۸/۱۲/۱۳۷۸) تاسیس شده اند تا پایان برنامه سوم توسعه (۲۹/۱۲/۱۳۸۳) از شمول قانون کار مستثنی می باشند و همچنین طبق ماده «۷» قانون تامین اجتماعی توجه بـه تاریخ شمول کارگاه های مشمول قانون تامین اجتماعی از اهمیت بالایی برخوردار است لذا نماینده سازمان می بایست در جلسات هیات های تشخیص و حل اختلاف اینگونه موارد مهم را مد نظر قرار داده و مدارک و مستندات مربوطه را بـه هیات های مذکور ارایه و در فرآیند صدور رای بر اساس ماده ۱۴۸، عدم ورود بـه دوره های مذکور (برنامه سوم توسعه و بازه های قبل از تاریخ شمول کارگاه) را متذکر شود.
44 ـ با توجه بـه اهمیت و حساسیت تصمیم گیری در خصوص افراد فوتی یا ازکار افتاده کلی کـه صدور رای موجبات برقراری حمایت بلند مدت برای ذینفع را فراهم می نماید، واحدهای اجرایی ضمن اتخاذ تدابیر لازم در خصوص حضور بـه موقع نمایندگان در جلسات می بایست بـه منظور حصول اطمینان از اشتغال فرد مورد نظر، مدارک و مستندات از جمله اسناد مالی دفاتر قانونی، پرونده پرسنلی، اطلاعات مندرج در پرونده های فنی و کارگاهی، معاینات ماده ۹۰ قانون، گزارشات بازرسی (در صورت وجود) و تاریخ صدور مجوز کسب و کار و ثبت شرکت را در اختیار مرجع رسیدگی کننده قرار داده و در خصوص قراینی مانند وجود رابطه خانوادگی فرد مورد نظر با کارفرما بـه لحاظ امکان عدم وجود رابطه کاری و مزد بگیری واقعی، مرجع رسیدگی کننده را آگاه سازند. چنانچه بـه هر دلیلی نماینده در جلسات حضور نداشته باشد واحد اجرایی ضمن درخواست تجدید جلسه می بایست ترتیبی اتخاذ نماید تا نماینده سازمان در جلسه بعدی همراه با مستندات و مدارک کافی شرکت نماید.
45 ـ با عنایت بـه اینکه مقرر گردیده درصورتی کـه رای هیات های تشخیص و حل اختلاف منجر بـه برقراری مستمری فوت یا از کارافتادگی کلی گردد و مراجع مذکور « قرار تحقیق محلی مشترک» صادر نمایند، در این صورت ادارات کل استان ها و شعب مکلفند با توجه بـه محل جغرافیایی واحد اجرایی، نسبت بـه معرفی بازرس آگاه و مجرب بـه اداره تعاون، کار و رفاه اجتماعی محل اقدام تا طرفین بـه طور همزمان تحقیقات خود را پیرامون موضوع انجام داده و نتیجه را در قالب گزارشی مشترک بـه مرجع رسیدگی کننده اعلام نمایند. (بدیهی است بازرس سازمان می بایست با اطلاعات و مستندات کافی در تحقیق محلی شرکت نماید).
46 ـ ادارات کل استان ها موظفند ضمن نظارت و بررسی کامل نحوه اجرای دستورالعمل اداری صدرالذکر، نتایج و اثرات تعاملات و اقدامات بـه عمل آمده در خصوص اجرای صحیح و همچنین موارد و مصادیق عدم رعایت مفاد دستورالعمل اداری مذکور را تهیه و بـه اداره کل نام نویسی و حساب های انفرادی ارسال نمایند. علی ایحال چنانچه در مفاد آراء صادره بر اساس ماده ۱۴۸ قانون کار از سوی هیاتهای تشخیص ادارات تعاون، کار و رفاه اجتماعی، کارفرما مکلف بـه پرداخت حق بیمه بـه سازمان گردیده باشد در این صورت جهت تسهیل در اجرای آراء صادره، تشریفات و مراحل قانونی ذیل بـه عمل خواهد آمد:
47 ـ در صورتیکه بیمه شده، بازمانده و یا وکیل قانونی آنان در خصوص ادعای اشتغال دارای رای از مراجع حل اختلاف قانون کار مطابق ماده ۱۴۸ قانون کار باشند و یا موضوع درخواست آنها از سوی دیوان عدالت اداری جهت بررسی و اقدام برای سازمان ارسال گردد، پس از بررسی و اطمینان از اینکه کارگاه مورد نظر در محدوده شعبه قرار دارد، قبل از تبیین نحوه اجرای آراء وفق قوانین و مقررات، لازم است دبیر جلسه کمیته شعبه ای رسیدگی بـه ادعای سوابق بیمه شدگان نسبت بـه ارایه فرم دریافت مستندات صدور رای (فرم شماره ده) بـه ذینفع اقدام و پس از تکمیل آن توسط وی، نسبت بـه ثبت در دبیرخانه شعبه اقدام و در پرونده فنی متقاضی بایگانی نموده و نسخه ای از فرم اطلاعیه (فرم شماره یازده) را تنظیم و در اختیار وی قرار داده تا نسبت بـه ارائه آن بـه کارفرمای مربوطه اقدام نماید.
48 ـ ادارات کل استانها و شعب موظفند در چارچوب قانون و مقررات و براساس مفاد این دستور اداری نسبت بـه بررسی های لازم اقدام، سپس نتیجه نهایی را پس از انجام کلیه مراحل طبق فرم اعلام نتیجه بـه بیمه شده (فرم شماره هفت) حداکثر ظرف مدت سه ماه از تاریخ ثبت درخواست بـه بیمه شده/بازماندگان و یا وکیل قانونی آنان اعلام و درصورت ارسال درخواست از سوی دیوان، رونوشت پاسخ برای دیوان نیز ارسال گردد.
49 ـ درصورت ابلاغ رای توسط اجرای احکام دادگستری بـه کارفرمای مربوطه (موضوع ماده ۱۶۶ قانون کار) و مراجعه بـه شعبه جهت پرداخت حق بیمه، واحد وصول حق بیمه شعبه می بایست ضمن احراز دقیق هویت کارفرمای مورد نظر و همچنین دریافت مدارک معتبر در این خصوص، فرم شناسائی کارفرما (فرم شماره دوازده) را بـه وی ارایه و پس از تکمیل آن را در پرونده مطالباتی کارگاه ضبط نماید. ۵۰. چنانچه هنگام بررسی پرونده های فوق الذکر مشخص گردد کـه کارفرمایان مربوطه نسبت بـه رعایت ماده ۹۰ قانون تامین اجتماعی (انجام معاینات پزشکی بدو استخدام) اقدام ننموده اند، می بایست نسخه ای از مستندات و مدارک جهت بررسی های لازم حسب ماده قانونی مذکور در اختیار واحد امور بیمه شدگان قرار گیرد.
51 ـ با توجه بـه دستورالعمل اداری موضوع ماده ۱۴۸ قانون کار بـه شماره ۱۸۳۶۸۴مورخ ۳/۱۰/۹۳ " چنانچه امکان اجرای رای صادره از سوی هیاتهای تشخیص و حل اختلاف توسط شعب سازمان وجود نداشته باشد شعبه مربوطه می بایست مراتب را پس از تعیین میزان حق بیمه و جرایم متعلقه بـه اداره تعاون، کار و رفاه اجتماعی ذیربط اعلام نموده و اداره مزبور نیز رای صادره را بـه همراه نامه شعبه برای اجراء بـه واحد اجرای احکام دادگستری ارسال نماید."
52 ـ با توجه بـه رای شماره ۴۸۰ مورخ ۲۹/۹/۹۱ صادره از شعبه شماره ۴ دیوان عالی کشور مبنی بر " تایید صلاحیت محاکم عمومی دادگستری در رسیدگی بـه شکایت سازمان تامین اجتماعی از آراء هیاتهای تشخیص و حل اختلاف ادارات تعاون، کار و رفاه اجتماعی " در هر صورت چنانچه در فرایند رسیدگی بـه آراء ارائه شده از سوی هیاتهای تشخیص و حل اختلاف قانون کار مغایرتی با قوانین و مقررات تامین اجتماعی مشاهده شود کلیه ادارات کل می توانند ضمن تهیه لایحه دفاعیه با ارائه مدارک و مستندات معتبر و متقن در خصوص ابطال رای مورد نظر اقدام لازم را معمول نمایند. از آنجا کـه سازمان تامین اجتماعی راسا نسبت بـه بررسی ادعای بیمه شدگان و یا بازماندگان در خصوص اشتغال در کارگاه های مشمول قانون تامین اجتماعی اقدام مینماید و هر گونه ادعا قابلیت رسیدگی در کمیته های تخصصی مربوطه را دارد. لذا کلیه همکاران می بایست راهنمایی های لازم را در این خصوص بـه مراجعین ارایه داده تا نیازی بـه مراجعه آنان و یا بازماندگان آنها بـه سایر مراجع نباشد.
بخش هشتم: رسیدگی بـه ادعای سوابق گروهی
از آنجا کـه برخی از کارگاههای مشمول قانون تامین اجتماعی بر خلاف مفاد مواد ۳۶ و ۳۹ قانون مذکور، در موعد مقرر صورت مزد و حقوق کارکنان خود را بـه سازمان ارسال نمی نمایند (و یا اینکه لیست دریافتی بـه علل مختلف اعاده می گردد) و بررسی ادعای اشتغال تمامی نفرات مندرج در فهرست های مزبور بـه صورت انفرادی مستلزم صرف وقت و هزینه فراوان می باشد از اینرو بـه منظور ایجاد وحدت رویه و تسهیل در رسیدگی گروهی بـه ادعای سوابق بیمه شدگان صرفا برای کارگاههای با شخصیت حقوقی دارای دفاتر قانونی معتبر، اسناد و مدارک متقن از جمله اسناد حسابداری مربوط بـه پرداخت حقوق و پرینت بانکی، و پس از درخواست کارفرما در خصوص لیست های پرداخت نشده انجام نکات ذیل توسط واحدهای اجرائی ضروری میباشد:
53 ـ درخواستهای مذکور در خصوص لیست های پرداخت نشده حداکثر تا ۱۲ ماه قبل از ماه جاری قابلیت رسیدگی خواهند داشت.
54 ـ ارائه فرم ادعای گروهی (فرم شماره سیزده) بـه کارفرما ذیربط.
55 ـ اخذ فرم تکمیل شده فوق الذکر بـه همراه فهرست اسامی افرادی کـه لیست حق بیمه آنها در دوره مورد نظر بـه سازمان تامین اجتماعی ارسال نگردیده است از شرکت مذکور، شامل نام، نام خانوادگی، شماره ملی، شماره بیمه، میزان دستمزد و شغل.
56 ـ مقایسه لیست مذکور با لیست های پرداخت حق بیمه ماه قبل و بعد آن توسط دبیر کمیته شعبه ای (در صورت دایر و فعال بودن کارگاه طی ماه هایی کـه لیست پرداخت نشده).
57 ـ آماده سازی فهرست افرادی کـه اسامی آنها در لیست های حق بیمه دریافت شده در ماههای قبل و بعد موجود بوده، جهت طرح در کمیته احتساب سوابق شعبه ای بـه منظور بررسی ادعای مطروحه و تکمیل فرم رسیدگی بـه ادعای گروهی شعبه ای(فرم شماره چهارده) و بررسی نحوه دریافت حقوق و اشتغال کارکنان، دایر بودن کارگاه طی دوره ادعا و تطبیق با اسناد مالی مربوطه.
58 ـ ارسال فرم تکمیل شده در صورت تائید بـه کمیته احتساب سوابق استانی.
59 ـ در مواردی کـه نظر کمیته شعبه ای عدم تائید باشد لازم است در صورت اعتراض کارفرما ظرف ۲۰ روز مراتب جهت بررسی بـه کمیته احتساب سوابق استانی ارسال گردد.
60 ـ بررسی و تکمیل فرم رسیدگی بـه ادعای گروهی استانی (فرم شماره پانزده) بر اساس مدارک و مستندات ارسالی از سوی شعبه ذیربط.
61 ـ ارسال فرم تکمیل شده کمیته احتساب سوابق استانی بـه شعبه ذی ربط.
62 ـ اصلاح 1402/04/28 ـ پس از انجام بررسی های لازم مطابق مفاد ضوابط مقرر در بندهای ۵۳ الی ۶۱ و احراز اشتغال و تائید صحت اطلاعات ارائه شده از سوی کارفرما توسط کمیته های احتساب سوابق ذیربط، واحد وصول حق بیمه می بایست نسبت بـه محاسبه و ایجاد بدهی دستی (به صورت گروهی) با رعایت ماده (۴۰) قانون تامین اجتماعی و دریافت لیست مربوطه بـه شرح ذیل اقدام نماید.
62 ـ 1 ـ کمیته های احتساب سوابق می بایست در خصوص کارگاه های غیر پیمانکاری در صورت احراز اشتغال و با رعایت سایر ضوابط مربوطه، نسبت بـه بررسی سوابق حداکثر (۱۲) ماه گذشته کارکنان کارگاه های مزبور با لحاظ افزایشات سالیانه مزد و حقوق و مزایای بیمه شدگان مستند بـه مصوبات مراجع قانونی ذیصلاح و با تعیین دستمزد مبنای وصول حق بیمه بصورت کلی یا انفرادی با رعایت مفاد ماده ۴۰ قانون تأمین اجتماعی و با دریافت لیست و حق بیمه بـه صورت یک جا اقدام نمایند.
62 ـ 2 ـ در خصوص قراردادهای پیمانکاری با موضوع خدمات تأمین نیروی انسانی، چنانچه از تاریخ مهلت ارائه صورت مزد و حقوق بیش از (۶) ماه سپری نشده باشد مشروط بر اینکه پیمان محاسبه نشده و یا از ماه خاتمه پیمان بیش از (۱) ماه نگذشته باشد، دریافت صورت مزد و حقوق معوق پس از بررسی در کمیته احتساب سوابق از منوی باجه دریافت با وصول حق بیمه مربوطه بـه همراه جرائم متعلقه در ردیف پیمان بـه صورت نقدی و یک جا بلامانع می باشد. تذکر: بدیهی است رسیدگی بـه درخواستهای انفرادی ادعای اشتغال کما فی السابق بـه قوت خود باقیست.
63 ـ بدیهی است بررسی ادعای اشتغال افرادی کـه نامشان در لیست های قبل و بعد موجود نبوده و یا در صورت احراز سوابق، حائز شرایط حمایتهای بلند مدت گردند بایستی مطابق ضوابط مندرج در این دستور اداری بـه صورت انفرادی رسیدگی و عندالزوم بـه کمیته استانی و ستادی ارسال گردند.
64 ـ در رابطه با کارگاه های منتقله کـه در زمان جابجایی کارگاه و بـه دلایل قانونی، اخذ لیست آنان میسر نگردیده است نیز در صورت درخواست کارفرما امکان بررسی طبق ضوابط این دستور اداری میسر می باشد.
بخش نهم: مواردی کـه می بایست در موقع رسیدگی بـه کلیه پرونده ها مورد توجه قرار گیرد:
65 ـ خلاصه اطلاعات پرونده های قابل طرح در کمیته می بایست قبل از برگزاری جلسه توسط دبیر جلسه در تمام سطوح (شعبه ای، استانی و ستاد مرکزی) استخراج و ضمیمه پرونده گردد.
66 ـ دبیر کمیته در کلیه سطوح (شعبه ای، استانی و ستاد مرکزی) می بایست قبل از تشکیل کمیته، پرونده های مربوطه را مطالعه و با اطلاع کامل از مفاد و محتویات پرونده های مطروحه در جلسه شرکت نماید.
67 ـ دبیر کمیته موظف است در صورت برخورد با آرایی کـه در صدور آن بـه ضوابط و مقررات تامین اجتماعی توجه نشده نسبت بـه انعکاس آن از طریق اداره کل ذیربط بـه اداره کل نام نویسی و حساب های انفرادی اقدام نماید.
68ـ پرونده های واصله می بایست بـه ترتیب تاریخ ورود و حداکثر ظرف مدت یک ماه در کلیه سطوح (شعبه ای، استانی و ستاد مرکزی) بررسی و تعیین تکلیف گردند و یا بـه تشخیص دبیرخانه ستاد مرکزی، مدیرکل استان و یا رییس شعبه خارج از نوبت رسیدگی شوند.
69 ـ در ستاد مرکز، استانها و شعب تیپ یک و ممتاز در صورت نیاز و با توجه بـه تعداد پرونده هایی کـه در دستور کار کمیته قرار دارد می توان با مجوز دبیرخانه مرکزی کمیته احتساب سوابق معاونت بیمه ای مستقر در اداره کل نام نویسی و حساب های انفرادی بیش از یک جلسه در روز تشکیل داد.
70 ـ در بررسی انجام شده توسط کمیته های تخصصی بـه دو موضوع مهم اشتغال و داشتن رابطه مزد بگیری می بایست توجه ویژه شود.
71 ـ در خصوص بیمه شدگان مدعی اشتغال در کارگاههای دارای شخصیت حقوقی علی الخصوص ادارات و سازمانهای دولتی، شهرداری ها و... کـه کارفرما برابر قانون تجارت حق امحاء اسناد مالی موجود در کارگاه را داشته است و در زمان بررسی پرونده بجز پرونده پرسنلی و احکام کارگزینی سند دیگری از جمله اسناد مالی در اختیار نمی باشد، بررسی و اظهار نظر در کلیه سطوح می بایست بر اساس اسناد و مدارک موجود و با در نظر گرفتن ایام مرخصی بدون حقوق، انفصال از خدمت، غیبت و... صورت پذیرد.
بیشتر بخوانید:
موضوعات بیمه در آراء وحدت رویه قضایی
موضوعات بیمه در آراء دیوان عدالت اداری
تامین اجتماعی در نظریات مشورتی
72 ـ در صورتیکه در هر یک از سطوح، اسناد و فرمهای قید شده در این دستورالعمل تکمیل نبوده و یا ناقص باشد دبیر کمیته می تواند پرونده را از دستور کار خارج نموده تا اقدامات لازم بـه منظور تکمیل پرونده از سوی مرجع مربوطه صورت پذیرد.
73 ـ در بررسی پرونده ها می بایست بـه تعاملات و توافقات انجام شده با وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی توجه شود.
74 ـ اعضای کمیته های احتساب سوابق در حین بررسی پرونده ها علی الخصوص در موارد فوتی و یا ازکارافتادگی بـه وضعیت توانایی فرد بـه منظور انجام کار مرجوعه توجه نموده و در صورت عدم رعایت موضوع توسط کارفرما، مراتب را بـه منظور بررسی موضوع (ماده ۹۰ قانون تامین اجتماعی) بـه واحد امور بیمه شدگان ارجاع و چنانچه پرونده فاقد معاینات بدو استخدام باشد استعلام از کارفرما در خصوص ارائه نسخه ای از معاینات پزشکی بدو استخدام صورت پذیرد و همچنین پاسخ اینگونه استعلام ها در پرونده درج گردد. بدیهی است عدم ارائه مدارک مانع رسیدگی نخواهد شد.
75 ـ چنانچه کمیته های تخصصی در کلیه سطوح بـه این نتیجه برسند کـه بیمه شده و یا کارفرما اقدام بـه ارائه اسناد غیرواقعی و ساختگی نموده اند ضمن رسیدگی بـه درخواست، میبایست مراتب را جهت بررسی موضوع بـه واحد حقوقی استان منعکس نمایند.
76 ـ در خصوص آندسته از آراء ماده ۱۴۸قانون کار کـه اجرای آنها بـه دلیل اهمال کارفرما در انجام وظایف و مسئولیتهای پیش بینی شده در قانون مشکلاتی بـه وجود آمده، می بایست موضوع بـه جهت چگونگی اعمال ماده ۱۸۳قانون کار بـه واحد حقوقی ارسال شود.
77 ـ چنانچه پرونده های مطروحه در کمیته دارای رای از مراجع حل اختلاف قانون کار می باشد فرم چک لیست نمایندگان می بایست تنظیم شده و ضمن درج دفاعیات، اظهارات و نظر صریح نماینده سازمان در پرونده فنی بایگانی (اسکن) شود.
78 ـ بیمه شده و یا بازماندگان این حق را دارند تا قبل از تشکیل کمیته مدارک و مستندات احتمالی و جدید خود را بـه دبیرخانه کمیته شعبه ای مربوطه تسلیم نمایند و دبیرخانه پس از صحت سنجی، اسناد مورد نظر را بـه منظور اظهار نظر کمیته تخصصی در پرونده بایگانی (اسکن) نماید.
79 ـ در صورت اعتراض ذی نفعان بـه آراء کمیته های رسیدگی بـه ادعای بیمه شدگان (شعبه ای/ستادی و استانی) اظهار نظر مجدد، صرفا با ارائه اسناد و مدارک جدید دال بر ادعای اشتغال، یا صلاحدید دبیرخانه کمیته بررسی و احتساب سوابق معاونت بیمه ای و بـه دستور مدیر کل نام نویسی و حساب های میسر می باشد.
80 ـ کمیته های تخصصی می توانند در کلیه سطوح در صورت نیاز، با اعزام تیم کارشناسی (با توجه بـه بند ۱۲ این دستور اداری) بـه کارگاه محل اشتغال بیمه شده مراجعه نموده و نسبت بـه تعیین صحت و سقم اسناد ارائه شده اقدام و گزارش بررسی و تبیین نحوه اجراء آراء با لحاظ قانون تامین اجتماعی را جهت طرح در کمیته ذیربط اعلام نمایند.
81 ـ در خصوص تشخیص اعضاء کمیته در کلیه سطوح مبنی بر نیاز بـه حضور شخص مدعی، بازمانده، وکیل یا نماینده قانونی/ کارفرما و سایر افراد مطلع دبیر کمیته می تواند از هر یک از افراد مزبور جهت شرکت در جلسه کتبا با تعیین تاریخ و ساعت مشخص اقدام نماید و عدم حضور شخص مدعو در جلسه مانع از اعلام نظر در خصوص پرونده مطروحه نخواهد بود.
82 ـ هر یک از اعضاء در کلیه سطوح می توانند یک روز قبل از برگزاری جلسه در دبیرخانه کمیته حاضر شده و نسبت بـه مطالعه پرونده ها اقدام نمایند و مطالعه پرونده در حین برگزاری جلسه بـه دلیل جلوگیری از مطول شدن زمان رسیدگی موضوعیت نداشته و هر گونه اطلاعات در جلسه توسط دبیر کمیته برای کلیه اعضاء قرائت می شود.
83 ـ کلیه موضوعات مربوط بـه نحوه رسیدگی بـه ادعای اشتغال بیمه شدگان و چگونگی تبیین اجرای آرای صادره از سوی هیات های تشخیص و حل اختلاف از جمله ابهامات، سوالات و... صرفا می بایست از طریق دبیرخانه کمیته احتساب سوابق معاونت بیمه ای مستقر در اداره کل نام نویسی و حساب های انفرادی با هماهنگی با ادارات تخصصی ذیربط ارائه طریق شود.
84 ـ کلیه درخواست های ادعای اشتغال همکاران (ناشی از ادعا و یا آرای هیات های تشخیص و حل اختلاف قانون کار) می بایست پس از رسیدگی در کمیته احتساب سوابق شعبه ای بـه همراه مدارک و مستندات، پرونده پرسنلی و فنی همکار و تکمیل فرم ادعای اشتغال همکاران (فرم شماره شانزده)، جهت بررسی بـه کمیته های استانی ارسال و در صورت تائید کمیته های مذکور مراتب جهت اظهار نظر نهایی بـه کمیته ستادی مستقر در اداره کل نام نویسی و حساب های انفرادی ارسال گردد. ضمنا کمیته ستادی می تواند حسب مورد نسبت بـه دعوت از مسئولین و نمایندگان حوزه منابع انسانی و حراست بـه منظور بررسی موضوع اقدام نماید.
85 ـ در مواردیکه علی رغم ارائه مدارک و مستنداتی دال بر اشتغال و احراز تبعیت اقتصادی، دستوری و انجام شخصی کار بـه کمیته های شعبه ای و استانی بـه موضوع توجه نشده و یا اینکه مدارک جدید دال بر احراز موارد اشاره شده ارائه نماید مراتب قابل طرح در کمیته ستادی خواهد بود.
86 ـ آمارهای مربوطه بایستی طی فرمهای آماری (در فرمت اکسل) پیوست بـه تفکیک شعبه ای، استانی و ستادی تهیه و بر اساس الزامات مربوطه بـه مبادی ذیربط ارسال گردد. ضمنا لازم است آمارهای ماخوذه از شعب در ادارات کل استانها پس از تجمیع و تکمیل فایل اکسلی پیوست (فرمهای تجمیعی آمار) جهت اقدامات بعدی بـه اداره کل نام نویسی و حساب های انفرادی ارسال گردد.
بخش دهم: تهیه صورت جلسات بررسی درخواست ها در کمیته ها (شعبه ای، استانی و ستادی)
87 ـ مندرجات صورت جلسات می بایست شفاف، خوانا، بدون خط خوردگی و لاک گرفتگی باشد و هرگونه اظهارنظر در خصوص پرونده ها مبنی بر انطباق یا عدم انطباق درخواست مطروحه با ضوابط و مقررات تامین اجتماعی می بایست مستند و مستدل باشد.
88 ـ صورتجلسه صادره در خصوص هر یک از پرونده ها کـه شامل نظر قطعی مبنی بر نتیجه بررسی با ذکر دلایل پذیرش یا عدم پذیرش و یا صدور قرار مبنی بر انجام بررسی بیشتر باشد، می بایست بـه امضاء کلیه اعضاء رسیده و چنانچه فرد یا افرادی از اعضاء دارای نظر مغایر میباشند می توانند نظر خود را با درج عبارت "اقلیت" در برگهایی از صورتجلسه کـه نزد شعبه، اداره کل استان و یا دبیرخانه ستاد مرکز نگهداری میشود حسب مورد درج نمایند.
89 ـ کمیته های تخصصی می بایست صرفا از فرمهای پیش بینی شده در این دستورالعمل استفاده نموده و متن های مندرج در فرم ها دقیق و با رعایت موازین اداری و قانونی نوشته شود.
90 ـ در اظهار نظر تخصصی در ارتباط با تبیین نحوه اجراء آراء و یا ادعای اشتغال با لحاظ قانون تامین اجتماعی لازم است اعضای کمیته های ذیربط چنانچه پرونده ای در گذشته دارای رای و یا ادعا بوده و مورد بررسی قرار گرفته است بـه اقدامات قبلی انجام شده نیز توجه نمایند.
91 ـ در صورتیکه نتیجه اجرای رای صادره موضوع ماده ۱۴۸ قانون کار و یا رسیدگی بـه ادعای اشتغال (با توجه بـه تاریخ مندرج در رای، یا ادعا، تاریخ ثبت فرم درخواست ادعا، رسیدگی بـه ادعای اشتغال) منجر بـه برقراری انواع حمایت بلند مدت (ازکار افتادگی و مستمری بازماندگان) باشد، فرآیند ثبت سوابق و وصول حق بیمه می بایست پس از اظهار نظر نهایی کمیته ستادی صورت پذیرد.
93 ـ در صورت بروز هرگونه اشتباه سهوی در اعلام نظر و یا مخدوش بودن مفاد نظریه اعلامی، کمیته تخصصی مربوطه موظف است نسبت بـه اصلاح بدون لاک گرفتگی اقدام نماید.
بخش یازدهم: وصول حق بیمه
93 ـ در مواردی کـه ادعای بیمه شده مبنی بر اشتغال در کارگاه های مشمول قانون تامین اجتماعی براساس مدارک و مستندات ارائه شده پس از طرح در کمیته های ذیربط مورد تائید واقع گردد، واحدهای اجرایی مکلفند سریعا نسبت بـه محاسبه حق بیمه مطابق ماده ۴۰ قانون تامین اجتماعی اقدام و اعلامیه دوره مزبور را بـه کارفرما و یا کارفرمایان مربوطه ابلاغ و چنانچه کارفرما مبلغ اعلام شده را پرداخت نماید و یا با توجه بـه مواد قانونی "۴۲" و" ۴۳" قانون تامین اجتماعی نسبت بـه حق بیمه مورد مطالبه در مهلت قانونی مقرر اعتراض ننماید و بدهی قطعی یا وصول گردد، احتساب سوابق دوره مورد محاسبه بر اساس ضوابط و مقررات قانون تامین اجتماعی بلامانع می باشد.
94 ـ در هر حال با توجه بـه ماده" ۳۶" قانون تامین اجتماعی، تاخیر کارفرما در پرداخت حق بیمه های قطعی شده و یا عدم پرداخت آن رافع مسئولیت و تعهدات سازمان در قبال بیمه شده نبوده و شعب می بایست برابر مقررات جاری در مورد حمایتهای قانونی اقدام لازم را معمول دارند.
95 ـ در خصوص محاسبه و مطالبه حق بیمه متعلقه مربوط بـه سوابق ادعایی بیمه شدگان و با توجه بـه اهمیت آن، واحدهای اجرایی میبایست با شناسایی دقیق و کامل کارگاه و کارفرما نسبت بـه ابلاغ بدهی برابر مقررات اقدام نمایند.
96 ـ در خصوص تبیین اجرای آرای صادره از سوی هیاتهای تشخیص و حل اختلاف ادارات تعاون، کار و رفاه اجتماعی، در صورت عدم شناسایی کارگاه و کارفرمای ذیربط، واحدهای اجرایی موظفند بـه منظور ابلاغ بدهی و وصول حق بیمه، ضمن مکاتبه با مرجع صادر کننده رای نسبت بـه شناسایی دقیق و کامل کارگاه و کارفرمای مربوطه اقدام نمایند.
97 ـ پس از قطعیت یا وصول بدهی، واحد وصول حق بیمه، مراتب را طی فرم وصول حق بیمه (فرم شماره هفده) در دو نسخه جهت احتساب سابقه بـه واحد نام نویسی و حساب های انفرادی اعلام می دارد. این فرم نیز در دفتر شعبه ثبت و یک نسخه در پرونده مطالباتی کارگاه و نسخه دیگر جهت ثبت و بهره برداری بـه واحد اخیر الذکر ارایه و در نهایت در پرونده فنی بیمه شده ضبط می گردد.
98 ـ در صورت پذیرش سوابق و احتساب آن در سیستم نوع سابقه ایجادی دارای حالات ذیل میباشد:
۱ ـ ۹۸ ـ سوابق ناشی از ادعا با کد (۴۲) تحت عنوان رسیدگی بـه ادعای بیمه شدگان.
۲ ـ ۹۸ ـ سوابق ناشی از آرای صادره توسط هیاتهای تشخیص و حل اختلاف با کد(۳۴) تحت عنوان رای اداره کار
فصل سوم: بررسی صحت سوابق بیمه شدگان
با عنایت بـه نقش و اهمیت سوابق پرداخت حق بیمه در ارایه تعهدات کوتاه مدت و بلندمدت و همچنین اجرای صحیح مواد ۳۶، ۳۹، ۴۷، ۹۷ و ۱۰۱ قانون تامین اجتماعی در خصوص تکالیف سازمان و کارفرما در قبال صورت مزد و پرداخت حق بیمه و با توجه بـه اینکه هرگونه دخل و تصرف و یا کاهش در میزان سوابق پرداخت حق بیمه بیمه شدگان پس از مهلت قانونی مقرر ممکن است باعث تضییع حقوق ذی نفعان گردد لذا در مواردی کـه واحدهای اجرایی در زمان بررسی سوابق بـه منظور ارائه تعهدات کوتاه و بلندمدت، مدارکی دال بر عدم صحت سابقه ایجادی دریافت نمایند مکلفند طبق ضوابط پیش بینی شده در این دستور اداری نسبت بـه جمع آوری مستندات بـه منظور انجام اقدامات لازم و یا حسب تشخیص واحد حقوقی اداره کل استان جهت طرح در مراجع قضائی اقدام نمایند. از این رو توجه واحدهای اجرائی را بـه رعایت دقیق موارد ذیل جلب می نماید.
بخش اول: گردش عملیات و نحوه رسیدگی
99 ـ مطابق دادنامه شمار ۸۴۹ مورخ 1399/07/08 هیأت عمومی دیوان عدالت اداری در مواردی کـه لیست های پرداخت حق بیمه اصالت نداشته (جعلی و یا...) باشند، موضوع از شمول ماده ۱۰۱ قانون تامین اجتماعی و رعایت مهلت شش ماهه خارج می باشند.
100 ـ در راستای ایجاد وحدت رویه و پرهیز از اعمال سلیقه های مختلف در خصوص بررسی صحت آندسته از سوابقی کـه نیاز بـه بازبینی مجدد دارند نحوه رسیدگی بـه مدارک و مستندات بـه عهده کمیته های شعبه ای/ استانی و ستادی اشاره شده در بخش پنجم فصل دوم این دستور اداری خواهد بود.
101 ـ واحد درخواست کننده می بایست ضمن تائید اصالت مدارک و مستندات متقن کـه بررسی سوابق را ایجاب می نماید نسبت بـه تکمیل فرم بررسی صحت سوابق شعبه ای(فرم شماره هجده) در ۳ نسخه تنظیم نماید.
102 ـ بـه منظور آگاهی ذی نفعان و حصول نتیجه مطلوب و تسهیل امور، چنانچه مدارکی بـه عنوان سند دال بر اشتغال و رابطه مزد بگیری نزد آنان باشد بایستی بـه نحو مقتضی اطلاع رسانی و پس از دریافت، برابر اصل نموده و در پرونده فنی بیمه شده ضبط گردد.
103 ـ کمیته شعبه ای موظف است پس از اخذ فرم مذکور (فرم شماره هجده) از رییس شعبه، مدارک و مستندات ارائه شده و سایر مدارک موجود در پرونده (فنی یا مطالباتی) را بررسی و پس از رفع نقایص مربوطه، نسبت بـه اعلام نظر در فرم صورتجلسه کمیته تخصصی بررسی صحت سوابق شعبه ای (فرم شماره نوزده) اقدام نماید.
104 ـ درصورت نیاز بـه تحقیقات تکمیلی لازم است پس از انجام بازرسی تحقیقی، نتیجه طی فرم گزارش تحقیقی کمیته تخصصی بررسی صحت سوابق (فرم شماره بیست) بـه کمیته شعبه ای اعلام تا مراتب بـه نحو مقتضی در صورتجلسه مربوطه لحاظ گردد.
105 ـ مدارک و مستندات اشاره شده در گزارشات تحقیقی می بایست بـه هنگام طرح در کمیته های موصوف ضمیمه گزارشات شده و در پرونده ذی نفعان بایگانی گردند.
106 ـ نظریه کمیته می بایست در دبیرخانه شعبه ثبت و در صورت عدم تائید بـه واحد درخواست کننده ارجاع و در صورت تائید درخواست، مطابق گزینه های انتخابی منضم بـه کلیه مدارک و مستندات جهت اخذ نظر و فارغ از هرگونه تاثیر در ارائه تعهدات، بـه اداره کل استان ارسال گردد.
107 ـ دبیر کمیته استانی پس از دریافت مدارک و مستندات از شعبه مربوطه و انجام کنترل های لازم، موضوع را در کمیته استانی طرح و نتیجه بـه همراه مدارک بـه همان شعبه اعاده نماید و در صورت مشاهده نقص مدارک یا لزوم انجام بازرسی و... نظر تخصصی کمیته را طی فرم صورتجلسه کمیته تخصصی صحت سوابق استانی (فرم شماره بیست و یک) بـه شعبه اقدام کننده ارسال نماید. در صورتی کـه تائید درخواست واحد اجرائی منجر بـه زایل شدن شرایط احراز برخورداری از تعهدات بلند مدت شود، یا قبلاً در حمایتهای بلند مدت مورد بهره برداری واقع شده باشد یا برای کمیته موصوف ابهام و ایرادی مطرح گردد می بایست مراتب منضم بـه فرمهای تکمیل شده (شعبه ای و استانی) بـه همراه کلیه مدارک و مستندات بـه دبیرخانه کمیته ستادی ارسال گردد.
108 ـ دبیر کمیته ستادی موظف است مدارک و مستندات ارسالی از سوی اداره کل استان در خصوص صحت عملکرد واحد اجرائی و اداره کل استان در کمیته ستادی مطرح و نتیجه را پس از تهیه صورتجلسه کمیته تخصصی صحت سوابق ستادی بـه اداره کل استان اعلام و در صورت لزوم، اداره کل مربوطه دستور طرح در مراجع قضائی را صادر نماید.
109 ـ چنانچه پس از اعلام نظر کمیته استانی/ستادی/ نظریه مرجع قضائی (پس از اقدام واحد حقوقی استان)، نیاز بـه حذف یا اصلاح سابقه باشد واحد اجرایی می بایست در خصوص سوابق تولید شده در فرآیند سامان سوابق، وفق دستورالعمل۱/۴۱ و در خصوص اسناد جاری طبق ضوابط و دستورالعمل های مربوطه اقدام نماید.
110 ـ در مواردی کـه بررسی صحت کلیه سند بـه موجب دستورالعمل ۱/۴۱ ساماندهی مدنظر باشد و یا چنانچه در بررسی های شعبه ای مشخص گردد اصل سند بـه منظور بررسی دقیق سوابق اعلام شده قبلی و الزام بـه صحت سنجی اسناد موجود نباشد می بایست از طریق کمیته شعبه ای تعیین تکلیف و بـه اداره کل استان ارسال شود.
111 ـ چنانچه سوابق بیمه شده ای در دوره های مختلف و در کارگاههای متفاوت نیازمند بررسی باشد می بایست حسب کد کارگاه و یا نوع سند بـه صورت جداگانه فرم شماره هجده تنظیم و در زمان تکمیل فرم، بـه سایر فرم ها بـه جهت تسهیل در اتخاذ تصمیم اشاره شود.
بخش دوم: سایر موارد:
112 ـ سوابق قطعی شده از آراء صادره از سوی هیاتهای تشخیص مطالبات از مصادیق کسر سابقه نمی باشد.
113 ـ چنانچه بخشی از سوابق مربوط بـه دوره قبل از مکانیزه بوده و بخشی مربوط بـه دوره مکانیزه باشد هر بخش باید جداگانه طبق ضوابط تعیین شده بررسی گردد لیکن در متن درخواست واحد اجرایی کل دوره می بایست قید شود.
114 ـ تا زمان اتخاذ تصمیم نهائی، در خصوص سوابقی کـه نیاز بـه بازبینی مجدد دارند، واحد نام نویسی و حساب های انفرادی می بایست نسبت بـه غیر کارا نمودن سابقه (ناشی از تعلیق سابقه) اقدام نماید.
115 ـ با توجه بـه توضیحات ذیل فرمهای پیوست این دستور اداری و بـه لحاظ اهمیت و حساسیت موضوع لازم است بایگانی مستندات و مکاتبات مربوطه بـه گونه ای باشد کـه بـه هنگام بازدیدهای نظارتی بـه سهولت در دسترس باشد.
116 ـ ادارات کل استانها می بایست آمار عملکرد خود و واحد های اجرائی را طبق فرمهای آماری پیوست حسب تایید یا عدم تائید صحت سوابق بـه صورت کاملاً مشخص و مجزا نگهداری نموده و بـه صورت عملکرد سه ماهه بـه دبیرخانه کمیته ستادی ارسال نمایند. ضمناً واحد های نام نویسی و حساب های انفرادی و درآمد حق بیمه استانی و ستادی در بازدیدهای نظارتی از واحد اجرائی می بایست نسبت بـه بررسی موضوع در حوزه عملکرد مربوطه اقدام نمایند.
بیشتر بخوانید:
موضوعات بیمه در آراء وحدت رویه قضایی
موضوعات بیمه در آراء دیوان عدالت اداری
تامین اجتماعی در نظریات مشورتی
117 ـ آسیب شناسی، بهبود و رفع مشکلات مطروحه در اولویت کمیته ستادی می باشد.
بخش سوم: موارد استثناء
موارد ذیل از شمول این دستور اداری خارج و می بایست حسب ضوابط جاری و دستورالعمل های مربوطه اقدام لازم صورت پذیرد:
118 ـ در صورتی کـه سوابق پرداخت حق بیمه ایام مشمول مقررات قانون تامین اجتماعی با سایر انواع سابقه تداخل و نیاز بـه اصلاح داشته باشد لازم است حسب دستورالعمل های ۳۴ و ۱/۴۱ ساماندهی و یا سایر دستورالعمل های مربوطه و براساس « نوع سابقه » اقدام گردد. (منظور صرفا کسر و اصلاح سابقه در دوره تداخل می باشد و برای سایر ماه های غیر تداخل می بایست وفق این دستورالعمل عمل شود). مثال: چنانچه بیمه شده ای در ماه های فروردین و اردیبهشت ۷۲ ناشی از لیست های گذشته دارای سابقه پرداخت حق بیمه بوده و سوابق مورد نظر با سوابق ناشی از فرم ۱/۳ کارگاهی در سایر شعب دارای تداخل باشد، کسر سابقه صرفا مربوط بـه دو ماه اشاره شده از شمول این دستور خارج خواهد بود.
119 ـ نوع سابقه، اشتباه ثبت شده و شعبه ملزم بـه اصلاح و تولید با نوع سابقه صحیح باشد بـه عبارتی معادل دوره کسر شده، سابقه برای بیمه شده ایجاد گردد. بـه عنوان مثال: سابقه ناشی از رای اداره کار بـه عنوان کارکرد عادی لیست ثبت شده و الزاما بـه منظور تطابق سند و سابقه، لازم است سابقه صحیح در سیستم ذخیره گردد.
120 ـ سوابق غیر قطعی مربوط بـه ماه های آتی بیمه شدگان خاص کـه نیاز بـه کسر داشته باشند.
121 ـ سوابق تولید شده براساس لیست های جزیی کـه اشتباها در اسناد ساماندهی ثبت گردیده و نیاز بـه اصلاح باشد.
122 ـ مواردی کـه رای از مراجع و محاکم قضائی صادر شده باشد (در صورت نیاز بـه اعمال ماده ۹۷ قانون و تعیین خسارات وارده، وفق ضوابط و مقررات جاری از سوی واحد حقوقی استان اقدام لازم صورت پذیرد).
123 ـ در مواردی کـه بـه عللی از جمله اشتباه در ثبت اطلاعات هویتی، عدم شناسائی دقیق توسط کاربران سابقه ای تولید شده باشد بـه عبارتی در اصل سند مولد سابقه، اطلاعات هویتی بیمه شده درج نگردیده باشد می بایست وفق بخشنامه مربوطه نسبت بـه اصلاح سابقه اقدام گردد
124 ـ سوابقی کـه ناشی از لیست های جاری کارگاه و در مهلت مقرر ماده ۳۹ قانون باشد.
125 ـ چنانچه بیمه شده ای بـه دلیل تبدیل وضع استخدامی از شمول مقررات تامین اجتماعی خارج گردد لیکن کارفرما اشتباها پس از تبدیل وضع کماکان حق بیمه را بـه این سازمان پرداخت نماید.
126 ـ در مواردی کـه بیمه شده مشمول سایر صندوق های حمایتی بوده و دارای سابقه پرداخت حق بیمه باشد اولویت با سوابق منتقله خواهد بود.
127 ـ تمامی مواردی کـه طی ضوابط، بخشنامه ها و یا دستورات اداری ستادی قبلا برای واحدهای اجرایی منجمله بیمه شدگان خاص و... تعیین تکلیف گردیده است.
فصل چهارم ـ الحاق 1402/04/28 ـ نحوه انجام بازرسی تحقیقی
در اجرای مواد ۳۶، ۳۹، ۴۰ و ۴۷ قانون تامین اجتماعی و با عنایت بـه اهمیت بازرسی تحقیقی در احراز اشتغال و اثبات رابطه مزدبگیری و از آنجائیکه گزارش بازرسی تحقیقی بعنوان سندی معتبر، مبنای تصمیم گیری و اظهارنظر در کمیته های احتساب سوابق بوده و نقش قابل توجهی در احقاق حقوق ذینفعان و جلوگیری از برخورداری من غیرحق از تعهدات سازمان ایفا می نماید، لذا بـه منظور ایجاد وحدت رویه و پرهیز از اعمال سلیقه های مختلف، لازم است ادارات کل استانها و شعب ذیربط، در خصوص بازرسی های تحقیقی مرتبط با فرآیند رسیدگی بـه ادعای اشتغال (موضوع بندهای ۳۳ و ۱۰۴)، بـه شرح ذیل اقدام نمایند:
127 ـ الحاق 1402/04/28 ـ دبیران کمیته های احتساب سوابق(حسب مورد شعبه ای یا استانی) می بایست بر اساس اطلاعات موجود در پایگاه سازمان یا بر اساس اطلاعات ارائه شده از سوی حوزه های ذیربط، نسبت بـه تکمیل بخش اول چک لیست بازرسی تحقیقی (فرم شماره بیست و دو پیوست) اقدام و سپس، چک لیست مذکور را بـه گروه بازرسی تحقیقی تحویل نمایند. توجه: بـه منظور جلوگیری از مطول شدن روند رسیدگی بـه درخواست متقاضیان و تسریع در امر بازرسی تحقیقی، لازم است اقدامات لازم بـه منظور دسترسی دبیران کمیته های یادشده بـه سیستم های مرتبط با اطلاعات هویتی کارفرمایان، کارگاه، بازرسی کارگاه و لیست (در حد مشاهده) معمول گردد.
۱۲۹ ـ الحاق 1402/04/28 ـ اعضاء گروه بازرسی تحقیقی، ضمن رعایت نکات ذیل نسبت بـه انجام بازرسی و تکمیل اطلاعات در بخش دوم چک لیست اقدام و سپس، گزارش بازرسی تحقیقی را حسب مورد، مطابق فرم شماره چهار یا فرم شماره بیست تنظیم و بـه همراه چک لیست مربوطه پس از ثبت در دبیرخانه، در اختیار کمیته های احتساب سوابق(شعبه/ استان/ ستادی) جهت تصمیم گیری قرار دهند:
۱ ـ ۱۲۹ ـ شناسایی دقیق کارفرما (با توجه بـه اظهارات متقاضی و پرونده مطالباتی کارگاه).
۲ ـ ۱۲۹ ـ شناسایی محل دقیق کارگاه و بررسی تغییرات فعالیت، کارفرما و... کارگاه از بدو تاسیس تا زمان بررسی.
۳ ـ ۱۲۹ ـ بررسی اصالت گواهی های صادره از سوی کارفرما بر اساس مستندات موجود در کارگاه.
۴ ـ ۱۲۹ ـ بررسی پرونده پرسنلی (احکام استخدامی، ارتقاء شغلی، تغییر سمت در دوره مورد ادعا، قرارداد کار معتبر و...).
۵ ـ ۱۲۹ ـ مصاحبه با کارفرما در خصوص صحت و سقم ادعای مطروحه.
۶ ـ ۱۲۹ ـ بررسی معاینات و پرونده پزشکی قبل از استخدام (موضوع ماده ۹۰ قانون تامین اجتماعی) و تطابق نوع شغل و کارکرد افراد طی دوره مورد اعا.
۷ ـ ۱۲۹ ـ بررسی کارت های حضور و غیاب، ورود و خروج و یا دفاتر ثبت حضور و غیاب کارکنان کارگاه، مانیفست و ورود و خروج از اداره بنادر و نیروی انتظامی.
۸ ـ ۱۲۹ ـ مصاحبه با افراد شاغل در کارگاه، کارگاه های هم جوار و افراد مطلع محلی.
۹ ـ ۱۲۹ ـ مراجعه بـه محل سکونت ذی نفع (بیمه شده / بازماندگان) بـه منظور مصاحبه با خانواده و افراد مطلع محلی در خصوص اشتغال و امرار معاش.
۱۰ ـ ۱۲۹ ـ بررسی ظرفیت کارگاه در خصوص تعداد کارکنان شاغل طی دوره مورد ادعا.
۱۱ ـ ۱۲۹ ـ بررسی در خصوص شغل مورد ادعا و ارتباط آن با نوع فعالیت کارگاه و امکان وجود آن.
۱۲ ـ ۱۲۹ ـ بررسی روابط خانوادگی در کارگاه.
۱۳ ـ ۱۲۹ ـ رویت دفاتر و اسناد رسمی واقعی کارگاه (دفتر روزنامه و...).
۱۴ ـ ۱۲۹ ـ بررسی وضعیت بازرسی دفاتر کارگاه.
۱۵ ـ ۱۲۹ ـ بررسی اسناد مالی شرکت مبنی بر نحوه واریز حقوق و دستمزد فرد و سایر کارکنان شاغل در کارگاه. ۱۶ ـ ۱۲۹ ـ لیست های حقوق کارگاه منضم بـه اظهار نامه مالیاتی کـه بـه تایید اداره دارایی مربوطه رسیده باشد.
۱۷ ـ ۱۲۹ ـ تعیین شروع و خاتمه دوره عملیات پیمان در خصوص بیمه شدگان مدعی اشتغال در قراردادهای پیمانکاری.
۱۸ ـ ۱۲۹ ـ بررسی هرگونه مدارک و مستنداتی کـه مبین رابطه مزدبگیری مدعی با کارفرمای مربوطه می باشد.
این دستور اداری از تاریخ صدور، جایگزین کلیه ضوابط و دستورالعمل های قبلی در خصوص رسیدگی بـه سوابق مورد ادعا و همچنین نحوه اجرای آرای مراجع حل اختلاف قانون کار (دستورات اداری ۵۳۹/۵۰۰۰ مورخ 1394/06/21، ۴۳/۹۱/۵۰۱۱ مورخ 1391/06/21، ۱۶۳۱/۹۲/۵۰۱۱ مورخ 1392/05/12، ۲۳۲۵/۹۳/۵۰۱۱ مورخ 1393/07/27 ، ۱۰۶۱۸/۹۳/۱۰۰۰ مورخ 1393/10/29 ، ۱۱۵۶۸/۹۴/۱۰۰۰ مورخ 1394/11/03، ۴۲۹۴/۹۴/۵۰۱۱ مورخ 1394/11/27، ۹۳۶۲/۹۵/۱۰۰۰ مورخ 1395/09/06، ۴۶۲۹/۹۶/۱۰۰۰ مورخ 1396/05/03، ۴۴۶۸/۹۷/۵۰۱۱ مورخ 1397/12/22، ۱۱۵۲۳/۹۸/۱۰۰۰ مورخ 1398/09/18، ۱۴۴۳۳/۹۸/۱۰۰۰ مورخ 1398/12/11 و ۲۷۵۰/۹۹/۱۰۰۰ مورخ 1399/04/08 و ۸۱۷۵/۹۹/۱۰۰ مورخ 1399/09/10) می گردد و مسئول حسن اجرای آن مدیران کل ستادی/ مدیران کل و معاونین بیمه ای، روسا و کارشناسان ارشد نام نویسی و حساب های انفرادی، امور بیمه شدگان، وصول حق بیمه، مستمری ها و امور حقوقی و قوانین ادارات کل استان ها، روسا و معاونین بیمه ای و مسئولین نام نویسی و حساب های انفرادی، امور بیمه شدگان، وصول حق بیمه و مستمری های شعب و همچنین شرکت مشاور مدیریت و خدمات ماشینی تامین در خصوص تهیه نرم افزارهای مربوطه خواهند بود.