قانون الحاق به پروتکل ایمنی زیستی مصوب 1382/05/29

متن قانون الحاق دولت به پروتکل ایمنی زیستی:

ماده واحده ـ به دولت جمهوری اسلامی ایران اجازه داده می شود به پروتکل ایمنی زیستی ملحق شود و اسناد مربوط را مبادله نماید.

بسم الله الرحمن الرحیم

پروتکل ایمنی زیستی کنوانسیون تنوع زیستی

مقدمه

اعضای پروتکل

که عضو کنوانسیون تنوع زیستی می باشند که از این پس « کنوانسیون» نامیده می شود؛

با توجه به بندهای 3 و 4 ماده 19 و بند ز ماده 8 و ماده 17 کنوانسیون، با عنایت به تصمیم 115 مورخ 17 نوامبر 1995 - 1374/08/26 ـ فراهمایی اعضای کنوانسیون درباره تهیه پروتکل ایمنی زیستی به خصوص درباره نقل و انتقال برون مرزی موجودات زنده تغییر شکل یافته که حاصل فناوری زیستی جدید هستند و ممکن است اثرات زیان آوری بر حفظ و استفاده پایدار از تنوع زیستی داشته باشند و تدوین دستورالعمل های مناسبی برای بررسی توافق از قبل اطلاع داده شده، با تأکید مجدد بر رویکرد احتیاطی اصل 15 اعلامیه ریو در خصوص محیط زیست و توسعه، با آگاهی از گسترش سریع فناوری زیستی جدید و توجه روزافزون افکار عمومی به اثرات بالقوه زیان آور آن بر تنوع زیستی و نیز در نظر گرفتن خطراتی که برای سلامت انسان دربر دارد، با تصدیق این که اگر فناوری زیستی جدید با معیارهای ایمنی مناسب برای سلامت انسان و محیط زیست توسعه یافته و مورد استفاده قرار گیرد، توان بالقوه زیادی برای تأمین رفاه بشر دارد، با درک اهمیت حیاتی مراکز مبدأ و مراکز تنوع ژنتیکی برای انسان، با درن ظر گرفتن قابلیت های محدود بسیاری از کشورها به ویژه کشورهای در حال توسعه برای مقابله با ماهیت و میزان خطرات بالقوه و شناخته شده مرتبط با موجود زنده تغییر شکال یافته، با تشخیص این که موافقتنامه های تجاری و زیست محیطی باید برای رسیدن به توسعه پایدار به طور متقابل از یکدیگر حمایت کنند، با تأکید بر این که این پروتکل به گونه ای تفسیر نخواهد شد که به عنوان تغییر در حقوق و تعهدات یک عضو به موجب موافقتنامه های بین المللی موجود بکار رود و با درک این که هدف از موارد فوق این نیست که این پروتکل را تابع دیگر موافقتنامه های بین المللی قرار دهد، در موارد زیر توافق نموده اند:

ماده 1 ـ هدف

مطابق با رویکرد احتیاطی مندرج در اصل 15 اعلامیه ریو درخصوص محیط زیست و توسعه، هدف این پروتکل کمک و همیاری در جهت تضمین سطح مناسب حفاظت در زمینه انتقال، جابجائی و استفاده ایمن از موجودات زنده تغییر شکل یافته است که حاصل فناوری زیستی جدید هستند و ممکن است با درنظر گرفتن مخاطرات آنها برای سلامت انسان به ویژه نقل و انتقالات برون مرزی اثرات زیان آوری بر حفظ و استفاده پایدار از تنوع زیستی داشته باشد.

ماده 2 ـ مقررات عمومی

1 ـ هر عضو باید اقدامات حقوقی، اداری و دیگر معیارهای لازم و مناسب برای اجرای تعهدات خود براساس این پروتکل را اتخاذ نماید.

2 ـ اعضاء باید تضمین کنند که توسعه، جابجائی، حمل و نقل، کاربرد و رهاسازی موجودات زنده تغییر شکل یافته به گونه ای انجام می شود که با در نظر گرفتن مخاطرات آن برای سلامت انسان، از خطرات آن برای تنوع زیستی جلوگیری می کند یا آنها را کاهش می دهد.

3 ـ هیچ چیز در این پروتکل به هیچ وجه بر حاکمیت دولتها بر آبهای ساحلی شان که طبق قوانین بین المللی تعیین شده است و حقوق حاکمیت و صلاحیت که کشورها در مناطق انحصاری اقتصادی خود و فلات های قاره ای شان مطابق با حقوق بین الملل دارا هستند و اعمال حقوق و آزادیهای کشتیرانی و هوانوردی توسط کشتیها و هواپیماهای کلیه کشورها که در حقوق بین الملل پیش بینی شده و به گونه ای که در اسناد بین المللی مربوطه انعکاس یافته است تأثیر نخواهد گذاشت.

4 ـ هیچ چیز در این پروتکل نباید به گونه ای تفسیر گردد که محدود کننده حق یک عضو برای اتخاذ اقدامی درمورد حفاظت بیشتر در جهت حفظ و استفاده مداوم از تنوع زیستی نسبت به آنچه در این پروتکل درخواست شده، باشد، مشروط بر این که این اقدام با اهداف و مقررات این پروتکل و همچنین با سایر تعهدات آن به موجب حقوق بین الملل سازگار باشد.

5 ـ اعضاء ترغیب می گردند تا تخصصها و ابزارهای موجود و کار انجام شده در مراجع رسیدگی بین المللی با صلاحیت در زمینه خطرات، نسبت سلامت انسان را به طور مقتضی مورد توجه قرار دهند.

ماده 3 ـ استفاده از اصطلاحات

از لحاظ این پروتکل:

الف ـ «فراهمایی اعضاء» به معنای فراهمایی اعضاء کنوانسیون می باشد.

ب ـ « کاربرد محصور شده» به معنای هرگونه عملیات در یک مکان، تأسیسات یا سایر ساختارهای فیزیکی است که با موجودات زنده تغییر شکل یافته سرو کار دارند و به وسیله اقدامات ویژه ای که به طور مؤثر تماس یا تأثیر آنها را بر محیط زیست بیرونی محدود می سازد، کنترل می شوند.

پ ـ « صادرات» به معنای جابجائی برون مرزی تعمدی از کشور یک عضو به کشور عضوی دیگر است.

ت ـ « صادر کننده» به معنای شخص حقیقی یا حقوقی است که تحت صلاحیت عضو صادر کننده، اقدام به صادر نمودن موجود زنده تغییر شکل یافته می کند.

ث ـ « واردات» به معنای جابجائی برون مرزی تعمدی به داخل کشور عضو از کشور عضو دیگر است.

ج ـ « وارد کننده» به معنای شخص حقیقی یا حقوقی است که تحت صلاحیت عضو وارد کننده اقدام به وارد کردن موجود زنده تغییر شکل یافته می کند.

چ ـ « موجود زنده تغییر شکل یافته» به معنای هرگونه موجود زنده ای است که دارای ترکیب جدید مواد ژنتیکی است که ازطریق استفاده از فناوری زیستی جدید به دست می آید.

ح ـ « موجود زنده» هر ماهیت زیستی که قابلیت تکثیر یا انتقال ماده ژنتیکی خود را داشته باشد ازقبیل سازواره های سترون، ویروسها، شبه ویروسها و ...

خ ـ « فناوری زیستی جدید» به معنای اعمال :

1 ـ روشهای آزمایشگاهی کار با اسیدهای نوکلئیک از جمله اسید دی اکسی ریبونوکلئیک نو ترکیب و تزریق مستقیم اسیدهای نوکلئیک به داخل سلولها یا اندامکها یا ...

2 ـ تلفیق سلول هائی که در یک خانواده طبقه بندی نمی شوند از طریق غلبه بر موانع تکثیر فیزیولوژیک طبیعی یا سطوح نو ترکیبی که در روشهای سنتی انتخاب و تولید مثل مورد استفاده قرار نمی گیرند.

د ـ « سازمانهای وحدت اقتصادی منطقه ای» به معنای سازمانی است که به وسیله دولتهای حاکم در یک منطقه معین تشکیل شده و کشورهای عضو آن صلاحیت در خصوص موضوعاتی که در این پروتکل مورد حکم قرار گرفته را به آن تفویض کرده باشند و طبق تشریفات داخلی خود به طور مقتضی مجاز به امضاء تنفیذ، پذیرش، تصویب یا الحاق به آن باشد.

ذ ـ « نقل و انتقالات برون مرزی» به معنای نقل و انتقال موجودات زنده تغییر شکل یافته از یک عضو به عضو دیگر است، جز از نظر مواد 17 و 24 که نقل و انتقال برون مرزی را به نقل و انتقال بین اعضاء و غیر اعضاء تعمیم می دهد.

ماده 4 ـ حیطه شمول

این پروتکل درمورد نقل و انتقال برون مرزی، عبور، جابجائی و استفاده از کلیه موجودات زنده تغییر شکل یافته، که ممکن است با درنظر گرفتن خطرات برای سلامتی بشر اثرات زیانباری بر حفظ و نگهداری و استفاده پایدار از تنوع زیستی داشته باشد، اعمال خواهد شد.

ماده 5 ـ داروها

علی رغم ماده 4 و بدون خدشه به حق یک عضو در رابطه با ارزیابی خطرات تمامی موجودات زنده تغییر شکل یافته، قبل از تصمیم گیری راجع به واردات آنها، این پروتکل در نقل و انتقال برون مرزی موجودات زنده تغییر شکل یافته که جنبه داروئی برای انسان دارند و در سایر سازمانها یا موافقتنامه های بین المللی مربوط در نظر گرفته می شوند، اعمال نمی شود.

ماده 6 ـ انتقال عبوری و استفاده محصور

1 ـ علی رغم ماده 4 و بدون خدشه به حق هر عضو در رابطه با انتقال عبوری جهت تنظیم نقل و انتقال موجودات زنده تغییر شکل یافته از قلمرو آن و ارائه هر تصمیم آن عضو به اتاق تهاتر ایمنی زیستی با رعایت بند 3 ماده 2 این پروتکل در خصوص انتقال عبوری موجود زنده تغییر شکل یافته خاص از قلمرو آن، مفاد این پروتکل درمورد روشهای توافقی از قبل اطلاع داده شده، در رابطه با انتقال عبوری موجودات زنده تغییر شکل یافته اعمال نمی شود.

2 ـ علی رغم ماده 4 و بدون خدشه به حق هر عضو در رابطه با ارزیابی خطرات تمامی موجودات زنده تغییر شکل یافته قبل از تصمیم گیری برای واردات و تنظیم معیارهائی برای استفاده محصور در صلاحیت خود، مفاد این پروتکل درمورد روشهای توافقی از قبل اطلاع داده شده در رابطه با نقل و انتقال برون مرزی موجودات زنده تغییر شکل یافته با هدف استفاده محصور که مطابق معیارهای عضو وارد کننده در نظر گرفته شده، اعمال نخواهد شد.

ماده 7 ـ کاربرد روشهای توافقی از قبل اطلاع داده شده

1 ـ با رعایت مواد 5 و 6 ، روشهای توافقی از قبل اطلاع داده شده در مواد 8 تا 10 و 12 از اولین نقل و انتقال برون مرزی تعمدی موجودات زنده تغییر شکل یافته جهت ارائه تعمدی به محیط زیست عضو وارد کننده اعمال خواهد شد.

2 ـ «ارائه تعمدی به محیط زیست» در بند 1 بالا به موجودات زنده تغییر شکل یافته که به طور مستقیم به مصرف غذای انسان یا دام می رسند و یا نیاز به پردازش دارند، مربوط نمی باشد.

3 ـ ماده 11 قبل از اولین نقل و انتقال برون مرزی موجودات زنده تغییر شکل یافته جهت استفاده مستقیم به صورت غذا یا علوفه یا جهت پردازش اعمال می شود.

4 ـ روشهای توافقی از قبل اطلاع داده شده در رابطه با نقل و انتقال برون مرزی عمدی موجودات زنده تغییر شکل یافته تعیین شده در تصمیم فراهمایی اعضاء که به عنوان اجلاس اعضاء این پروتکل فعالیت می کند و احتمالاً اثرات زیانباری بر حفظ و استفاده پایدار از تنوع زیستی ندارند با توجه به خطرات تهدید کننده سلامت انسان اعمال نخواهد شد.

ماده 8 ـ اعلامیه

1 ـ عضو صادرکننده می بایستی مرجع ملی صالح عضو وارد کننده را قبل از هرگونه نقل و انتقال برون مرزی تعمدی موجودات زنده تغییر شکل یافته که در حیطه شمول بند 1 ماده 7 قرار می گیرد آگاه سازد یا از صادرکننده بخواهد از ارسال اعلامیه کتبی اطمینان حاصل نماید. این اعلامیه حداقل می بایستی دارای اطلاعات تعیین شده در پیوست 1 باشد.

2 ـ عضو صادرکننده می بایستی تضمین کند که الزام قانونی برای صحت اطلاعات فراهم شده توسط صادرکننده وجود دارد.

ماده 9 ـ اعلام وصول اعلامیه

1 ـ عضو واردکننده می بایستی وصول اعلامیه را کتباً ظرف نود روز پس از دریافت به آگاه سازنده اعلام کند.

2 ـ اعلام وصول می بایستی حاوی بخشهای زیر باشد:

الف ـ تاریخ دریافت اعلامیه؛

ب ـ این که آیا اعلامیه علی الظاهر حاوی اطلاعات مندرج در ماده 8 هست یا خیر؛

پ ـ این که آیا اقدام براساس چارچوب مقررات داخلی عضو وارد کننده یا طبق روند تصریح شده در ماده 10 این پروتکل انجام می شود یا خیر؟

3 ـ چارچوب مقررات داخلی موضوع جزء پ بند 2 فوق بایستی با این پروتکل سازگار باشد.

4 ـ عدم اعلام وصول اعلامیه توسط عضو وارد کننده دال بر رضایت آن از نقل و انتقالات برون مرزی عمدی نخواهد بود.

ماده 10 ـ روند تصمیم گیری

1 ـ تصمیمات اتخاذ شده از سوی عضو واردکننده بایستی مطابق با ماده 15 این پروتکل باشد.

2 ـ عضو وارد کننده در مدت زمان تعیین شده در ماده 9، به آگاه سازنده به طور مکتوب اطلاع خواهد داد که نقل و انتقال بین مرزی عمدی می تواند در موارد زیر انجام شود یا خیر:

الف ـ فقط پس از این که عضو وارد کننده رضایت کتبی اش را ارائه داده؛ یا

ب ـ حداقل پس از نود روز بدون ارائه رضایت کتبی بعدی.

3 ـ ظرف دویست و هفتاد روز از تاریخ دریافت اعلامیه، عضو وارد کننده به طور مکتوب به آگاه سازنده و اتاق تهاتر ایمنی زیستی، تصمیم موضوع جزء الف بند 2 را که شامل موارد زیر است، اطلاع خواهد داد:

الف ـ تصویب واردات، با یا بدون شرایط از جمله این که چگونه تصمیم مزبور برای واردات بعدی همان موجود زندهٔ تغییر شکل یافته به کار گرفته خواهد شد؛

ب ـ ممنوعیت واردات؛

پ ـ درخواست اطلاعات اضافی مربوط مطابق با چارچوب مقررات داخلی یا پیوست 1، در محاسبه زمانی که طی آن عضو واردکننده بایستی پاسخ دهد، تعداد روزهائی که واردکننده برای اخذ اطلاعات اضافی مربوط بایستی منتظر باشد در نظر گرفته نخواهد شد؛ یا

ت ـ آگاه ساختن آگاه سازنده درمورد این که مدت تعیین شده در این بند طی دوره مشخص زمانی تمدید می شود.

4 ـ به استثنای موردی که در آن رضایت بدون قید و شرط اعلام می شود، هر تصمیم به موجب بند 3 فوق باید متضمن دلائلی باشد که براساس آنها اتخاذ شده است.

5 ـ قصور عضو واردکننده در اعلام تصمیم خود در مدت دویست و هفتاد روز از تاریخ دریافت اعلامیه، به منزله موافقت با نقل و انتقال برون مرزی عمدی نخواهد بود.

6 ـ عدم قطعیت علمی به دلیل کافی نبودن اطلاعات علمی مربوط و آگاهی از میزان تأثیرات بالقوه زیانبخش موجودات زنده تغییر شکل یافته بر حفظ و استفاده پایدار از تنوع زیستی در کشور عضو واردکننده، همچنین با در نظر گرفتن مخاطرات مربوط به سلامتی انسان، مانع تصمیم گیری آن عضو، درصورت اقتضاء در خصوص واردات موجودات زنده تغییر شکل یافته مورد بحث مندرج در بند 3 فوق به منظور جلوگیری یا به حداقل رسانیدن اثرات بالقوه زیانبار مزبور نخواهد شد.

7 ـ فراهمایی اعضاء که به عنوان اجلاس اعضای این پروتکل فعالیت می کند در اولین جلسه خود درمورد راهکارها و روش های مناسب جهت تسهیل نمودن تصمیم گیری از سوی اعضاء وارد کننده، تصمیم گیری خواهد نمود.

ماده 11 ـ مراحل کار درمورد موجودات زنده تغییر شکل یافته با هدف

استفاده مستقیم به عنوان غذا یا علوفه یا پردازش

1 ـ عضوی که تصمیم نهائی در خصوص استفاده داخلی ازجمله قرار دادن در بازار، یک موجود زنده تغییر شکل یافته را اتخاذ می کند که ممکن است مشمول نقل و انتقال برون مرزی جهت استفاده مستقیم به عنوان غذا یا علوفه یا پردازش قرار گیرد، باید طی پانزده روز پس از تصمیم گیری مزبور مراتب را از طریق «اتاق تهاتر ایمنی زیستی» به اعضاء اطلاع دهد. این اطلاعات حداقل می بایستی شامل اطلاعات تصریح شده در پیوست 2 باشد. عضو می بایستی یک نسخه کتبی از اطلاعات را به کانون ملی هر عضوی که از قبل به دبیرخانه اطلاع داده که دسترسی به اتاق تهاتر ایمنی زیستی ندارد، ارائه نماید. این مقررات درمورد تصمیمات مربوط به آزمایشات میدانی اعمال نمی شود.

2 ـ عضوی که به موجب بند 1 فوق تصمیمی را اتخاذ می کند باید اطمینان حاصل کند که الزام قانونی برای دقت و صحت اطلاعات تهیه شده از سوی متقاضی وجود دارد.

3 ـ هر عضو می تواند اطلاعات اضافی را از مقام مسئول تعیین شده در بند ب پیوست 2 درخواست کند.

4 ـ یک عضو می تواند در چارچوب مقررات داخلی خود که با اهداف این پروتکل سازگار است، درمورد واردات موجودات زنده تغییر شکل یافته با هدف استفاده مستقیم به عنوان غذا یا علوفه یا پردازش تصمیم گیری کند.

5 ـ هر عضو باید نسخه هائی از قوانین، مقررات و رهنمودهای ملی جاری مربوط به واردات موجودات زنده تغییر شکل یافته با هدف استفاده مستقیم به عنوان غذا، علوفه یا پردازش را درصورت وجود دراختیار اتاق تهاتر ایمنی زیستی قرار دهد.

6 ـ کشور عضو در حال توسعه یا عضو با اقتصاد درحال گذر می تواند درصورت فقدان چارچوب مقررات داخلی موضوع بند 4 فوق و در اعمال صلاحیت داخلی خود از طریق اتاق تهاتر ایمنی زیستی اعلام کند که تصمیم آن قبل از اولین واردات یک موجود زنده تغییر شکل یافته با هدف استفاده مستقیم به عنوان غذا، علوفه یا پردازش که درباره آن به موجب بند 1 فوق اطلاعاتی فراهم شده مطابق موارد زیر اتخاذ خواهد شد:

الف ـ برآورد و ارزیابی خطر که مطابق با پیوست 3 صورت گرفته است؛ و

ب ـ تصمیم گیری در قالب زمانی قابل پیش بینی که از دویست و هفتاد روز تجاوز نکند، اتخاذ شده است.

7 ـ قصور عضو در اعلام تصمیم خود طبق بند 6فوق به منزله رضایت یا امتناع آن از واردات موجود زنده تغییر شکل یافته با هدف استفاده مستقیم به عنوان غذا یا علوفه یا پردازش نخواهد بود، مگر این که به نحو دیگری توسط عضو تعیین شده باشد.

8 ـ عدم قطعیت علمی به دلیل کافی نبودن اطلاعات علمی مربوط و آگاهی از تأثیرات بالقوه زیانبار موجودات زنده تغییر شکل یافته بر حفظ و استفاده پایدار از تنوع زیستی در کشور عضو واردکننده با در نظر گرفتن خطراتی برای سلامتی انسان مانع تصمیم گیری آن عضو، درصورت اقتضاء، در خصوص واردات موجودات زنده تغییر شکل یافته با هدف استفاده مستقیم به عنوان غذا، علوفه یا پردازش به منظور جلوگیری یا به حداقل رسانیدن اثرات بالقوه زیانبار مزبور نخواهد شد.

9 ـ عضو می تواند نیازهای خود را برای کمکهای فنی و مالی و ایجاد ظرفیت در خصوص موجودات زنده تغییر شکل یافته با هدف استفاده مستقیم به عنوان غذا، علوفه یا پردازش بیان نماید. اعضاء برای رفع این نیازها مطابق با مواد 22 و 28 همکاری خواهند کرد.

بیشتر بخوانید:

ماده 12 ـ تجدیدنظر در تصمیمات

1 ـ عضو وارد کننده در هر زمان، در پرتو اطلاعات علمی جدید درمورد اثرات بالقوه زیان آور بر حفظ و استفاده مداوم تنوع زیستی با در نظر گرفتن خطراتی که متوجه سلامت انسان است می تواند تصمیم راجع به نقل و انتقال برون مرزی عمدی را مورد تجدید نظر قرار داده و آن را تغییر دهد. در این صورت عضو مزبور ظرف سی روز آگاه سازنده ای را که قبلاً نقل و انتقال موجودات زنده تغییر شکل یافته موضوع تصمیم مزبور را اطلاع داده و نیز «اتاق تهاتر ایمنی زیستی» را مطلع خواهد نمود و دلایل تصمیم خود را شرح خواهد داد.

2 ـ هر عضو صادرکننده یا آگاه سازنده می تواند درصورت تشخیص موارد زیر از عضو وارد کننده بخواهد در تصمیمی که به موجب ماده 10 اتخاذ نموده است تجدیدنظر نماید:

الف ـ وقوع تغییر در شرایطی که بتواند نتیجه ارزیابی خطر را که براساس آن تصمیم گرفته شده، تحت تأثیر قرار دهد.

ب ـ اطلاعات علمی یا فنی اضافی مربوط در دسترس قرار گرفته باشد.

3 ـ عضو وارد کننده موظف است در ظرف نود روز به چنین درخواستی پاسخ کتبی ارائه داده و دلایل اتخاذ تصمیم خود را شرح دهد.

4 ـ عضو واردکننده می تواند بنا به صلاحدید خود برای واردات آتی درخواست ارزیابی خطر بنماید.

ماده 13 ـ روش ساده

1 ـ هر عضو واردکننده می تواند موارد زیر را از قبل برای اتاق تهاتر ایمنی زیستی مشخص نماید، مشروط بر این که اقدامات مناسب را در جهت تأمین نقل و انتقال برون مرزی بی خطر و تعمدی موجودات زنده تغییر شکل یافته مطابق با هدف این پروتکل انجام دهد:

الف ـ مواردی را که در آن نقل و انتقال بین مرزی عمدی همزمان با اعلام انتقال به عضو وارد کننده صورت می گیرد:

چنین اعلام هائی ممکن است برای نقل و انتقال مشابه بعدی برای همان عضو به کار رود.

ب ـ واردات موجودات زنده تغییر شکل یافته ای که از روش توافقی از قبل اطلاع داده شده معاف می باشند.

2 ـ اطلاعات مربوط به نقل و انتقال برون مرزی عمدی که باید در اعلام های موضوع جزء الف بند 1 ارائه شود، اطلاعات تعیین شده در پیوست 1 خواهد بود.

ماده 14 ـ ترتیبات و موافقتنامه های دوجانبه، منطقه ای و چند جانبه

1 ـ اعضاء می توانند مطابق با اهداف این پروتکل موافقتنامه ها و ترتیبات دوجانبه، منطقه ای و چند جانبه ای را برای نقل و انتقال برون مرزی عمدی موجودات زنده تغییر شکل یافته منعقد سازند مشروط بر این که موافقتنامه ها و ترتیبات مزبور منجر به سطح حفاظت پایین تری نسبت به آنچه در این پروتکل پیش بینی شده، نشود.

2 ـ اعضاء موظفند از طریق اتاق تهاتر ایمنی زیستی هرگونه موافقتنامه و ترتیبات دوجانبه، منطقه ای و چند جانبه ای را که قبل یا بعد از لازم الاجراء شدن این پروتکل منعقد ساخته اند به اطلاع یکدیگر برسانند.

3 ـ مفاد این پروتکل، نقل و انتقال برون مرزی عمدی را که به موجب موافقتنامه ها و ترتیبات مزبور بین اعضای آن موافقتنامه ها یا ترتیبات صورت می گیرد، تحت تأثیر قرار نخواهد داد.

4 ـ هر عضو می تواند معین نماید که برای واردات خاص، مقررات داخلی آن اعمال شود و موظف است تصمیم خود را به اطلاع « اتاق تهاتر ایمنی زیستی» برساند.

ماده 15 ـ ارزیابی خطر

1 ـ تقبل ارزیابی خطر به موجب این پروتکل براساس روش صحیح علمی و مطابق با پیوست 3 و با درنظر گرفتن روشهای شناخته شده ارزیابی خطر انجام خواهد شد. به منظور شناسائی و ارزیابی اثرات زیان آور احتمالی موجودات زنده تغییر شکل یافته بر حفظ و استفاده پایدار از تنوع زیستی و نیز با در نظر گرفتن مخاطرات آن برای سلامت انسان، چنین ارزیابی هائی حداقل باید برپایه اطلاعات به دست آمده طبق ماده 8 و دیگر مدارک و شواهد علمی قابل دسترس باشد.

2 ـ عضو واردکننده باید اطمینان حاصل کند که ارزیابی های خطر برای تصمیمات اتخاذ شده به موجب ماده 10 صورت می گیرد و می تواند از صادرکننده بخواهد ارزیابی های خطر را انجام دهد.

3 ـ درصورت درخواست عضو واردکننده، هزینه انجام ارزیابی خطر به عهده آگاه سازنده می باشد.

ماده 16 ـ کنترل خطر

1 ـ اعضاء موظفند با در نظر گرفتن بند ز ماده 8 کنوانسیون، راهکارها، اقدامات و استراتژی های مناسبی را برای تنظیم، مدیریت و کنترل خطرهای مشخص شده در مقررات ارزیابی خطر این پروتکل در ارتباط با استفاده، جابجائی و نقل و انتقال برون مرزی موجودات زنده تغییر شکل یافته وضع و اجرا نمایند.

2 ـ انجام اقدامات براساس ارزیابی خطر باید تاحدی که برای جلوگیری از اثرات زیان آور موجود زنده تغییر شکل یافته بر حفظ و استفاده پایدار از تنوع زیستی، با در نظر گرفتن میزان خطر برای سلامت انسان در قلمرو عضو وارد کننده ضروری است، صورت گیرد.

3 ـ هر عضو موظف است اقدامات مناسب را به منظور جلوگیری از نقل و انتقال برون مرزی غیرعمدی موجودات زنده تغییر شکل یافته انجام دهد، از جمله، اقداماتی که مستلزم انجام ارزیابی خطر پیش از نخستین رهاسازی یک موجود زنده تغییر شکل یافته است.

4 ـ بدون خدشه به بند 2 فوق، هر عضو باید تلاش نماید که هر موجود زنده تغییر شکل یافته، اعم از وارد شده و یا در داخل پرورش داده شده، دوره نظارتی مناسبی را بگذراند که متناسب با چرخه زندگی یا زمان تکثیر آن قبل از این که مورد استفاده قرار گیرد، باشد.

5 ـ اعضاء موظف به همکاری در موارد زیر می باشند:

الف ـ شناسائی موجودات زنده تغییر شکل یافته یا صفات خاص موجودات زنده تغییر شکل یافته که ممکن است اثرات زیانبار بر حفظ و استفاده پایدار از تنوع زیستی و نیز با در نظر گرفتن خطراتی که ممکن است برای سلامت انسان داشته باشند.

ب ـ اتخاذ اقدامات مناسب در خصوص رفتار چنین موجودات زنده تغییر شکل یافته یا صفات خاص آنها.

بیشتر بخوانید:

ماده 17 ـ نقل و انتقالات برون مرزی غیرعمدی و اقدامات اضطراری

1 ـ هر عضو چنانچه اطلاع حاصل کند که در حوزه صلاحیت آن رخداد ناشی از رها سازی اتفاق افتاده که منجر به نقل و انتقال برون مرزی غیرعمدی یک موجود زنده تغییر شکل یافته شده یا ممکن است منجر به این اتفاق شود و احتمال می رود که اثرات زیانبار قابل توجهی بر حفظ و استفاده پایدار از تنوع زیستی بگذارد، اقدامات لازم را در جهت مطلع کردن کشورهائی که تحت تأثیر واقع شده اند یا به طور بالقوه تحت تأثیر قرار گرفته اند، اتاق تهاتر ایمنی زیستی و درصورت اقتضاء سازمانهای بین المللی مربوط با در نظر گرفتن خطراتی که متوجه سلامت انسان در کشورهای مزبور است، انجام خواهد داد. اطلاع رسانی باید در اسرع وقت و به محض حصول اطلاع عضو از موقعیت فوق انجام گیرد.

2 ـ هر عضو می بایستی جزئیات مربوط به کانون تماس خود به منظور دریافت اطلاعیه ها به موجب این ماده را حداکثر تا تاریخ لازم الاجرا شدن این پروتکل درمورد خود دراختیار اتاق تهاتر ایمنی زیستی قرار دهد.

3 ـ تمامی اطلاعیه های ناشی از بند 1 فوق می بایستی شامل موارد زیر باشد:

الف ـ اطلاعات مربوط قابل دسترس در مورد کمیت های برآورد شده و مشخصات و یا صفات مربوط موجود زنده تغییر شکل یافته؛

ب ـ اطلاعات مربوط به شرایط و تاریخ تخمینی رهاسازی و استفاده از موجودات زنده تغییر یافته در عضو مبدأ؛

پ ـ تمامی اطلاعات موجود در مورد اثرات زیانبار احتمالی بر حفظ و استفاده پایدار از تنوع زیستی، با درنظر گرفتن خطراتی که متوجه سلامت انسان است و نیز اطلاعات در دسترس درمورد اقدامات احتمالی مدیریت خطر؛

ت ـ تمامی اطلاعات مربوط دیگر؛

ث ـ کانون تماس برای اطلاعات بیشتر.

4 ـ به منظور به حداقل رساندن اثرات زیانبار قابل توجه بر حفظ و استفاده پایدار از تنوع زیستی، با در نظر گرفتن میزان خطر برای سلامت انسان هر عضو که در حوزه صلاحیت آن رها شدن موجود زنده تغییر شکل یافته موضوع بند 1 اتفاق افتاده است، می بایستی بلافاصله با کشورهائی که تحت تأثیر واقع شده اند یا به طور بالقوه تحت تأثیر قرار گرفته اند، مشورت کند تا آنها بتوانند واکنش های مناسب را تعیین و اقدامات لازم ازجمله اقدامات اضطراری را اتخاذ کنند.

ماده 18 ـ جابجائی، حمل و نقل، بسته بندی و شناسائی

1 ـ به منظور اجتناب از اثرات زیانبار بر حفظ و استفاده پایدار از تنوع زیستی و با در نظرگرفتن میزان خطر برای سلامت انسان، هر عضو اقدامات لازم را اتخاذ خواهد کرد تا مقرر کند موجودات زنده تغییر شکل یافته ای که حمل و نقل برون مرزی عمدی آنها در دامنه شمول این پروتکل قرار می گیرد با درنظر گرفتن قواعد و معیارهای بین المللی مربوط تحت شرایط ایمنی، جابجا، بسته بندی و حمل و نقل شوند.

2 ـ هر عضو اقداماتی را اتخاذ خواهد کرد تا مقرر کند حداقل اسناد و مدارک همراه:

الف ـ موجودات زنده تغییر شکل یافته با هدف استفاده مستقیم به عنوان غذا یا علوفه یا پردازش، باشد و به روشنی مشخص کند که « ممکن است محتوی» موجودات زنده تغییر شکل یافته باشد و به منظور رهاسازی عمدی در محیط زیست نمی باشد و نیز کانون تماسی برای اطلاعات بیشتر را مشخص کند. فراهمائی اعضاء که به عنوان اجلاس اعضاء این پروتکل فعالیت می کند حداکثر دو سال پس از لازم الاجراء شدن این پروتکل، درمورد الزامات تفصیلی برای این منظور، از جمله تصریح هویت و هرنوع مشخصه منحصر به فرد آنها اتخاذ تصمیم خواهد نمود؛

ب ـ موجودات زنده تغییر شکل یافته که برای استفاده محصور معین شده اند، باشد و به روشنی مشخص کند که آنها موجودات زنده تغییر شکل یافته هستند و هرگونه الزامات جابجائی، انبار کردن، نقل و انتقال و استفاده امن آنها، کانون تماس برای اطلاعات بیشتر ازجمله نام و نشانی فرد یا مؤسسه ای که موجود زنده تغییر شکل یافته برای آنها ارسال شده را مشخص کند؛

پ ـ موجودات زنده تغییر شکل یافته با هدف عرضه عمدی در محیط زیست کشور عضو وارد کننده و هر موجود زنده تغییر شکل یافته دیگر که مشمول این پروتکل است، باشد و به روشنی مشخص کند که آنها موجودات زنده تغییر شکل یافته هستند و هویت و صفات و یا مشخصات مربوط آنها و هرگونه الزامات جابجائی، انبار کردن، نقل و انتقال و استفاده امن آنها و کانون تماسی برای اطلاعات بیشتر و درصورت اقتضاء نام و نشانی وارد کننده و صادرکننده را مشخص کند و متضمن بیانیه ای باشد که نشان دهد انتقال مطابق با شرایط این پروتکل که درمورد صادرکننده قابل اجرا است، انجام می شود.

3 ـ فراهمائی اعضاء که به عنوان اجلاس اعضاء این پروتکل فعالیت می کند، ضرورت و چگونگی معیارهای توسعه را با توجه به روشهای معمول تشخیص هویت، جابجائی، بسته بندی و نقل و انتقال با مشورت دیگر نهادهای بین المللی مربوط، مورد بررسی قرار خواهد داد.

ماده 19 ـ مقامات صالح ملی و کانونهای ملی

1 ـ هر عضو می بایستی یک کانون ملی تعیین کند که مسئول ارتباط با دبیرخانه از طرف آن باشد. هر عضو می بایستی یک یا چند مقام صالح ملی را نیز تعیین کند که مسئول اجرای امور اداری مقرر در این پروتکل باشند و مجاز باشند از طرف آن وظایف مزبور را انجام دهند. یک عضو می تواند یک واحد را جهت انجام وظایف کانون ملی و مقام صالح ملی تعیین کند.

2 ـ هر عضو می بایستی حداکثر تاریخ لازم الاجراء شدن این پروتکل درمورد آن، اسامی و نشانی کانون ملی و مقام یا مقامات صالح ملی خود را به دبیرخانه اعلام کند. درصورتی که یک عضو بیش از یک مقام صالح ملی را تعیین کند، می بایستی اطلاعات مربوط درمورد مسئولیتهای مقامات مزبور را همراه اطلاعیه خود به دبیرخانه ارسال کند. درصورتی که قابل اجرا باشد این اطلاعات می بایستی حداقل مشخص کند که کدام مقام صالح مسئول چه نوع موجود زنده تغییر شکل یافته است. هر عضو بایستی هر نوع تغییر در تعیین کانون ملی خود یا نام و نشانی یا مسئولیتهای مقام یا مقامات صالح ملی خود را بلافاصله به دبیرخانه اطلاع دهد.

3 ـ دبیرخانه بلافاصله اعضاء را از اطلاعاتی که به موجب بند 2 فوق دریافت می کند، مطلع ساخته و چنین اطلاعاتی را از طریق اتاق تهاتر ایمنی زیستی نیز قابل دسترس می سازد.

ماده 20 ـ مشارکت در اطلاعات و اتاق تهاتر ایمنی زیستی

1 ـ بدین وسیله اتاق تهاتر ایمنی زیستی به عنوان بخشی از راهکار اتاق تهاتر موضوع بند 3 ماده 18 کنوانسیون به منظور زیر، تأسیس می شود:

الف ـ تسهیل تبادل اطلاعات و تجارب در زمینه های علمی، فنی، محیط زیست و حقوقی در خصوص موجودات زنده تغییر شکل یافته.

ب ـ کمک به اعضاء در زمینه اجرای پروتکل با در نظر گرفتن نیازهای خاص کشورهای عضو درحال توسعه به خصوص کشورهای کمتر توسعه یافته و کشورهای جزیره ای کوچک درحال توسعه و کشورهای دارای اقتصاد درحال انتقال و نیز کشورهائی که مراکز مبدأ و مراکز تنوع ژنتیکی هستند.

2 ـ اتاق تهاتر ایمنی زیستی باید ابزاری باشد که از طریق آن اطلاعات برای مقاصد بند 1 فوق در دسترس قرار بگیرد. اتاق می بایستی اطلاعات مربوط به اجرای پروتکل را در دسترس اعضاء قرار دهد. علاوه بر این درصورت امکان باید دستیابی به سایر راهکارهای تبادل اطلاعات ایمنی زیستی بین المللی را فراهم کند.

3 ـ بدون خدشه به حفظ اطلاعات محرمانه، هر عضو می بایستی تمامی اطلاعات مورد نیاز را که طبق این پروتکل باید دراختیار اتاق تهاتر ایمنی زیستی قرار گیرد و نیز موارد زیر را دراختیار اتاق تهاتر ایمنی زیستی قرار دهد :

الف ـ تمامی قوانین، مقررات و رهنمودهای موجود برای اجرای پروتکل و نیز اطلاعات مورد نیاز اعضاء درمورد روش توافقی از قبل اطلاع داده شده؛

ب ـ تمامی موافقتنامه ها و ترتیبات دوجانبه، منطقه ای و چندجانبه؛

پ ـ خلاصه ای از ارزیابی خطر یا بررسی زیست محیطی موجودات زنده تغییر شکل یافته که از طریق فرآیندهای مقرراتی آن تولید شده و مطابق ماده 15 انجام شده اند، از جمله درصورت اقتضاء اطلاعات مربوط راجع به محصولات آن یعنی نام، مواد پردازش شده ای که از منشاء موجود زنده تغییر شکل یافته می باشند و شامل ترکیبات جدید قابل شناسائی از مواد ژنتیکی قابل تکثیر حاصل از استفاده از فناوری زیستی جدید هستند؛

ت ـ تصمیمات نهائی خود در خصوص واردات یا رهاسازی موجودات زنده تغییر شکل یافته؛ و

ث ـ گزارشات ارائه شده توسط آن براساس ماده 33، از جمله گزارشات مربوط به اجرای روش توافقی از قبل اطلاع داده شده.

4 ـ چگونگی عملکرد اتاق تهاتر ایمنی زیستی، از جمله گزارشات مربوط به فعالیتهای آن توسط فراهمائی اعضاء که به عنوان اجلاس اعضاء این پروتکل فعالیت می کند در اولین جلسه آن بررسی شده و مورد تصمیم گیری قرار می گیرد و پس از آن مورد تجدیدنظر قرار خواهد گرفت.

ماده 21 ـ اطلاعات محرمانه

1 ـ عضو واردکننده باید به آگاه سازنده اجازه دهد اطلاعات تسلیم شده به موجب روشهای این پروتکل یا اطلاعات مورد نیاز عضو واردکننده به عنوان بخشی از روش توافقی از قبل اطلاع داده شده که قرار است محرمانه تلقی شود را مشخص کند. دلایل توجیهی در چنین مواردی برحسب تقاضا ارائه خواهد شد.

2 ـ عضو واردکننده درصورتی که تصمیم بگیرد اطلاعاتی که توسط آگاه سازنده محرمانه تلقی شده، واجد چنین خصوصیتی نیست می بایستی با آگاه سازنده مشورت کند و قبل از هر نوع افشاء مطلب، آگاه سازنده را از تصمیم خود مطلع کند و برحسب تقاضا دلایل آن را ارائه نماید و نیز فرصتی را جهت مشاوره و مرور داخلی تصمیمات قبل از افشاء سازی در نظر بگیرد.

3 ـ هر عضو باید اطلاعات محرمانه ای که به موجب این پروتکل دریافت کرده ازجمله اطلاعات محرمانه دریافتی در زمینه محتوای روش توافقی از قبل اطلاع داده شده این پروتکل را حفظ کند. هر عضو می بایستی تضمین کند که روشهای حراست از چنین اطلاعاتی را دارا می باشد و محرمانه بودن چنین اطلاعاتی را حفظ می کند به گونه ای که نامساعدتر از رفتار آن با اطلاعات محرمانه در رابطه با موجودات زنده تغییر شکل یافته تولید شده داخلی نباشد.

4 ـ عضو وارد کننده نبایستی از چنین اطلاعاتی در جهت اهداف تجاری استفاده کند، مگر این که رضایت کتبی آگاه سازنده را داشته باشد.

5 ـ چنانچه آگاه سازنده از اطلاعیه ای صرف نظر کند یا کرده باشد، عضو وارد کننده باید محرمانه بودن اطلاعات تجاری و صنعتی ازجمله اطلاعات تحقیقی و توسعه ای و نیز اطلاعاتی که عضو و آگاه سازنده در محرمانه بودن آن توافق ندارند، را محترم بشمارد.

6 ـ بدون خدشه به بند 5 فوق، اطلاعات زیر محرمانه تلقی نخواهند شد:

الف ـ نام و نشانی آگاه سازنده؛

ب ـ توصیف کلی از موجود یا موجودات زنده تغییر شکل یافته؛

پ ـ خلاصه ای از ارزیابی خطر اثرات بر حفظ و استفاده پایدار از تنوع زیستی با در نظر گرفتن میزان خطر برای سلامت انسان؛ و

ث ـ تمامی روشها و طرحها برای واکنش اضطراری.

ماده 22 ـ ایجاد ظرفیت

1 ـ اعضاء می بایستی در توسعه و یا تقویت منابع انسانی و قابلیت های سازمانی در ایمنی زیستی از جمله در زمینه فناوری زیستی تا حد مورد نیاز ایمنی زیستی، به منظور اجرای مؤثر این پروتکل در کشورهای در حال توسعه، به خصوص کشورهای کمتر توسعه یافته یا کشورهای جزیره ای کوچک در حال توسعه و اعضائی که دارای اقتصاد در حال انتقال هستند از جمله از طریق مؤسسات و سازمانهای جهانی، منطقه ای و زیر منطقه ای و ملی موجود و درصورت اقتضاء از طریق تسهیل مشارکت بخش خصوصی همکاری نمایند.

2 ـ از نظر اجرای بند 1 فوق درمورد اشتراک مساعی، نیازهای کشورهای عضو درحال توسعه به خصوص کشورهای کمتر توسعه یافته یا کشورهای جزیره ای کوچک در حال توسعه، برای منابع مالی و دستیابی و انتقال فناوری و دانش فنی مطابق با مفاد مربوط کنوانسیون، باید کاملاً در ایجاد ظرفیت ایمنی زیستی مورد توجه قرار گیرد. همکاری در زمینه ایجاد ظرفیت باید تابع شرایط، قابلیت ها و نیازمندیهای مختلف هر عضو، از جمله آموزشهای فنی و علمی در مدیریت امن و مناسب فناوری زیستی و استفاده از ارزیابی خطر و مدیریت خطر برای ایمنی زیستی و افزایش قابلیت های سازمانی و فناوری در ایمنی زیستی باشد. نیازهای اعضای دارای اقتصاد درحال انتقال نیز می بایستی در ایجاد ظرفیت در ایمنی زیستی به طور کامل در نظر گرفته شود.

بیشتر بخوانید:

ماده 23 ـ آگاهی و مشارکت عمومی

1 ـ اعضاء باید:

الف ـ آگاهی، آموزش و مشارکت عمومی در زمینه انتقال، جابجائی و استفاده امن از موجودات زنده تغییر شکل یافته را در رابطه با حفظ و استفاده پایدار از تنوع زیستی با در نظر گرفتن میزان خطر برای سلامت انسان ارتقاء داده و تسهیل کنند. در انجام این کارها، در موارد مقتضی اعضاء باید با سایر کشورها و نهادهای بین المللی همکاری کنند.

ب ـ برای تضمین این که آگاهی و آموزش عمومی در بردارنده دستیابی به اطلاعاتی درمورد موجودات زنده تغییر شکل یافته ای است که مطابق این پروتکل مشخص شده اند و ممکن است وارد شوند، تلاش کنند.

2 ـ اعضاء بایستی مطابق قوانین و مقررات مربوط خود، در فرآیند تصمیم گیری در خصوص موجودات زنده تغییر شکل یافته با عموم مردم مشورت کنند و نتایج چنین تصمیماتی دراختیار عموم بگذارند، درعین حال به اطلاعات محرمانه مطابق ماده 21 نیز توجه مبذول دارند.

3 ـ هر عضو باید در مطلع کردن عموم مردم درمورد ابزارهای دستیابی عموم به اتاق تهاتر ایمنی زیستی تلاش کند.

ماده 24 ـ کشورهای غیر عضو

1 ـ انتقال برون مرزی موجودات زنده تغییر شکل یافته بین کشورهای عضو و غیر عضو می بایستی منطبق با اهداف این پروتکل باشد. اعضاء می توانند موافقتنامه ها و ترتیبات دوجانبه، منطقه ای و چند جانبه در خصوص چنین انتقالات برون مرزی با غیر اعضاء منعقد کنند.

2 ـ اعضاء باید غیراعضاء را تشویق کنند که به این پروتکل بپیوندند و درمورد اطلاعات مناسب برای اتاق تهاتر ایمنی زیستی در خصوص وارد کردن، خارج کردن و رهاسازی موجودات زنده تغییر شکل یافته در قلمرو قضائی ملی شان همکاری کنند.

ماده 25 ـ نقل و انتقالات برون مرزی غیرقانونی

1 ـ هر عضو باید اقدامات داخلی مناسبی را با هدف جلوگیری و درصورت اقتضاء تعیین مجازات برای نقل و انتقال برون مرزی موجودات زنده تغییر شکل یافته که برخلاف اقدامات داخلی آن جهت اجرای این پروتکل صورت گرفته است، اتخاذ کند. نقل و انتقالات مزبور، نقل و انتقالات برون مرزی غیرقانونی تلقی می شوند.

2 ـ درمورد نقل و انتقال برون مرزی غیرقانونی، عضو تحت تأثیر قرار گرفته می تواند از عضو مبدأ بخواهد تا به هزینه خود موضوع موجود زنده تغییر شکل یافته مورد نظر را درصورت اقتضاء ازطریق عودت یا انهدام حل و فصل کند.

3 ـ هر عضو باید اطلاعات مربوط به موارد نقل و انتقال برون مرزی غیرقانونی مربوط به خود را دراختیار اتاق تهاتر ایمنی زیستی قرار دهد.

ماده 26 ـ ملاحظات اجتماعی ـ اقتصادی

1 ـ اعضاء در اتخاذ تصمیم در زمینه واردات به موجب این پروتکل یا به موجب اقدامات داخلی در انجام این پروتکل می توانند مطابق با تعهدات بین المللی خود، ملاحظات اجتماعی ـ اقتصادی ناشی از اثر موجودات زنده تغییر شکل یافته بر حفظ و استفاده پایدار از تنوع زیستی را به ویژه در خصوص ارزش تنوع زیستی برای اجتماعات بومی و محلی در نظر بگیرند.

2 ـ اعضاء تشویق می شوند در زمینه تبادل اطلاعات تحقیقات درباره تمامی اثرات اجتماعی ـ اقتصادی موجودات زنده تغییر شکل یافته، به خصوص در جوامع بومی و محلی همکاری کنند.

ماده 27 ـ تعهد و جبران خسارت

فراهمائی اعضاء که به عنوان اجلاس اعضاء این پروتکل فعالیت می کند باید در اولین اجلاس خود فرآیندی را در خصوص جزئیات مناسب قواعد و روشهای بین المللی در زمینه تعهد و جبران خسارت ناشی از نقل و انتقالات برون مرزی موجودات زنده تغییر شکل یافته تجزیه و تحلیل نموده و توجه لازم به فرآیندهای درحال توسعه در حقوق بین الملل در خصوص این مطالب اتخاذ کرده و در جهت تکمیل این فرآیند ظرف مدت چهار سال، تلاش خواهد کرد.

ماده 28 ـ راهکارها و منابع مالی

1 ـ در بررسی منابع مالی برای اجرای این پروتکل، اعضاء باید مفاد ماده 20 کنوانسیون را درن ظر بگیرند.

2 ـ راهکار مالی تعیین شده در ماده 21 کنوانسیون، ازطریق ساختار سازمانی که مسئولیت اجرای آن را به عهده دارد، راهکار مالی این پروتکل خواهد بود.

3 ـ در خصوص ایجاد ظرفیت موضوع ماده 22 این پروتکل، فراهمائی اعضاء که به عنوان اجلاس اعضاء این پروتکل فعالیت می کند، باید در ارائه رهنمود راجع به راهکار مالی موضوع بند 2 فوق جهت بررسی توسط فراهمائی اعضاء نیاز به منابع مالی توسط کشورهای عضو در حال توسعه به خصوص کشورهای کمتر توسعه یافته و کشورهای جزیره ای کوچک در حال توسعه را در نظر بگیرد.

4 ـ طبق محتوای بند 1 بالا، اعضاء بایستی نیازهای کشورهای عضو درحال توسعه به خصوص کشورهای کمتر توسعه یافته یا کشورهای جزیره ای کوچک در حال توسعه و اعضاء دارای اقتصاد در حال انتقال را نیز در تلاشهای خود برای شناسائی و اجرای الزامات ایجاد ظرفیت به منظور اجرای این پروتکل در نظر بگیرند.

5 ـ رهنمود راهکار مالی کنوانسیون در تصمیم های مربوط فراهمائی اعضاء از جمله مواردی که پیش از پذیرش این پروتکل مورد توافق قرار گرفته با اعمال تغییرات لازم درمورد مفاد این ماده به کار گرفته خواهد شد.

6 ـ کشورهای عضو توسعه یافته، می توانند منابع فناوری و مالی را برای اجرای مفاد این پروتکل از طریق مجاری دوجانبه، منطقه ای و چند جانبه فراهم کنند و کشورهای عضو درحال توسعه و اعضای دارای اقتصاد در حال انتقال می توانند خود را از منابع مزبور به طریق یاد شده بهره مند سازند.

ماده 29 ـ فراهمائی اعضاء که به عنوان اجلاس اعضاء این پروتکل فعالیت می کند

1 ـ فراهمائی اعضاء به عنوان اجلاس اعضای این پروتکل فعالیت خواهد کرد.

2 ـ اعضاء کنوانسیون که عضو این پروتکل نمی باشند می توانند به صورت ناظر در مراحل هر جلسه فراهمائی اعضاء که به عنوان اجلاس اعضای این پروتکل فعالیت می کند شرکت نمایند. زمانی که فراهمائی اعضاء به عنوان اجلاس اعضاء این پروتکل فعالیت می کند، اتخاذ تصمیمات به موجب این پروتکل باید فقط به وسیله اعضاء این پروتکل انجام شود.

3 ـ زمانی که فراهمائی اعضاء به عنوان اجلاس اعضای این پروتکل فعالیت می کند، هر یک از اعضای دفتر فراهمائی اعضاء که نماینده یکی از اعضای کنوانسیون است اما در آن زمان عضو این پروتکل نیست باید با عضوی که از میان اعضای این پروتکل و به وسیله اعضاء انتخاب می شود جایگزین شود.

4 ـ فراهمائی اعضاء که به عنوان اجلاس اعضاء این پروتکل فعالیت می کند، باید بازبینی منظمی بر اجرای این پروتکل داشته باشد و در حوزه اختیارات خود تصمیمات لازم را برای ترغیب اجرای مؤثر آن اتخاذ نماید.

فراهمائی مذکور وظایفی را که طبق این پروتکل به آن محول شده، انجام خواهد داد و باید :

الف ـ هر مطلبی را که برای اجرای این پروتکل ضروری است توصیه بنماید.

ب ـ نهادهای فرعی را که برای اجرای این پروتکل ضروری به نظر می رسند تأسیس نماید.

پ ـ درصورت اقتضاء به جستجوی خدمات و همکاریها و اطلاعات ارائه شده توسط سازمانهای بین المللی و نهادهای دولتی و غیر دولتی صلاحیتدار پرداخته و آنها را به کار گیرد.

ت ـ شکل و فواصلی را برای انتقال اطلاعاتی که مطابق ماده 33 این پروتکل ارائه می شوند تعیین نماید و این اطلاعات و نیز گزارش هائی را که به وسیله هر نهاد فرعی تسلیم می شود مورد بررسی قرار دهد.

ث ـ درصورت نیاز، اصلاحات این پروتکل، پیوستهای آن و نیز هرگونه پیوستهای اضافی این پروتکل را که برای اجرای این پروتکل ضروری به نظر می رسند مورد بررسی قرار داده و تصویب نماید.

ج ـ هر نوع وظایف دیگری را که برای اجرای این پروتکل لازم باشند انجام دهد.

5 ـ آیین کار فراهمائی اعضاء و قواعد مالی کنوانسیون با اعمال تغییرات لازم به موجب این پروتکل اعمال خواهد شد مگر این که با توافق جمعی فراهمائی اعضاء که به عنوان اجلاس اعضای این پروتکل فعالیت می کند، به نحو دیگری تصمیم گیری شود.

6 ـ اولین گردهمائی فراهمائی اعضاء که به عنوان اجلاس اعضای این پروتکل

فعالیت می کند توسط دبیرخانه و در ارتباط با اولین گردهمائی فراهمائی اعضاء که پس از تاریخ لازم الاجراء شدن این پروتکل برنامه ریزی شده برگزار خواهد شد. گردهمائی های عادی بعدی فراهمائی اعضاء که به عنوان اجلاس اعضاء این پروتکل فعالیت می کند در ارتباط با گردهمائی های عادی فراهمائی اعضاء برگزار خواهد شد، مگر آن که فراهمائی اعضاء که به عنوان اجلاس اعضاء این پروتکل فعالیت می کند، به نحو دیگری تصمیم گیری کند.

7 ـ گردهمائی های فوق العاده فراهمائی اعضاء که به عنوان اجلاس اعضاء این پروتکل فعالیت می کند باید زمانهای دیگری که فراهمائی اعضاء که به عنوان اجلاس اعضاء این پروتکل فعالیت می کند ضروری تشخیص داده یا بنا به درخواست کتبی یکی از اعضاء برگزار شود، مشروط بر این که ظرف شش ماه از تاریخ ارسال درخواست به اعضاء، توسط دبیرخانه حداقل یک سوم اعضاء از آن پشتیبانی کرده باشند.

8 ـ سازمان ملل متحد و آژانسهای تخصصی آن و آژانس بین المللی انرژی اتمی و همچنین هر کشور عضو یا ناظر آن که عضو کنوانسیون نیست می تواند به عنوان ناظر در اجلاس فراهمائی اعضاء که به عنوان اجلاس اعضاء این پروتکل فعالیت می کند حضور داشته باشد. هر نهاد یا آژانسی اعم از ملی یا بین المللی، دولتی یا غیر دولتی که در موضوعات تحت پوشش این پروتکل دارای صلاحیت تشخیص داده شده است و علاقمندی به حضور به عنوان ناظر در گردهمائی فراهمائی اعضاء که به عنوان اجلاس اعضاء این پروتکل فعالیت می کند را به دبیرخانه اعلام کرده، می تواند مورد پذیرش قرار گیرند، مگر این که حداقل یک سوم اعضاء حاضر اعتراض خود را اعلام کنند. جز در مواردی که به نحو دیگری در این ماده پیش بینی شده، پذیرش و شرکت ناظران بایستی تابع آیین کار موضوع بند 5 فوق باشد.

ماده 30 ـ نهادهای فرعی

1 ـ هر نهاد فرعی که توسط کنوانسیون یا به موجب کنوانسیون ایجاد شده باشد براساس تصمیم فراهمائی اعضاء که به عنوان اجلاس اعضاء این پروتکل فعالیت می کند در موردی که گردهمائی اعضاء مشخص کند که چه وظیفه ای را آن سازمان باید انجام دهد، می تواند پروتکل را انجام دهد.

2 ـ اعضاء کنوانسیون که عضو پروتکل نیستند می توانند به عنوان ناظر در جریان برگزاری هر گردهمائی هر نهاد فرعی مزبور شرکت کنند. درصورتی که یک نهاد فرعی کنوانسیون به عنوان نهاد فرعی این پروتکل فعالیت می کند، اتخاذ تصمیمات به موجب این پروتکل صرفاً توسط اعضای پروتکل اتخاذ می شود.

3 ـ درصورتی که یک نهاد فرعی کنوانسیون وظایف خود را در خصوص موضوعات مربوط به این پروتکل انجام دهد، هر یک از اعضای دفتر آن نهاد فرعی که به عنوان عضو کنوانسیون محسوب می شود ولی در آن زمان عضو پروتکل نمی باشد باید با عضوی که از میان اعضای این پروتکل و به وسیله اعضاء انتخاب می شود، جایگزین شود.

بیشتر بخوانید:

ماده 31 ـ دبیرخانه

1 ـ دبیرخانه ای که براساس ماده 24 کنوانسیون تأسیس شده است به عنوان دبیرخانه این پروتکل انجام وظیفه خواهد کرد.

2 ـ بند 1 ماده 24 کنوانسیون درمورد وظایف دبیرخانه با اعمال تغییرات لازم درمورد این پروتکل اعمال خواهد شد.

3 ـ هزینه های خدمات دبیرخانه ای این پروتکل تا حدی که مشخص است، توسط اعضاء تأمین خواهد شد. فراهمائی اعضاء که به عنوان اجلاس اعضاء این پروتکل فعالیت می کند در اولین گردهمائی خود درمورد ترتیبات تأمین بودجه مورد نیاز تصمیم گیری خواهد نمود.

ماده 32 ـ ارتباط با کنوانسیون

مفاد این کنوانسیون در رابطه با پروتکل های آن درمورد این پروتکل به کار گرفته خواهد شد مگر این که به نحو دیگری در این پروتکل پیش بینی شده باشد.

ماده 33 ـ نظارت و گزارش

هر عضو باید بر اجرای تعهدات خود به موجب این پروتکل نظارت کند، و در فواصل تعیین شده به وسیله فراهمائی اعضاء که به عنوان اجلاس اعضای این پروتکل فعالیت می کند، درمورد اقداماتی که برای اجرای این پروتکل انجام داده است به فراهمائی فوق الذکر گزارش دهد.

ماده 34 ـ رعایت

فراهمائی اعضاء که به عنوان اجلاس اعضاء این پروتکل فعالیت می کند، باید در اولین گردهمائی خود تشریفات همکاری و راهکارهای سازمانی را به منظور ترغیب رعایت مفاد این پروتکل مورد بررسی قرار داده و تصویب نماید و موارد عدم رعایت را عنوان نماید. این تشریفات و راهکارها درصورت اقتضا شامل مفادی در خصوص ارائه مشورت یا همکاری خواهد بود. این تشریفات و راهکارها بدون خدشه به تشریفات و راهکارهای حل و فصل اختلافات که در ماده 27 کنوانسیون مقرر شده و مجزا از آنها می باشد.

ماده 35 ـ ارزیابی و بازنگری

فراهمائی اعضاء که به عنوان اجلاس اعضاء این پروتکل فعالیت می کند موظف است پنج سال پس از لازم الاجراء شدن این پروتکل و حداقل هر پنج سال پس از آن، ارزیابی درمورد کارائی پروتکل، از جمله ارزیابی و پیوستهای آن را بررسی کند.

ماده 36 ـ امضاء

این پروتکل از تاریخ 15 تا 26 ماه مه سال 2000 مطابق با 26 اردیبهشت تا 6 خرداد سال 1379 برای امضاء کشورها و سازمانهای وحدت اقتصادی منطقه ای در دفتر سازمان ملل متحد در نایروبی و از تاریخ 5 ژوئن سال 2000 تا 4 ژوئن سال 2001 مطابق با 16 خرداد سال 1379 تا 14 خرداد سال 1380 در مقر سازمان ملل متحد در نیویورک آماده، برای امضاء مفتوح می باشد.

ماده 37 ـ لازم الاجراء شدن

1 ـ این پروتکل از روز نوزدهم بعد از تاریخ سپردن پانزدهمین سند تنفیذ، پذیرش، تصویب یا الحاق توسط کشورها یا سازمانهای وحدت اقتصادی منطقه ای که عضو کنوانسیون هستند، لازم الاجراء می گردد.

2 ـ این پروتکل برای کشور یا سازمان وحدت اقتصادی منطقه ای که این پروتکل را پس از لازم الاجراء شدن به موجب بند 1 فوق تنفیذ کرده، می پذیرد یا تصویب می کند یا به آن ملحق می شود از روز نوزدهم بعد از تاریخی که کشور مزبور یا سازمان وحدت اقتصادی منطقه ای سند تنفیذ، پذیرش، تصویب یا الحاق خود را می سپرد، یا در تاریخی که کنوانسیون برای آن کشور یا سازمان وحدت اقتصادی منطقه ای لازم الاجراء می شود،، هرکدام دیرتر باشد، لازم الاجراء خواهد شد.

3 ـ از نظر بندهای 1 و 2 فوق، هر سندی که به وسیله سازمان وحدت اقتصادی منطقه ای سپرده شود به عنوان سندی اضافه بر اسناد سپرده شده به وسیله کشورهای عضو چنین سازمانی به حساب نخواهد آمد.

ماده 38 ـ حق شرط

هیچ حق شرطی را نمی توان برای این پروتکل قائل شد.

ماده 39 ـ کناره گیری

1 ـ یک عضو می تواند در هر زمان پس از دو سال از تاریخ لازم الاجراء شدن این پروتکل برای آن عضو، با ارائه اطلاعیه کتبی به امین اسناد از پروتکل کناره گیری نماید.

2 ـ چنین کناره گیری هائی با گذشت یک سال از تاریخ دریافت آن به وسیله امین اسناد یا در تاریخ دیرتری که ممکن است در اطلاعیه کناره گیری مشخص شود، انجام خواهد شد.

ماده 40 ـ متون معتبر

نسخه اصلی این پروتکل که متون عربی، چینی، انگلیسی، فرانسوی، روسی و اسپانیائی آن از اعتبار یکسان برخوردار می باشد به دبیرکل سازمان ملل سپرده خواهد شد.

در تأیید مراتب فوق، امضاء کنندگان زیر که بدین منظور به طور مقتضی اختیار یافته اند این پروتکل را امضاء کرده اند.

این پروتکل در روز بیست و نهم ژانویه سال دوهزار میلادی برابر با نهم بهمن ماه یکهزار و سیصد و هفتاد و هشت هجری شمسی در مونترال تنظیم شد.

پیوست 1 ـ اطلاعات مورد نیاز در اطلاعیه ها به موجب مواد 8 ، 10 و 13

الف ـ نام، نشانی و جزئیات تماس صادر کننده.

ب ـ نام، نشانی و جزئیات تماس وارد کننده.

پ ـ نام و هویت موجود زنده تغییر شکل یافته و نیز طبقه بندی بومی ـ و درصورت وجود ـ سطح ایمنی زیستی موجود زنده تغییر شکل یافته در کشور صادر کننده.

ت ـ تاریخ یا تاریخهای معین نقل و انتقالات برون مرزی، درصورت مشخص بودن.

ث ـ وضعیت طبقه بندی، نام عمومی، نقطه و کانون جمع آوری یا اکتساب و ویژگیهای موجود گیرنده یا موجودات والد مرتبط با ایمنی زیستی.

ج ـ مراکز اصلی و مراکز تنوع ژنتیکی درصورت مشخص بودن موجود گیرنده و یا موجودات والد و توصیف محلهای اصلی که موجودات می توانند مقاومت کرده یا تکثیر شوند.

چ ـ وضعیت طبقه بندی، نام عمومی، کانون جمع آوری یا اکتساب و ویژگیهای موجود دهنده یا موجودات مرتبط با ایمنی زیستی.

ح ـ توصیف اسید نوکلئیک یا تغییر ارائه شده، فنون به کار رفته و ویژگیهای ایجاد شده در موجود زنده تغییر شکل یافته.

خ ـ استفاده مورد نظر از موجود زنده تغییر شکل یافته یا محصولات ناشی از آن، یعنی مواد پردازش شده ای که ناشی از اصل موجود زنده تغییر شکل یافته هستند و شامل ترکیبات جدید قابل شناسائی مواد ژنتیکی قابل تکثیر می باشند که با استفاده از فناوری زیستی جدید به دست آمده است.

د ـ مقدار یا حجم موجود زنده تغییر شکل یافته که انتقال می یابد.

ذ ـ گزارش قبلی و موجود ارزیابی خطر طبق پیوست 3 .

ر ـ روشهای پیشنهادی برای جابجائی، ذخیره، حمل و نقل و کاربرد ایمن از جمله بسته بندی، برچسب زدن، ارائه اسناد و مدارک، روشهای انهدام و واگذاری، درصورت اقتضاء.

ز ـ وضعیت کنترل و نظارت بر موجود زنده تغییر شکل یافته در کشور صادره کننده برای مثال، آیا در کشور صادر کننده، ممنوع است و آیا محدودیتهای دیگری وجود دارد و آیا برای رهاسازی عمومی تصویب شده و اگر موجود زنده تغییر شکل یافته در کشور صادر کننده ممنوعیت دارد، دلیل یا دلایل ممنوعیت.

س ـ نتیجه و هدف هر نوع اطلاعیه صادر کننده به سایر کشورها درمورد موجود زنده تغییر شکل یافته ای که قرار است حمل و نقل شود.

ش ـ اعلام این که اطلاعات فوق الذکر صحت کامل دارد.

بیشتر بخوانید: